Zihnimizde beliren her duygu ve düşünce milyarlarca nöronun ürettiği elektriksel sinyallerin sonucudur. Düzen bakımından son derece sert, uyum sağlayabilirlik bakımından son derece esnek olan beyinde tüm bu sinyaller doğal yollarla oluşur ve nörobilimin başta gelen gözlem alanlarındandır. Geleneksel nörobilim, beynin işleyiş mekanizmalarını anlamak için bu doğal yollarla oluşmuş kodları okumaya odaklanır. Bu, beyin tarafından yazılan elektriksel bir sinyal dilinin çözümlenmesi ve deşifre edilmesine çabalayan bir çeşit kriptanaliz sanatıdır fakat modern bilim ve mühendislik ışığında bu doğal sinyaller artık yalnızca gözlem alanı olmanın ötesine geçmiş ve belirli sinir hücresi tipleri doğrudan davranışsal kontrole alınmaya hatta bazı durum ve araştırmalarda programlanmaya başlanmıştır. Bu devrimsel çalışma sahası, genellikle nöromodülasyon, optogenetik gibi "nöron kodlama" olarak adlandırılmaktadır. Bu makale, nöron kodlamanın temel prensiplerini açıklayacaktır.

Nöron kodlama, bir sinir hücresinin temel davranış ve işleyişini; ışık, kimyasal maddeler, elektrik ve genetik araçlar gibi kasıtlı bir dış müdahale ile değiştirme faaliyetlerinin tümüne verilen isimdir. Burada nörona bizzat ve doğrudan bir program yüklenerek kendi halinde doğal uyaranlara verdiği reaksiyonlar baskılanıp yeni bir komut seti ile belirli bir anda spesifik bir kimyasalı üretmeye, ateşlenmeye veya susmaya zorlanır. "Program yükleme" ifadesi ile gerçekte nöronun çeşitli girdilere verebileceği tepki ihtimali ve zamanlamasını değiştiren biyolojik müdahaleler kast edilir.

Endosimbiyotik Teori (veya Simbiyogenez Teorisi), biz insanların da dahil olduğu, daha karmaşık yapılı hücrelere, çekirdeklere ve zarlı organellere sahip olan ökaryotların; daha basit yapılı, çekirdeksiz ve zarlı organelleri bulunmayan bakteriler ve arkeler gibi prokaryotlardan nasıl evrimleştiğini anlamamızı sağlayan bilimsel bir teoridir.

Endosimbiyotik Teori'ye ökaryotik zarlı organeller, aslen bağımsız prokaryotlar olarak yaşamını sürdüren varlıklardı; ancak evrimsel süreçte bir noktada daha iri prokaryotlar tarafından endositoz (ya da daha spesifik olarak, fagositoz) yoluyla hücre içine alındıklarında, tam olarak sindirilemediler; bunun yerine, o hücreyle "kaynaştılar" ve bir "ağ kurdular". Böylece zarlı organellere sahip olmayan prokaryotlardan, zarlı organellere sahip ökaryotlar evrimleşmiş oldu.

Sahipleri tarafından evde bırakılan her köpek bu durumla iyi derecede baş edemeyebilir. Bazıları o kadar endişeli olur ki, gün boyu havlayabilir; bazıları ise bulundukları yerdeki tüm nesnelere zarar verir. Evcil hayvan sahiplerinin bu durumu "ayrılık kaygısı" diyerek hafife almaları doğru değildir.

17 Ocak 2020'de Frontiers In Veterinary Science dergisinde yayımlanan bir araştırma, bunun evdeki bir şeyden uzaklaşmak, dışarıdaki bir şeye ulaşmak, dış seslere veya olaylara tepki vermek, hatta can sıkıntısı gibi diğer temel hayal kırıklıklarının bir belirtisi olduğunu gösteriyor. Araştırmanın yazarları şöyle diyor:

İnsan dili, kelimeleri birleştirerek sonsuz sayıda anlam yaratabilen bir yeteneğe sahiptir. Bu yetenek, dile ifade gücünü kazandırır ve onu diğer hayvanların iletişiminden ayırır. Araştırmacılar şimdi, bu yeteneğin daha basit bir versiyonunu en yakın yaşayan akrabamız olan bonobolarda keşfetti. Science dergisinde bu hafta yayımlanan çalışma, bu maymunların farklı sesleri birleştirerek yeni anlamlar üretebildiğini gösteriyor.^[1] Çalışmaya dahil olmayan Rennes Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Maël Leroux şunları söylüyor:

Önceki çalışmalar, diğer hayvan türlerinin de sesleri birleştirebildiğini göstermiş olsa da bu kombinasyonlar sadece anlamları yan yana ekleyen "basit" birleşimlerdi. İnsan dili ise bunlardan çok daha fazlasıdır. İnsanlar, kelimeleri parçaların toplamından fazlasını ifade edecek şekilde birleştirebilir. Örneğin, "uzun aşçı", uzun boylu ve aşçı olan birini ifade eden basit bir kombinasyondur. Ancak "iyi aşçı" sadece iyi biri ve aşçı olan birini değil, aynı zamanda bir sürücü olarak kötü olan birini de ifade edebilir. Bu kelime kombinasyonları, esas kelime öbeğinde olmayan yeni bir anlam üretme potansiyeline sahiptir.

Bu soruyu cevaplamadan önce, başka bir soru üzerine düşünmemiz gerekiyor: "Sanat nedir?" Sanat, insanların fikirlerini ve duygularını paylaşmak için yarattığı bir şeydir. Başkalarının da bir şeyler düşünmesini veya hissetmesini sağlayabilir. Sanat; müzik, hikâye, resim veya çizim dahil olmak üzere birçok şey olabilir.

Mağara resimleri genellikle "üretilen ilk sanat eserleri" olarak adlandırılır. Ancak bu resimleri yaratan insanların, onları gizemli ve güçlü bulmuş olmaları muhtemeldir; bu da bizim bugünkü düşündüğümüz sanattan oldukça farklıdır.

Einstein’ın en ünlü sözlerinden biri “Tanrı zar atmaz” sözüdür. Bu sözün halk arasındaki yaygın yorumu, bu makalede de düzeltilmek istenen iki yaygın miti (ya da yanlış anlaşılmayı) barındırmaktadır.

İlk yanlış anlaşılma, Einstein’ın “Tanrı” kelimesini kullanması, onun Tanrı'nın varlığına inanan, inançlı bir insan olduğu anlamına geldiği fikridir. Bu fikir oldukça yanlıştır: Einstein tam anlamıyla bir ateist olarak tanımlanabilir [E.N. Einstein'ın dini inancı daha ziyade panteist olarak tanımlanmaktadır; zaten bu metinde yapılan tanım da ateizme değil, panteizme veya deizme uymaktadır; bu konularda bilgi almak için buraya tıklayınız]. Einstein oldukça dindar Yahudi bir çevrede büyümesine rağmen Tevrat’ta anlatılan birçok şeyin fizik kanunlarıyla tutarlı olmadığını hemen anlamıştı. Einstein’ın fiziğe olan büyük katkılarının sebebi, onun dünyayı yöneten kesin matematik kanunlarına olan inancıydı. Bu akılcı yaklaşım, geleneksel dinlerin sahip olduğu, doğa kanunlarından üstün olan doğaüstü Tanrı figürü ile ters düşmektedir.

Daha önceden detaylıca izah ettiğimiz gibi (aşağıdaki videodan da izleyebilirsiniz), insanlar, kuyruksuz maymunlar olarak bilinen bir taksonomik gruba üye bir hayvan türüdür. Kuyruksuz maymunlar, tıpkı "memeli hayvanlar" veya "omurgalı hayvanlar" gibi, çok sayıda türü barındıran bir taksonomik gruptur. Kuyruksuz maymunlar, kuyrukları olan maymunlarla (genel hatlarıyla, Yeni Dünya Maymunları ve Eski Dünya Maymunları olarak iki diğer grup ile) bir araya gelerek "Maymunlar" (Simiiformes infratakımını) oluşturur. Maymunlar da, ön maymunlar ile bir araya gelerek Primatlar takımını oluşturur.

Yani maymun, primat, kuyruksuz maymun, hayvan gibi sözcükler, aşağılama sözcükleri değildir; bilimsel terimlerin halk arasındaki karşılıklarından ibarettir. Bu sözcükler, türleri kategorize etmemize yardımcı olan çatı terimlerdir. Aynı zamanda, kimi zaman o gruptaki canlılara dair önemli bilgiler verebilirler. Örneğin "omurgalılar" (Vertebrata) altşubesinden olan bir hayvandan söz ediyorsanız, o canlının sırt ekseni boyunca uzanan bir omurgası olduğundan emin olabilirsiniz. "Memeliler" sınıfından olan bir hayvandan söz ediyorsanız, memeleri ve süt bezleri olduğundan ve yavrusunu süt ile beslediğinden emin olabilirsiniz. İşte "kuyruksuz maymunlardan" söz ederken, yani kuyruksuz maymunlar süperailesine mensup bir türden söz ederken de emin olduğumuz şey, diğer maymunların aksine, bu maymunların kuyruğunu yitirmiş canlılar olmasıdır.

Bir hayvanın iç dünyası (fizyolojisi ve anatomisi) davranışlarıyla nasıl bütünleşir? Duyu sistemleri, hayvanın oluşturduğu davranışa dışarıdan bilgi sağlar. Açlık ve korku gibi içsel duyular davranışsal öncelikleri etkiler. Motivasyon, hayvanların duyusal girdilerine ve içgüdüsel ihtiyaçlarının gücüne dayanarak olası davranışlar arasında nasıl seçim yaptıklarını tanımlar.

Hayvanlar nasıl karar verir? Sessizce uyuyan bir köpek neden uyanıp yemek veya arkadaş arar ya da evden dışarı çıkmak ister? İşitme, görme, koklama gibi çevreyi algılayan duyular davranış değişikliğine yol açan bilgiler sağlar. Açlık, cinsel ilişki isteği, korku, acı vb. gibi iç dünya algıları davranış için canlıya anlık motivasyon kazandırır. Hayvanlar, bu dışsal ve içsel girdileri davranış önceliklerini belirlemek için birleştirir.

Teksas Üniversitesi’nden antropologlar, ilk defa DNA üzerindeki epigenetik izleri, çok sayıda antik insan kalıntıları üzerinde tespit edebildiler. Bu da geçmiş dönemlerdeki kıtlık ve hastalık gibi durumların etkilerini anlamamız konusunda bizi ileriye taşıyabilir.

Epigenetik bilimi, DNA üzerindeki genlerin açığa vurulmasıyla (gen ekspresyonu) -veya açılıp kapanmasıyla- ortaya çıkan, epigenetik izler olarak da bilinen DNA üzerindeki kimyasal değişimleri (modifikasyonları) inceler. Bazı genetik izler, kişinin hayatı boyunca olduğu yerde kalır, fakat bazıları, diyet, hastalık ve iklim gibi çevresel faktörlere tepki olarak eklenmiş veya çıkarılmış olabilirler. Eğer bu kimyasal değişimler sperm veya yumurta yapımı sırasında da etkili olursa, bu değişiklikler bir sonraki nesile de aktarılabilir. Çalışmanın baş yazarı olan Texas Üniversitesi'nden antropolog Rick Smith şöyle diyor: