Bask Üniversitesi Döngüsel Ekonomi, İşletme Performansı ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşma Araştırma Grubu tarafından yapılan bir çalışma, enerji şirketlerinin faaliyetleri sonucunda biyoçeşitliliğe verdikleri zararın %47'sini gizlediğini ortaya koyuyor. Çalışma, Journal of Behavioral and Experimental Finance dergisinde yayınlandı.^[1]

Araştırmacılar, Avrupa Birliği'nin ortak para birimi Euro'yu kullanan ülkelerdeki 30 büyük enerji şirketiyle ilgili toplam 47 olayı inceledi. Bu olaylar arasında ormansızlaşma, kuşların elektrik hatlarına çarparak ölmesi ve habitat tahribatı gibi vakalar yer alıyordu. İncelenen bu olayların 22'sine, ilgili şirketlerin sürdürülebilirlik raporlarında hiç değinilmemişti. Çalışmanın yazarı şöyle anlatıyor:

ArXiv'de ön baskı olarak yayımlanan yeni bir çalışma, karanlık maddenin evrenin ilk yıldızlarında yalnızca kütle çekimsel değil, kimyasal evrimsel süreçlerde de etkili olabileceğini öne sürüyor. Lina Yıldız ve Deha Kaykı tarafından, GTIIT’te (Guangdong Technion – İsrail Teknoloji Enstitüsü) görev yapan fizikçi Prof. Dr. Marcelo F. Ciappina danışmanlığında yürütülen bu çalışma; yıldız içi termodinamik yapılar ve nükleer tepkimelerin karanlık madde kaynaklı enerji enjeksiyonu ve istatistiksel dağılım değişimleri ile nasıl dönüştürülebileceğini kapsamlı bir model üzerinden ele alıyor. Bu yaklaşım, karbon ve nitrojen gibi biyojenik elementlerin üretiminde artışa, oksijen sentezinde ise azalmaya yol açan bir nükleosentez senaryosunu simüle ederek özellikle karbon açısından zengin ve metal bakımından yoksul (CEMP) yıldızların gözlemsel spektrumlarıyla yüksek uyum gösteriyor.

Araştırma, klasik yıldız evrimi modellerinin açıklamakta yetersiz kaldığı CEMP-no yıldızlarının anomalik C/O oranlarını karanlık madde etkisi ile açıklamayı hedef almaktadır. Bu bağlamda, karanlık maddenin yalnızca kütleçekimsel etkilerle değil, aynı zamanda termodinamik yapılar üzerindeki etkileriyle de erken yıldızlarda nükleer tepkime dengelerini değiştirebileceği varsayımı öne çıkarılmıştır. Özellikle zayıf etkileşimli kütleli parçacıkların yıldız çekirdeklerinde termalleşerek çift yok oluş süreçleri aracılığıyla ısı enjekte edebileceği fikri, çalışmanın hesaplamalı temelini oluşturmaktadır.

Vücudumuzu oluşturan yapıların temelinde makromoleküller yer alır. Makromoleküller, monomerik alt birimlerin birbirlerine bağlanmasıyla oluşan, molekül ağırlığı oldukça yüksek olan polimerlerden meydana gelir. Canlı sistemlerindeki en önemli dört makromolekül; karbonhidrat, protein, yağ ve nükleik asitlerdir. Bunlar, hücrenin vazgeçilmez yapıtaşlarıdır; öyle ki, hücreyi bir binaya benzetirsek, binanın yapı taşları bu 4 makromolekülden ibaret olacaktır. Makromoleküller hücredeki metabolik olaylarda, hücre zarının yapısında, sinyal-uyarı iletiminde, yapısal destek sağlamada, canlı için hayati olaylarda gerekli enerjiyi sağlamakta ve bunun gibi birçok yerde görev alırlar.

Makromoleküllerin yapısında en fazla bulunan ve çeşitliliği sağlayan atom olan karbon atomu birçok atomla ya da kendisiyle (en çok da O, H ve N ile) çeşitli bağlar yaparak, yan yana dizilerek zincirler ve yeni bileşikler oluşturur. Bu bileşiklerden birisi de H ve C'nin oluşturduğu hidrokarbon bileşiğidir. Hidrokarbonlar yapılarına oksijeni de katarak canlı için en önemli organik maddelerden birisi olan şekerleri yani karbonhidratları oluşturur.

Standart Model (veya uzun adıyla "Parçacık Fiziğinin Standart Modeli" veya "Temel Parçacıkların Standart Modeli"), Evren'de var olduğu bilinen dört temel kuvvetten yer çekimi hariç üçünü (elektromanyetizma, zayıf çekirdek kuvveti ve güçlü çekirdek kuvveti) tanımlayan ve bilinen tüm temel parçacıkları sınıflandıran teoridir. Standart Model, Kuantum Alan Teorisi'nden doğan bir paradigmadır ve kendiliğinden simetri kırılması, fiziksel anomaliler ve pertürbatif olmayan davranışlar da dahil olmak üzere, çok çeşitli fiziksel fenomenleri izah etmekte kullanılabilir.^{[1][2][3][4][5]}

Karanlık madde ve nötrino salınımlarının varlığı gibi Standart Model'den farklı deneysel sonuçları açıklamak için varsayımsal parçacıkları, ekstra boyutları ve ayrıntılı simetrileri (süpersimetri gibi) birleştiren daha egzotik modeller oluşturmak için bir temel olarak kullanılır.

