Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Aşı Karşıtları Hatalarından Hızla Dönerken, Kendi Grupları Tarafından Dışlanmaktan Korkuyorlar. Korkmamalılar, Çünkü Yalnız Değiller!

Aşı Olmama Kararınızı Değiştirmenizde ve Şimdi COVID-19 Aşısı Olmaya Karar Vermenizde Hiçbir Sorun Yok! Doğru Olanı Yapıyorsunuz!

Aşı Karşıtları Hatalarından Hızla Dönerken, Kendi Grupları Tarafından Dışlanmaktan Korkuyorlar. Korkmamalılar, Çünkü Yalnız Değiller!
7 dakika
2,573
Tüm Reklamları Kapat

Herkes bir zamanlar tutkulu hissettikleri şeyler hakkında fikrini değiştirir - ve sağlık konusundaki değişimler de bundan muaf değil: Et yiyiciler vejeteryan oluyor, abur cuburcular maraton koşucuya dönüşüyor ve evet, geçmişte COVID-19 aşısı almakta tereddüt edenler (veya apaçık aşı karşıtı olanlar), aşı olmaya karar veriyor.

Ne var ki aşı hakkında fikrini değiştiren bazı insanlar için, bu kararlarını etrafındakilere bildirmek her zaman kolay değildir. Örneğin Arkansas'taki Emily Richards için de durum böyleydi. COVID-19'a sebep olan SARS-CoV-2 virüsü ve aşılar hakkında daha fazla tıbbi araştırmanın ortaya çıkmasını beklemeyi tercih ettiği için, başlangıçta aşı olmakta tereddütlüydü. Şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Daha fazla zaman ve daha fazla bilgi istedim. Yüksek riskli bir grupta değilim. Bu yüzden aşı olmak yerine, doğal bağışıklığın virüsle başa çıkmasına izin vermenin daha doğru olduğunu düşündüm.

Ancak Emily, çevresinde bulunan ve tamamen sağlıklı birkaç kişinin de virüsü kaptığını ve tat/koku kaybı, yorgunluk ve öksürük gibi semptomları uzun dönem yaşadıklarını gördükten sonra, bu tereddütünü gözden geçirmeye başladı. Nihayetinde milyonlarca, hatta milyarlarca insan aşı olup da, aşının etkili ve güvenli olduğunu gösteren yığınla ek çalışma yayınlandığında, fikrini tamamen değiştirdi: Mayıs 2021'de aşı oldu. Şöyle anlatıyor:

Aşı tereddütümü açıkça etrafımla paylaşmıştım; ancak bu konudaki daha derin konuları ve endişelerimi sadece kendi doktorumla ve diğer eğitimli tıp uzmanlarıyla görüştüm. Aşı konusunda çok farklı hisseden ve COVID'in yayılmasını önlemede bireysel sorumluluğa daha fazla ağırlık veren bir eyalette yaşıyorum. Bu nedenle aşı olduğumu sosyal medyada yayınlamadım veya bu konudaki tercihimin değiştiğini kimseye söylemedim.
1 Ocak 2022 itibariyle, Dünya genelinde COVID-19 aşısı olan insan sayısı 5 milyara yaklaştı.
1 Ocak 2022 itibariyle, Dünya genelinde COVID-19 aşısı olan insan sayısı 5 milyara yaklaştı.
Our World in Data

Fikrinizi Değiştirme Hakkına Sahipsiniz!

Adelphi Üniversitesi'nde psikoloji profesörü olan Dr. Deborah Serani; fikrinizi değiştirmenin, orijinal dünya görüşünüze aykırı bir karar olması bakımından kendinizi rahatsız hissetmenize neden olabilecek olsa da, aynı zamanda bu tercih değişikliğinin, daha üstün ve bilinçli bir karar verme duygusuna da sebep olabileceğini vurgulyuor.

Tüm Reklamları Kapat

Illinois'de yaşayan 42 yaşındaki Amy Koenig, fikrini değiştirdiğinde tam da böyle hissetti. Zinde olmaktan, sağlıklı beslenmekten ve küçük hastalıklar, ağrılar ve sızılar için sadece "doğal ilaçlara" başvurmaktan gurur duyan bir kişi olarak, kendisinin veya ailesinin COVID-19 karşısında ciddi bir hastalık riski altında olduğuna inanmıyordu. Şöyle diyor:

Arkadaş çevremdeki öğretmenler, yöneticiler ve hemşireler iş yerlerine dönerken, bu arkadaşlarımdan ve ailemden çok fazla bilgi alma imkanım oldu. Altta yatan hiçbir hastalığı olmayan, benim yaşımdaki bir kadının hastaneye kaldırıldığını ve oksijene bağlandığını duydum.

