Duygusal zeka, hissedilen duyguları başkalarına doğru bir şekilde iletme yeteneği, başkalarının duygusal mesajlarını "okuma" yeteneği ve duyguların deneyimini ve ifadesini düzenleme ve kontrol etme yeteneği gibi bir dizi duygusal beceriyle temsil edilen zeka türüdür. Bu konuyla ilgili kapsamlı bir yazımızı buradan okuyabilirsiniz.

Sosyal zeka ise, insanları ve sosyal durumları anlama konusunda genel bir bilgi ve beceri olarak düşünmek mümkündür. Bazı insanlar bunu "sağduyu" veya "pratik zeka" şeklinde adlandırabilir; kimiyse bunu sadece "nezaket" olarak algılayabilir. Sosyal zeka unsurlarının örnekleri şunları içerir:

(...)

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, yaygın bir sosyal inhibisyon (davranışsal ketlenme) modeli, yetersizlik duyguları ve olumsuz değerlendirilmeye karşı aşırı duyarlılık ile karakterizedir. Kaçıngan kişilik bozukluğu olan kişiler, kendilerini istenmeyen ve diğerlerinden izole olarak algılayarak, sosyal etkileşimlerden belirgin bir kaçınma gösterirler.

Zayıflatıcı doğasına rağmen, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu nispeten az çalışılmıştır. Mevcut araştırmaların çoğu tanısal yönlere odaklanırken, farmakolojik tedavilerin etkileri büyük ölçüde bilinmemektedir ve psikoterapötik müdahaleler üzerine araştırma azdır.

(...)

Çoğu insan, ara sıra yalnız hissedebilir. Ancak orta yaşlılar ve üstü bireyler veya yoksulluk içinde yaşayanlar için yalnızlık zaman geçse bile ortadan kalkmayabilir.

Latin Amerikalılar üzerinde bir çalışmada, yaş ortalaması 63 olan 641 katılımcı ile pandemi süresince 18 ay boyunca telefon üzerinden görüşme yapıldı. UC San Francisco ve Northwestern Üniversitelerinden araştırmacılar, bu katılımcıların %16'sının kalıcı yalnızlıktan muzdarip olduğunu fark ettiler. Journal of the American Geriatrics Society dergisinde yayımlanan çalışmada araştırmacılar, ek olarak %22'lik kısmın başta yalnız olup sonradan adapte olduğunu belittiler.^[1]

(...)

Klasik koşullanma (veya tepkisel koşullanma), bilinçsiz veya otomatik olarak gerçekleşen bir öğrenme türüdür. Klasik koşullanma, doğal uyarıcılara verilen doğal bir tepkinin, yapay bir uyarıcı tarafından da uyarılır hale getirilmesini ifade eder. Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafından keşfedildiği için Pavlovyen koşullanma olarak da bilinir. Davranışsal psikolojinin temelini oluşturduğu için genellikle psikoloji tarihindeki en önemli keşiflerden biri olarak kabul edilir.

Klasik koşullanmanın günümüzdeki en basit örneklerini reklamcılıkta görebiliriz. Örneğin, güzellik ürünleri satan firmalar, reklamlarında temiz ve pürüzsüz bir cilde sahip oyuncuları kullanır. Böylece reklamı izleyenler, ürünü "sağlıklı bir cilt" ile ilişkilendirir. Günlük hayatta klasik koşullanmanın bunun gibi birçok örneğini görmek mümkündür.

(...)

Pek çok insan, yakın ilişkileri hakkında sorular sormak için terapiye gelir. Bazı yaygın sorular şunlardır:

Psikologlar, size romantik çekiciliğin hayatın ayırt edici ve tahmin edilemez bir parçası olduğunu söyleyecektir. Hiçbir garanti veya "sihirli ok" yoktur. Birinin sizi sevmesini sağlamak ya da kendinizi başkasına sevdirmek imkansızdır. Aşk ve romantizmde, onları tam olarak kavramak için elimizden gelen tüm çabayı boşa çıkaran, büyülü ve rastgele bir unsur her zaman olacaktır.

(...)

İnsanoğlu yeryüzünde çoğaldıkça bulaşıcı hastalıklar da baş göstermiştir. Günümüzün modern dünyasında bile salgınlar neredeyse hep vardır fakat her salgın yeni Coronavirüs (COVID-19) gibi küresel salgın seviyesine gelmemektedir.

