İnsan geçmişten bu yana özgür olmak için çabalamış, bunun üzerine yasalar ve etik kurallar getirerek bu özgürlüğünü kısıtlamıştır.
Özgürlüğümüzün kısıtlanmasında en büyük etken de kurulmuş tüzel bir varlık olan "Devlet" olmaktadır.
İnsan kendini neden böyle bir kısıtlama altına sokmak istedi? Bu anlayış yanlış değil miydi?
[1]Doğal bir insan topluluğu en fazla 150-180 kişi kadar kalabalık olabilir. [1] Bundan daha fazla insan doğal koşullarda ayrı bir gruba ayrılmak zorunda kalır. Ancak bir organizasyon yoluyla daha kalabalık insan grupları bir arada yaşayabilir. Bu Organizasyon yeterince büyüyünce devlet oluyor. Bu da aslında bir organizasyonun evrimi gibidir. İlk başta bir aile, topluluk, kabile, köy, kasaba, kent, kent birlikleri, devletler, federasyonlar, birlikler vb. olarak git gide daha fazla insanı barındıran ancak daha fazla organizasyon gücü gerektiren bir organizmadır bunlar. İnsanlar bilgilerini ve bilgi paylaşımı yöntemlerini artırdıkça daha fazla kaynağa ulaşmışlardır. Daha fazla kaynağa ulaşmak her zaman daha iyi bir şeydir ve bu yüzden her zaman daha kalabalık insan gruplarına gerek duyulur. Her aşamada sizinle aynı organizasyona sahip başkaları da olduğundan daha fazla kaynağı onlarla paylaşmanız gerekir. Ya da daha güçlü -yani daha kalabalık, bir organizasyon kurarak kaynaklara hakim olabilirsiniz. Bu da bugünkü devletlerin ister istemez ortaya çıkışını açıklıyor, hatta devlet üstü uluslararası kuruluşların da. Özgürlük tek başınayken güzel ancak doğada özgürce dolaşırken ailece dolaşan 10 kişilik bir grubun sırt çantanızdaki meyveleri çalmama özgürlüklerini elinden alan da devlet ve onun ortaklık gücü. Kesinlikle etik veya başka romantik kavramlar değil. Ve evet insanların ellerindeki almak ve zorbalık yapmak da özgürce bir davranıştır. Özgürlük başkalarının sınırı başlayınca bitmez. Kendi sınırınız bitince biter ve bu sınır bulunduğunuz yere/ zamana göre değişir.
Örneğin neden açık yerlerde ilişkiye girmiyoruz halbuki tüm hayvanlar dışarda ilişkiye giriyor ve kimsede ayıplamıyor bizde hayvan oldugumuza göre neden bizde ayıplanıyor, öyle olmaması gerekmezmi?
Gecmisten gunumuze gerek ilahi kaynakli oldugu sanilan kitaplarda gerekse kendini peygamber diye tanitan insanlar ve edebiyatla ilgilenen kisilerin eziccogunlugu kalpi vucudumuzun merkezine koyup kalbimizle sanki duygularmizi yasiyor kalbimizle herseyi hissediyormusuz gibi bir yanilsama olusturmakta biyolojik ve bilimsel gercekligi nedir?
Bunların hiç bir bilimsel gerçekliği yok. Çok enteresandır ama insanlık rönesans dönemine kadar beynin tam olarak ne işe yaradığını bilmemektedir. O yüzden uzun yıllar duyguların, düşüncelerin kalple alakası olduğun zannetmişlerdir. Dünyadaki tüm dillerde geçmişte gerçek manada kullanılan kalp ile ilgili deyimlerin hepsi dilimizde (mecazi anlamda) hala kullanılmaya devam ediyor. Dini kitaplarda aynı şekilde düşünme eyleminin (beyinde değil de) kalp tarafından yapıldığı zannedildiği için öyle yazılmıştır.[4]
Mumya
Antik mısırda mumyalanan kişinin önemli olarak gördükleri organları (karaciğer, akciğer, mide, bağırsaklar) temizledikten sonra özel 4'lü kavanozda mumyanın yanına koyarken, kalp çok özel sayıldığı için kadavrada bırakılmıştır. Beynin bir işe yaramadığını düşündükleri için burundan kırarak bir delik açıp, beyni akıtıp mumyalanmışlardır.[2]
Bu Reklamı Kapat
Aristo
Antik yunanda Aristo, beyinin sadece vücuttaki kanı ve kalbi soğutmaya yaradığını düşünmüştür. Düşünme ve duygularla ilgili tüm işlevlerin aynı şekilde mısırlılar gibi kalp tarafından yapıldığını savunmuştur.
