Evrimsel biyoloji dahilindeki bilimsel gerçeklerle ve genel olarak bilimle baş edemeyeceğini anlayan her bilim karşıtı, nihayetinde şu soruya varacaktır: "İyi peki ama, evrimi bilsek ne olur, bilmesek ne olur! Ne işimize yarayacak ki?" 

Daha önceden hazırladığımız şu yazımızda, evrimin çok sayıda bilim ve insanlığın geleceği için ne kadar büyük öneme sahip olduğunu göstermiş; buraya tıklayarak okuyabileceğiniz röportaj yazımızda, evrimin günümüzde mühendisliğin bile önünü açmakta kullanılan kilit bir doğa yasası olduğunu anlatmıştık. Bu yazımızda ise, insanlığın (ve genel olarak canlılığın) gelmiş geçmiş en büyük problemlerinden biri olan kanseri yenmekte evrimin ne kadar kritik bir role sahip olduğunu çok kısaca anlatacağız.

Sonsuzun, analizin içinde çok fazla karşılaşılan bir kavram olduğunu biliyorsunuzdur. Oldukça önemli bir kavram olmasına rağmen, çoğu zaman yeterince önemsenmez. Bu durum, sonsuzun çoğu konuya göre daha soyut bir kavram olmasından kaynaklanıyor. Çoğu kaynağa göre soyut konular çok aşikâr ve bu yüzden üzerinde durmaya gerek yok. Belki “kalkülüs” dersi için bu doğru olabilir ama kalkülüs yerine analiz öğrenmek istiyorsanız işler değişiyor. Yeterince anlamadığınız, üzerinde çok durmadığınız bir şeyi analiz edebilir misiniz? Ya da bu kadar matematikçi analiz kelimesini kullanırken, kelimenin anlamına hiç dikkat etmeden mi kullanıyor?

İsminden de anlamışsınızdır ki sonsuz sonlunun zıttıdır. Bu yüzden sonsuzu, üzerinde işlem yapılabilecek bir sayı gibi hayal etmek hatalıdır. Ama bu hata sadece sonsuz tek başına kullanıldığında yaşanır. Yani sonsuz, limitin içindeyken normalde olduğundan farklı bir anlam kazanır.

Toplumlar geçmişten günümüze birbirleriyle savaş içerisinde olmuş ve üstünlük sağlayabilmek için teknolojiden faydalanmaya çalışmıştır. Gerek karadan gerek havadan gerekse denizden savaşların yaşandığı ileri dönemlerde hücum ve savunma daima geliştirilmek istenen temel kuvvetler olmuştur. Yaygın söze göre her zehrin bir panzehiri vardır. Kılıçtan korunmak için kalkanlar, silahlardan korunmak için kurşun geçirmez yelekler, tanklardan korunmak için tanksavarlar, savaş uçaklarından ve füzelerinden korunmak için hava savunma sistemleri geliştirilmiş; her hücuma savunma gösterilmeye çalışılmıştır. Hava savunma sahasında devletler ve savunma şirketleri büyük yatırımlar yaparak yüksek teknolojili hava savunma sistemlerinin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. Bu yazıda bahsi geçen teknolojilerden biri olan kuantum radarlarından bahsedeceğiz.

Geleneksel hava savunma sistemleri kabaca düşman savaş uçaklarını ve füzelerini havada imha etmeye yarayan füze sistemleridir. Hava savunma sistemlerinin temelinde radar vardır. Radarların amacı nesnelerden yansıyan elektromanyetik dalgaları kullanarak bu nesnelerin varlığını, konumunu, hızını ve diğer özelliklerini tespit etmektir. Radarlar temelde verici, alıcı, anten ve işlemciden oluşur. Verici havaya uygun frekansta elektromanyetik dalgalar gönderir, engele takılıp geri yansıyan dalgalar alıcıya gelir ve gelen bu sinyaller işlemcide konum, yükseklik (irtifa), yön, hız gibi anlamlı verilere dönüştürülür.^[1]

Bilimde gerçekler çoğunluk ile belirlenmez. Buna rağmen eğer ki iddia, evrimin gerçekliğini sorgulayan bilim insanlarının çoğunlukta olması veya sayılarının dikkate değer bir düzeyde olması ise, sayısal bir analiz yapılması gerekmektedir.

Bilim insanları arasında, biyologların yaklaşık %99'u, biyoloji ve ilgi alanlardaki bilim insanlarının yaklaşık %95'i, tüm bilim insanlarının ise yaklaşık %85-90'ı evrimi bir gerçek olarak kabul etmektedir. Konuyla ilgili tüm çalışmalara buradan ulaşabilirsiniz.

Bir disiplini tanımlamak, onun konusunu, yöntemini, amacını ve diğer disiplinlerle olan benzerliği ve farklılığını ortaya koymayı da içermelidir. Bunlar yapılmadıkça disiplini tanımlama girişimi kendi içinde birçok potansiyel sorun ortaya çıkarabilir. Din felsefesini tanımlama girişimleri çoğu zaman bu potansiyel sorunları gözden kaçırabilmektedir.

