Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir? Aşırı Düşünmekten Nasıl Kurtulabilirsiniz?

Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir? Aşırı Düşünmekten Nasıl Kurtulabilirsiniz? Shondaland
3 dakika
53,891
Podcast
7:07
İrem Öznur Kılıç
Seslendiren
Bionluk Logo sponsorluğunda seslendirildi.
79
  • İndir
Tüm Reklamları Kapat

Aşırı düşünme (İng: "overthinking"), genellikle geçmiş ya da gelecekle ilgili herhangi bir konu hakkında gereğinden fazla ve uzun süreli düşünmektir. Aşırı düşünme sorunundan muzdarip bireyler, geceleri kafasının içindeki sesleri ve düşünceleri susturamazlar, uykuya kolay dalamazlar, daha önce verdikleri bir karar üzerine (hayatlarını sürdürmelerine izin vermeyecek düzeyde) kafa yormaya devam ederler ve bir sonraki gün yapılacaklar listesi için endişelenerek ellerindeki işi bitiremezler. Aşırı düşünmeye sebep olan düşünceler sürekli tekrarlandığı için, kimi zaman "geviş getirme" (İng: "rumination") olarak da ifade edilmektedir. Yapılan araştırmalar, 25-35 yaş arası bireylerin %73'ünün uzun vadeli aşırı düşünme probleminden muzdarip olduğunu göstermektedir.[1]

Aşırı düşünme sorununuz olabileceğine işaret eden belirtiler veya semptomlar şunlardır:

Tüm Reklamları Kapat

  • Anıları zihinde tekrar ederek, sürekli belli bir âna dönme,
  • Her olay karşısında, geleceğe yönelik sürekli bir plan içerisinde olma,
  • Kafanızın içindeki sesler susmadığı için uyku problemleri yaşama,
  • Bir konudan başka bir konuya atlayan düşüncelere sahip olma ve buna eşlik eden endişe hissi,
  • Karar verirken zorlanma.

Aşırı düşünmenin psikolojik sağlığa zarar verebilecek 10 etkisi şu şekilde sıralanabilir:[2]

Neden Aşırı Düşünürüz?

Düşünme süreci, beynimizin doğal bir parçasıdır. Hiçbir şey düşünmeden durmanın imkansızlığıyla ilgili bazı fikirler bile bulunmaktadır. Fakat şimdiki zamanda kalamadığımız, gelecek zamanın, geçmiş zamanın ve bazı olayların üzerine gereğinde fazla düşündüğümüzde, bazı psikolojik problemlerin temeli atılmış olmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Aşırı düşünme durumu, çoğu zaman bir belirsizlikle ilişkilidir. Aşırı düşünen birey düşüncelerini ve geleceğini yoğun bir şekilde kontrol altında tutmaya çalışır. Yoğun bir kontrol arzusu, çoğu zaman anksiyete ile bağdaşlaştırılır. Dolayısıyla fazla düşünmenin altında yatan psikolojik durum, bir çeşit anksiyete bozukluğu olabilir. Kaygı ve kontrol edilmesi güç düşünceler de genellikle bir arada sergilenirler.

Aşırı düşünme, zihinsel bir sağlık problemi olarak psikolojik/psikiyatrik bozukluklar arasında sınıflandırılmamaktadır; dolayısıyla DSM-5 gibi kataloglarda yer almaz. Fakat aşırı düşünme, kendi başına bir sorun olmaktan ziyade depresyon veya anksiyete gibi resmi tanısı olan psikolojik rahatsızlıkların belirtilerinden biri olabilir. Geçmişe yönelik düşüncelerde yoğunlaşıldığında depresif bir ruh hali, geleceğe yönelik düşüncelerde yoğunlaşınca kaygılı (anksiyeteli) bir ruh hali gelişir.

Aşırı Düşünmekten Kurtulmanın Yolları Nelerdir?

Fazla düşünme davranışı genellikle "problem çözme çabası" olarak görülür; fakat gerçekte bu gereğinden fazla düşünme davranışı, sizin eldeki sorunu çözmenize yaramaktan ziyade, sadece olayları kafanızda daha fazla senaryolaştırmanıza ve işi çıkmaz bir hale getirmenize yol açmaktadır. Aşırı düşünerek çok daha negatif düşüncelere kapılırsınız ve motivasyonunuz olaylara karşı daha da düşer, olumsuz düşünme tarzı zamanla bir alışkanlık haline gelir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu tür psikolojik sorunlarla başa çıkmanın en etkili yolu profesyonel yardım almaktır. Modern psikoloji çerçevesinde aşırı düşünmeyle başa çıkmak isteyenlere Bilişsel Davranışçı Terapi önerilmektedir. Bir terapist, olumsuz düşüncelerinize meydan okumak ve endişelerinizi hafifletme konusunda başa çıkma becerilerini geliştirmenizi sağlayabilir.