Neyse ki o kadın iyileşti. Ama bu olay, Koenig'in virüsten, özellikle de Delta varyantından korunmak için aşıya ihtiyacı olmadığı inancına güveninin azalmasına neden oldu. Şöyle anlatıyor:

Çocukken astımım vardı ve şimdi bundan muzdarip olmasam da, bana, ciğerlerimin her zaman astımın etkilerine sahip olacağı söylenmişti. Yani hastalanırsam ve virüs ciğerlerime giderse, bu "akciğer hafızası" olmayan bir kişiye nazaran daha çok sorun yaşayabilirim. [Eğer] Delta varyantı çok daha bulaşıcıysa ve çocuklarımı etkileme olasılığı daha yüksekse, onlara düzgün bir şekilde bakamadığım bir duruma düşmek ister miyim?

Koenig, Ağustos 2021'de aşı oldu. İnsanların bu kararı hakkında ne düşündüğünü umursamadığını söylüyor. Seçiminin; meraklı, şüpheci, analitik, sabırlı, yaşam boyu öğrenen, vicdanlı ve kendine güvenen biri olduğu anlamına geldiğine inanıyor. Şöyle diyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Tercihimle gurur duyuyorum! Bence fikrinizi değiştirmek harika ve bilmenin güçlendirici olduğunu, bir karar vermek zorunda olduğunuz tüm bilgileri kullandığınızı ve yeni bilgiler toplandıkça kararınızı yeniden değerlendirebileceğinizi ve istediğiniz takdirde o kararı değiştirme gücüne sahip olduğunuzu gösteriyor.

"Şüpheci" Olmakta Sorun Yok - Güvenilir Kaynaklardan Bilgi Topladığınız Sürece!

Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi'nde koruyucu tıp ve bulaşıcı hastalıklar profesörü olan Dr. William Schaffner, şüpheci olmanın ve soru sormanın insan doğasında olduğunu söylüyor:

Hastalarım aşıya karşı herhangi bir direnç gösterir veya şüphe duyarsa, yaptığım ilk şey şüphelerinin geçerliliğini kabul etmektir. Böylece onların endişesini anladığımı hissederim. Sonra onlardan aşı hakkında ne gibi endişeleri olduğunu söylemelerini ister ve konu hakkında bilgi veririm. Hazır olduklarında, aşıyla ilgili daha da fazla bilgi sunarım.

İnsanlar, genellikle başlangıçta bir konu hakkında yeterince şeyi bildiklerini düşünürler. Ancak yeni verileri okudukça veya uzmanlardan tavsiyeleri dinledikçe, konu hakkında başta bildiklerinizden çok daha fazlası olduğunu görürsünüz. Bu, oldukça yaygın bir deneyimdir. Daha fazlasını öğrendikten sonra, bilinçli bir karar vermek için ihtiyaç duyduğunuz tüm bilgilere sahip olmadığınızı fark edersiniz. İşte buna, Dunning-Kruger Etkisi denir. Serani, şöyle anlatıyor:

Bu psikolojik etki, bir şeyler hakkında yetkin kararlar vermek için bilginiz olduğunu düşündüğünüzde, ancak gerçekte bu bilgilere sahip olmadığınızda ortaya çıkar. Esasen; aşılar, bulaşma, COVID-19'un bilimi vb. konularda konuşan insanlar, bu konularda gerçekte sahip olduklarından daha yüksek bir yetkinliğe sahip olduklarına dair bir yanlış algıya sahipler. Halbuki yeterince bilmiyorlar.

İnsanlar Dunning-Kruger Etkisi'nin farkına vardıklarında, uzmanların kendilerinden daha bilgili olduğunu düşünebilir ve sağlıkla ilgili karar vermede onlara rehberlik etmek için bilim ve araştırmalara yönelebilirler.

Mesela ben, sık sık, 'Bulaşıcı hastalık uzmanlarının aşılar hakkında benden daha fazlasını bildiğine güveneceğim.' derim. Fikrimi değiştirebilir ve 'Belki de bu uzmanların hastaneler, laboratuvarlar, klinik saha çalışmaları, araştırma tesisleri ve sağlık hizmetlerinde geçirdikleri onlarca yılda öğrendikleri; benim oturduğum yerden, birkaç saat internette takılarak öğrendiklerimden daha isabetlidir.' diyebilirim.

Tüm Reklamları Kapat

Güvende Hissetmeniz Önemlidir!