Aşağıdaki görsel Antonine Vebasından şu anda tüm dünyayı kasıp kavuran COVID-19 salgınına kadar olan tarihin en ölümcül bazı pandemik hastalıklarını göstermektedir.

(...)

Motamot etkisi; insanların, bilginin özünü, bilginin "tam biçimi"ne göre (yani bilginin sunulma şekli ve içerdiği küçük ayrıntılara göre) daha iyi hatırlamalarına neden olan bilişsel bir önyargıdır. Örneğin bir kişi, uzun bir metin okuduğunda, muhtemelen metnin nasıl ifade edildiğini değil, metnin ana mesajını daha iyi hatırlayacaktır.

Motamot etkisinin izah edilmesi birçok bağlamda oldukça faydalıdır. Bu nedenle, bu makalede motamot etkisi ve onu neden deneyimlediğimiz hakkında daha çok şey öğreneceğiz ve bundan mümkün olduğunca etkili bir şekilde nasıl yararlanabileceğimizi göreceğiz.

(...)

Yapılan bir araştırmaya göre; kısa bir fiziksel fonksiyon testine tabi tutulan 65 yaş üstü olan ve düşük fiziksel fonksiyona sahip bireylerde daha yüksek kalp krizi, kalp yetmezliği ve felç riski gözlemlendi. Araştırma, Amerikan Kalp Derneği'nin açık erişimli hakemli bir dergisi olan Journal of the American Hearth Association'da yayımlandı.^[1]

Araştırmada kullanılan Kısa Fiziksel Performans Bataryası (SPPB); yürüme, hız, bacak gücü ve dengeyi içeren bir tür fiziksel fonksiyon ölçümüdür. Bu araştırmada, fiziksel uygunluktan farklı olan fiziksel fonksiyon incelendi. John Hopkins Üniversitesinin Baltimore'daki Halk Sağlığı ve Tıp fakültelerinde sırasıyla epidemiyoloji ve kardiyoloji bölümlerinde doçent doktor ve çalışmanın kıdemli yazarı olan Kunihiro Matsushita şöyle söylüyor:

(...)

Dünya'dan yaklaşık 12.400 ışık yılı uzaklıkta, Akrep takımyıldızı içinde bulunan PSR B1620-26 b (veya resmî olmayan adlarıyla "Metuşelah" veya "Genesis Gezegeni"), bilinen en en yaşlı ötegezegendir. Gezegenin 12.7 milyar yaşında olduğu tahmin edilmektedir.

Metuşelah ismi resmî olarak tanınmasa da popüler bilim yayınlarında sıkça kullanılmaktadır. Metuşelah, İncil’de geçen en eski yaşayan insan olan Metuşelah'tan alınmaktadır.

(...)

Evlerde kullandığımız taşınabilir cihazların enerji kaynağı olan piller, kullanım ömrünü tamamlamasıyla, fiziksel hasar görerek veya kimyasal değişimlere uğrayarak kullanılamaz hal almasıyla atık halini alır. Atık haline gelen pillerin onarılarak tekrar kullanılması mümkün değildir.

Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek bünyesinde depolayan piller tek kullanımlık veya şarjsız ve çok kullanımlık veya şarjlı sistemler olmak üzere iki ana gruba ayrılır.

(...)

Türk mitolojisinde kartal ve kartal benzeri kuşlar (şahin, doğan, atmaca) önemli birer türeyiş sembolü olmuşlardır. Bunlar, kendilerinden türediğine inanılan bir hayvan-ata veya hayvan-anayı temsil eder.^[1] Örneğin bozkır coğrafyasına nispeten daha kuzey bölgelerde yaşayan Yakutlar ve Teleütler gibi bazı Türk toplulukları, kartaldan türediklerine inanıyorlardı.^[3] Bu hayvandan türeme motifini, Bozkurt efsanesinde veya dişi bir geyikten türediğine inanan toplumlarca anlatılagelen başka efsanelerde de görmekteyiz (örneğin Cengiz Aytmatov'un Beyaz Gemi isimli romanı bu konu ile ilgilidir).

Buna karşılık, hayvandan türeme veya varlığını herhangi bir şekilde bir diğer hayvana borçlu olma anlatıları sadece bozkır coğrafyasında yaşayan halklar için geçerli değildir. Roma'nın kuruluş efsanesinde yer alan Romulus ve Remus kardeşleri besleyen dişi kurt hadisesi de benzer mitolojik unsurları barındırmaktadır.

(...)

