Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Evrim Ağacı'nın site üzerinde bağımsız okur etkileşimini gerçekleştirmeyi mümkün kılan ilk dijital projesidir. Birçok diğer projenin öncülüdür. Bu kılavuz, kullanıcılara yol göstermesi ve sık sorulan bazı soruları yanıtlaması için hazırlanmıştır.
Bu konuyla ilgili temel bilgileri buradaki Patreon yazımızdan görebilirsiniz.
Bu konuyla ilgili daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.
Evet. Evrim Ağacı profilinizin gizlilik ayarlarına giderek "Profilimde UP Göster" seçeneğini değiştirebilirsiniz. Bu durumda siz hariç kimse Uyum Puanı'nızı göremeyecektir.
Soruların oy puanı pozitif oy sayısından negatif oy sayısının çıkarılmasıyla hesaplanmaktadır.
Cevapların oy puanı sadece pozitif oy sayısı üzerinden hesaplanmaktadır. Negatif oy vermek yerine beğendiğiniz diğer cevaplara pozitif oy verebilir veya kendi daha iyi olan cevabınızı girebilirsiniz.
Evet; ancak belirli koşulların sağlanması gerekiyor. Sorunuzu cevaplara kapatabilmeniz için:
Evet; ancak sorunuzu ilettikten sonraki ilk 30 dakika içinde düzenleyebilirsiniz. Bundan sonra herhangi bir düzenleme yapamazsınız. Eğer çok önemli bir değişiklik gerekiyorsa bize e-posta yoluyla ulaşabilirsiniz.
Evet; ancak sorunuzu sorduktan sonra hiç cevap girilmemiş olması gerekmektedir. Kimi zaman cevap göremeseniz de silemeyebilirsiniz; çünkü onaylanmayı bekleyen (moderasyon denetimine düşmüş) yanıtlar girilmiş olabilir. Ayrıca isim açık şekilde sorduğunuz sorunuzu silmeniz halinde 35 UP, anonim sorduğunuz bir soruyu silmeniz halinde 20 UP kaybedeceksiniz.
Burası, Evrim Ağacı üyesi olup da cevap vermek konusunda engellenmemiş tüm Evrim Ağacı ailesi üyelerinin sorulara yanıt verebileceği kısımdır. Eğer sorunuzun herhangi bir bilimsever tarafından yanıtlanmasını istiyorsanız buradaki kategorileri kullanmalısınız.
Burası, Evrim Ağacı'na ve Türkiye'deki bilim algısına katkı sağlamak isteyen uzmanların, akademisyenlerin, doktora veya yüksek lisansını almış, belli bir alanda yetkinliğini ispatlamış kişilerin kendilerine özel alanlarının olduğu kategoridir. Eğer bir uzmana spesifik bir soru sormak istiyorsanız bu kategoriyi kullanmalısınız. Unutmayın ki buraya sorulan sorulara, o uzmandan başka hiç kimse yanıt verememektedir. Bu konuda daha fazla bilgiyi bu videomuzun 36. saniyesinden itibaren alabilirsiniz.
Kabul Edilen Cevap
Bu, insanların metabolizmasının hayvanlardan daha verimli olması ile ilgili bir bilginin, Matrix yaratıcılarının imgelemine misli ile yansıması ile ilgili bir şey.
Kısaca: Wachovski kardeşler bir yerde şu bilgiyi okuyorlar.
"İnsan metabolizması pek çok hayvan metabolizmasından daha verimli çalışır."
veee..... Dink!!!!
Wachovskilerin beyninde bir şimşek çakıyor... "Evreka!"
Robotlar insanları pil olarak kullanabilir!!!!!
Ve gerisi geliyor tabi...
Her neyse... Biz şimdi bu argüman doğru mudur yanlış mıdır ona bakalım.
Evet, doğrudur...
Çünkü insan bir attan daha Güçlüdür... çünkü metabolizması daha verimli çalışır... :D
Bunun gerçek olup olmadığını bilmiyorum ama şunu biliyorum ki antik yunanda uzak mesafelere haberci gönderileceği zaman atlı değil yaya insanlar kullanılıyordu. Çünkü yaya insanlar haberi daha çabuk ulaştırıyordu. At hızlı koşsa da çabuk tükeniyor ve atı değiştirmek gerekiyordu. Oysa insan kaplumbağa misali, kolay kolay yorulmadan, daha yavaş ama daha istikrarlı bir şekilde yürüyerek, uzun mesafeleri attan daha çabuk kat edebiliyordu.