Din felsefesinin konusunu din, yöntemini ise felsefe oluşturmaktadır. Dine dair tüm kavram ve çalışma alanlarını felsefi yöntem ve perspektifle ele alan bu disiplin; bilişsel bilimlerin inancı (İng: faith) ele alan çalışma alanlarıyla beraber din psikolojisi, din antropolojisi ve din sosyolojisi de dahil olmak üzere son yılların en hızlı gelişen alanlarından biridir. 60 yıl öncesine kadar din felsefesinde uzmanlaşmış profesyonel felsefeci sayısı görece az iken, bugün birçok alanda aynı anda hatırı sayılır çalışma yapan felsefeciler mevcuttur. (Graham Oppy, Paul Draper, Micheal Martin, William Lane Craig, Richard Swinburne, Alvin Plantinga vb.) Öyle ki din felsefesi, felsefenin en geniş kapsamlı alanlarından biri gibi görünmektedir. Din felsefesinin zihin felsefesi, bilim felsefesi, epistemoloji, etik ya da metafizik gibi diğer felsefi alanlarla doğrudan olarak; fizik, nöroloji gibi felsefe dışı disiplinlerle de dolaylı olarak ilişki içinde olmaması neredeyse imkansızdır. Bu nedenle din felsefecileri asgari düzeyde bahsedilen diğer alanlara dair de bilgi sahibi olmak konusunda dikkatli davranmışlardır. 

Diğer sunuculara göre çok yüksek kalitede, sıradan insanlardan oluşmayan bir güzel sunucu mu istiyorsunuz? Bu tavsiyeler diğerlerinden çok farklı! Emin olun bu tavsiyeler diğerlerine benzemez ve nerede hata yaptığınızı görün. Böylece gerçekten kaliteli bir sunucu yaratacaksınız. Bir çok kişi kaliteli sunucu üretme konusunda çok büyük hatalar yapıyor. Bunları değerlendireceğiz.

Öncelikle kaliteli yer ve bir sürü kişinin olduğu yer istiyorsanız dahi, gizliliğe önem verin. Tamamen anonim olan kullanıcıları alın. Bu saçmalık gelebilir ama anonim kullanıcılar sıradan kullanıcılar değiller. İnternetti çok iyi bilirler. Gizliliğe önem vermeyen insanları kesinlikle almayın. Bunlar donuna kadar şirketlere satar bilgileri. İnternette takılan sıradan tipler bunlar. Mastodon gibi bir yer olsun.

"7. Kıta" olarak da bilinen Antarktika, yeryüzündeki en zorlu şartlardan bazılarını bir arada bulunduran, sıra dışı bir yerdir. Böylesine sıra dışı bir kıta, yeryüzündeki en sıra dışı hayvanlardan birisi olan tardigradlar üzerinde araştırma yapmak için eşsiz ama bir o kadar da zorlu imkanlar sunmaktadır.

Bu yazımızda, üç konu başlığını bir arada inceleyeceğiz. Bunlardan birincisi, Dünya'nın en zorlu ortamları arasında kuşkusuz başı çeken Antarktika'da Dünya’nın en dayanıklı hayvanı olarak lanse edilen, popüler bilimin yeni maskotu tardigradları aramak ile ilgili olacak. İkinci konumuz, "Tardigradlar, Antarktika faunasının bir parçası mı, yoksa kozmopolit yayılım gösteren tardigradların sıkışıp kaldıkları uğrak bir nokta mı?" sorularını cevaplamayı hedefleyecek. Son olarak üçüncüsü ise, "Eğer ki tardigradların bazı türleri için Antarktika uğrak noktası görevi görüyor ise buraya nasıl geldiler?" sorusuna odaklanacak.

Brom elementinin kimyasal sembolü "Br"dir. Periyodik cetvelin dördüncü periyodunun 7A grubunda bulunmaktadır. Atom numarası 35 ve kütle numarası ise 79.904'tür. Erime noktası 265.95 K (-7.2°C veya 19.0°F) ve kaynama noktası ise 331.95 K (58.8°C veya 137.8°F) olarak ölçülmüştür. Oda koşullarında sıvı fazda bulunmaktadır. Periyodik tabloda bulunduğu grubun genel adı halojenlerdir. Yoğunluğu ise 3.11 gram/cm³'tür.

Oda sıcaklığında brom kahverengimsi kırmızı bir sıvıdır. Rahatsız edici ve boğucu bir kokuya sahip, renkli bir buharı vardır. Brom standart sıcaklık ve basınçlarda kolayca buharlaşır. Brom, kimyasal olarak klor ve flordan daha az aktiftir; ancak iyottan daha aktif bir elementtir. Bileşikleri diğer halojenlere benzer. Brom, organik çözücülerde ve suda çözünmektedir. Doğada asla tek başına bulunmaz ve metallerle reaksiyona girdiğinde tuz üretir.^[1]

Küresel nüfus artışı ve hızlanan kentleşme, doğal yaşam alanlarını küçülterek pek çok yaban hayvanını kentsel ekosistemlere uyum sağlamaya zorlamaktadır.^[1] Şehir ekolojisi modern metropollerde insanların ve vahşi hayvanların aynı habitatları paylaşmasını araştıran bir bilim dalı olarak öne çıkar. Yüksek binalar, yoğun trafik, ışık ve gürültü kirliliği, yaban hayatı için büyük bir engel gibi görünse de bazı türler bu zorlukları aşarak şehirlerde varlıklarını sürdürmenin yollarını bulmuştur. Los Angeles'ın en tanınmış yaban sakinlerinden biri olan dağ aslanı "P-22" veya "Puma 22", şehir ekolojisinin sınırlarında hareket eden ve doğal içgüdülerini kentsel habitatın çevresel baskılarıyla dengeleyerek adaptasyon yeteneğini sergileyen özgün bir örnektir.