Uzay Araştırmaları Laboratuvarı (LSR) ve Hong Kong Üniversitesi (HKU) fizik bölümü üyelerinden oluşan bir uluslararası gökbilimci ekibi, çok nadir bir gök mücevheri keşfetti. Gezegenimsi Bulutsu (GB) olarak adlandırılan bu mücevher, M37 denilen (ayrıca NGC2099) 500 milyon yıllık bir Açık Yıldız Kümesinde (AYK) bulundu. Bu oldukça yüksek bir astrofiziksel değere sahip bir keşifti. Araştırmacıların bulguları, tanınmış açık erişimli bir dergi olan Astrophysical Journal Letters'ta yayımlandı.^[1]

Gezegenimsi bulutsular; zengin bir emisyon çizgisi spektrumu ve görüntüsüyle parlayan, bir kenara fırlatılmış ve ölmekte olan yıldızların parıldayan örtüleridir. Onlara fotojenik bir özellik veren çarpıcı renkleri ve şekilleri, insanların ilgisini çeker. Uzaydaki en geniş optik teleskoplardan biri olan James Webb Uzay Teleskobunun halkla ilk paylaştığı görüntülerden birinin bir gezegenimsi bulutsu olması hiç de şaşırtıcı değildir.

(...)

Açık erişimli dergi BMJ Open'da yayımlanan ve türünün en kapsamlısı olan bir çalışmaya göre, inhaler de dâhil olmak üzere reçeteli streoid kullanımının, beyindeki ak ve gri maddenin yapısında ve hacmindeki değişikliklerde rolü olabilir.^[1] Araştırmacılara göre; bulunan bağlantılar anksiyete, depresyon, mani ve deliryum gibi uzun süreli kullanımdan sonra sıklıkla görülen nöropsikiyatrik etkileri açıklamada yardımcı olabilir.

Bir sentetik streoid grubu olan glukokortikoidler, immünosupresif özellikleri nedeniyle en sık reçete edilen ilaçlar arasında yer alıyorlar. Steroidler, çok çeşitli tıbbi durumları tedavi etmekte kullanılıyorlar. Yüksek gelirli ülkelerde, nüfusun %0,5 ile %3 arasının sistemik (infüzyonlar ve tabletler) tıbbi steroid kullandığı tahmin ediliyor. Oldukça etkili olsalar da hem sistemik hem de inhaler streoidlerin, birçok ciddi metabolik, karidyovasküler ve müsküloskeletal yan etkilerin yanı sıra nöropsikiyatrik etkilerle de bağlantılı olabileceği düşünülüyor.

(...)

Ailesinin yaptığı açıklamaya göre, ünlü fizikçi ve çağımızın en büyük dehalarından Stephen Hawking, 76 yaşında hayata gözlerini yumdu. Ölüm sebebi açıklanmamış olsa da, Cambridge/İngiltere'deki evinde "huzur içinde öldüğü" belirtildi. Galilei Gelileo'nun 300. doğum gününde doğmuş olan Hawking, Albert Einstein'ın 139. doğum gününde (ve aynı zamanda Pi Günü'nde) hayata gözlerini yummuş oldu.

İngiliz teorik fizikçi, karadelikler ve görelilik teorisi ile ilgili yaptığı önemli çalışmalarla bilinmekteydi. Dahası, dünya çapında çok satanlar listesine girmeyi başarmış Zamanın Kısa Tarihi ve Ceviz Kabuğunda Evren gibi kitapların da yazarıydı. Çocukları Lucy, Robert ve Tim, yaptıkları açıklamada şöyle dediler:

(...)

Akut Promyelositik Lösemi (APL), akut myelositik löseminin (AML) bir alt tipidir. Promyelositler immatür, yani olgunlaşmamış lökositlerdir (beyaz kan hücreleri). Kan hücrelerimiz dolaşıma katılmadan önce kemik iliğinde yeterince "büyümeyi" beklerler. Premyelositleri, lökositlerin "bebeklik" dönemi gibi düşünebilirsiniz. Normalde bu "bebek" hücreler işlevsizdir ve dolaşıma salınmazlar. Ancak bazı mutasyonlar sonucu ortaya çıkan PML-RARA gen varyantı, kemik iliğinde lökosit üretiminin aşırılaşmasına ve dolayısıyla olgunlaşma süreci gelişmeden dolaşıma immatür hücrelerin salınmasına sebep olur. Bu şekilde kontrolünü kaybeden protein kodlayayıcı genlere onkogenler denir. Bununla birlikte kemik iliğinde üretilen eritrositler ve trombositler gibi diğer kan hücrelerinin de üretimi bozulur.