Galen
Roman imparatorluğun meşhur doktoru Galen beynin kasları kontrol ettiği bilgisini doğru şekilde anlamıştır ama oda duyguların ve düşüncelerin beyin tarafından değil diğer organlar tarafından üretildiğine, kontrol edildiğine inanıyordu.[1]
Bu Reklamı Kapat
Beyin anlama çabası ancak rönesans dönemindeki anatominin ilerlemesi ile hız kazanmıştır. İngiliz doktor Thomas Willis in "Beynin Anatomisi" aldı kitabı oldukça detaylı bir şekilde beynin her bir bölgesi gösterilmiştir. Daha sonraki yüzyılda beynin her bir bölgesinin aynı bir fonksiyonu ve nöron denilen beyin hücrelerden oluştuğu anlaşılmıştır. Beyinde neo korteks denen sadece insanda çok gelişmiş ve insan zekasının kaynağı olan bölgenin fonksiyonu 20. yüzyılda ancak anlaşılmıştır.[3]
Beyin gibi önemli bir organın fonksiyonu neden bu kadar geç anlaşılmıştır? Beyin tüm vücudu kontrol eder ama etkisi sadece etki ettiği organdan anlaşıldığı için bağlantı kurması oldukça zordur. İnsanlar heyecanlandığı, kızdığı, korktuğu zaman beyin saniyeler içinde adrenalin salgılanmasını sağlar kalp atışını hızlanır ve etkisi direk kalpte hissedilir. Kalp vücudun en hayati organlarından bir tanesidir. Dolaşım sisteminde kanın dokulardan dolaşıp geri gelmesini sağlayan bir pompadır. Duygu, düşünce, akıl yürütme gibi eylemlerle hiç bir alakası yoktur.
4
Paylaş
Bu cevap, soruyu soran kullanıcı tarafından kabul edilen cevap
seçilmiştir ve bu nedenle önde gösterilmektedir. Bir cevabın
soruyu soran tarafından kabul edilmiş olması, cevabın doğru
olduğunu garanti etmez.
Biraz uranyum, geiger sayacı ve zehir. Kediyi kutuya koyarız içerideki düzenek ise şöyledir:
Bu Reklamı Kapat
Uranyum bozulursa geiger sayacı alarmı çalıştırır ve çekiç zehir dolu şişeyi kırar eğer kırılırsa kedi onu içecek ve ölecektir. Ya bozunmazsa
Kediyi kutuya koyduğumuz anda bulunduğumuz evren 2 farklı duruma ayrılır
Bu Reklamı Kapat
Geiger sayacı zili çaldı>Kedi öldü
Zil çalmadı>Kedi yaşıyor
Bulunduğumuz evren 2 farklı şekilde ayrıldı sonunda sadece 1 gerçeklik kalacak o gerçeklik bizim olduğumuz gerçeklik olurken diğer gerçeklik kediyi kutuya koymadan önce aynı koldan ayrılacak.
Bunun sadece bir düşünce deneyi olduğunu unutmayın.
Ve paralel gerçeklikler bulunsa bile buradan diğer tarafına geçmek mantıken imkansız
0
Paylaş
Bu cevap, soruyu soran kullanıcı tarafından kabul edilen cevap
seçilmiştir ve bu nedenle önde gösterilmektedir. Bir cevabın
soruyu soran tarafından kabul edilmiş olması, cevabın doğru
olduğunu garanti etmez.
