Bilim Terimleri Sözlüğü

Bitkiler ve bazı özelleşmiş hücreler haricinde ökaryotik hücrelerde bulunan ve proteinler gibi makromoleküllerin, mikroorganizmaların ve eski hücre parçalarının sindiriminden sorumlu olan sitoplazmik organeldir. Her lizozom, bir proton pompası aracılığıyla iç kısmında asidik ortam sağlayan tek katlı bir zarla çevrilidir. Ek olarak lizozomlar; nükleik asitler, proteinler ve karbonhidratlar gibi makromolekülleri parçalayan çok çeşitli hidrolitik enzimler içermektedir. Bu enzimler lizozomun sadece iç kısmında aktiftir; asitliğe bağlı aktiviteleri, hücrenin pH'ı nötr ila hafif alkali olduğundan, lizozomal sızıntı veya yırtılma durumunda hücreyi kendi kendine bozulmaya karşı korur. Buna karşın bir tür planlı hücre ölümü olan otofaji durumunda lizozomlar görev alarak hücredeki bileşen ve organellerin parçalanmasını sağlarlar.

Lizozomlar 1950'lerde Belçikalı sitolog Christian René de Duve tarafından keşfedilmiştir. De Duve peroksizom ve lizozomları keşfinden ötürü 1974 Nobel Tıp ve Fizyoloji ödülünü almıştır.