Bu olayın gerçek olup olmadığını, bilim adamlarının bu konuda araştırma yapıp yapmadıklarını şu an bilmiyorum. Ama böyle bir şey olabilir, çünkü tarih boyunca insanlar her işlerini hayvanlardan ziyade kölelere yaptırmışlardır. Kölecilik, hayvan kullanımından daha yaygın bir şey olmuştur. Çünkü kölelerin beyni vardı ve onlardan ne istediğimizi anlayabiliyorlardı. Dolayısı ile bir çok iş için daha uygundular. üstelik hayvandan daha sıkı çalıştırabiliyordunuz insanları.
Kısaca efsanenin kaynağı budur. VAkit olsaydı biraz daha bilimsel yanıt verebilirdim, ama şimdilik bu kadar.
Kabul Edilen Cevap
Aslında istediğin gibi hareket edebilirsin ama bu seni ne kadar tatmin eder bilemem. Uzay-zaman iç içedir. Yani 3 boyutta yaptığın hareket diğer bir boyut olan zamanı etkiler. Bir benzetmeyle kolayca anlaşılabilir. Doğu doğrultusunda 300 km/s hızla giden bir araç düşün. Şimdi de kuzeydoğu doğrultusuna 300 km/s hızla giden bir araç düşün. Kuzeydoğuya doğru giden aracın hızının kuzeyde ve doğuda iki bileşkesi vardır. Elbette bu bileşkeler 300 km/s hızdan daha az olacaktır. Yani kuzeydoğuya 300 km/s hızla giden bir aracın doğu bileşkesinin hızı 300 km/s den daha az olacaktır. Boyutlarla ilişkisine gelecek olursak dediğim gibi uzay-zaman iç içedir. Tıpkı kuzey ve doğu gibi ilişkileri vardır. Kuzeye uzay doğuya zaman dersek eğer uzayda hareketsizsen tüm hareketin doğuya doğrudur yani zaman olduğu gibi ilerler. Fakat uzayda hareket halindeysen artık sadece doğuya değil kuzeye doğru da hareket ediyorsun demektir ve bu bir bileşke oluşturur. Zamanın hızının azalmasına sebep olur. Yeterince hızlı hareket edersen (hızını ne kadar çok kuzeye yöneltirsen doğudaki hızını o kadar azaltırsın) zamanı neredeyse durma eşiğine getirebilirsin.
Bu tag yeterli fakat aşağıdakilerini de ekledim :
https://evrimagaci.org/etiket/din-17
---
Ayrıca,
https://evrimagaci.org/dinler-ve-tanrilara-bilimsel-ve-evrimsel-bir-bakis-157
https://evrimagaci.org/din-felsefesine-giris-felsefe-tanrinin-varligina-dair-ne-soyleyebilir-7810
Kabul Edilen Cevap
Değildir.
Zaman, Kütle ve Uzam (Uzunluk) ile birlikte fizikteki 3 temel bileşeni oluştururlar. Einstein'ın Genel görelelik teorisine göre külte çekimi uzay-zaman dokusu olarak bilinen 4 boyutlu yapıyı eğip bükmektedir. Yıldızlararası uzayda uzay-zaman dokusu neredeyse tamamen düzdür ve zaman normal bir şekilde akmaktadır.
Kütlenin fazla olması uzay dokusunu esnetmekte, dolayısı ile zamanın akış hızında da değişikliğe sebep olmaktadır. Yani sadece etkilemektedir. Kütle olmayan yerde zaman da yoktur demek şu an için anlamsızdır.
Evet ama bu sonsuza yakın enerji gerektirir.
Entropi ısı ölümü olarak bilinir ve tersinmez bir süreçtir.
Bir cam bardağı kırabilirsiniz fakat tersi biçimde parçalarını tamamen bir araya getirmeniz ve molekül düzenini eski haline sokmanız imkansızdır. Bu sonsuza yakın bir enerji gerektirir. Ya da baradağı yeniden üretirsiniz fakat bu eski bardak olmayacaktır.
Bir insanı da tabii ki moleküllerine ayırabilirsiniz fakat onun konformal yapısını tekrar bir araya getirmek inanılmaz bir bilgi işlem süreci gerektirir. Entropik olarak bu tür süreçleri tamamen eski haline çevirmeniz imkansızdır.
Sadece zamanın tersine işlediği süreçlerde olabilir. Fakat entropi zaman tersine işlese bile yine de artar. Açığa çıkacak enerji ve radyasyon miktarı yapılacak işi tamamlanamaz hale getirir. Bu nedenle zamanı tamamen geriye çevirmek yine imkansızdır.
https://evrimagaci.org/solucan-deligi-nedir-solucan-delikleri-gercek-mi-3048 Bu linkten alıntı yapıyorum.
