Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), önlenebilir ve tedavi edilebilir bir ilerleyici akciğer hastalığı türüdür. KOAH, uzun süreli solunum semptomları ve hava akımı kısıtlılığı ile karakterizedir.^[1] Ana semptomlar, mukus üretebilen veya üretmeyen nefes darlığı ve öksürüktür.^[1] KOAH, yürüme veya giyinme gibi günlük aktivitelerin zorlaşmasıyla giderek kötüleşir.^[2]

KOAH'ın en yaygın iki durumu amfizem ve kronik bronşittir ve bunlar, iki klasik KOAH fenotipidir.^[3] Amfizem, duvarları parçalanarak akciğer dokusunda kalıcı hasara neden olan genişlemiş hava boşlukları (alveoller) olarak tanımlanır. Kronik bronşit, iki yıl boyunca her yıl en az üç ay süren prodüktif öksürük olarak tanımlanır. Bu koşulların her ikisi de KOAH olarak sınıflandırılmadıklarında hava akımı sınırlaması olmaksızın mevcut olabilir. Amfizem, önemli sayıda insanda hava akımını sınırlayabilen ve hava akımı kısıtlaması olmaksızın var olabilen yapısal anormalliklerden sadece biridir.^[4][5] Kronik bronşit her zaman hava akımı kısıtlılığına yol açmaz ancak sigara içen genç erişkinlerde KOAH gelişme riski yüksektir.^[1] Geçmişte KOAH'ın birçok tanımı amfizem ve kronik bronşiti içeriyordu, ancak bunlar GOLD raporu tanımlarına hiçbir zaman dahil edilmedi.^[1] Amfizem ve kronik bronşit, KOAH'ın baskın fenotipleri olmaya devam etmektedir, ancak bunlar arasında sıklıkla örtüşme vardır ve bir dizi başka fenotip de tanımlanmıştır.^[3][6]

Not: Bu yazı, bilgisayar bilimciler arasında geniş yankı bulmuş ve etraflıca eleştirilmiştir. Konu hakkındaki detaylı bir eleştiri/inceleme yazısı da Evrim Ağacı'nda yayınlanmıştır. Bu yazıyı okuduktan sonra onu da okumanızı önemle tavsiye ederiz.

Beyin bilimciler ve bilişsel psikologlar ne kadar çabalarlarsa çabalasınlar, beyinde Beethoven'ın 5'inci Senfonisi'nin bir kopyasını asla bulamayacaklar. Ne onu ne de kelimelerin, görüntülerin, dil bilgisi kurallarının veya diğer herhangi bir çevresel uyarıcının kopyasını bulabilecekler. İnsan beyni elbette boş değil. Fakat çoğu şeyi, insanların zannettiği şekilde içermiyor. Hatta 'anı' gibi basit şeyleri bile.

Kültürel özellikler, bir topluluğun karakterini şekillendiren bilgi, inanç, davranış, gelenek ve uygulamalardan oluşur. Bu özellikler, uyum (başkalarıyla aynı çizgide hareket etme eğilimi) veya uyumsuzluk (bilinçli olarak farklılaşma seçimi) tarafından etkilenir. Bu dinamik etkileşimi modellemenin yeni bir yolu, siyasi kutuplaşma, kültürel eğilimler ve yanlış bilginin yayılması gibi toplumsal olguları açıklamaya yardımcı olabilir.

Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bir çalışma, bu yenilikçi yaklaşımı detaylandırıyor.^[1] Santa Fe Institute Kompleksite Doktora Sonrası Araştırmacısı Kaleda Denton, Stanford Üniversitesi'nden eski SFI Lisansüstü Bursiyeri Elisa Heinrich Mora, SFI Dış Profesörü Marcus Feldman ve Michael Palmer ile birlikte, önceki araştırmaları genişleterek uyum ve uyum eğilimlerinin kültürel özelliklerin bir topluluk içinde aktarımını nasıl şekillendirdiğini daha gerçekçi bir şekilde temsil eden bir matematiksel model bir matematiksel model geliştirdi. Doktora Sonrası Araştırmacısı Kaleda Denton, şunları söylüyor:

Pek çok insan, uykuya dalmakta zorlandığı için melatonin takviyesine başvurur. Melatonin reçetesiz satılan, güvenilir, etkili ve doğal bir takviye olarak görülmektedir. Hatta çocuklarda dahi uyku, stres giderme ve rahatlama için kullanımı oldukça yaygındır. Ancak Journal of the American Medical Association'da (JAMA) yayımlanan yeni bir rapora göre melatoninin bu olumlu etkileri gerçek olmayabilir.^[1] Araştırmada, piyasadaki birçok melatonin takviyesinin etiketinde yazandan çok daha fazla melatonin içerdiği ortaya çıkmıştır.

Melatonin, genel olarak sirkadyen ritmimizi düzenlemekte rol oynar. Gün ışığı melatonin üretimini baskılarken, karanlık çökmesiyle birlikte melatonin seviyeleri yükselir ve bu da uyku saatinin geldiğini belirtir. Bu nedenle, yatmadan önce ekranlardan uzak durulması önerilir. Melatonin takviyesi almak da teorik olarak bu süreci destekler ve uykuya dalmayı kolaylaştırabilir.

Gözün oluşma şekli yüzünden, her insanın gözünde bir kör nokta vardır.

Esas itibarıyla göz, dünyada neyin olup bittiğinin doğru bir görüntüsünü beyne verir. Fakat gözümüzün bazı sınırları bulunmaktadır. Çoğu kuş ve böcek, morötesi ışığı görebilir. Bazı canlılar kızılötesi ışığı görebilir. İnsanlar ise sadece "görünür" ışığı görebilirler. Bu durum, insanların insanın dünyayı görüş miktarında azalmaya sebep olur.