Schaffner, verilerin insanların aşı olma seçimlerini etkileyebileceğini, ancak kararsız olan kişilerin kararlarından dolayı kendilerini rahat hissetmeleri gerektiğini söylüyor:

Bilgi, her şeydir. Bilgiye ihtiyacımız var. Bu temeldir, ancak [psikologlar] ayrıca bize bilginin davranışı değiştirmek için genellikle yeterli olmadığını da söylerler. İnsanların sadece şeyler hakkında nasıl düşündüklerini değil, aynı zamanda nasıl hissettiklerini de değiştirmelisiniz.

Schaffner; bilim insanlarının, doktorların ve araştırmacıların, aşıların etkinliğini ve güvenliğini kanıtlamak konusunda bol miktarda bilgi sunmak konusunda harika olduklarını söylüyor; ancak insanların aşı konusunda daha iyi hissetmelerini sağlayacak bilim iletişimi yeteneklerini geliştirmeleri gerektiğine inanıyor. Şöyle diyor:

Tavrınız, büyük oranda sosyal grubunuzdan etkilenir. Genç bir insansanız ve takıldığınız kişiler sigara içiyorsa, çok basit bir biyoloji deneyiyle bile sigara içmenin vücudunuz için berbat olduğuna ve akciğer kanserine neden olabileceğine dair çok net kanıtlar üretebilecek olmanıza rağmen, yine de sigara içmeyi seçebilirsiniz. Çünkü sosyal grubun bir parçası olmak istiyorsunuz. Bu yüzden de sigara içiyorsunuz.

Aşı yaptırmayı düşünüyorsanız ve bu karar, sosyal grubunuzunun genel kararından farklıysa, Schaffner, itibarınızı kurtarmanın bir yolunun yeni bilgilere odaklanmak olduğunu söylüyor:

Delta ve Omikron gibi varyantlar her şeyi değiştirdi. Bu durum, insanların eski tercihlerini bir kenara bırakıp, entelektüel olarak tutarlı ve duygusal olarak güvenli bir şekilde doğru olanı yapmaları için bir fırsat sağlıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Şöyle düşünebilirsiniz: "Hala bireysel karar verme ve kişisel özgürlüğe sıkı bir şekilde inanıyorum; ancak şimdi işler değişti. Bu yüzden fikrimi değiştireceğim, bireysel karar verme özgürlüğümü kullanacağım ve aşı olacağım.

Temel felsefenizi veya kim olduğunuzu değiştirmek zorunda değilsiniz. Artık hayat değişti, dolayısıyla siz de değişeceksiniz.

Serani de bu görüşe katılıyor:

Başkalarının, aşı olma kararınız hakkında ne düşüneceğinden duyduğun korku, seni aşı olmaktan alıkoyuyorsa, "Yanılmışım!" veya "Ne yapalım, kararımı değiştirdim!" veya "İyi ama, yeni kararım benim için daha iyi olabilir." diyebilmenin olumlu bir karakter özelliği olduğunu akılda tutmalısınız.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı çok zeki ve eğitimli insanlar, sahip oldukları dünya inançlarına saplanıp, yeni bilgileri eski düşünce biçimlerine entegre edemezler. Bu katı bilişsel işleme tarzı, sağlıkları için aslında en iyi olan şeylere uymak istememelerine neden olabilir.

Bununla birlikte, daha iyi bir insana dönüşebilmeliyiz. Önyargılarımızı ve inanç sistemlerimizi sık sık gözden geçirmeliyiz. İşin püf noktası, diğer düşünme biçimlerine fırsat tanırken, kendi inançlarımızı bir süre beklemeye almakta...

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
30
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Üzücü! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Healthline | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 10:18:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11299

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Cassata, et al. Aşı Karşıtları Hatalarından Hızla Dönerken, Kendi Grupları Tarafından Dışlanmaktan Korkuyorlar. Korkmamalılar, Çünkü Yalnız Değiller!. (1 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11299
Cassata, C., Bakırcı, Ç. M. (2022, January 01). Aşı Karşıtları Hatalarından Hızla Dönerken, Kendi Grupları Tarafından Dışlanmaktan Korkuyorlar. Korkmamalılar, Çünkü Yalnız Değiller!. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11299
C. Cassata, et al. “Aşı Karşıtları Hatalarından Hızla Dönerken, Kendi Grupları Tarafından Dışlanmaktan Korkuyorlar. Korkmamalılar, Çünkü Yalnız Değiller!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Jan. 2022, https://evrimagaci.org/s/11299.
Cassata, Cathy. Bakırcı, Çağrı Mert. “Aşı Karşıtları Hatalarından Hızla Dönerken, Kendi Grupları Tarafından Dışlanmaktan Korkuyorlar. Korkmamalılar, Çünkü Yalnız Değiller!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 01, 2022. https://evrimagaci.org/s/11299.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close