Evrim Ağacı 2020 Yılı İstatistikleri ve Etkinlik Raporu

Evrim Ağacı olarak 2020 yılı boyunca da Türkiye'de modern bilimi anlatma çalışmalarımıza müthiş bir hız kattık ve bunun ülkenin bilime bakış açısında yaşattığı genel olumlu bakışı bizzat gözleme imkanımız oldu. 2018 ve 2019'da yaptığımız gibi, bu sene de yıl sonu istatistik raporumuzu yayınlayarak, hep birlikte attığımız başarıları bir listeye dönüştürmek istedik.

Umuyoruz ne kadar büyük, güçlü ve çok yönlü bir ailenin bir parçası olduğunuzu ve içeriklerimizi tüketip, etrafınızla paylaşıp daha geniş kitlelere ulaşmamızı sağlayarak Türkiye'deki bilimsel aydınlanma mücadelesine ne kadar büyük katkılar sağladığınızı nicel olarak da görmenizi sağlayacak bir çalışma olacaktır.

Başlamadan önce hatırlatmak isteriz ki, burada okuyacağınız istatistiklere ulaşmamızı ve projeleri hayata geçirmemizi mümkün kılan en önemli güç, Kreosus, Patreon, YouTube Katıl ve Twitch üzerinden bize maddi destekte bulunmayı tercih eden okurlarımız ve izleyenlerimizdir. Onlar olmasa, bunların hiçbiri mümkün olmazdı. Siz de onların arasına katılarak 2021 yılında daha da büyük işler başarmamızın bir parçası olabilirsiniz.

Hazırsanız, başlayalım:

Sitemizden Temel İstatistikler

İçerik İstatistikleri

Evrim Ağacı, kullanıcı istatistiklerini kendi veritabanımız, Google Analytics ve Yandex Metrica aracılığıyla toplamaktadır. Bu iki araçtan, 2019 yılına yönelik şu verileri elde edebiliyoruz:

• 2020 yılı itibariyle 10 yaşımızı doldurduk.
• Bu özel yıl şerefine, hem Evrim Ağacı'nın hayatınıza nasıl dokunduğunu anlatabileceğiniz bir "Sizden Gelenler" sayfası, hem de Evrim Ağacı'nın 10 yıllık yolculuğunu görebileceğiniz bir "Tarihçe" sayfası oluşturduk. İkisine de göz atmanızı tavsiye ederiz.
• Bu yıl sitemize 1406 yeni bilimsel içerik (%113+ artış) ekledik. Yani bu, ortalamada her gün 4 yeni içerik demek!
• Ancak 2020 yılı, Evrim Ağacı için niteliği niceliğin önüne geçiren bir yıl da oldu: Yıl boyunca yeterli bilgi vermeyen, çok eski yıllara ait ve kalite standartlarımıza uymayan 135 adet içeriğimizi yayından kaldırdık. Bu tarz kapsamlı bir temizliğe rağmen, Evrim Ağacı'nda toplamda 8636 içerik (%19 artış) yayında bulunuyor.
• Bu sene eklenen içeriklerin 946'sı özgün, 161'i türev, 299'u çeviri (3.16 : 0.54 : 1) idi.
• Özgün içeriklerimizin 550'si makale (%155+ artış), 190'ı sözlük terimi (%1363 artış), 72'sı taksonomik girdi (%28+ artış), 14'ü gerçeklik analizi (%50 azalış), 6'sı İngilizce içerikler (%14+ azalış), 42'si hastalık kataloğu (%500 artış), 33'ü eş baskı (BBC Türkçe ile yaptığımız COVID-19 eş iletişim protokolü çerçevesinde %1550 artış), 0'ı sponsorlu (%100 azalış), 11'i yazar görüşü (%450 artış), 1'i editör görüşü (ilk defa yayın), 16'sı duyuru (%300 artış) ve 11'i Azerî (ilk defa yayın).
• Çeviri içeriklerimizin önemli bir bölümü, Boğaziçi Üniversitesi Evrim Ağacı topluluğu çevirmenleri tarafından dilimize kazandırıldı.
• Evrim Ağacı'nın internet sitesine üye olan toplamda 169.101 üyemiz bulunuyor; bu üyelerin 59.271'i bu sene aramıza katılmış! Bu, geçen seneye göre %54'lük bir site üyeliği artışı demek. Ayrıca bu, 9 yıllık Evrim Ağacı tarihindeki üyeliklerin %35'inin 2020 yılında aramıza katılması demek! Yani rahatlıkla söyleyebiliriz: Daha yeni başlıyoruz!
• Evrim Ağacı'nda içeriği bulunan toplamda 527 yazarımız (%44 artış) bulunuyor. Bu içerikleri denetleyen 21 içerik editörümüz ve 10 genel editörümüz bulunuyor. Ayrıca içeriklere fotoğraflarıyla, altyazılarıyla, videolarıyla, vb. katkı sağlayan 238 üyemiz bulunuyor. Evrim Ağacı'nın tüm projelerini planlayan, denetleyen ve hayata geçiren 3 yöneticimiz ve 2 çalışanımız bulunuyor.

Kullanıcı İstatistikleri

• Evrim Ağacı, Alexa verilerine göre bu yıl Türkiye'nin en çok ziyaret edilen 400 sitesinden biri olmayı başardı. Bu, devlet destekli bilimsel girişimler haricinde, bilim platformları için (bildiğimiz kadarıyla) bir ilk! Tabii ki hedefimiz çok daha büyük; ancak sadece Türkiye'de bulunan 19.5 milyon site arasından böyle bir başarıya erişebilmek bizler için müthiş bir onur!
• İnternet sitemiz, sadece bu yıl 15.4 milyon kullanıcı (%29+ artış) tarafından, 34.3 milyondan fazla defa (%15 artış), toplamda 26.4 milyon oturumda (%13.5 artış) ziyaret edildi. Kurulduğumuzdan bu yana sitemizdeki sayfalar 98.5 milyondan fazla defa (%31+ artış) ziyaret edildi. Üstelik bu veriler eksik; çünkü içeriklerimizi mobil uygulamamızdan okuyan okurlarımızı bu verilere dahil etmiyoruz (gelecekteki raporlarımızda onları da dahil etmek için çalışmalarımız devam ediyor)!

