Klasik mekanik veya Newton fiziği, makroskobik boyutlardaki cisimlerin hareketleri, davranışları ve bu cisimler etkiyen kuvvetleri, hem deneysel hem de matematiksel olarak inceleyen ve araştıran fizik dalıdır. Klasik mekanik, bilim insanlarının sadece birkaç denklem kullanarak havada uçan bir topun hareketini ve bir mıknatısın çekimini tanımlayabilmesini ve Ay tutulmalarını tahmin edebilmelerini sağlamaktadır.

Klasik mekanik çoğu "normal" veya "klasik" nesnenin davranışlarını tam olarak açıklar. Bir nesnenin "normal" veya "klasik" kabul edilebilmesi için:

Neodimyum, "Nd" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 60 olan kimyasal bir elementtir.

Neodimyum, yumuşak, dövülebilir bir metaldir. Oldukça kolay kesilebilir ve şekillendirilebilir. 1.024°C (1.875°F) erime noktasına ve yaklaşık 3.030°C (5.490°F) kaynama noktasına sahiptir. Neodimyumun yoğunluğu santimetre küp başına 7.0 gramdır.

Allen Beyinbilim Enstitüsü’nden Bilimsel Çalışmalar Şefi Dr. Christof Koch, “Beyin, bilinen evrendeki en karmaşık nesnedir.” der [1]. Son derece karmaşık olan beyin yapısı dünyasına giren kişinin hayret etmemesi mümkün değildir. İnsan beyninde 100 milyar kadar nöron vardır ve bunların her biri en az bir başka nöronla bağlantı kurar [2]. Bu bağlantılara sinaps denir. Beynin fazlasıyla girift olan bu yapısı, yüz milyonlarca bilgisayarı anlaşılması zor bir ağla birbirine bağlayan internete benzetilebilir. Tıpkı bir bilgisayarın kolayca bağlantısını değiştirip başka bir bilgisayarla iletişim kurabilmesi gibi nöronlar da tamamen dinamik bir şebeke oluştururlar. Komşu nöronlarla yaptıkları bağlantıları sürekli değiştirirler [3]. Hayvanların, özellikle de insanların görünürde basit, ancak gerçekte çok karmaşık davranışlarının arkasında bu vardır.

Beyin hakkında bilmediklerimiz hâlâ bildiklerimizden daha çoktur. Nöronlar sürekli farklı sinapslar oluştururken beynin değişik bölümleri nasıl hâlâ bu kadar uyumlu çalışabilir? Belleğimiz bilgileri ve anıları nasıl saklar? Elektrik sinyalleri nasıl canlı görüntülere, seslere, duygulara vs. dönüşür? Yine de beyin hakkında olağanüstü bir şey biliyoruz: Beyin, yaklaşık 500 milyon yıl önce solucanlarda evrimleşmiş ve o zamandan beri de evrimleşmeye devam eden bir organdır [4]. Beyin, hayvan evrimsel geçmişinin ilk evrelerinde ortaya çıktığından (genellikle beyni de içerecek şekilde) gelişmiş bir sinir sistemi olan modern türlerin çoğu beyni olan ortak bir atadan gelmektedir. Bu durum bize diğer türleri ve onların geçirdikleri evrimi inceleyerek kendi beynimizi anlama fırsatı verir.

Bir canlının fosil olabilmesinin doğada ne kadar zor olduğunu tahmin ediyorsunuzdur. Akciğer gibi yumuşak dokuların doğrudan veya dolaylı korunması ise çok daha düşük bir olasılıkla gerçekleşiyor. Ancak bir şeyin "son derece düşük bir olasılık" olması, "gerçekleşmesi mümkün değil" anlamına gelmez. Hatta bu yeni keşfedilen kuş fosilinde bulunan akciğerler, fosilleşmiş ilk yumuşak doku örneği de değil! 1998’de İtalya’da yavru bir Scipionyx samniticus türü tanımlanmıştı. Örneği çok değerli kılan, içerisinde yumuşak dokunun (bağırsak, kas, karaciğer vb) dahi yeterince korunmuş olmasıydı! Hatta timus (lenfoid organ) ve bağırsağındaki bazı besinler bile gözlemlenebilmişti.

Ülkemizdeki felsefeci ve epistemologların büyük bir kısmı epistemoloji tarihi ile ilgilenmeye eğilimli gibi duruyor. Bu durumun doğal bir sonucu olarak çağdaş epistemolojiye dair temel metinlerin büyük bir kısmı hala dilimize çevrilmemiş durumdadır. Bu nedenle çağdaş epistemolojiye dair Türkçe literatür taraması yaptığımızda birçok kavramın Türkçeleştirilmesinin hala bir hayli zor olduğunu fark edeceksinizdir. Lütfen bu çalışmamızı okurken bu hususu aklınızda bulundurunuz.

Bu yazı sürekli güncellenecek olup çağdaş epistemolojiye ilgi duyan okuyucular ve genç felsefecilere bir izlek sunmak amacıyla Öncül Analitik Felsefe Dergisi yazarlarından Taner Beyter, Zeynep Vuslat Yekdaneh ile Asım Dilmaçünal tarafından hazırlanmıştır. İçeriğimizde hem çağdaş epistemoloji ile temas etmek adına bazı temel kavramlar ile yaklaşımları tanıtmak hem de uygun Türkçe karşılıklarını tespit etmek istedik. Bazı kavramların ve kelimelerin Türkçe karşılığının hatalı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize ulaşarak görüş bildirin.

Sosyal kimlik, bir bireyin ait olduğunu hissettiği gruplara bağlı olarak, yani grup aidiyetinden yola çıkarak kendine yönelik geliştirdiği kavrayışın bir parçasıdır.^[1] Toplumsal bir şekilde yaşayan insanlar, çok farklı şekillerde gruplara ve alt gruplara ayrılırlar. Bu gruplar arasındaki karmaşık ve dinamik etkileşimler, 1970'lerde ve 80'lerde Henri Tajfel ve John Turner tarafından geliştirilen ve Sosyal Psikoloji sahasının altında yer alan Sosyal Kimlik Teorisi kapsamında incelenir.^[2][3]

İnsanlar, kategorik düşünmeye meyilli canlılardır. Toplumda "basmakalıp" veya "stereotip" olarak adlandırılan kalıplar da bunun bir ürünüdür. Sosyal kimlik de bu kategorik düşünmenin bir sonucudur.

Doğa, sürekli devinim halindedir. Büyük bir mücadele sürüp gitmektedir. Bu mücadele sonucudur ki doğal seçilim denilen hadise yaşanmakta ve canlılar evrimleşmektedir. Daha doğrusu DNA seviyesinde yaşanan mutasyonlar, ancak bu mücadele sonucunda onları kazanan yapmakta ve günümüze kadar geçen zamanda bu hali ile evrimleşme gerçekleşmektedir.

Öyleyse evrim süreci bir mücadele sürecidir. Bir doğa elemanı olan insanda da bu mücadelenin izleri bugünlere kadar gelmiştir. Aslında bu açıdan baktığımızda anlayabileceğimiz gibi, yaşadığımız toplumların belli başlı dinamikleri de doğadan pek farklı değildir. Nasıl ki doğanın değişimi canlı türlerini evrimleştiriyor ya da ortama yeni bir avcının gelmesi, kaynaklar anlamında mücadelede yeni şartları zorluyor ise toplum dinamiklerinde de bunlar görülebilir haldedir.