Kalp, sadece bir pompa olmadığı gibi, sandığımız kadar da yalnız değildir! Kalp ve beyin kendi aralarında sürekli ve sessiz bir iletişim halindedir. Bu iletişim bazen kalbin atışını hızlandıran bir heyecan, bazense yavaşlatan bir huzurda kendini gösterir. İşte bu sessiz ve bizim bihaber olduğumuz diyalogların mimarı vagus siniridir.^[1]

Onuncu kraniyal sinir olan vagus, vücudun en uzun siniri olup Latince "gezgin" anlamına gelir ve bu adı vücut boyunca yalnızca kalbi değil birçok organı etkileyen geniş yayılımdan alır.^[1] Aynı zamanda vagus, iç organlarımızdan gelen sinyalleri taşıyan en önemli iletim yollarından biridir. Bu sayede kalp atışlarımızı, solunum ritimlerimizi, mide ve bağırsaktaki gerilmeleri algılar ve bir "bedensel farkındalık" inşa eder. "İntersepsiyon" olarak adlandırılan bu mekanizma öznel anlamda kişide bedende var olma deneyimini mümkün kılarak öznel olarak "yaşıyorum" hissini sağlar.^[2]

Bilimsel nesnellik (bilimsel objektivite, bilimsel tarafsızlık); bilimsel iddiaların, yöntemlerin ve sonuçların özelliklerinden birisidir. Bilimin iddialarının, yöntemlerinin ve sonuçlarının; belirli perspektifler, değer taahhütleri, topluluk önyargısı veya kişisel çıkarlar gibi faktörlerden etkilenmediği veya etkilenemeyeceği fikrini ifade eder. Nesnellik, genellikle bilimsel araştırma için bir ideal, bilimsel bilgiye değer vermek için iyi bir neden ve toplumdaki bilim otoritesinin temeli olarak kabul edilir.

Bilim felsefesindeki birçok merkezi tartışma, öyle veya böyle, nesnellik ile ilgilidir: onaylama ve tümevarım problemi; teori seçimi ve bilimsel değişim; gerçekçilik (realizm); bilimsel açıklama; deney; ölçüm ve niceleme; kanıt ve istatistiklerin temelleri; kanıta dayalı bilim; feminizm ve bilimdeki değerler... Dolayısıyla nesnelliğin bilimdeki rolünü anlamak, bu tartışmaları tam olarak takdir edebilmek için olmazsa olmazdır.

Dinozorların kralı denilince akla gelen tek bir isim vardır. O da meşhur Tyrannosaurus Rex. 12-13 metre uzunluğa, 4-5 metre yüksekliğe ve 8 ton kütleye erişebilen bilinen en büyük karasal etoburdu. Tyrannosaurus tüm bu özellikleri ile dünyanın en ünlü dinozoru. Kendisi sayısız film, dizi, kitap ve belgeselde boy gösterdi. T.Rex sadece halk arasında da değil, bilim camiasında da inanılmaz bir popülariteye sahip. Günümüze kadar en iyi incelenmiş dinozorlardan biri T.Rex'dir ve bunu da inkar edilemez popülaritesine borçludur.

Tyrannosaurus fosilleri oldukça sık bulunmaktadır. Genelde iskeletler tam korunmasa bile çok iyi korunmuş T.Rex örnekleri bulunmuştur. Bu örneklerin bazılarının kafalarında tuhaf deliklere rastlayabiliriz. Bulunmuş en büyük ikinci T.Rex olan ve Sue ismi takılmış örneğin çenesinin arka tarafında bu tür delikler vardır. Bu delikler hakkında hipotezler öne sürülmüştür. Bu hipotezler, bakteriler ve benzerlerinin yol açtığı enfeksiyonlar olarak olayı açıklamaya çalışmaktadır. Ama yeni yapılan analizler bu hipotezlerin hatalı olduğunu gösteriyor.

Ölüm, kendimizi bildik bileli anlamlandırmaya çalıştığımız ürkütücü bir olgudur.

Bir düşünün: Evren'in var olduğu o ilk andan, yani Büyük Patlama'dan beri geçen 13.82 milyar yıl boyunca, neredeyse 1 saniye bile var olmadık. Büyük Patlama'dan, doğduğumuz âna kadar geçen zamana dair en ufak bir anımız, bilincimiz, algımız yok; halbuki en azından son 4 milyar yıl içinde, biz doğmadan önce milyarlarca insan, hayvan ve diğer canlı türü yaşadı. Onların bilinci vardı, o dönemlerin en azından bir kısmına dair algıları vardı. Yani Evren, biz yokken de vardı!

