Hipernova, süpernovadan yüzlerce kat güçlü olan yıldız ölüm şeklidir. Hipernovalarda, ölmekte olan yıldızın kutup bölgelerinde göreli olarak az olan basınç, patlamanın her yöne yayılması yerine, kutupsal olarak iki yönlü ve daha yoğun olmasına sebep olur. Hipernovalarda, patlama yönünde olan uzak cisimler büyük zarar görürken, yakın olduğu halde hipernova patlaması doğrultusunda olmayanlarsa az bir etkiye maruz kalırlar.

Hipernovaların etkisi yıllarca sürebilir ve çok fazla radyasyon ve ışık yayar. Hipernovalar, Güneş'ten onlarca kat daha parlak olabilirler; ancak bir hipernova sönünce, geriye neredeyse hiçbir etkisi kalmaz, sadece sönünceye kadar enerji yaymaya devam ederler.

(...)

2018 yılına ait verilere göre lösemi, yani kan kan ser i, yılda yaklaşık 450.000 insanın yakalandığı, 300.000 civarı insanın ise hayatını kaybettiği bir hastalıktır.[1] Peki lösemi tam olarak neyin nesidir ve neden bu kadar yaygın?

Genel olarak kanser, vücut hücre lerinin kontrolsüz çoğalması şeklinde ifade edilebilir. Vücudumuzdaki bütün hücre ler, hücre döngüsünde bulunur ve bu döngü, hücre bölünmesi ile sonuçlanır. Hücre döngüsü çok sıkı kontroller altındadır; hücre ler yalnızca belirli durumlar veya "sinyaller" varlığında bölünüp çoğalabilir; ancak belirttiğimiz gibi bu döngü birçok sinyal yolağının, içsel kontrol mekanizmalarının ve hücre -hücre etkileşim lerinin kontrolü altındadır.

(...)

Lady's and Gentleman's Diary, Company of Stationers tarafından 1841 ile 1871 arasında yıllık olarak yayımlanan ve çoğunlukla okuyucularının ortaya çıkardığı problemlerden ve sonraki ciltlerde verilen çözümlerden oluşan, aynı zamanda kelime bulmacaları ve şiir de içeren bir matematik dergisiydi. Derginin genel merkezi Londra'da bulunuyordu.

Tarihler 1850’yi gösterdiğinde, kilisede bir rahip olan Thomas Kirkman, Lady's and Gentleman's Diary dergisine, basitmiş gibi duran bir problem gönderdi. Problem şöyleydi:

(...)

Mart 2020'de Evrim Ağacı'nda yazdığımız üzere, COVID-19 aşısının en erken 12-18 ay içerisinde üretileceği, dolayısıyla 2021 yılından önce erişilebilir olmayacağı bilinmekteydi. Ancak bu süre bile, birçokları için aşırı kısa gözükmekteydi; çünkü aşı üretimi oldukça zorlu bir iştir. Çoğu zaman bir aşının üretilmesi yıllarca sürer. Bugüne kadar ürettiğimiz bazı aşıların üretim süreleri şu şekilde:

Dolayısıyla COVID-19 aşısı üretiminin de uzun sürmesi beklenirdi. Bu durumda, 12-18 ayda üretilecek bir aşının güvenli olacağından emin olabilir miyiz?

(...)

Aşıların çoğu, on yıllardır üretilmektedir ve her yıl milyonlarca insan, onları güvenle kullanmaktadır. Tüm ilaçlarda olduğu gibi her aşı, bir ülkenin aşı programına sokulmadan önce güvenli olduğundan emin olmak için, kapsamlı ve titiz testlerden geçmelidir.

Geliştirilmekte olan her aşı, bir bağışıklık yanıtı tetikleyebilmesi amacıyla hangi antijen kullanılması gerektiğini belirlemek için önce tarama ve değerlendirmeden geçmelidir. Bu klin ik öncesi tarama, insanlar üzerinde test edilmeden yapılır. Deneysel bir aşının güvenliğini ve hastalığı önleme potansiyelini değerlendirmek için, ilk olarak hayvanlar üzerinde test yapılır. Aşı hayvanlar da bağışıklık tepkisini tetiklerse, insan klin ik deneylerinde 3 farklı aşamada test edilir.

(...)