Fakat bir psikologdan yardım almadan önce, kendi başınıza çözüme ulaşmayı denemek isterseniz, şunları önerebiliriz:

  • Kendinize süre kısıtı koyun. Fazla düşündüğünüzü hissettiğiniz zamanlarda kendinize belirli bir zaman dilimi (örneğin 15 dakika) belirleyin ve sadece o süre zarfı içerisinde bu durumu düşünün.
  • Mükemmelliyetçiliğinizle mücadele edin. Aşırı düşünen biriyseniz muhtemelen kendiniz hakkında mükemmeliyetçi yanınız vardır. Kusurlarınızı ve hatalarınızı kabul edebilmek hayatınıza esneklik ve rahatlık katacaktır. Bu esneklik ve rahatlık sizi fazla düşünmekten alıkoyacaktır. Bu konuda, bu yazımız size yardımcı olabilir.
  • Diğer insanların fikirlerini almaya çalışın. Yardıma ve farklı düşüncelere açık olmak aşırı düşümenizi engelleyecek ve daha sağlıklı bir bakış açısıyla olayları değerlendirmenizi sağlayacaktır.
  • Düşüncelerinizi somutlaştırın. Çoğu insan, eldeki problem üzerine yeterince kafa yorarsa çözüme ulaşacağını varsayar; fakat çoğu durumda sadece soyut düzeyde kalan bu problem çözme çabası, kendini tekrarlayan düşüncelerin ötesine geçemez. Bu yüzden bu düşünceleri somutlaştırmak adına fazla düşündüğünüzü fark ettiğiniz zaman düşüncelerinizi bir kağıda dökün ve somut bir halde adımlarınızı izleyin, gerçekçi planlar geliştirin.
  • Düşüncelerinizi reddetmeyi öğrenin. Her düşüncemizi kontrol edemeyiz fakat düşüncelerimizi kabul edip veya reddedebiliriz. Dolayısıyla üzerine düşündüğümüz konunun bir karara bağlanıp aşırı düşünmeyi sonlandırmamız amacıyla sonucu olumsuz olsa bile bu düşünce bizde bırakacağı olumsuz hisleri kabul etmeliyiz.
  • Dikkatinizi dağıtın. Aşırı düşündüğünüzü fark ettiğiniz anda, dikkatinizi dağıtmanın bir yolunu bulun. Örneğin ilgi çekici ve hoşunuza giden aktiviteler yapmak, aşırı düşünme sorununuzu rahatlatabilir.[3]
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
102
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 84
  • Umut Verici! 43
  • Muhteşem! 20
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 20
  • Merak Uyandırıcı! 16
  • Üzücü! 15
  • İnanılmaz 14
  • Bilim Budur! 10
  • Güldürdü 3
  • Grrr... *@$# 3
  • İğrenç! 2
  • Korkutucu! 2
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2023 08:07:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12306

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Molekül
Çeşitlilik
Hayatta Kalma
Pandemik
İhtiyoloji
Sürüngen
Evrim Kuramı
Mit
Einstein
Yaşamın Başlangıcı
Uluslararası Uzay İstasyonu
İklim
Hava
Hızlı
Yeşil
Elektrik
Yanlış
Şiddet
Homeostasis
Jeoloji
Orman
Matematik
Yeme
Viral
Beslenme Davranışı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Filler Neden Farelerden Korkar?
Filler Neden Farelerden Korkar?
Ay Nasıl Oluştu?
Ay Nasıl Oluştu?
Balinalar Nefesini Nasıl 2 Saat Tutabiliyor?
Balinalar Nefesini Nasıl 2 Saat Tutabiliyor?
Işıldayan Bu Taş Radyoaktif mi? | Yooperlite Taşı
Işıldayan Bu Taş Radyoaktif mi? | Yooperlite Taşı
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Gökçeoğlu, et al. Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir? Aşırı Düşünmekten Nasıl Kurtulabilirsiniz?. (10 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 3 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12306
Gökçeoğlu, E., Bakırcı, Ç. M. (2022, September 10). Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir? Aşırı Düşünmekten Nasıl Kurtulabilirsiniz?. Evrim Ağacı. Retrieved December 03, 2023. from https://evrimagaci.org/s/12306
E. Gökçeoğlu, et al. “Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir? Aşırı Düşünmekten Nasıl Kurtulabilirsiniz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 10 Sep. 2022, https://evrimagaci.org/s/12306.
Gökçeoğlu, Emre. Bakırcı, Çağrı Mert. “Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir? Aşırı Düşünmekten Nasıl Kurtulabilirsiniz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 10, 2022. https://evrimagaci.org/s/12306.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close