2012 yılında Los Angeles'ın Griffith Park bölgesine ulaşan "P-22" isimli puma, kentsel yaban hayatı araştırmaları açısından dönüm noktası niteliğinde bir olay olarak kaydedilmişti. Doğal yaşam alanı olan Santa Monica Dağları'ndan başlayarak yaklaşık 20 kilometrelik mesafeyi kat eden P-22, iki büyük otoyolu geçerek Griffith Park'a ulaşmayı başarmıştı.^[2] Bu yolculuk, Los Angeles gibi yoğun trafiğe sahip bir kentte çoğu vahşi hayvanın başaramadığı bir şeydi. Bu olağanüstü geçiş sonucunda P-22, yalnızca Los Angeles gibi yoğun trafiğe sahip bir şehirde bir puma için sıra dışı olanı başarmakla kalmamış, aynı zamanda kentsel gelişimin doğal habitatlara olan etkilerini inceleyen bilim insanları için de bir gözlem örneği oluşturmuştu.

Sandra Bullock'un başrolünü oynadığı Netflix yapımı Bird Box filmi büyük yankı uyandırdı. Filmden türetilen memler her yerde! Kimi filme hayran kaldı, kimi ise yerden yere vurdu. Tıpkı geriye kalan tüm filmler gibi! Burada ise sorumuz şu: Bird Box, bize insan evrimin geleceği ile ilgili ne öğretebilir?

İnsanların halen evrimleştiğini biliyoruz; çünkü evrimleşmek zorundayız! Her ne kadar Doğal Seçilim'in etkisini kısmen kırabilmiş olsak da, Doğal Seçilim ne evrimin tek mekanizmasıdır, ne de evrimden söz edebilmek için sadece Doğal Seçilim'e odaklanmak yeterlidir. Evrimin matematiksel altyapısı, Hardy-Weinberg Dengesi'ne dayanır. Hardy-Weinberg Dengesi ise, şu 5 koşul sağlandığı sürece evrimin gerçekleşmeyeceğini öngörür:

Yazılı ve yazısız tarihin her aşamasında benmerkezciliğini ve faydacılığını gösteren insan ırkı, bu eğilimin bir sonucu olarak her zaman kendisine yarar sağlayacağını düşündüğü uğraşları ciddiye alıp geri kalanları önemsizler sınıfına koymuştur. Bilimin ufuksuz denizlerinde, kiminin yelken açtığı kiminin ise sandal kullanarak keşfedilmemiş parçaların izinden gitmesinin gereksiz olarak yorumlandığı nice dönem ve yer olmuştur. Çünkü bu uğraşların kazandırdıkları her zaman somut bir kavram olmuyor. Olsa bile bize ulaşması adına gereken süre için yeterli sabrın olmaması da bu konuya olan bakış açısını şekillendiriyor bir yandan. Hal böyleyken insanlar her zamanki gibi bireysel pragmatistliğinden ödün vermeden bire birde kendisine temas etmeyen her türlü eyleme negatif tepki göstermiştir.

Bireysel Faydacılık

Bilim nesneldir, değil mi? Ya da en azından, eğer bir şey nesnelse, bilim kesinlikle böyle bir adaydır. Elektronlar negatif yüke sahiptir, su iki hidrojen atomu ve bir oksijen atomunun kovalent olarak bağlanmasıyla oluşur ve bir taşı düşürdüğümde yer çekimi onun yere düşmesine neden olur. Bunlar sadece nesnel gerçekler gibi görünüyor! Duygularımızın veya değer yargılarımızın bir kısmının veya belki de dinle ilgili gerçeklerin öznel olabileceğini düşünmeyi severiz, ancak bilimin bir şekilde nesnel gerçekliği kavramamızı sağladığını bireysel, öznel zihinlerimize bağlı olarak tartışılamayacak veya karşı çıkılamayacak gerçekleri vardır. Gerçeklik, evren vb. makul bir şekilde nesnel olsa da (yani, bireysel zihinlerimizden bağımsız, hepimiz için evrensel olan bir şey var), bilimsel gerçekler yine de onları formüle etmek için kullandığımız dile bağlı olabilir.

Diyelim ki yarın sabah güneşin doğacağına inanıyorsunuz. Radikal bir şüpheci değilseniz, muhtemelen inanıyorsunuzdur. Ama neden buna inanıyorsunuz? Zihninizin formüle ettiği temel argüman muhtemelen şöyle bir şeydir: