Texas A&M University'de jeobiyoloji ve sedimanter jeoloji alanında çalışan araştırma bilim insanı Dr. Michael Tice öncülüğünde Science Advances dergisinde yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, NASA'nın Perseverance aracının iniş yeri olan Mars'taki Jezero Krateri'nin jeolojik tarihi hakkında yeni bilgiler ortaya koydular.^[1] Elde edilen bulgular, kraterin tabanının çeşitli demir açısından zengin volkanik kayalardan oluştuğunu gösteriyor. Bu kayalar, gezegenin uzak geçmişine bir pencere açıyor ve eski yaşam belirtilerini bulmak için şimdiye kadarki en iyi fırsatı sunuyor. Mars'ın yüzeyini inceleyen uluslararası bir ekibin parçası Dr. Tice şunları söylüyor:

NASA'nın en gelişmiş rover'ı olan Perseverance, 18 Şubat 2021'de Kızıl Gezegen'de antik mikrobiyal yaşam belirtilerini arayan Mars 2020 görevinin bir parçası olarak Jezero Krateri'ne inmişti. Rover'ın temel hedeflerinden biri, Kızıl Gezegen’de antik mikrobiyal yaşam izleri aramak ve gelecekte Dünya’ya getirilmek üzere Mars kayası ve regolitinden (kırık kaya ve toprak) çekirdek örnekleri toplamak. Dr. Tice gibi bilim insanları ise aracın üstün teknolojili ekipmanlarını kullanarak kayaların kimyasal bileşimini ve geçmiş yaşam ipuçları olabilecek bileşikleri inceliyor. Ayrıca Tice rover'ın kaya dokusu ve yapılarının ayrıntılı görüntülerini sağlayan yüksek çözünürlüklü bir kamera sistemine sahip olduğunu, bu sayede daha önce görülmemiş düzeyde yeni bilgiler topladıklarını belirtiyor. Tice şunları söylüyor:

Güney Afrika’da bir grup arkeolog, yaklaşık 20.000 yıl önce insanlar tarafından yapılmış önemli bir alet setini bulmak için epey yüksek bir yere tırmanmak zorunda kaldı. Yeni keşfedilen bu taş aletler, ülkenin güney sahiline tepeden bakan bir mağarada gömülü halde bulundu. Arkeolog Sara Watson şöyle anlatıyor:

Watson ve ekibi, kazı ve fotoğraf ekipmanlarıyla birlikte yaklaşık 23 kiloluk ekstra yük taşıyarak dikkatlice yukarı tırmanmak zorunda kaldığını ancak bu fiziksel zorluk ve titizlikle yürütülen kazının, çabalarına fazlasıyla değdiğini belirtiyor. Buldukları aletler, binlerce yıl önce bölgede yaşayan insanların nasıl yaşadığına ve birbirleriyle nasıl etkileşim kurduğuna dair heyecan verici yeni bilgiler sunuyor. Bulgular, 9 Nisan’da Journal of Paleolithic Archaeology dergisinde yayınlandı.^[1]

Malta'da bir mağarada keşfedilen ve Nature dergisinde yayınlanan kanıtlar, avcı-toplayıcıların tarım Avrupa anakarasında başlamadan çok önce bu pitoresk Akdeniz adasını ziyaret ettiğini gösteriyor. Eğer bu doğrulanırsa, 8.500 yıllık bu arkeolojik alan, kıtanın son Mezolitik topluluklarının sosyal gelişimine dair yaygın kabulleri değiştirebilir. Araştırmacılar Malta tarihöncesinin bin yıllık bir kısmının yeniden değerlendirilmesi gerekebileceğini savunuyorlar.

Tarih öncesi toplumların gelişiminde genellikle önce tarım, sonra denizcilik gelir. Bunun nedeni, genellikle yelken gibi denizcilik teknolojisini üretmek için gereken araç ve tekniklerin tarım aletlerinden sonra ortaya çıkmasıdır. Bu yüzden çoğu arkeolog, uzun süre boyunca Malta gibi Akdeniz adalarının insanlarla en geç karşılaşan vahşi bölgeler olduğunu varsaymıştı.

Son buzul çağını canlı atlatmak için atalarımızın özel bir dizi beceriye ihtiyacı vardı. Bunlardan biri, ateşin gücünü kontrol altına almayı öğrenmekti. Ancak, Avrupa’da 26.500 ile 19.000 yıl öncesine tarihlenen iyi bir şekilde korunmuş çok fazla ocak kalıntısı bulunmuyor.

Günümüz Ukrayna'sında Dinyester Nehri kıyısındaki bir tarih öncesi yerleşimden elde edilen ve Geoarchaeology dergisinde yayınlanan bulgular, en son buzul çağında yaşayan insanların farklı türde ocaklar inşa ettiğini gösteriyor.^[1] Ana yakıt kaynakları odun olsa da muhtemelen hayvan yağı ve kemiklerini de kullanıyorlardı.

Yaklaşık 15.000 yıl önce günümüz Fas topraklarında yaşayan insanlar, ölülerini gömerken ritüel yapmak amacıyla dünyanın en iri kuş türlerinden bazılarıyla ziyafet çekmiş olabilirler. Afrika kıtasındaki en eski mezarlıklardan birinde yakın zamanda kesilmiş halde bulunan toy kuşu kemikleri, bu kuşların o dönemdeki insanlar için kültürel açıdan önemli olduğunu gösteriyor. Bulgular, IBIS dergisinde yeni yayınlanan bir araştırmada detaylı bir şekilde anlatılıyor.^[1]

Yaklaşık 14.700 yıl önce, bir grup insan, Fas'taki Taforalt Mağarası'nda yaşıyor ve ölülerini yakıyordu. ya da diğer adıyla "Grotte des Pigeons" (Tür: Güvercin Mağarası) olarak da bilinen mağara, 30'dan fazla eski insanın mezarına ev sahipliği yapıyor. O dönemde mamutlar hâlâ kuzey bozkırlarında otluyor, koyunların evcilleştirilmesine ise daha 5000 yıl kadar vardı.