Google Analytics

Yandex Metrica

• Bu sene sitemizin en çok ziyaret edildiği gün, 24 Mart 2020 Salı günü oldu; 145.516 eşsiz ziyaretçi sitemize uğrayarak 218.240 sayfa görüntülediler. En sakin günümüz ise 23 Ağustos 2020 Pazar günü 35.432 eşsiz ziyaretçinin sitemize uğramasıyla yaşandı ve o gün 52.317 sayfa görüntülendi.
• Bu sene sitemize gelen ziyaretçilerin büyük bir çoğunluğu (%80.36) mobil kullanıcısı, %18.33'ü masaüstü veya dizüstü bilgisayar kullanıcısı, %1.31'i ise tablet kullanıcısı.
• Ziyaretçilerimizin %60'ı Evrim Ağacı'nı organik bir şekilde, kendi internet aramaları sırasında (örneğin Google'da arama yaparken) buldu. Geri kalanları sosyal medya aracılığıyla (%20.8), doğrudan sitemizi arama çubuklarına yazarak (%10.3) veya bir başka internet sitesinden yönlendirilerek ve e-posta üzerinden (%5.2) bize ulaşmışlar.
• Ziyaretçilerimizin %90.97'si Türkçe, %6.99'i İngilizce, %0.8'i Almanca konuşuyor (tarayıcı dillerine göre).
• Evrim Ağacı sitesini en çok ziyaret eden 5 ülke şöyle: Türkiye (%93.07), Almanya (%1.13), ABD (%1.07), İngiltere (%0.77) ve Azerbaycan (%0.57).
• Sitemizi ziyaret eden kullanıcılarımızın çoğunluğu 25-34 yaş arasında (%31.58). Bu gruptan sonra en çok hitap ettiğimiz yaş aralıkları: 18-24 (%24.51), 35-44 (%19.49), 45-54 (%12.72), 55-64 (%8.13) ve 65+ (%3.56).
• Ziyaretçilerimizin %51.8 erkek, %48.2'si kadın. Bu, mutlak eşitliğe en yaklaştığımız yıl oldu!

2020'nin En Popüler 20 İçeriği

2020 kuşkusuz COVID-19 yılı olarak tarihe geçecek. Bu durum, bizim sadece bu sene yazılan en popüler 20 içeriğimize de şöyle yansıdı (COVID-19 ağırlığını birazcık dengeleyecek şekilde sunuyoruz):

1. Önümüzdeki 1.5 Yıl İçinde Muhtemelen Koronavirüse Yakalanacaksınız! Bu Ne Anlama Geliyor?
2. Sünnetin Faydaları ve Zararları: Sünnet, Sağlıklı Bir Uygulama mı? Penis Ön Derisi Neden Var ve Nasıl Evrimleşti?
3. N95, FFP3 ve FFP2 Maskeleri Nedir ve Bu Maskelerin Cerrahi Maskelerden Farkları Nelerdir?
4. Üç Tanıdık Yabancı: Deney Kurbanı Üçüzler!
5. İnsan Kuyruğu ve Kuyruklu İnsanlar: Kuyruk Nedir, Ne İşe Yarar? Kuyruklarımızı Neden Kaybettik ve Neden Hala Kuyruklu Doğan İnsanlar Var?
6. Evrim Ağacı COVID-19 Koronavirüs Salgını Sayfası Hakkında Bilgiler
7. Kendi Maskeni Kendin Yap: COVID-19 Salgınına Karşı Yüz Maskesi Nasıl Yapılır? Ne Kadar Koruma Sağlar?
8. Gelmiş Geçmiş En Zor Mantık Sorusu!
9. Koronavirüs Bulaşma İhtimali En Yüksek Olan Yüzeyler, Durumlar ve Alabileceğiniz Önlemler
10. Venüs'te Olası Yaşam İzi: Venüs Atmosferinde Biyolojik Kökenli Fosfin Keşfedilmiş Olabilir!
11. Metafiziğe Giriş: Metafizik Nedir? Hangi Sorularla Uğraşır?
12. Absent: Yeşil Peri Olarak da Bilinen Absinthe İçkisinin Alkol Oranı, Onu Halüsinojen Yapmaya Yeter mi?
13. Eğer Koku ve Tat Alma Duyunuzu Kaybettiyseniz, Koronavirüsün "Gizli Taşıyıcısı" Olabilirsiniz!
14. Güneş Sisteminde Bulunan Doğal Uydular: Hangi Gezegenin Kaç Tane Uydusu Var?
15. Wuhan Koronavirüsünün Yayılmasından Yarasa Çorbası mı Sorumlu?
16. Kadınlarda Porno İzleme Alışkanlıkları: Pornonun Kadınlar ve Cinsellik Üzerindeki Etkisi Nedir?
17. Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!
18. Maymunları Evrimleştirmek: İnsana Özgü Bir Gen, Maymun Beyinlerini İnsandaki Gibi İrileştiriyor ve Neokorteks Kalınlığını Arttırıyor!
19. Metamfetamin (Kristal Meth) ve Etkileri: Aramızdaki "Mavi" Tehlike!
20. k Sayısı: Göz Ardı Edilen COVID-19 Parametresi, Salgının Çözümü Olabilir!