Ne düşünebiliriz ki? Platon'un sanat anlayışını bugünün penceresinden düşünmek ya da yargılamak yüksek olasılıkla bizi yanılgıya düşürür. Çünkü kaçınılmaz olarak bunu yaparken Platon'un sanat üzerine kabullerini haklı/haksız, isabetli/isabetsiz, doğru/yanlış ikiliklerinde bir noktaya oturtma eğiliminde oluruz ve bu büyük bir aymazlık olur. Sanatın günümüzde ulaştığı noktayı ve yüzyıllar boyu yaşadığı devasa dönüşümü göz önüne alırsak Platon'un sanat anlayışı elbette bugün için geçersizdir. Ancak bu geçersizlik ne bizim fikir ve kabullerimizi Platon'un fikir ve kabullerinden daha üstün ne de daha isabetli kılar. Platon'un sanat üzerine kabulleri üzerine fikir yürütmeden önce, bu büyük düşünürün, insanların henüz varlıklarını bile sorgulayıp incelemeyi akıl edemedikleri bir cehalet döneminde sanatı tanımlamaya ve incelemeye soyunmuş olmasına saygı duruşunda bulunmamız gerekir.
Platon sanatı doğanın taklit olarak görmüştür ve haklıdır. Çünkü sanat, sanatçıların üretimleri üzerinden tanımlanır ve anlam kazanır ve çünkü o zamanlar öyleydi ve sanat bundan ibaretti. Platon, kendi döneminin sanatını gayet isabetli ve ikna edici biçimde özetlemiş ve kuramsallaştırmıştır. Ve bu çabası da zaten sanat üzerine çağlar boyu -ve bugün de- yürütülen akıl yürütmelerin başlangıcıdır. Yani eğer sanat dönüştü ve değişti ise -elbette değişti- Platon'un sanat tanımlamaları ve kabullerinin üzerine bir şeyler eklenmiştir ya da bunlar güncellenmiştir. O nedenle Platon'un sanat anlayışı çok değerli ve önemlidir.
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz
denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan
makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup
olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda
yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti
etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla
işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla
platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Giriş Yap | Kayıt Ol
“Bu dünyada samimi bir cehalet ve vicdanlı bir aptallıktan daha tehlikeli hiçbir şey yoktur.” Martin Luther King, Jr.
“
Birçok ateist veya agnostik bilim insanı, doğal dünyanın var olabilecek tek şey olduğunu düşünür ve insan oldukları için, buna kendilerini ikna etmeye çalışırlar. Bu saygıdeğer bir inançtır; ancak bilimsel bir bulgu değildir.” Matt Cartmill
Evrim Ağacı'nda reklamları 2 şekilde kapatabilirsiniz:
Ücretsiz üye girişi yapmak: Sitedeki reklamların %50 kadarını
kapatmak için ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği açmanız ve
sitemizi/uygulamamızı giriş
yaparak kullanmanız
yeterli!
Maddi destekçilerimiz arasına katılmak: Evrim Ağacı'nın
çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem
Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve
uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim,
sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek
çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi
sunmaktadır.
Kreosus
Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek
seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı
bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye
girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
Patreon
Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek
oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik
e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin
devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTube
YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar
ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını
sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını
okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra
YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime
erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu
doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer Platformlar
Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim
ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi
sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!
Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza
üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş
yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam
edeceksinizdir.
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki
tuşa tıklayarak
uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri
artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini
kullanabilirsiniz.
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu
tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza
sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine
tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini
kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle
tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için
yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu.
Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda avantajından
biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak
reklamların %100'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı
zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş yapmanızı
tavsiye ederiz).
Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne
geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya
cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul
edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye
çalışın veya diğer kullanıcıları oylama, teşekkür ve kabul edilen cevap araçları ile
daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri
eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar
geliştirmekteyiz.
Alıntı Ekle
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, fark edildiğinde ufku genişleten tespitler içindir.
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına
tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi.
Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini
girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini
doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler
silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman
söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site
geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı
sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Bu Eseri Neden Tavsiye Ediyorsun?
Aşağıdaki kutuya, isimli neden
tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri
[OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin
faydalı bulunması halinde Evrim Ağacı kullanıcılarından daha fazla UP kazanman
mümkün olacak. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi
kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu
lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.