Uyuşturucu Bağımlılığı olarak da anılan Madde Kullanım Bozukluğu, hastaların kullanımıyla ilgili önemli sorunlar yaşamasına rağmen bir maddeyi kullanmaya devam ettiği patolojik bir davranış kalıbını içeren maddeye bağlı bir bozukluk türüdür. Madde Kullanım Bozuklukları, sosyal, akademik ve mesleki bozulmaya yol açan nikotin, alkol ve diğer yasa dışı maddelerin kullanımını içerir. Görülen en yaygın yasa dışı maddeler arasında kenevir, opioidler, sedatifler (yatıştırıcılar, depresanlar), hipnotikler (uyku ilaçları), inhalanlar (tiner gibi uçucu maddeler), halüsinojenler (LSD, mantar) ve uyarıcılar bulunur.

Maddeler, merkezi sinir sistemi üzerindeki etkilerine göre farklı şekilde sınıflandırılabilir. Bu etkiler maddeye göre değişir ve artan enerji ile öforiden, derin sedasyona ve halüsinasyonlara kadar çok çeşitli etkiler üretebilir. Genel olarak, etkiler önemli ölçüde farklılık gösterse de, Madde Kullanım Bozukluklarının ilk aşamaları, bireylerin kullanımla birlikte bir esenlik duygusu veya öfori yaşadığı, olumlu pekiştirme ile karakterize edilir. Fizyolojik ve psikolojik bağımlılık ilerledikçe, birey, maddelerin öncelikle disforiyi ve hoş olmayan yoksunluk semptomlarını giderdiği olumsuz pekiştirme yaşar.

Günümüzde tıp doktorluğunun en saygın dallarından birisi kuşkusuz cerrahlıktır. Öte yandan klasik halk zanaatinin en önemli parçalarından birisi berberliktir. Peki bundan birkaç asır önce, bu ikisinin aynı meslek olduğunu biliyor muydunuz?

Berber-cerrahlık, kökenleri 13. yüzyıla kadar takip edilebilen bir meslektir. Bu dönemde şehirler henüz oldukça küçüktü ve birçok "popülasyon merkezi"nin kendisine ait bir hekimi ve hamamı ("banyo evi") bulunuyordu. İşte berber-cerrahlar, bu mini-şehirlerde görevlerini icra eden, hem saç ve sakal kesip, peruk takımı gibi kozmetik prosedürleri uygulayan, hem de kırık-çıkık düzeltme, ot-temelli tedaviler uygulama, kanama durdurma, diş çekimi, katarakt temizleme, kangrenli uzuvlara ampütasyon gibi çeşitli cerrahi operasyonları gerçekleştiren uzmanlardı. Ayrıca kupalama ve sülük tedavisi gibi sahtebilim uygulamaları da bu dönemde berber-cerrahlar tarafından uygulanıyordu. Bu kişilere "uzman" diyoruz; çünkü berber-cerrah olmak için bir kişinin 7 yılı bulabilen süreler boyunca çıraklık yapması gerekiyordu. Bu, birçok diğer meslekten daha uzun bir eğitim dönemi demektir.

Giderek artan bir endişe: Büyük İstanbul Depremi. Tarihin en yıkıcı depremlerinden birisinin İstanbul'da yaşanması bekleniyor. Büyük sayılabilecek bir ülkenin neredeyse bütün ekonomisinin kalbine bir hançer gibi saplanacak, belki de hiçbir şeyin eskisi gibi olamayacağını garantileyecek bir deprem bekleniyor.

Televizyon kanalları deprem konusunun reyting kaymağından yiyedursun, işin bilimsel yanı her zamanki gibi göz ardı ediliyor. Bir deprem, muhtemelen bir "mega deprem", bir magazin haberiymiş gibi sunuluyor. Biz bu yazımızda size işin bilimsel taraflarını göstermeye ve uzmanların neden İstanbul'da büyük bir deprem beklediğini anlatmaya çalışacağız.

Yeni bir dil öğrenirken o dile olabildiğince fazla maruz kalmak önemlidir. Bunu sağlamanın en iyi yollarından biri, öğrenmek istediğiniz dilde film ya da diziler izlemektir.

Yabancı bir dildeki bir videoyu izlerken altyazı olması, olmamasından genellikle daha iyidir.^[1] Ancak bu noktada aklımıza şu soru gelebilir: Acaba kullanılacak en iyi altyazı şekli hangisi? Bu soru çok önemlidir; çünkü kullandığımız altyazı şekliyle ilgili ufak bir değişiklik, dil öğrenme sürecimizin verimliliği üzerinde oldukça büyük bir etkiye sahiptir.

A) OKB’NİN TANIMI

Obsesyon diğer adıyla takıntı, insanın zihnine sızan ve aşırı derecede endişeye neden olan ısrarcı istenmeyen düşünceler, imgelerdir. Kompulsiyonlar diğer adıyla zorlantılar, obsesyonların yarattığı endişeyi geçici önleme ve rahatlama sağlayan sürekli yapılan dışarıdan gözlemlenebilen davranışlar (el yıkama, düzenleme vs) ya da zihinsel eylemlerdir (sayı sayma, sözleri yineleme vs). OKB ise sadece obsesyonun olması ya da her ikisinin birden var olmasıyla oluşur. Ancak şunu da unutmamak gerekir; hepimizde takıntılı düşünceler ve tekrarlı davranışlar olabilir önemli olan bunların manasız olması, kaygıdan kurtulmak için gerçekleşmesi ve gündelik yaşamın seyrini bozuyor olması gerekir. OKB’nin düzeyi arttıkça duygu düzenleme stratejilerinde zorluk yaşandığı saptanmıştır^[2]