Sosyal Medyada Evrim Ağacı

YouTube

2020 bizim için YouTube'daki büyümemizin devam ettiği bir yıl oldu. Bu yıl yayınladığımız 144 yeni video ile 168.500'den fazla yeni takipçi kazanarak toplamda 500 binden fazla takipçiye ulaştık. Videolarımız sadece bu yıl 14.7 milyondan fazla defa görüntülendi (%65+ artış) ve 108 milyon dakikadan fazla izlendi (%90+ artış)!

İzlenme sayısı bakımından sadece bu yıl yayınlanan ve en çok izlenen 20 videomuz şu şekilde:

1. Celal Şengör Neden Ateist Olduğunu Açıklıyor - Celal Şengör Anlatıyor!
2. Muhtemelen Koronavirüs Size de Bulaşacak! Bu Ne Anlama Geliyor?
3. Dövme Yaptırmalı mısınız?
4. Kedinizin Öpücüğünü Karşılıksız Bırakmayın!
5. Wuhan Koronavirüs Salgını (2019-nCoV) Hakkında Bilimsel Gerçekler!
6. Sokrates Demokrasiden Neden Nefret Etti?
7. Koronavirüs Türkiye'de Neden Görülmüyor? Salgın Nereye Gidiyor? (Yol TV Röportajı)
8. Göbeklitepe Neyi Saklıyor? Tapınak mı, Barınak mı?
9. Güneş, Kendi Etrafında Döner mi? | Evren, Sağduyularımızı Neden Yanıltıyor?
10. Buzullar Eridikçe Açığa Çıkan Ölümcül Virüsler ve Bakteriler!
11. Evrenin Bugüne Kadar Üretilmiş En Gerçekçi Simülasyonu!
12. Evren Ne Kadar Büyük? Gözlemlenebilir Evren Ne Demek? Gözlenemeyen Evren Nerede?
13. Aşı Olmalı mısınız? Ve Neden? Tüm Bunları Neden Yaşıyoruz?
14. Türkiye'de Tsunami Olur mu? | İzmir Depremi ile İlgili Kafa Karışıklıkları...
15. Sorun Var! - 2: İlk Hücre Nasıl Oluştu?
16. Büyük Yok Oluş: Dinozorların Son Anları...
17. Koronavirüs Türkiye'de! Ne Yapacağız? Ne Yapmayacağız?
18. Bu Başlığı Sessizce Okurken, İç Sesinizi Duyuyor musunuz?
19. Büyük Kardeşiniz Neden (Muhtemelen) Sizden Daha Başarılı ve Daha Zengin?
20. Bir Solucan Deliği Kullanarak Milyarlarca Işık Yılını Hızlıca Kat Edebilir miyiz?

YouTube kanalımıza gitmek için buraya tıklayınız.

YouTube

Instagram

2020 yılında Instagram üzerindeki etkinliğimize daha da hız kattık. 2020'ye girdiğimiz gün bizi takip eden 423.636 kadar kişi vardı; bu içeriği hazırladığımız an itibariyle 659.251 takipçimiz bulunuyor; yani bu yıl Instagram'da %55.6 büyüdük!

Instagram'daki Evrim Ağacı ailesi 2020 yılında epey bir büyüdü. Yıl boyunca toplamda yaklaşık 1100 yeni içerik paylaştık ve bunlar toplamda yaklaşık 11 milyon eşsiz kişi tarafından, 711.6 milyon kere görüntülendi ve yaklaşık 36 milyon civarında beğeni, kayıt ve paylaşım aldı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Instagram'da bu yıl en çok beğenilen ve yorum yapılan 10 paylaşımımız şu şekilde:

1. Kuyruklu İnsanlar
2. Dost mu, Düşman mı: Kurbağa ve Fare
3. İzlanda'nın Ellidaey Adası'ndaki Ev
4. Birlikte Duş Alan İnsan ve Şempanze
5. Köpeğini Timsahın Ağzından Kurtaran Adam
6. Kabız Fil
7. Endişeli Anne Aslan
8. COVID-19 Nedeniyle Eve Kapanmışken Yapabileceklerinize Yönelik Bir Öneri Listesi
9. Birbirini Kovalayan Geyikler
10. Mizahi Hayvanlar

Instagram sayfamıza gitmek için buraya tıklayınız.

Instagram

Twitter

2020 yılında da en büyük sosyal medya hesabımız olarak kalan Twitter hesabımızda 2020 yılı boyunca 10.012 tweet gönderdik (%14 azalma); bu gönderilerimiz 719.7 milyon kez görüntülendi (%62 artış), yaklaşık 4.7 milyon kişi Twitter profilimizi ziyaret etti (%88 artış), 107 binden fazla kişi bizi etiketledi (%3 büyüme) ve aramıza 232 binden fazla yeni kişi katıldı (%22 artış).

Twitter

Facebook

Bu yıl, Evrim Ağacı'nın Facebook faaliyetlerini daha da kıstığı bir yıl oldu. Bunda, Facebook'un para kazanma odaklı sayfa erişim politikalarının büyük rolü bulunuyor. Buna rağmen, büyümeyi sürdürdük. Yeni yıla 529.783 takipçiyle girmiştik, yıl sonu itibariyle 536.603 Facebook takipçimiz bulunuyor (%1.3 artış).

Benzer şekilde, Okur Paylaşım Grubu'muzu da büyük oranda deaktive ettik; ancak yine de büyümeyi sürdürdük. Burada bulunan 68.699'u aktif 122.316 okur tarafından binlerce paylaşım yapıldı.

Facebook sayfamıza gitmek için buraya tıklayınız. Facebook grubumuza gitmek için buraya tıklayınız.

Yeni Projeler

Bir Bilimsel Sosyal Medya Platformu Olarak Evrim Ağacı

Bu seneki en büyük projemiz, gelecek yılların en önemli gidişat rotasını belirleyecek olan sürecin temellerini inşa etmek oldu: Evrim Ağacı'nı bir "içerik blogu" olmaktan çıkarıp, Türkiye'deki bilimseverleri ve bilim insanlarını tek bir çatı altında toplayabilecek, Dünya'da emsali pek olmayan, özgün bir sosyal medya platformuna dönüştürmek. Bu yönde arka planda çok sayıda altyapı değişikliği yaptık; ancak bunlardan ön tarafta kullanıcıya da yansıyan en önemli değişimler arasında aşağıdakileri sayabiliriz:

Ana Sayfa ve Akış

Eski "blog" tasarımımızdan çıkarak, bir çeşit akış görüntüsüne geçiş yaptık. Bu akışı, hem ana sayfamızda, hem de yazılarımızın sonunda bulmanız mümkün. Bu akış içerisinde Evrim Ağacı Evreni içerisinde yer alan her türlü parçayı artık görmeniz mümkün. Bu parçalar arasında yazılar, soru & cevaplar, podcastler, EA Akademi, videolar, Instagram paylaşımları ve daha nicesi bulunuyor. Çok yakında daha da fazlası eklenecek.

Alt Menü

Evrim Ağacı, kuruluşundan bugüne herkesin katkılarına açık bir platformdu; ancak bu sene, bunu daha da vurgulayacak birçok geliştirme yaptık. İnternet sitemize eklenen yeni alt menümüz sayesinde bütün üyelerimiz Evrim Ağacı'nda yayınlanması için içerik gönderebilecekleri bir araca kavuşmuş oldular (daha önceden bunlar erişimi daha zor olan linklerle yapılmaktaydı). Bu ekleme butonunu kullanarak yeni makale, yeni soru veya yeni bir etkinlik veya ilan eklemek mümkün oldu.

İçerikler İçin İçindekiler Navigasyonu

İçeriklerimiz daha detaylı bir şekilde zenginleştirildikçe, metin içlerinde alt başlıkları bulmak için kolaylaştırıcı araçlar geliştirmek de elzem hale geldi. Bu nedenle tüm içeriklerimize, alt menüden ve ekranın sağ tarafından erişilebilir bir İçindekiler butonu ekledik. Böylece içerikler içerisinde hızlıca yer değiştirmek mümkün oldu.

Sosyal Medya Otomasyonu

Evrim Ağacı'nda yayınlanan eşsiz içerikleri okurlarımızla buluşturabilmek bizim için en önemli öncelik. Bu hem yazarlarımızın erişim gücünü arttıran, hem de Türkiye'de bilim okuryazarlığını güçlendiren en önemli parçalardan birisi. Bu nedenle sosyal medya içeriklerimizin otomasyonunu güçlendirerek, insan hatası olmaksızın daha etkili bir şekilde içeriklerimizi okurlarımızla buluşturmaya başladık; özellikle de Twitter, Telegram, LinkedIn, Pinterest, Reddit, Facebook gibi sosyal medyalardaki varlığımızı güçlendirdik. Bu, bir bilimsel sosyal medya platformu olarak Evrim Ağacı'nda daha fazla bilimseveri buluşturabilmek adına da çok önemli bir basamak.

E-mail Bültenleri

Evrim Ağacı'ndaki üye sayımız katlanarak arttıkça, bu üyeleri onlarla en ilişkili olabilecek içeriklerimizle buluşturmak adına günlük, haftalık ve aylık e-posta bültenlerimizi hayata geçirdik. Bunların bir kısmı editörlerimiz tarafından elle, özenle hazırlanırken; diğerleri kullanıcılarımıza özel olarak, onların en çok ilgisini çekeceğini, en çok faydayı sağlayacağını düşündüğümüz içeriklerden otomatik olarak derlenerek gönderilmektedir. Ayrıca yazarlarımız, Soru & Cevap Platformumuzu kullanan diğer kullanıcılarımız, kendileri hakkında istatistiklere de erişebilmeye başladılar. Bu yılki e-posta bülten istatistiklerimiz şöyle:

• Okurlarımıza 993.019 adet aylık, 249.129 adet haftalık, 212.217 adet günlük bülten gönderdik.
• Yazarlarımıza istatistikleriyle ilgili olarak 25.402 e-posta gönderdik.

Uyum Puanı ve Kullanıcı Etkileşimleri

2020'de de Uyum Puanı (UP) sistemimiz güncellenmeye ve güçlenmeye devam etti. Artık tüm kullanıcılarımız UP skorlarına erişebilmeye ve çeşitli zaman aralıklarına ait skor tablolarını ve sıralamaları görebilmeye başladılar. Böylece Evrim Ağacı ailesi içerisinde, Türkiye'de bilim anlatıcılığına en çok katkı sağlayan isimleri belirleyebilmeye başladık. Buna ek olarak, Uyum Puanı sistemi çerçevesinde birbiriyle etkileşime geçen kullanıcılarımızın profillerinde bu etkileşime dair teşekkür sayıları gibi detayları göstermeye başladık.

Agora Bilim Pazarı

Egzersiz Fizyolojisi Teori ve Uygulamayı Birleştirmek

ISBN: 9786053559702
Sayfa Sayısı: 544
Baskı Sayısı: 2
Ebatlar: 21×27
Basım Yılı: 2018

Devamını Göster

₺1,050.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Mobil Site Geliştirmeleri

2020 yılında mobil sitemize daha da ağırlık vererek, çoğunluğu mobil kullanıcı olan okurlarımıza daha da keyifli bir deneyim sunmayı hedefledik. Bu süreçte, gereksiz pop-up kutularının hepsinden kurtulduk, sürdürülebilirliğimizin önemli sayılabilecek bir parçası olmasına rağmen reklam gösterimlerini azalttık ve daha temiz bir kullanıcı deneyimi hedefledik.

