Gastropoda (Gaster: Mide, karın; Pous: ayak, bacak olmak üzere "Karındanbacaklılar"), yaklaşık 30.000 deniz, 5.000 tatlı su ve 30.000 kara türü ile Mollusca (Yumuşakça) filumunun açık ara en kalabalık sınıfıdır. Ayrıca üç ana habitat olan okyanus, tatlı su ve kara habitatlarının hepsinde başarılı olan sınırlı sayıda hayvan sınıfından biridir. Beslenmeleri de benzer şekilde çok çeşitlidir: Çoğu türü otçul olmasına karşın leşçil, etçil ve parazit beslenen türleri de vardır.

Sınıfın 500 milyon yıl öncesine dayanan fosil kayıtları bulunur ve boy, kütle gibi özellikleri bakımından uç noktalarda türlere sahiptir. Örneğin; Homalogyra gibi bazı deniz salyangozları bir milimetreden daha küçük bir çapa sahipken en büyük deniz salyangozu olan Syrinx aruanus, 60 santimetreden daha uzun olabilir. En büyük kara salyangozu olan Achatina achatina türünde ise bu sayı 20 santimetredir. Yaşayan en büyük Gastropod olan Aplysia californica, bir deniz tavşanı türüdür. Kaliforniya'da bulunur ve 7 kilogramın üstündeki bireylere rastlanmıştır. Ancak bunlar uç örneklerdir, genele bakıldığında yetişkin salyangozlarının %90'ının boyu 2.5 santimetreyi geçmez.

Sosyal medya akışı çoğunlukla yapay zeka tarafından oluşturulan görsellerle dolu. Bir videoda, bir Sinek kuşu çifti bir gülün içinde yağmurdan korunurken gösteriliyor; bir diğerinde ise bir kutup ayısı yavrusu buzlu okyanustan “kurtarılıyor” ve kurtarıcılarına şakacı ve minnettar bir şekilde davranıyor. Yapay zeka; büyük, siyah, sevimli gözleri olan semender benzeri “amfiblet” yaratıklar da dahil olmak üzere, tamamen yeni hayvanlar bile üretiyor.

Yapay zeka tarafından üretilen içerikler giderek daha kolay, daha hızlı ve daha ucuz hale geliyor. OpenAI'ın Sora, Google'ın Gemini veya Meta'nın video oluşturucusu gibi araçlarla içerik oluşturucular, kelime komutlarıyla vahşi yaşam görselleri ve videoları hazırlayıp bunları sosyal medyada toplu olarak paylaşabiliyor ve bazı gönderiler milyonlarca beğeni topluyor. Bu görseller genellikle şaşırtıcı düzeyde ayrıntı ve gerçekçilik içeriyor, öyle ki yorum yapan birçok kullanıcı görsellerin sahte olduğunu fark etmiyor gibi görünüyor. Gerçekte, çiçeklerin içinde sinek kuşu yuvaları yok, kutup ayılarının doğal ortamlarından "kurtarılmaya" ihtiyacı yok ve "amfiblet" diye bir şey de mevcut değil.

Ununseptiyum veya bir diğer adı ile Tennesin, en son keşfedilen elementlerden bir tanesidir. Doğada rastlanmaz; hatta hiç bulunmaz. Tamamen insan eliyle, yapay olarak üretilmiş bir elementtir. Sentetik bir element olduğu için, özelliklerinin çoğu bilimsel olarak henüz kanıtlanamamış durumdadır. Kimyasal sembolü ''Uus'' veya ''Ts'' dir. Atom numarası ise 117'dir; yani bilinen en ağır 2. elementtir. 7. periyodun sonunda yer alan bir halojendir. Ancak görelilik etkileri dolayısıyla diğer halojenlerden oldukça farklı özelliklere sahip olacağı düşünülmektedir: Örneğin, tennesinin diğer halojenlerin aksine anyon oluşturmayacağı ve yüksek oksidasyon durumlarına ulaşamayacağı öngörülmektedir. Buna karşılık, yapılan ilk ölçümler, tennesinin erime ve kaynama noktası ile ilk iyonizasyon enerjisi gibi özelliklerinin halojenlerle uyumlu olduğunu göstermektedir.

Elementin, "kararlılık adası" olarak bilinen bir bölgede bulunduğu düşünülmektedir. Normalde elementler bizmuttan itibaren giderek daha kararsız ve radyoaktif hale gelirler; ancak bazı süper-ağır elementler, bu trendi bozarak daha stabil bir yapıda olabilirler. Bu elementlerin "kararlılık adasında olduğu" söylenir. Sentezlenen tennesin atomları birkaç on ila birkaç yüz milisaniye boyunca kararlılıklarını korumuşlardır.

Hayatımızın bir parçası haline gelen medya, gündelik hayatımızın merkezine yerleşmiştir. Dünyada ve çevremizde yaşanan gelişmeleri takip etmek için medyadan yararlanırız. Günün her anında etkileşim içerisinde olduğumuz medyanın en sık başvurduğumuz içeriği haber metinleridir. Medyanın en çok yararlandığımız, gelişen teknoloji, görsel ve tasarımsal tekniklerle süslenen haber metinlerini anlamak için haber kavramını iyice irdelememiz gerekmektedir.

Literatürde haber tanımlarına ilişkin çok sayıda değerlendirmeler mevcuttur. Bu değerlendirmelerde ortak bir görüş ve tanım bulunamamıştır. Araştırmacıların haber tanımı konusunda görüş birliği sağlayamamış olsa da birçok tanım literatüre girmiştir. İlk yapılan haber tanımlarında “olan her şey haberdir”, “dün bilmediğiniz haberdir”, ”insanların üzerinde konuştuğu haberdir”, “haber okuyucuların öğrenmek istedikleridir” şeklinde tanımlar dikkat çekmektedir (Tokgöz, 2013: 52-53).