Kısaca özetleyecek olursak:

(...)

Günaydın!

Gözlerini açıyorsun, uykunu almış, güzel dinlenmişsin. Ancak bir anda afallıyorsun, çünkü bu yatak, sana ait değil. Ne iki kişilik bu yatağı, ne de odadaki eşyaları tanıyorsun. Hâlâ rüyada olduğunu düşünüp yataktan kalkıyorsun.

(...)

Histrionik Kişilik Bozukluğu, dramatik bir kişilik bozukluğu olarak bilinen, abartılı bir duygusallık ve dikkat arayan davranışlar örüntüsü ile ayırt edilen psikiyatrik bir bozukluktur. Histrionik Kişilik Bozukluğu, kişilik bozukluklarının "B Kümesi" içinde sınıflandırılır. B Kümesi kişilik bozuklukları genellikle dramatik, heyecan verici, düzensiz veya uçarı olarak tanımlanır. Spesifik olarak, Histrionik Kişilik Bozukluğu olan insanlar tipik olarak çapkin, baştan çıkarıcı, çekici, manipülatif, dürtüsel ve canlı olarak karakterize edilir.

Histrionik Kişilik Bozukluğu olan hastalar, başkalarının dikkatini çekmek için uygunsuz şekilde baştan çıkarıcı veya kışkırtıcı davranarak fiziksel görünümlerini kullanırlar. Kendilerini yönetme duygusundan yoksundurlar ve kolayca telkin edilebilirler ve çoğu zaman başkalarının dikkatini çekmek için itaatkâr davranabilirler.

(...)

Richard Feynman, bilimin doğasıyla ilgili yine harika bir tespitte bulunmuş. Bilimin mantığı aslında çok basittir (her ne kadar bilim felsefesi karmakarışık olsa da). İnsanı yanılgıya düşüren en temel hata, kendi fikirlerini doğrulama eğilimidir. Bu, insanı hatalı tercihler ve inanışlara iten temel unsurdur. Bunu çözmenin tek yolu, kendini doğrulama ihtiyacını törpüleyerek, onun yerine başka bir şey koymaktır. Mesela... Ne olabilir? Bulduk! Kendini yanlışlamak!

Kimse kendisini yanlışlamak istemez. Kimse, herhangi birinin de kendisini yanlışlamasını istemez. Açıkçası, bilim insanları da bundan nefret ederler. Çünkü aylarınızı, hatta yıllarınızı verdiğiniz çalışmalar, bir diğer çalışma tarafından 1 gecede silinip atılabilir. Bu berbat bir histir, midenizi bulandırır, uykularınızı kaçırır, kendinizden ve her şeyden nefret etmenize neden olur. Ancak bu, normaldir.

(...)

İnsanlar çoğu zaman, yapabilecekleri doğru şeyi yapmaktan çok, haklı olduklarını kanıtlamaya ya da bir şeyi yapmaya hakları olduğu için yapmaya daha çok önem verirler. Örneğin, herhangi bir yararı olmamasına ve yalnızca partnerini kışkırtmasına rağmen, birinin bir tartışma sırasında partnerinin yaptığı önemsiz bir hatayı belirttiği anda meydana gelebilir.

Bu sorunlu zihniyet, daha az etkili iletişim ve artan kişilerarası çatışmalar gibi birçok soruna neden olabilir. Bu nedenle zihniyeti ve ondan nasıl kaçınabileceğinizi anlamak önemlidir. Bu makalede, akıllı olmak ve haklı olmak arasındaki fark hakkında daha fazla bilgi edinecek ve bu bilgiyi pratikte nasıl kullanabileceğinizi göreceksiniz. Ayrıca buna "gümüş kural" dememizin nedeni, altın kuralın daha yaygın bilinen bir başka ilkeye atfedilmiş olmasıdır.

(...)

İnsan beyni, kompleks ve dinamik bir sistemdir. Gelişiminin incelenmesi ve merkezi sinir sistemi odaklı hastalıkların mekanizmalarının aydınlatılması konusunda yapılan çalışmalar sonucu her geçen gün yeni veriler elde edilmekte. Vincenzo De Paola ve ekibi, Imperial College London'da, insan nöronlarını fare beynine aktararak elde ettikleri hibrit bir beynin gelişim sürecini yakından incelediler ve bu bağlamda insan beyninin gelişim mekanizmalarının aydınlatılmasına katkıda bulundular.^[1]

De Paola ve ekibinin geliştirdiği sistem, özelleşmiş bir "nöral kimera" tipi olarak sınıflandırılmaktadır. Kimeralar, temelde insan ve hayvan dokularının birleştirilmesiyle üretilmektedir. De Paola ve ekibinin araştırmada yararlandıkları nöral kimera sistemi ise insan kök hücrelerinden elde edilen nöronların fare beynine aktarılması ve gelişimlerinin izlenmesi esasına dayanıyor.^[1]

(...)