Destekçi Ayrıcalıkları

Diğer birçok platform ve oluşumun aksine Evrim Ağacı, bizlerin hobisi değil, mesleği. Ve birçok oluşumun aksine devlet veya özel kurumlar bize maddi destekte bulunmuyor, ek gelirlerimiz de yok. Dolayısıyla var olabilmemizin tek yolu, okurlarımızdan ve izleyicilerimizden gelen maddi destekler var oluşumuzun tek yolu. Bu nedenle destekçilerimize yeni platformumuzda belirli ayrıcalıklar sağlamaya çalışıyoruz. Bunlar, içeriklere erişimle ilgili ayrıcalıklar değil; yani "sadece destekçilere özel" içerikler üretmiyoruz. İçeriklerimiz her zaman ücretsiz ve her zaman, herkese erişilebilir kalacak. Destekçilerimiz, videolarımıza daha erken erişebiliyor, bizimle özel iletişim kanallarına sahip oluyor, daha hızlı cevaplar alabiliyorlar ve sitede özel rozetlere sahip oluyorlar. Siz de bize Kreosus, Patreon, YouTube Katıl ve Twitch üzerinden bize maddi destekte bulunabilirsiniz.

COVID-19 Platformu

2020'yi tanımlayan en büyük olay, küresel COVID-19 pandemisiydi ve biz de buna elimizden gelen en iyi şekilde tepki gösterek, okurlarımızı en doğru şekillerde bilgilendirmek adına bir platform oluşturduk. Bu platform üzerinden günlük Türkiye ve Dünya verilerini yayınladık, önemli son dakika gelişmelerini duyurduk, COVID-19 ile ilgili içerikleri tek bir bünyede topladık ve en doğru, isabetli ve güvenilir içerikleri ülkemize sunduk. Bu süreçte sitemizdeki bütün reklamları kaldırarak, okurlarımıza tamamen hızlı ve verimli bir iletişim aracı sunduk. Tüm bu çabalarımız halkımız arasında ve ulusal camiada da gözden kaçmadı.

COVID-19 Anket Araştırması

COVID-19 hakkında daha fazla bilgiye sahip olabilmek adına, hiçbir popüler bilim oluşumu tarafından yapılmamış bir şekilde, akademisyenlerle işbirliği halinde bir bilimsel anket çalışması ve bu anketi yapabileceğimiz bir sistem geliştirdik. Hedefimiz, Türkiye'deki COVID-19 yayılımını, henüz bu konuda bilgiler açıklanmazken takip edebilmekti. Günlerce gece-gündüz demeden bu proje üzerinde çalışmamıza rağmen, ne yazık ki bu tür araştırmaların kısıtlanması sonucunda hedefimize ulaşamadan araştırmayı sonlandırdık. Ancak ürettiğimiz anket sistemi, gelecekteki sistemlerimizin omurgasını oluşturacak; bu nedenle bir kayıp sayılmaz.

BBC Türkçe + Evrim Ağacı İşbirliği

Ülkemizde gazetecilik konusunda en özgün ve güvenilir çalışmaları yapan haber kanallarından birisi olan BBC Türkçe ekibiyle, maddi tarafı bulunmayan bir işbirliğine giderek, karşılıklı bilimsel veri ve paylaşım aktarımında bulunduk. Bu sayede COVID-19 konusunda Dünya'da olan biteni okurlarımızla çok daha etkili ve güvenilir bir şekilde buluşturabildik.

Şeffaflığı Arttıran Girişimler

Evrim Ağacı'nda şeffaflık ve dürüstlük bizim için en önemli değerler arasında yer almaktadır. Bu nedenle her sene kendimizi nasıl daha şeffaf kılabiliriz diye kafa yormaktayız. Bu sene birkaç yeni özellikle bunu pekiştirdik: Bunlardan birisi, yazıların sonuna eklediğimiz "Hata Bildirimi" kutusu oldu. Böylece yazı içinde yapılmış, maddi hatanın ötesindeki hataları not alıp okurlarımızla paylaşmamız mümkün oldu.

İkinci bir atılım, hakkında içerik ürettiğimiz akademik makalelerin orijinal yazarlarının (İng: "corresponding author") iletişim bilgilerini girebildiğimiz bir araç üretmek oldu. Bu sayede Evrim Ağacı'nın "bilim üreten" değil, "bilimi halka ulaştıran" rolünü vurgulamış olduk. Ek olarak, çeviri ve türev içeriklerimizin renk kodlarını daha da belirginleştirdik ve bu içeriklerin orijinal yazarlarını öne çıkaracak geliştirmeler yaptık.

Kaynaklar ve İleri Okuma Sistemi ile CrossRef Üyeliğimiz

Bu yıl Evrim Ağacı, Türkiye'de daha önce hiç yapılmamış bir şeyi başararak CrossRef akademik kaynak ağına dahil oldu. Bunun itici gücü, Evrim Ağacı içeriklerinin akademik tezlerde ve makalelerde kullanılması ve bu nedenle yazarlarımızın akademik CV'sine katkı sağlayabilecek bir nitelikte olmasıydı. CrossRef ağına kabul almamızla birlikte, makale atıflarımız istatistiki olarak anlamlı hale geldi ve resmi bir ağa dahil edilmiş oldu.

Buna paralel olarak, Kaynaklar ve İleri Okuma Sistemi'mizi geliştirerek tarihimizde ilk defa metin içi kaynak gösterimini de devreye soktuk. Böylelikle metin içi ve metin sonu kaynaklarımızı eşleştirerek, okurlarımıza daha bilimsel bir arayüz ve bilgi akışı sunmamız mümkün oldu. Ayrıca kaynak girişinde insan hatasını minimize edecek birçok teknik düzeltme ve geliştirme yaptık, DOI ile arama gibi özellikler ekledik.