"Solucan delikleri Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi sayesinde mümkün olmuştur. Yani teorik bir temelde mümkündür. Ancak gerçekte var olup olmadıklarına dair kimsenin en ufak bir fikri yoktur. Ama ola ki varlarsa, kendi üzerlerine çökmemeleri için yapılarının çok özel (egzotik) bir madde formuyla kaplı olması gerekir. Yoksa, teorik olarak mümkün olsalar da, sırf malzeme hatasından ötürü pratik olarak var olamazlar. Dolayısıyla bunun fiziğin oldukça spekülatif bir sahası olduğunu biliniz."
Cevabıma gelecek olursak, bir solucan deliği oluşturmak için çok yüksek miktarlarda kütle çekimi gerekmektedir. Dolayısıyla da bir o kadar enerjiye ihtiyacımız var. Zaten bunları sağlamak oldukça zor iken bir de şu egzotik madde olayı var. Öyle bir madde var mı bilmiyoruz. Onun dışından hali hazırda bir solucan deliği de keşfetmiş değiliz. Yukarıdaki alıntıya dayanarak ne yazık ki şimdiki imkanlarımızla uzayda solucan deliği oluşturamayız. İleride gerekli imkanlara sahip olduktan sonra oluşturabilir miyiz? Büyük ihtimalle. Ancak o imkanlara sahip olup olamayacağımız hakkında hiçbir fikrim yok. Gelecek gösterecek.
Evrenin diğer tarafına solucan deliği kullanarak gidebilir miyiz? Eğer bulursak veya yapabilirsek gidebiliriz diyebilirim. Çünkü teoride mümkün. Gerçekte mümkün mü bilemiyoruz çünkü hiç dene(ye)medik.
Bu yazıyı okumanızda da fayda gördüğüm için ekliyorum. https://www.kozmikanafor.com/gelecegin-itki-sistemleri-8-solucan-delikleri/
Bu yazıyı ise kara delik ve karanlık madde kullanarak solucan deliği oluşturma ile ilgili olduğu için ekliyorum. https://bilimfili.com/solucan-deligi-olusturmak-icin-kara-delik-ve-karanlik-madde-kullanilabilir/
Umarım yardımcı olabilmişimdir. İyi okumalar.
Yetkiliden kastın görev almak mı yoksa üst kademelerde yer edinmek mi ? Ben görev almak olarak ele aliyorum. Görev almak (yetkili olmak) evet sorumluluk almaktır. Senin düsüncene göre sorumluluk almak sanırım riske değer bir durum değil. Sorma biciminden bunu anlıyorum :).
Sorumluluk almak evet risklidir. Işimi iyi yapamayıp insanları mağdur edebilirsin mesela. Ama sorumluluk almak kendini ispatlamaktır. En başta kendine sonra da diğer insanlara kendini kanıtlayabilirsin. Bu insana inanılmaz haz verir. Beyin dopamin salgılar ve kişi bu sorumluluk alma eylemini yapmaya devam eder.
Kabul Edilen Cevap
Türkiye üzerinden örnek vermek gerekirse kafamıza göre tl basamayız para basımını merkez bankası kontrol eder ve o da kafasına göre para basamaz karşılığında hazinesinde o kadar altın bulunması gerekir dünyada ülkeler arası ticarette en çok kullanılan para birimi dolardır yani siz dolar borcunuzu tl ile ödeyemezsiniz bunu da geçtim eğer çok fazla para basar ve piyasaya sürerseniz piyasadaki tl miktarı artacağından dolayı TL'nin değeri düşecektir ve enflasyon artacaktır bu yüzden elinizde çok para olsa bile enflasyon yüksek olduğundan dolayı parayı basmadan önceki halinizden farkınız olmayacaktır hatta daha beter bile olabilir.
Öne Çıkarılan Cevap
Merhaba,
Koku, havadaki bir çok farklı molekülün içerisinde yer alan, algılandığı vakit koku olarak beyinde yorumlanan işlemin sonuç bulmuş hâlidir. Yani, aslında -genel kullanım içerisinde- koku alma duyusu yolu ile gerçekleşen duyusal işlemin oluşturduğu ana maddeye denir. Koku dediğimiz his/duyu, hava içerisinde taşınabilen genellikle çok küçük yoğunluklarda bulunan kimyasal maddelerin, başka bir ifadeyle koku moleküllerinin çözünmesi ile algılanır. Bu koku moleküllerinin ağırlıklı olarak algılandığı yer, burnumuzda yer alan bu moleküllere duyarlı olacak şekilde evrilmiş reseptörlerdir. Koku oluşumda etken moleküller, öncelikle burnumuzda yer alan mukus tabakasında çözünürler, daha sonra ilgili reseptörlere/almaçlara ulaşırlar. Bu evrede mukus çok önemli bir rol oynar.
