Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap

Bilim Terimleri Sözlüğü

Evrim Ağacı Bilim Terimleri Sözlüğü, bilim dünyasında sıkça kullanılan terimlerin anlamlarını ve açıklamalarını içerir.

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P Q R S Ş T U Ü V W X Y Z #
Radyometrik tarihlendirme

Radyoaktif elementlerin bozunumuna dayalı olarak kayaların oluştukları tarihlerin kesin olarak belirlenmesinde kullanılan bir tekniktir.

İngilizce: radyometrik-tarihlendirme

Kaynaklar

  1. J. C. Herron, et al. (2006). Evolutionary Analysis. ISBN: 9780132275842. Yayınevi: Prentice Hall.
Rastgele eşleşme

Canlıların eşlerini herhangi bir tercih gözetmeksizin seçmesidir. Hardy-Weinberg kuralının varsayımlarından biridir.

İngilizce: rastgele-eslesme

Kaynaklar

  1. The Royal Society. (1954). The Correlation Between Relatives In A Random Mating Population. Proceedings of the Royal Society of London. Series B - Biological Sciences, sf: 103-113. doi: 10.1098/rspb.1954.0056. | Arşiv Bağlantısı
  2. R. B. Robbins. (2020). Random Mating With The Exception Of Sister By Brother Mating. Genetics, sf: 390–396. | Arşiv Bağlantısı
Rastlantısal olmayan çiftleşme

Eş seçiminin bir ya da birden fazla karaktere bağlı olduğu; bu özelliklerinde eş seçilimini iyi ya da kötü yönde etkilemesi durumu. Evrimin bir mekanizmasıdır.

İngilizce: rastlantisal-olmayan-ciftlesme
Rayetiya Epoku

Günümüzden 208.500.000 ile 201.300.000 yıl öncesi arasını kapsayan jeolojik zaman dilimidir.

İngilizce: rayetiya-epoku
Reaktif güç

Elektrik enerjisi sistemlerinde, alternatif akım (AC) devrelerinde endüktif ve kapasitif yüklerin sebep olduğu, enerji aktarımı olmaksızın elektrik alan veya manyetik alan oluşturup yok ederek salınan enerji. Birimi volt-amper-reaktif (VAR)'dır.

Devredeki voltaj ile akım arasındaki faz farkından kaynaklanır ve gerçek güç (aktif güç) ile birlikte devredeki toplam gücü (görünür güç) oluşturur. Yalnızca enerji depolayıp geri veren endüktif (örneğin, bobinler) veya kapasitif (örneğin, kondansatörler) elemanlar tarafından tüketilir. Bu güç, devrenin verimliliğini etkileyebilir ve şebekenin düzgün çalışabilmesi için genellikle kompanzasyon ile dengelenir.

İngilizce: Reactive power
Almanca: Blindleistung
Fransızca: Puissance réactive

Kaynaklar

  1. David Irwin, et al. (2024). Temel Mühendislik Devre Analizi / Basic Engineering Circuit Analysis. ISBN: 9786051334257. Yayınevi: Nobel Akademik Yayıncılık.
Referans sanrısı

Kişinin, çevresinde duyduğu sözlerin ve/veya olaylardan kendisi ile ilgili olduğunu sanmasına sebep olan sanrı türü. Örneğin kişi, televizyonda veya radyoda duyduğu bir cümlenin kendisine mesaj olarak iletildiğini düşünebilir.

İngilizce: Delusion of reference
Regl/Menstürasyon

Rahimin döllenmiş yumurtaya hazırlanmak için her ay oluşturduğu iç katmanının (endometrium), döllenme olmaması halinde kanama şeklinde dökülmesidir. Kadınların ilk gençlik yıllarından menopoza kadar 50 yaşlarına kadar görülür. 

İngilizce: Menstruation

Kaynaklar

  1. Womens Health. Menstrual Cycle. (28 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2019. Alındığı Yer: Womens Health | Arşiv Bağlantısı
Regürjitasyon

Genellikle sindirilmemiş gıda veya kan varlığı ile karakterize edilen ve ağız, yutak ya da yemek borusu yoluyla gerçekleşen madde atımı.

İngilizce: Regurgitation

Kaynaklar

  1. R. W. Nelson, et al. (2003). Small Animal Internal Medicine. ISBN: 9780323017244. Yayınevi: Mosby.
Rejenerasyon

Bir organizmanın zarar gören ya da kaybolan bir bölümünün yeniden büyümesi, meydana gelmesidir. Bitkilerde çok yaygındır. Tüm hayvanlarda da bir miktar rejenerasyon yeteneği vardır. Süngerlerde geniş kapsamlı olabilmektedir. Yani kopan bir sünger parçasından yepyeni bir sünger meydana gelebilmektedir. Buna karşılık, evrim düzeyinin yukarı basamaklarındaki hayvanlarda yalnızca yara onarımı şeklinde kısıtlı bir rejenerasyon görülmektedir.

İngilizce: Regeneration

Kaynaklar

  1. E. S. Cell. Regeneration: What Does It Mean And How Does It Work?. (27 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 27 Haziran 2019. Alındığı Yer: Euro Stem Cell | Arşiv Bağlantısı
Rekabetçi dışlanım ilkesi

Bu ilke Gause yasası olarak da bilinir. Diğer ekolojik faktörlerin sabit ve değişmez olması durumunda aynı kaynaklar için rekabet eden iki türün bir arada olamayacağını belirten bir ilkedir. Bu ilke, daha sonra "Birbirine eş değer rakipler bir arada olamazlar." sözüne dönüşmüştür.Eğer bir tür, diğerleri üstünde herhangi bir avantaja veya küçük dahi olsa bir üstünlüğe sahipse bu durumda bu avantaja sahip olan tür, uzun vadede diğer tür üzerinde hakim olup onun yaşadığı ekolojik nişe egemen olacaktır. Bu iki rakipten birisi, ya diğer türün tükenmesine yol açarak ya da farklı bir ekolojik niş doğrultusunda evrimsel veya davranışsal bir değişime yol açarak diğer türü zayıf düşürecek ve böylece onu alt edecektir.

İngilizce: rekabetci-dislanim-ilkesi

Kaynaklar

  1. G. F. Gause, et al. (2003). The Struggle For Existence. ISBN: 9780486495200. Yayınevi: Dover Publications.
  2. G. Hardin. (1960). The Competitive Exclusion Principle. Science, sf: 1292-1297. doi: 10.1126/science.131.3409.1292. | Arşiv Bağlantısı
Rekabetçi dışlanım ilkesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close