Azeri İçerikler

Bu sene ilk defa Türkçe içeriklerimizin Azeri çevirilerini yayınlamaya başlayarak, dil seçeneklerimizi genişletmek adına önemli bir adım attık. Bu projemiz henüz emekleme aşamasında; ancak ileride çok daha hız kazanacağından eminiz.

Önceki Senelerin Projelerindeki Güncellemeler

Tabii ki sistemlerimiz karmaşıklaşıp büyüdükçe, yeni sistemler ve projeler eklemenin yanı sıra, eski sistemlerimizi de durmaksızın geliştirip güncellememiz gerekiyor. Hatta günlük çalışmalarımızın büyük bir kısmının buna adanmak zorunda olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle, yıl içinde eski sistemlerimizde yaptığımız güncellemeleri ve geliştirmeleri de sizlerle paylaşmak isteriz.

Mobil Uygulamalar

Bu sene de geçen sene yaptığımız gibi Android ve Apple için ürettiğimiz mobil uygulamalarımızı baştan tasarladık; ancak bunlar yıl sonu itibariyle yayına henüz girmedi. Uygulamalarımız hakkında bilgi almak ve uygulamamızı mobil cihazlarınıza indirmek için buradaki yazımıza uğrayabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformu

Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu 2020'de daha da büyüdü! Bu platform, Evrim Ağacı'nın site üzerinde bağımsız okur etkileşimini gerçekleştirmeyi mümkün kılan ilk dijital projesidir. Birçok diğer projenin öncülüdür. Bu kılavuz, kullanıcılara yol göstermesi ve sık sorulan bazı soruları yanıtlaması için hazırlanmıştır. Fikrin arka planıyla ilgili olarak Patreon açıklamamızı okuyabilirsiniz.

Platformun elbette çok fazla detayı var ve hepsini buraya sığdırmamız imkansız. Ancak platformu kullandıkça, ne kadar sıra dışı ve alışılagelinmemiş bir sistem olduğunu anlayabileceğinizi düşünüyoruz. Her adımı dikkatlice düşünülmüş gerekçelerle atılan, son derece özgün bir sistem olmasına özen gösteriyoruz.

2020'de bu platformumuza raporlama sistemi, soru yönlendirme sistemi, aynı/benzer soru birleştirme sistemi ve e-posta alma seçeneği gibi birçok önemli detay ekledik. Ayrıca sorularla etkileşimi, yeni soru ekleme yollarını, filtreleme araçlarını geliştirerek çok daha işlevsel bir hale getirdik. Platform kullanıcılarına birbirlerini takip edebilecekleri araçlar sunduk. Bunlara ek olarak, içeriklerimizle ilişkili sorular sormayı mümkün kılan bir araç yaparak, içerikler ile Soru & Cevap Platformumuz arasındaki bağlantıyı kurmuş olduk.

Soru & Cevap Platformu

Podcast Platformu

Evrim Ağacı Podcast Platformu en güçlü araçlarımızdan biri olarak büyümeye devam etti. Bu platform, kendi internet sitemize ek olarak Spotify, iTunes ve Google üzerinden de yayın yapıyor! Podcastlerimizin bu yıl farklı mecralardan dinlenme istatistikleri şöyle:

• Bu yıl 106 yeni podcast olmak üzere, toplamda 216 podcastimiz yayında.
• Spotify: Sadece bu yıl 173.362 eşsiz dinleyici bizi 876.793 kez dinledi.
• Apple: Sadece bu yıl 13.891 eşsiz cihaz, bizi 5.718 saat boyunca dinledi.

Bu istatistikler bizi birçok podcast platformunda en çok dinlenen yaptı veya ilk 3'e girmemizi sağladı. Bunun için yürekten teşekkür ederiz.

Elbette günümüzde podcastler vazgeçilmez bir yere sahip; ancak bizim için podcastler, sadece içeriklerimizin seslendirilmiş bir versiyonu değil; aynı zamanda o içerikleri okumakta zorluk çeken vatandaşlarımızın rahatlıkla erişebilmesini sağlayan müthiş bir sosyal sorumluluk projesi. Yani, 7 yıl önce başlattığımız sosyal sorumluluk projesini çok daha kapsamlı ve çok platformlu bir şekilde işlevsel hale getirebilmenin gururunu yaşıyoruz.

Daha da güzeli var: Podcast Platformu'muzdaki seslendirmeler, okurlarımızın ve yazarlarımızın ta kendisine ait! Yani tam bir kolektif proje; katkı sağlamak isteyen herkes katkı sağlayabiliyor! Siz de seslendirmek isterseniz, buradan başlayabilirsiniz.

Podcast Platformu

Ayrıca bu sene Podcast Platformumuza katılmak isteyenlern sayısı katlanarak arttığı için, bazı düzenleyici adımlar da attık: İçeriklerimizin henüz seslendirilmemiş olanlarının altına "Seslendirmek İçin Ayır" butonu eklendi. Böylece seslendirmek istediğiniz bir içeriği 7 günlüğüne ayırmanız mümkün oldu; bu da, birden fazla kişinin aynı içeriği seslendirmesinin önüne geçmeye başladı. Ayrılan içerikleri buradan görebilirsiniz.

Bilim Ağacı

Bilim Ağacı'nda 2020 sonu itibariyle 2504 kategori altında 8.636 içeriğimiz sınıflandırılmış bulunuyor. Projeye gitmek için buraya tıklayınız.

Evrim Ağacı

Yaşam Ağacı

2020 sonu itibariyle Yaşam Ağacı bünyesinde 266 taksonomik birim yer alıyor. Artık gözlemlerin lokasyon bilgileri de girilebiliyor ve bu sayede harita üzerine yerleştirmemiz mümkün olacak. Projeye gitmek için buraya tıklayınız.

