İnternet temelli yeni medya uygulamaları, bireylerin ve kurumların iletişim kurma pratiklerini ve aynı zamanda bilginin üretim ve tüketim süreçlerini, çevrimiçi ortama taşıyarak ağ tipi yeni bir toplum modeli inşa etmektedir. Türkiye’nin içerisinde bulunduğu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından oluşturulan İnternet Kullanıcıları İçin İnsan Hakları [Human rights for internet users] (2014) başlıklı kılavuzda, kültürel/bilimsel üretim pratiklerine yön veren düşünce ve ifade özgürlüğü, bilgiyi (yeniden)- yaratma/paylaşma araştırma ve kültür eserlerine erişim özgürlüğü, açık veri kaynağı oluşturma ve serbest lisanslama gibi demokratik değerler öne çıkmaktadır. Araştırma kapsamında, çeviri ve yeniden çeviri hareketi, bilginin yeniden üretim eylemine dönüşmektedir.

Bu çalışmanın amacı, Evrim Ağacı adlı açık bilim topluluğu tarafından Darwin teorisine ve uygulama alanlarına ilişkin yürütülen yeniden çeviri hareketlerine yönelik netnografik bir çözümleme gerçekleştirmektir. Araştırmanın birincil dayanağını oluşturan Çeviri Sosyolojisi yaklaşımı bağlamında John Heilbron ve Gisèle Sapiro, çeviriyi toplumsal bir pratik ve uluslararası düzlemde gerçekleşen kültürel değiş-tokuşların itici gücü olarak ele almak gerektiğine dikkat çekerek, çeviri pratiğine katılan birey ve kurumlardan oluşan tüm eyleyicilerin çeviri çözümlemelerine dahil edilmesinin zorunluluğuna vurgu yapmaktadırlar (2008: 43). Çeviri Sosyolojisi, çeviri ürünün nasıl ortaya çıktığı ve arkasında görünmeyen yapıların nasıl işlediği ile eyleyicilerin neyi/nasıl deneyimledikleri üzerine yoğunlaşmaktadır (Demirel Bogenç, 2014: 408-409). Çevirinin, farklı gerçeklik düzlemlerinde üretilen ve çoklu mekanizmaların bir arada işlediği bir eylem şekli olduğunu kabul eden Çeviri Sosyolojisi, bu sürecin oluşmasında iş başında olan toplumsal değişkenleri teşhis etme görevini üstlenmektedir. Ağ temelli yeni toplumsallıkların (Castells, 2010, 2015; Gerbaudo, 2012), çeviri alanı üzerinde yarattığı karşı konulamaz etkilerine yakından bakıldığında, çeviri alanında yaşanan toplumsal dönemeçle birlikte ortaya çıkan dijital açılımın önemi giderek artmaktadır. Bununla birlikte, dijital ortam (yeniden)- çeviri pratikleri kapsamında öne çıkan kavramsallaştırmalar, bu doğrultuda çalışmanın ikincil düzlemdeki kavramsal altyapısını oluşturmaktadır. 

(...)

Historical Biology'de yayınlanan bir araştırmaya göre, Tyrannosaurus rex, sadece kocaman dişleri olan devasa bir canavar değildi; aynı zamnada çenesinin en uçlarında, avını daha iyi algılamasını ve yemesini sağlayan özel sinir almaçları (reseptörleri) vardı. Japonya'daki Fukui Eyalet Üniversitesi Dinozor Araştırmaları Enstitüsü'nden başyazar Dr. Soichiro Kawabe şöyle diyor:

T. rex, sanıldığından çok daha korkunç bir avcıydı. Bulgularımız, Tyrannosaurus rex'in mandibulasındaki (çenenin bir bölgesi) sinirlerin bugüne kadar incelenen diğer dinozorlarınkinden daha karmaşık bir şekilde dağıldığını ve son derece keskin duyulara sahip günümüz timsahları ve dokunsal yiyecek arayan kuşlarınkiyle karşılaştırılabilir olduğunu gösteriyor.

(...)

Korkuluk Safsatası olarak da bilinen Saman Adam Safsatası (İng: "Straw Man Fallacy"), tartıştığınız bir kişinin argümanını eksik, yanlış veya çarpık bir şekilde yorumlayıp o kendi yorumladığınız halini çürütmeye çalışma hatasıdır. Bu mantık hatası da, tartışma sırasında taraflardan birinin iddia üretemeyecek kapasitede olması veya bu konuma düşürülmesi sonucunda, iddialarını destekleyecek argümanlar üretmek yerine karşısındakinin argümanlarını olumsuzlamaya çalışarak işin içinden kolay sıyrılmaya çalışması durumunda görülen mantık hatasıdır. Temel formu şu şekildedir:

Bu mantık hatasını görmek de kimi zaman güç olabilir; ancak iyi incelendiğinde kolayca anlaşılabilecektir. Bu mantık hatası, doğru kullanıldığı zaman karşı tarafı çok basit bir şekilde etkisiz hale getirebilir, dolayısıyla iyi bir tartışmacının çok dikkat etmesi gereken bir mantık hatasıdır. Çünkü Y Tutumu, asıl konu olan X Tutumu'na ne kadar benzermiş gibi lanse edilirse, X Tutumu'na sahip olan A Kişisi'nin dikkati o kadar kolay dağılacak ve o kadar kolay pes edecektir. Örnekler üzerinden gidecek olursak:

(...)

