Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!

Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!
3 dakika
179,557
Podcast
4:15
Akın Karahasan
Seslendiren
36
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Köpeklerin yaşına yönelik yaygın hesabı bilirsiniz: Bir köpeğin "insan yaşına" karşılık gelen yaşını bulmak için, doğumundan itibaren geçen yıl sayısını 7 ile çarpın. Örneğin köpeğiniz doğduğundan beri 4 yıl geçtiyse, köpeğinizin yaşı (fizyolojik olarak) 28 yaşındaki bir insana eşittir. Eğer 10 yaşında bir köpeğiniz varsa, bu, 70 yaşındaki bir insanla eşdeğerdir.

Ne var ki bu hesaplama tamamen yanlıştır. Çünkü bu hesaplama, bir köpeğin yaşlanma hızının insanların yaşlanma hızına oranının her zaman sabit olduğunu varsayar. Bu varsayım, hatalıdır. Köpeklerin gelişimine bakacak olursak, ilk birkaç ayda ve yılda insanlara göre çok ama çok daha hızlı büyüdükleri görülür. Sonrasındaysa bu büyüme yavaşlar. Dolayısıyla bir köpeğin büyüme hızıyla bir insanın büyüme hızı doğrusal değildir. Daha ziyade aradaki ilişki şu şekildedir:

Tüm Reklamları Kapat

Cell Systems

Bu grafiğe göre, 1 yaşındaki bir köpek, 7 yaşındaki bir insanla değil, yaklaşık 31 yaşındaki bir insanla yaşıttır. Ancak 4 yaşındaki bir köpek 28 yaşındaki değil, 53 yaşındaki bir insanla yaşıttır. Yaş ilerledikçe, 1'e 7 oranı da belirmeye başlar ve nihayetinde 10 yaşındaki bir köpeğin gerçekten de 68 yaşındaki bir insanla yaşıt olduğu görülür. Eğer bu grafiği formüle dönüştürmek isterseniz, karşımıza yaklaşık olarak şöyle bir formül çıkar:

16∗ln⁡(ko¨peg˘in yaşı)+31\LARGE{16 * \ln\text{(köpeğin yaşı)} + 31}

Tüm Reklamları Kapat

Burada lnln, doğal logaritmadır ve bunu hesaplamak için bir hesap makinası kullanmanız gerekebilir.

Ancak nasıl hesaplarsanız hesaplayın, bu yaklaşık 7 ile çarpma yöntemine göre çok daha mantıklıdır: 1 yaşındaki bir köpek, rahatlıkla üreyebilir; ancak 7 yaşındaki bir çocuk bunu yapamaz (30 yaşındaki bir insan ise yapabilir). Benzer şekilde, insanlar yaşlandıkça sürekli eşit hızda büyümezler; büyümeleri ergenlik çağı sonrasında büyük oranda durur. Köpekler de belli bir yaştan sonra, gençliklerindeki kadar hızlı büyümezler. Bu nedenle yukarıdaki grafikte görüldüğü gibi, başta oldukça hızlı bir şekilde büyüse de sonradan yavaşlayan bir büyüme grafiği görülür. Buna göre, bir köpek:

  • İnsanlarda 1-12 yaş "çocukluk" iken, köpeklerde 2-6 ay arası "çocukluk" olarak kategorize edilir.
  • İnsanlarda 12-25 yaş "ergenlik" iken, köpeklerde 6 ay - 2 yıl arası "ergenlik" olarak kategorize edilir. Bu evrede gelişim tamamlanır.
  • İnsanlarda 25-50 yaş "yetişkinlik" iken, köpeklerde 2-7 yaş arası "yetişkinlik" olarak kategorize edilir.
  • İnsanlarda 70 yaşa kadar olan süreç "yaşlılık" iken, köpeklerde 12 yaşa kadar olan süreç "yaşlılık" olarak kategorize edilir. Bu süre, ömrün sonuna kadar devam eder.

Bu bulgular, San Diego'daki Kaliforniya Üniversitesi'nin Tıp Fakültesi'nden araştırmacıların köpek ve insan genomlarındaki metil gruplarına bakmaları sayesinde elde edildi. Canlılar yaşlandıkça, genomlarında epigenetik bazı değişimler yaşanır. Bunların başında metil gruplarındaki artış gelmektedir. Dolayısıyla metil gruplarına bakarak, bir canlının yaşlanma hızını belirleyebiliriz ve gelişimin farklı basamaklarını daha net ayırt edebiliriz. Ayrıca, bu örnekten de görüleceği üzere, türler arası kıyaslama yapmamız da mümkün olabilir!

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Tıpkı evrimsel biyoloji araştırmalarında "moleküler saat" olması gibi, bu da gelişim biyolojisi araştırmalarında kullanılabilecek bir "epigenetik saat" olarak görülebilir. Tıpkı bir saatin tik takları gibi metil grupları arttıkça, zaman işler ve etkisini genlerimiz üzerinde gösterir. Bilim insanları da bu izlere bakarak, canlının fizyolojisinin zamana bağlı olarak nasıl değiştiğini tespit edebilirler.

Elbette yukarıda verdiğimiz sayılar, spesifik bir köpek çeşidi için (bu örnekte, labradorlar ve benzeri büyüklükte köpek çeşitleri için) geçerlidir; diğer köpek çeşitlerinde boyuta bağlı olarak bu süreler daha farklı işleyebilir. Ancak epigenetik saat, bu farklı büyüklükteki diğer çeşitler için de bir kıyas imkanı sunmaktadır.

İlerleyen dönemde bu sahada yapılacak araştırmalar, diğer hayvanların yaşlanma örüntüleri ile insanlar arasındaki benzerlik ve farkları daha iyi anlamamızı sağlayabilir. Ve kim bilir, belki de yaşlanmayı yenme yönünde adımlar atabilmemizi sağlar!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
68
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 48
  • İnanılmaz 25
  • Bilim Budur! 15
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • Muhteşem! 8
  • Umut Verici! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Sıkça Sorulan Sorular

Hayır. Bu hesaplama, köpekler ile insanların ömürlerinin her evresinde eşit bir hızla büyüdükleri varsayımına dayanır. Bu varsayım hatalıdır. Köpekler erken aylar ve yıllarda çok daha hızlı büyürler, sonrasında büyüme hızları dikkate değer miktarda yavaşlar.

Bunun için DNA metilasyonuna dayalı bir yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntem sonucunda ortaya çıkarılan grafiği inceleyerek, köpeğinizin gerçek insan yaşı karşılığını tespit edebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 18:12:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8961

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!. (6 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8961
Bakırcı, Ç. M. (2020, July 06). Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8961
Ç. M. Bakırcı. “Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 06 Jul. 2020, https://evrimagaci.org/s/8961.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Köpek Yaşı Nasıl Hesaplanır? 7 ile Çarpma Yöntemini Unutun!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 06, 2020. https://evrimagaci.org/s/8961.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close