Dar.vin

Evrim Ağacı, devasa bir bilgi arşivi ve bu arşivin parçalarını birbirine bağlayan en önemli unsur "bağlantılar" (İng: "hyperlink" ya da kısaca "link"). Bu bağlantıların uzun olması kimi zaman paylaşım zorluğu yaratıyordu; biz de, açık kaynak kodlu bir sistem kullanarak kendi kısa URL sistemimizi hayata geçirdik: dar.vin!

Darvin'i kullanarak her türlü bağlantıyı kısaltmanız ve o bağlantıyla ilgili detaylı istatistikleri Darvin hesabınız ile görmeniz mümkün!

Evrim Ağacı

Ayrıca Darvin için bir Google Chrome eklentimiz de bulunuyor! Bu eklentiyi kurarak, bulunduğunuz herhangi bir internet sitesinin bağlantısını tek bir tuşla kısaltabilir, kopyalayabilir ve dilediğiniz bir yerde paylaşabilirsiniz.

2020 sonu itibariyle Darvin bünyesinde toplamda 374 kullanıcı tarafından yapılan, 12.838 kısaltılmış bağlantı yer alıyor.

Projeye gitmek için buraya tıklayınız. Google Chrome eklentisi için buraya tıklayınız.

Kreosus

2020 yılı Kreosus için çok büyük bir yıl oldu, çünkü müthiş bir büyüme grafiği çizdi: Kreosus'ta 361'i aktif 1636 farklı üretici için, yüz binlerce Türk Lirasına denk gelen işlem yapmayı ve desteklerini kendilerine aktarmayı başardık. Projeye gitmek için buraya tıklayınız. Evrim Ağacı'na maddi destekte bulunmak için buraya tıklayınız.

Evrim Ağacı

Agora Bilim Pazarı

2020 yılı da Agora Bilim Pazarı'mız için de çok büyük bir yıl oldu; çünkü Ginko Bilim, Palme Yayıncılık, Panama Yayınevi, Kolektif Yayınevi, İthaki Yayınları, Bilim ve Gelecek Kitaplığı gibi alanın en önde gelen kitabevleriyle işbirliği yaptığımız, kendi tişört tasarımlarımızı ve kupalarımızı satışa sunabildiğimiz, Evrim Ağacı çalışmaları için çok az da olsa bir ek kaynak yaratabildiğimiz projemizi büyütmemiz mümkün oldu. 2020 yılında yüzlerce yeni kitap, yepyeni yayınevleri ve sayısız diğer ürün pazarımıza dahil edildi, yepyeni bir tasarıma ve logoya kavuştuk. Agora Bilim Pazarı'na gitmek için buraya tıklayınız.

Agora

Gerçeklik Analizi

2019 sonu itibariyle sistemimizde geçirilmiş 180 gerçeklik analizimiz bulunuyor.

Projeye gitmek için buraya tıklayınız.

Bilim Sözlüğü

Bu içeriğin hazırlandığı tarih itibariyle Bilim Sözlüğü'müz dahilinde 1.575 bilimsel terim bulunuyor.

Projeye gitmek için buraya tıklayınız.

Evrim Ağacı

2021 Evrim Ağacı Takvimleri

İlk olarak 2019-2020'de başlattığımız Evrim Ağacı Takvimleri serisini bu sene 2021 için yeniden, çok daha büyük bir şekilde ürettik; bu yazının yazıldığı sıralarda son halini veriyoruz. 2020 senesinin takvimlerini hemen indirmek için buraya tıklayınız.

Basında Evrim Ağacı

Evrim Ağacı olarak 2020 yılında da yeni girişimlerimiz ve çalışmalarımızla basında yer aldık. Bunlardan birkaçı şu şekilde:

1. mRNA aşısı nedir, nasıl geliştiriliyor? mRNA aşısı genlerimizi değiştirebilir mi?, Evrensel (3 Aralık 2020)
2. İçeri̇k Üreti̇ci̇leri̇ni̇n Kayda Değer Yükseli̇şi̇: Di̇ji̇tal Platformlar, Filiz Dağ, Milliyet (21 Aralık 2020)
3. Evrim Ağacı çocuklara korona virüsünü anlattı, Gazete Duvar (15 Mart 2020)
4. Bilim Kurulu Üyesi Kara, tartışma yaratan 0.021 oranını değerlendirdi, BirGün (15 Nisan 2020)
5. Bu yaşam görüşünde ihtişam var, Arjen İnce, Evrensel (18 Mart 2020)
6. Nükleeri Evrim Ağacı’nda pazarlama çabaları, Özgür Gürbüz, BirGün (4 Haziran 2020)
7. Faydalı podcast önerileri, Şenay Aydemir, Evrensel (28 Kasım 2020)
8. Maymunları evrimleştirmek: İnsana özgü bir gen, maymun beyinlerini insandaki gibi irileştiriyor, Cumhuriyet (16 Kasım 2020)
9. Daha fazlası için buraya tıklayınız.