28 Nisan'da eBioMedicine'de yayınlanmış bir rapora göre, 2018 yılında dünya genelinde 55-64 yaşları arasında olan kişilerin 2,6 milyondan fazlası kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle öldü. Bu ölümlerin yüzde 13,5'i ftalat adı verilen ve evlerimizde sıklıkla kullandığımız plastiklerde yaygın olarak bulunan bir kimyasala maruz kalmayla ilişkili olabilir.^[1]

Ftalatlar şampuanlarda, losyonlarda, gıda ambalajlarında, kan torbaları gibi tıbbi malzemelerde bulunan bir grup kimyasal maddedir.^[2] Bu kimyasallar genellikle plastikleri daha yumuşak ve daha esnek hale getirmek için kullanılırlar.

Matematik, bütün bilimleri birbirine bağlama gücüne sahip bir dildir. Sadece bilim insanları arasındaki iletişimi ortak bir tabana çekmez, aynı zamanda konsept olarak Evren'i daha iyi tanımamızı ve anlamlandırmamızı sağlar. Ancak ne yazık ki bu dili öğrenmek her zaman çok kolay olmamaktadır. Tıpkı kullandığımız konuşma dillerini öğrenmek için yaptığımız gibi, bilen birileriyle sürekli pratik yapmak, önemli miktarda zamanı bu dili öğrenmeye ve anlamaya ayırmak gerekmektedir. Bu da, çoğu insanın daha yolun başında bundan caymasına neden olur.

Neyse ki bilim ve teknoloji ilerledikçe, internet herkese her şeyi ulaşılır kıldıkça, bu tür konuları öğrenmek de giderek daha kolay ve eğlenceli bir hal alıyor. Bu konudaki en önemli araçlardan birisi de, IMAGINARY isimli internet projesi. 

Evrimsel biyolojinin gelişmesi ve interdisipliner olarak hemen her bilim dalında kullanılmaya başlanmasıyla birlikte artık kesin olarak biliyoruz ki insan da sıradan bir hayvan türüdür. Her canlı gibi, insan da diğer tüm canlılarla evrimsel bir geçmişi paylaşmaktadır.

Benzer şekilde kesin olarak bildiğimiz bir diğer nokta, insanın bu akıl almaz sayıdaki canlıların her biriyle akraba olduğu, ancak en yakın akrabasının Pan cinsi, yani şempanzeler ve bonobolar olduğudur. Ondan sonra sırasıyla goriller ve orangutanlar gelir.

Sandra Bullock'un başrolünü oynadığı Netflix yapımı Bird Box filmi büyük yankı uyandırdı. Filmden türetilen memler her yerde! Kimi filme hayran kaldı, kimi ise yerden yere vurdu. Tıpkı geriye kalan tüm filmler gibi! Burada ise sorumuz şu: Bird Box, bize insan evrimin geleceği ile ilgili ne öğretebilir?

İnsanların halen evrimleştiğini biliyoruz; çünkü evrimleşmek zorundayız! Her ne kadar Doğal Seçilim'in etkisini kısmen kırabilmiş olsak da, Doğal Seçilim ne evrimin tek mekanizmasıdır, ne de evrimden söz edebilmek için sadece Doğal Seçilim'e odaklanmak yeterlidir. Evrimin matematiksel altyapısı, Hardy-Weinberg Dengesi'ne dayanır. Hardy-Weinberg Dengesi ise, şu 5 koşul sağlandığı sürece evrimin gerçekleşmeyeceğini öngörür:

Evrimi yeni öğrenmeye başlayan insanlar genelde köpeklerin yapay seçilim yolu ile evrimleştiğini sanmaktadır. Bu hem doğru hem de yanlıştır. Köpeklerin bundan 12.000 - 14.000 yıl önce evrimleştiği düşünülmektedir. İlk zamanlarda insanlar yerleşik hayata yeni geçtiği dönemlerde dağdan inen kurt sürüleri yavaş yavaş insanların yanına yaklaşmaya başlamıştır bu kurtlardan bazıları uysal bazıları ise saldırgan hareketler sergilemekteydi. Saldırgan hareketler sergileyenler insanlar tarafından öldürüldü fakat daha uysal olanlar insanlarla beraber daha kolay yaşayabildi. İnsanlarla beraber avlandılar, barındılar hatta yeri geldiğinde insanları korudular insanlar da buna karşı kurtlar ile yemeklerini paylaştılar. Şimdi buraya kadar az çok köpeklerin nasıl evrimleşmeye başladığını anladık. Sıra bunun neden yapay seçilim olmadığından bahsetmeye geldi. Bunun yapay seçilim olmama sebebi bilinçli bir süreç olmamasıydı. Evet insanlar bilinçli canlılar fakat insanlar bunu bilinçli bir şekilde yapmadı yaparken farkında değillerdi. Yani yapay seçilim bilinçli canlıların yaptığı evrimleştirme yöntemi değil bilinçli bir şekilde yapılan evcilleştirme yöntemidir. Yapay Seçilim yolu ile evrimleştirilen köpekler bundan 100 - 200 yıl önce evrimleştirilmişlerdir Umarım bu blog yazısı sayesinde doğru sandığınız bu yanlışı düzeltebilmişimdir