Evrim Ağaçları Üzerinde Ortak Ataların İsimleri Neden Yazılmaz?

Bunun sebebi, evrimsel süreçte her iki türün ortak bir atasının var olmaması değil, bu ortak ata türün hiçbir zaman ilan edilemeyecek olmasıdır. Bunun da çok basit iki nedeni vardır: evrimsel süreçte yaptığımız filogenetik sınıflandırmalarda, türler mutlaka var olan türlerden biriyle kuzen olacak şekilde tanımlanırlar. Eldeki gruplara en uzak akraba olup, ortak atanın taşıması gerektiği düşünülen bütün özelliklere sahip türler bile "ortak ata" olarak sınıflandırılmazlar. Çünkü modern sınıflandırmada böyle bir kategorizasyon bulunmaz. Ortak ata olduğu düşünülen türler bile mutlaka ayrı birer evrimsel dal biçiminde ve "dış grup" olarak sınıflandırılacaktırlar; dolayısıyla asla iki türün ortak atasının spesifik olarak hangi tür olduğundan bahsedilemeyecektir. Bu, filogenetiğin kurallarından ötürü böyledir. 

Bunun bir diğer sebebi, fosil kayıtlarının çok sınırlı olmasıdır. Günümüzde milyonlarca fosil örneği yeryüzüne çıkarılmış olsa da, bu fosillerin temsil ettikleri türlerin sayısı 250.000 civarındadır. Bu sayı, yaşamış ve yok olmuş tüm türlerin ortalama %0.005'ine denk gelmektedir. Dolayısıyla keşfedeceğimiz hiçbir türün, iki yaşayan türün doğrudan atası olduğundan ve modern türlerin ikisine de yaklaşık olarak eşit uzaklıkta olan bir tür olduğundan emin olamayız. Genellikle fosil kayıtlarındaki türler mutlaka günümüz türlerinden birine, diğer torunlarına nazaran azıcık da olsa daha yakın olabilecektir. Bu da, eldeki türün "ortak ata" olarak değil, "dış grup" olarak nitelendirilmesine neden olacaktır. Ancak dış gruplar, ortak atalara en yakın özelliklere sahip olan, dolayısıyla ortak atanın nasıl olabileceğine dair bilgi veren canlılardır. Gerçekten günümüzdeki iki türün %100 ortak atası olan bir türü keşfetsek bile, bunu kesin olarak bilemeyiz ve muhtemelen yine bir tanesine biraz daha yakın olduğunu düşüneceğimizden "dış grup" olarak niteleriz. Bunun sebebi, yine filogenetik analiz kurallarıdır.

Bunu anlaması ve idrak etmesi ilk etapta birçok kişi için güç olabilir. Ancak sınıflandırma kuralları anlaşıldıkça ve türlerin birbirleriyle akrabalık ilişkileri kavrandıkça ne demek istediğimiz daha net biçimde anlaşılacaktır. Fikir vermesi açısından aşağıda verdiğimiz ilgili makalemizin okunması büyük önem taşımaktadır. Aşağıdaki fotoğraftan örnek verecek olursak, A ve B türlerinin ortak atası olarak bir türü asla doğrudan sınıflandıramayız. Bu tür keşfedilse, fosillerine ulaşılsa, genetik analizi yapılsa bile A ve B'den önce ayrılan bir grup olarak sınıflandırılacaktır (tıpkı C gibi). Bu arada bu fotoğrafta "C türü", A ve B türlerinden oluşan kladın (taksonomik grubun) "dış grubu" olarak isimlendirilir.

Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.