Gaz devi Neptün'ün ötesinde, buzlu cisimlerle dolu bir uzay bölgesi yatar. "Kuiper Kuşağı" olarak bilinen bu soğuk alan, Güneş Sistemi'nin ilk zamanlarının kalıntılarıdır ve içerisinde trilyonlarca nesneyi barındırır.

1943'te gök bilimci Kenneth Edgeworth, Neptün'ün ötesinde kuyruklu yıldızların ve daha büyük cisimlerin var olabileceğini öne sürdü ve 1951'de gökbilimci Gerard Kuiper, Güneş Sistemi'nin uzak ucunda, bir buzlu cisim kuşağının varlığını öngördü. İkilinin varlığını öne sürdüğü halkalar, bugün Kuiper Kuşağı veya Edgeworth-Kuiper Kuşağı olarak biliniyor.

Kan basıncı, kanı dolaşım sisteminde hareket ettiren kuvvettir ve yaşam için hayati önem taşır. Kanımızı dolaşım sistemi etrafında akmaya zorlayan basınç olmadan, atardamarlarımız aracılığıyla dokulara ve organlara oksijen veya besin iletilemez. Bağışıklık ve insülin gibi hormonlar için beyaz kan hücresi ve antikor sağladığı için de ayrıca hayati önem taşır.

Hipertansiyon, atardamarlardaki kan basıncının tehlikeli bir şekilde yükseldiği, uzun süreli tıbbi bir durumdur ve genellikle semptomlara neden olmaz. Bununla birlikte, uzun süreli hipertansiyon, felç, koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon, periferik arter hastalığı, görme kaybı, kronik böbrek hastalığı ve bunama için önemli bir risk faktörüdür.

Science Advances dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, İngiliz kültür mirasının en önemli parçalarından biri olan Stonehenge'in 52 megalitinden (tonlarca kütleye sahip taşlarından) 50 tanesinin, araziden 25 kilometre uzaklıkta bulunan West Woods Ormanları'ndan getirildiği gösterildi.^[3]

Araştırmacılar, bu büyük taşların kökenlerini tespit edebilmek için X-ışını flüorasan yöntemi kullandılar ve sarsen taşı olarak bilinen taşların kimyasal bileşenlerini ortaya çıkardılar.^[1] Araştırmacılar, Robert Phillips isimli bir İngiliz'in 60 yıl boyunca yasa dışı bir şekilde sakladığı ve 2018 yılında, doğum gününde yetkililere teslim ettiği kaya parçasında yaptıkları daha yıkıcı testler ile, Stonehenge sarsenlerinin tam kimyasal kompozisyonuna ulaşmayı başardılar. Sonrasında bu kompozisyonu, İngiltere'deki 20 farklı noktadan aldıkları kayaçların bileşenleriyle kıyaslamaları sonucunda, Neolitik Dönem'e ait bu taşların West Woods'dan geldiği ortaya çıkarılmış oldu.

Yapay zekanın ve akıllı makinelerin insanları işsiz bırakacağı ve ekonomiyi kökünden sarsacağı senaryosu, aşağı yukarı elli senedir dinlediğimiz bir hikaye. Bu elli senenin önemli bir kısmı boyunca bu senaryo kimileri için bilimkurgu, kimileri içinse “oldu/olacak” şeklinde, pratikte görünür önemli bir karşılığı olmadan kaldı.

Eğer teknoloji haberlerini takip ediyorsanız, son birkaç yılda bu durumun biraz değişmeye başladığını fark etmişsinizdir. Özellikle 2012’den beri geliştirilen yeni yöntemler ve bunların son 10 senede toplanılan devasa boyuttaki veri ile bir araya getirilmesi, “gerçekten akıllı makineler” konseptini bilimkurgu olmaktan çıkarıp belki de ilk defa, ciddi bir meseleye dönüştürüyor. Peki, bu noktaya nasıl gelindi? 2012’den beri yaşanan gelişmelerin, geçen asrın gelişmelerinden farkı ne? Yoksa şu an konuya duyulan ilgi de, yapay zekanın popülerlik kazandığı daha önceki dönemlerde de olduğu gibi, şişirilmiş ve yakında sönecek bir heyecandan mı ibaret?