Galileo ile ilgili en yaygın yanılgılardan birisi, engizisyon tarafından ölüm cezasına çarptırıldığı iddiasıdır. Galileo, 1610 yılında Sidereus Nuncius (Yıldız Habercisi) isimli kitabını yayınlamış ve içerisinde, yeni teleskobu ile yaptığı şaşırtıcı gözlemlerden bahsetmiştir. Venüs'ün evreleri ve Jüpiter'in uydularına dair bu gözlemler, Kopernik'in "Güneş Merkezli Galaksi" teorisini doğrulamaktaydı. Yani kilise tarafından kabul edilen "Dünya Evren'in merkezidir." algısını yıkmaktaydı. Bu bulgular, Katolik Kilisesi'ni telaşlandırdı ve 1616 yılında bu teorinin kabulünü yasakladı.

Bu yasaklar Galileo'yu durdurmadı. Aynı yıl, gelgitlerin varlığının Dünya'nın hareket ettiğinin bir kanıtı olduğunu ileri sürdü. 1619 yılında ise kuyrukluyıldızlarla ilgili gözlemlerde bulundu. 1632 yılında, iyice yaşlı bir adam olduğunda, yasağa rağmen üstü kapalı bir şekilde Güneş'in merkezde olduğunu savunduğu "İki Merkezi Dünya Sistemi Üzerine Diyaloglar" isimli kitabını yayınladı. Kitap, büyük ses getirdi. Kitap içerisinde teoloji, astronomi ve felsefe üzerine birçok fikir ve görüş de bulunuyordu.

(...)

"Elektronlar neden atom çekirdeğine düşmezler?" gibi oldukça mantıklı gözüken bu soru bir asrı bulan bir süredir insanların aklını kurcalamakta. Hatta bu soru o kadar mantıklıdır ki 1900'lerde Ernest Rutherford’u da kapsayan oldukça geniş bir fizikçi grubunu ağına yakalamıştır. Aslında bakıldığı zaman bu sorunun sorulması oldukça doğal, çünkü hepimiz biliyoruz ki elektronlar negatif yüklü iken, çekirdek dediğimiz atomun merkezi pozitif yüklü olan protonlar ile çevrelenmiş durumda. Yani elbette, akla gelen ilk soru zıt yüklü iki parçacık, birbirlerini çekmelerine rağmen nasıl oluyor da bir araya gelmiyorlar? Bir diğer deyişle, atom çevresinde bulunan elektronlar nasıl oluyor da atomun merkezine düşmüyorlar? 

Sorumuzu cevaplandırmadan önce atomların yapısı ve içerdiği parçacıklar hakkında biraz temel bilgiler üzerinde durmamız gerekiyor. İlk olarak, birçoğunuzun bileceği üzere atomlar elektron ve proton isimli yüklü taneciklerin yanında bir de yüksüz tanecikler olan nötronları içerirler. Nötron ve protonlar kütle olarak elektronlardan kat kat büyüktür; hatta bu fark öylesine fazladır ki, 1836 tane elektronu bir kefeye koysanız ancak bir protonun kütlesini dengeleyebilirsiniz. Ve tabi ki bu parçacıkların dağılımı da atomun fiziksel yapısında en az yükleri kadar önem taşıyor. Bu dağılımda da kütlelerindeki bu ciddi farkın etkisi çok büyük: Kütlesi büyük olan nötron ve protonlar atomun çekirdek dediğimiz kısmında yer alırken, elektronlarımız çekirdeğin etrafında belirli yörüngeler üzerinde, modern atom teorisi çerçevesinde tanımlanan bir olasılık dağılımına bağlı olarak atom etrafına yayılmış vaziyette ve sürekli olarak hareket halindedirler.

(...)

Aralık 2020'de Google, şirketin önde gelen Yapay Zeka etiği araştırmacılarından biri olan Timnit Gebru'yu yayınlama aşamasında olduğu bir araştırma makalesini yayından kaldırmaya zorladı ve süreç, Gebru'nun işten çıkmasıyla sonuçlandı.[1] Gebru'yu işinden eden ve Google'ı bu kadar endişelendiren makale, Google arama motorunun ve diğer metin analiz ürünlerinde kullanılan dil işleme yapay zekasının risklerine dikkat çekiyordu.

Riskler arasında, bu tür bir Yapay Zeka teknolojisi geliştirmenin yol açacağı büyük karbon ayak izi de var. Bazı tahminlere göre bir Yapay Zeka modelini eğitmek, neredeyse 5 arabanın üretimi ve hurdaya çıkana kadar kullanımı sonucu ortaya çıkan miktarda karbon salınımına yol açıyor.[2]

(...)