Katıldığımız Etkinlikler ve Ödüller

Bu sene katıldığımız etkinliklerin büyük bir çoğunluğu COVID-19 ile ilişkili programlar oldu. Bunların ve katıldığımız diğer etkinliklerin kısaltılmış bir listesi şöyle:

• Mars 2020 Aracı NASA JPL Ziyareti (Ocak 2020)
• Artı TV (22 Nisan 2020)
• Deutche-Well (22 Nisan 2020)
• Halk TV (22 Nisan 2020)
• Veryansın TV (26 Nisan 2020)
• SözcüTV (26 Nisan 2020)
• ÇYDD Manisa Röportajı (1 Mayıs 2020)
• YESZoomed Bilkent (5 Mayıs 2020)
• World Economic Forum Türkiye (7 Mayıs 2020)
• İYTE İnovasyon Topluluğu (12 Mayıs 2020)
• TMMOB Makina Mühendisleri Odası (19 Mayıs 2020)
• Yol TV (20 Mayıs 2020)
• Bahçeşehir Üniversitesi (22 Mayıs 2020)
• 19 Mayıs Üniversitesi (23 Mayıs 2020)
• Yüksek İhtisas Üniversitesi (11 Haziran 2020)
• Artı TV (23 Haziran 2020)
• BirGün TV (24 Haziran 2020)
• PharmacyTV (26 Haziran 2020)
• Kara Poşet (17 Ağustos 2020)
• Grens ile Dijital Deneyim (22 Ağustos 2020)
• Science Journalism Forum (25 Ağustos 2020)
• Sinan Canan (25 Eylül 2020)
• ArkeoMedya (29 Eylül 2020)
• Bilim Virüsü (2 Aralık 2020)
• Mirgün Cabas Podcast (4 Aralık 2020)
• ENKA Okulları (10 Aralık 2020)
• Nar Sanat (18 Aralık 2020)
• Evrensel TV - Carl Sagan Söyleşisi (22 Aralık 2020)
• Gelecek Bilimde Yılın Enleri Ödül Yayını (30 Aralık 2020)

Ayrıca Evrim Ağacı olarak 2020 yılında da Boğaziçi Üniversitesi Bilişim Topluluğu tarafından "Yılın En İyi Bilgilendirme Kanalı"nda aday gösterildi! Sonuçlar henüz açıklanmadı.

Kitaplarımız

2020 yılında yepyeni bir kitabı Bilim & Gelecek Kitaplığı etiketiyle okurlarımızla buluşturduk: 50 Soruda Evrim. Yeni kitabımız, evrime giriş düzeyinde kafasında soru işaretleri olanlar için epey faydalı olacaktır. Evrim Kuramı ve Mekanizmaları başlıklı ilk kitabımızdaki amaç, halk arasında yaygın olan tartışmalara hiç girmeden, evrimin mekanizmalarını ve temellerini anlatmaktı. 50 Soruda Evrim'de ise konu, doğrudan doğruya halk arasındaki yaygın sorular üzerinden ilerliyor.

Ama tabii ki amacımız, bilimsel bir temeli olmayan evrim karşıtlığı ile kavgaya tutuşmak değil. Daha ziyade, bugüne kadar neredeyse her zaman art niyetli ve "yüklü" bir şekilde sorulmuş olan evrim karşıtı sorular, sanki iyi niyetli biri tarafından, gerçekten öğrenmek amacıyla sorulmuş gibi yanıtlıyoruz. Bu da, o soruları sık sık duyup da cevaplarını doğru düzgün alamayanların konuyu tam olarak kavraması için müthiş bir fırsat sunuyor. Aynı zamanda kitap, halk arasında yaygınlaşmış ama bilimsel karşılığı oldukça az olan evrim sorularını cevaplama bahanesiyle evrimsel biyolojideki birçok önemli kavramdan ve terimden söz etme fırsatı da sunuyor. Yani evrimle ilgili 50 farklı soruya, sosyal medyanın gürültüsü olmaksızın, sakince cevaplar bulmanız ve bu sırada evrimle ilgili birçok diğer detayı öğrenmeniz mümkün olacak. Eğer henüz edinmediyseniz, mutlaka edinmenizi tavsiye ederiz.

Buna ek olarak, çeşitli kitaplarda yazarlıklar ve çevirmenlik yaparak Türkiye'deki bilim yazınına katkı sağlamayı sürdürdük. Bu yıl parçası olduğumuz kitaplar arasında şunlar bulunuyor:

• Pandemi ve COVID-19 (Kitap Bölümü)
• Post-Coğrafya (Kitap)
• Ginkgo, Peter Crane (Çeviri)

Henüz yayına girmemiş 2 kitabımız da baskı aşamasına ulaşmak üzere. 2020 yılında diğer kitaplarımız da harika grafikler çizerek okurlarıyla buluşmaya ve yeni baskılar yapmaya devam etti.

Sonuç ve 2021...

Ne sene ama... Bir yandan COVID-19 ile boğuşurken, diğer yandan ne çok iş yapmışız, sıralarken bu sene de yorulduk ve şaşırdık. Tabii ki burada listelediğimiz işler, gerçekte başardığımız işlerin belki de yarısı kadar; çünkü birçok sıkıcı teknik detayı es geçmek zorunda kalıyoruz.

Şunu tekrar vurgulamamıza izin verin: Evrim Ağacı %100 okurlarından gördüğü maddi destekle varlığını sürdüren bir bilim platformu. Yani bu rapordaki istatistiklere ulaşmamızı ve projeleri hayata geçirmemizi mümkün kılan en önemli güç, Kreosus, Patreon ve YouTube üzerinden bize maddi destekte bulunmayı tercih eden okurlarımızdır. Onlar olmasa, bunların hiçbiri mümkün olmazdı. Siz de onların arasına katılarak 2021 yılında daha da büyük işler başarmamızın bir parçası olabilirsiniz.

Ancak bu kadar çok çalışmış, bu kadar çok üretmiş olmak bize çok önemli bir sorumluluk yüklüyor: 2021 yılında daha da çalışkan, daha da üretken olmak zorundayız! Ve biz buna çoktan hazırız!

Gelsin bakalım 2021!

Evrim Ağacı ailesinin parçası olan herkese mutlu yıllar, iyi seneler.

Türkiye'de bilim anlatıcılığı ve bilimsel aydınlanma mücadelesi sizlerle güzel!