Kokuyu algılamak ve etkisini "anlamak" tek fazda gerçekleşen bir süreç değildir. Temel olarak, iki süreçte ele alınır:
Koku öylesine güçlü bir duyudur ki yaşadığımız süreçte bunu anlayamasak bile (anlayamıyoruz çünkü evrimsel süreçte, beyin mümkün mertebe enerji kaybına engel olacak şekilde evrimleşmiştir; yani, çok uzun zaman önce öğrenilen/kazanılan "yetiler/davranışlar" genlerimize kazınmış olur ki gereksiz yere işlem yaparak enerji kaybı yaşanmasın ve hayatta kalma ihtimali her yönden artsın; bu sebeple çoğu şey, biz fark edemeden otomatik olarak beyinde işlenmiş veya hafızada yer etmiştir) ciddi bir evrimsel avantaj kazandırmıştır; bundan dolayı, bazı kokuların hayatta kalma ihtimalini artırmasına yönelik hafızada yer etmesi ihtiyacı duyulmuş ki beynimizde ilgili bölgeler gelişirken -hafıza ile ortaklaşa çalışmasının çok daha etkili bir avantaj hâline gelmesi kaçınılmaz bir durum olarak- beyinde, koku ve hafıza birbirine o kadar yakın ve yer yer neredeyse içe içe geçmiştir. Böylelikle koku hafızası yada Proust hafızası (veya istemsiz hafıza) denilen olgu meydana gelir. Bu olayda, uyarana çok kısa bir süre/derecede maruz kalmak, otomatik olarak geçmişe dair güçlü hafızayı tetikler. Proust için bu, çaya batırılmış çöreğin, teyzesini evine dair detaylı hafızayı harekete geçirmiş olmasıydı.
Pek çoğumuz benzer deneyimler yaşarız: bir koku duyarız ve aklımızda, çağrıştırılan anılar canlanır veya bir şeyi duyumsarız. Bu belirli bir yemeğin veya içeceğin kokusu, geçmişe dair tanıdığınız bir insanın kokusu da olabilir. Kokularla duygular arasındaki bu ilişkinin, kokuların işlenmesinde rol oynayan beyin bölgesinin, duygularla bağlantılı olan limbik sistemde yer alması olduğu düşünülüyor.
Günümüzde ışık ve sesin aksine kokunun yayılma hızını kabaca söylemek bile pek mümkün olamamaktadır. Çünkü kokuların yayılma hızları, o kokulara neden olan kimsalların içinde çözündükleri madde içerisindeki efüzyon hızlarına bağlıdır. Bu da, içinde bulunulan ortamın sıcaklığına, basıncına, dış kuvvetlerin fiziksel özelliklerine, yayılacak olan kimyasalın moleküler boyutlarına ve daha nice değişkene bağlıdır. Kokuların hareketlerinin fiziksel olarak hesaplanması, Graham'ın Efüzyon Yasası ile belirlenir. Bu yasa dahilinde moleküllerin birbirleriyle çarpışma miktarları en üst düzeyde öneme sahiptir. Bu yasa sayesinde farklı kimyasalların birbirlerine oranla ne hızla yayılacaklarını tespit edebilmekteyiz. Dolayısıyla bu yasa dahi bir kokunun yayılma hızını net olarak belirleyememektedir.
Günümüzde bazı yeni araştırmalarla kokuların yayılma hızını belirleyebilmenin teorik yolları aranmaktadır. Elbette bir kokunun belirli bir ortamdaki yayılım hızı pratik olarak ölçülebilir. Ancak teorik yöntemlerle henüz genel geçer olarak kabul edilen bir yöntem keşfedilememiş olsa da, bilimin gelişmesi, evrenin sırlarının çözülmesi ve kimyasalların daha iyi tanınmasıyla bunun mümkün olacağı düşünülmektedir.
Kokunun algılanmasının psikolojik boyutu, toplumsal ortak psikolojilerin yanı sıra, her bireyin kendi yaşamları tarafından şekillendirilen psikolojileri her kokunun da özgün olarak değerlendirilmesine neden olmaktadır ki kokunun objektif ve analitik olarak ölçülmesini oldukça zorlaştırır.
Ayrıca, Evrim Ağacı'nın Makale Arşivi'nde yer alan şu makale konuyla bağlantılı olarak temel ihtiyacınızı karşılayacaktır diye düşünüyorum.