Şu an önümde bir ağaç görüyorum ancak bundan ne kadar emin olabilirim? Gerçekten önümde bir ağaç olduğundan şüphe duymak ve sanrı görüyor olabileceğimi hesaplamak ne kadar ileriye götürülebilir bir anlayıştır? Bu pozisyonda takınacağımız şüpheci tavır doğru inançlarımızı gerekçelendirmiş olsak dahi makul müdür?

Önümde gerçekten bir ağaç olabilir ve hatalı bir şüphecilik içinde olabilirim, önümde ağaç olmayabilir ve doğru bir şüphecilik içinde olabilirim; aynı zamanda sanrı görüyor olabileceğimin de farkındayım. Bilgi olmasalar dahi temeli sanrılara dayanan gerekçelendirilmiş inançlara sahip olma olasılığımız hiç de düşük değilmiş gibi görünüyor.

Endüstri Devrimi'nden bu yana insanlık, gezegenimiz ve onun zengin biyoçeşitliliği üzerinde derin ve genellikle geri dönüşü olmayan etkiler bırakmıştır. Bu süreçte aşırı tüketim, habitat yıkımı, kirlilik ve hızlandırılmış iklim değişikliği gibi insan kaynaklı faaliyetler, sayısız canlı türünün yok olmasına yol açmıştır. 2023 yılı itibarıyla, bu eğilimler devam etmekte ve dünya çapında birçok hayvan ve bitki türü ciddi şekilde tehdit altında bulunmaktadır. Bu durum, ekosistemlerin dengesini bozarak doğal kaynakların sürdürülebilirliğini tehlikeye atmaktadır ve gelecek nesiller için ciddi endişeler doğurmaktadır. Her ne kadar türdiriltimi gibi yenilikçi çözümler biyolojik çeşitliliği koruma çabalarında umut vaat etse de insanlık bu ciddi sorun için daha fazla çaba ve kaynak ayırmalıdır. Aksi halde, insan popülasyonunun kendisi de büyük risk altına girebilir.

1800'lerin başlarına kadar, Hint Okyanusu'ndaki Seyşeller takımadalarındaki iç adaların en az beşinde binlerce Seyşeller cennet sinekkapanı (Terpsiphone corvina) yaşıyordu. 1960'lara gelindiğinde, bu canlılardan yalnızca 28 tanesi hayatta kalmıştı ve hepsi 10 kilometrekarelik La Digue adasında bulunmaktaydı.^[1] Böcekler ve örümceklerle beslenen bu küçük siyah kuşlar, 19. ve 20. yüzyıllarda yaşam alanı kaybı, istilacı türler ve avcılık nedeniyle büyük zarar görmüştü.

Dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik ile ilişkili belirtilere ilk kez 1775 yılında Melchoir Adam Weikard tarafından yazılan tıp kitabında rastlanmıştır. Bu kitapta Weikard, dikkati kolayca dağılabilen, dikkatini sürdüremeyen, aşırı aktif ve oldukça dürtüsel bazı çocuk ve yetişkinlerden bahsetmiştir. Bu bireylerin yaşadıkları sorunun yetersiz çocuk yetiştirme pratikleri ve biyolojik yatkınlıktan kaynaklanıyor olabileceğini, tedavisinde süt, bitkisel ürünler, sessizlik, yalnız kalma, at sürme gibi uygulamaların etkili olabileceğini belirtmiştir.^[1]

1700lü yıllarda yapılan etkileyici şekilde çağdaş tanımlamanın aksine dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileri, sonraki yıllarda "minimal beyin hasarı", "çocukluk dönemi hiperkinetik reaksiyonu", "dikkat eksikliği bozukluğu" gibi isimlerle anılmış ve bu isimlerle uyumlu olarak kimi zaman beyin hasarı kimi zaman sadece hiperaktivite ile ilişkilendirilmiştir. Bugün artık bu belirtileri Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olarak isimlendiriyor, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu'nu yaşam işlevselliğini ve gelişimi olumuz yönde etkileyen dikkat eksikliği ve/veya hiperaktivite-dürtüsellik olarak tanımlıyoruz. Ayrıca bu bozukluğun çocuklarda yaklaşık %5-7, yetişkinlerde ise yaklaşık %3-5 olan görülme oranları ile yaygın bir nörogelişimsel bozukluk olduğunu biliyoruz.^[2]

Bilim insanları arasında türlerin standart bir şekilde isimlendirilmesi iletişimin kolaylaşması bakımından büyük öneme sahiptir. İşte bu nedenle, sınıflandırma bilimi olarak da bilinen "taksonomi", bir dizi kurallar bütününe sahiptir.

Sınıflandırma ve isimlendirme çok önemlidir. Çünkü bilim, belirli kavramlar üzerinden binlerce bilim insanının birbiriyle anlaşabilmesi ve farklı dillerde konuşuyor olsalar bile, aynı şeyi birbirlerine anlatabilmelerini gerektirir. Bu sebeple, canlılar bilimi olan biyoloji dahilinde, her canlının belirli bir sistem dahilinde sınıflandırılması ve isimlendirilmesi gerekmektedir. Sınıflandırmanın bir diğer gereksinimi de, evrim bir doğa gerçeği olduğu için, gerçekten de bu fenomene bağlı olarak birbirlerine benzeyen ve benzemeyen pek çok canlı bulunmasıdır. Bu benzerliklerin de kendi içerisinde gruplandırılması, taksonomi, yani sınıflandırma bilimini doğurur.