Atın evcilleştirilip etkili bir biçimde kullanımı, savaşlarda galibiyet ibresine yön veren önemli unsurlardan bir tanesidir. Filin evcilleştirilmesiyse attan farklı olmuştur. Her coğrafyaya uyum sağlayamaması, evcilleştirmenin ve fil kullanımının daha yerel kalmasına sebep olmuştur.

Filin ehlileştirilmesi, çoğunlukla Hindistan'da gerçekleştirilmiştir.^[1] Dolayısıyla aşağıda vereceğimiz yöntemler, Hindistan yöresinde görülen yöntemlerdir. Farklı coğrafyalara ait farklı ehlileştirme uygulamaları bulunabileceğini göz önünde bulundurmak gerekmektedir.

(...)

Astrofizik camiasında hiçbir noktada, hiç kimse, James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen verilerden herhangi birinin Büyük Patlama Teorisi'ni yanlışladığını iddia etmedi ve böyle bir görüş veya hipotez de bulunmuyor. James Webb Uzay Teleskobu'nun Büyük Patlama'dan milyonlarca yıl sonra oluşan galaksilere yönelik gözlemleri, erken galaksi oluşumu ve evrimine yönelik hipotezleri test etme imkanı verdi ve bu sayede galaksi oluşumunu daha iyi anlamamızı sağladı. Büyük Patlama Teorisi, Evren'in başlangıcını açıklayabilen tek bilimsel teori konumundadır ve henüz alternatifi olan hiçbir teori geliştirilebilmiş değildir.

İddia, ilk kez "Sanat ve Fikirler Enstitüsü" adlı bir sahtebilim organizasyonu tarafından, Ağustos 2022'de yayınlandı. Makalenin yazarı, alanda hiçbir donanımı olmayan ve sahtebilimsel yöntemlerle Büyük Patlama'yı çürütmeye çalışan Eric Lerner isimli bir yazardı. Lerner, Kansas Üniversitesi astrofizikçilerinden olan ve erken galaksi evrimi üzerine çalışan Allison Kirkpatrick'in Nature dergisine verdiği röportajda söylediklerini cımbızlayarak, kendi anlatımını pekiştirecek bir versiyon yarattı ve bunun yayılmasını sağladı.

(...)

Elektromanyetizma, elektriksel yükleri ve onlarla ilişkili alan ve kuvvetleri inceleyen bilim dalıdır. Elektrik ve manyetizma, elektromanyetizmanın iki yönüdür.

Elektrik ve manyetizma, uzun bir süre boyunca ayrı kuvvetler olarak düşünülmüştü. Ancak 19. yüzyılda birbirleriyle ilişkili olgular olarak görülmeye başladı ve nihayetinde bunların gerçekten de aynı kuvvetin farklı parçaları olduğu keşfedildi.

(...)

Şizotipal kişilik bozukluğu (veya kısaca şizotipal bozukluk), zihinsel ve davranışsal bir bozukluktur. DSM sınıflandırması, bozukluğu özellikle düşünce bozukluğu, paranoya, karakteristik bir sosyal kaygı biçimi, derealizasyon, geçici psikoz ve geleneksel olmayan inançlarla karakterize bir kişilik bozukluğu olarak tanımlar. Şizotipal Kişilik Bozukluğu, "garip veya eksantrik" küme olarak da bilinen bir A kümesi kişilik bozukluğu olarak sınıflandırılır.

Şizotipal kişilik bozukluğu olan kişiler, öncelikle diğer insanların kendileri hakkında olumsuz düşünce ve görüşlere sahip oldukları inancı nedeniyle, diğer insanlarla sosyal bağlantı kurma ve sürdürme konusunda belirgin bir rahatsızlık hissederler. Tuhaf konuşma tarzları ve sosyal olarak beklenmedik giyim tarzları da karakteristiktir. Şizotipal insanlar konuşmalarda garip tepkiler verebilir, cevap vermeyebilir veya kendi kendine konuşabilir.

(...)