Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Korku, Belirsizlik, Kuşku: FUD Ne Demek? Korku Psikolojisi, Size Nasıl Hükmediyor?

Korku, Belirsizlik, Kuşku: FUD Ne Demek? Korku Psikolojisi, Size Nasıl Hükmediyor? Inman
13 dakika
2,432
  • Beşeri Bilimler
  • İletişim

Korku, belirsizlik ve kuşku (İng: "fear, uncertainty, doubt" veya kısaca "FUD"), çeşitli durumlarda insanların düşüncelerini etkileyebilen ve genellikle insanların davranışlarını manipüle etmek için birlikte kullanılan zihinsel durumların toplamıdır.

Örneğin, bir satış görevlisi, müşteriyi çevrimiçi tehdit riskini abartmak ve müşteriyi bu tehditleri kendi başlarına çözebilmelerinden şüphe ettirmek gibi çeşitli şekillerde FUD'u teşvik ederek bir bilgisayarı için gereksiz yazılımlar satın almaya zorlayabilir.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanlar FUD'u birçok durumda doğal olarak deneyimleyebilir ve aslında FUD genellikle iş, medya ve politika gibi çeşitli alanlar tarafından kasıtlı olarak kullanılır, bu yüzden bu kavramı anlamak önemlidir. Bu nedenle, aşağıdaki makalede FUD hakkında daha fazla bilgi edinecek, insanların neden buna karşı savunmasız olduğunu anlayacak ve bunun hesabını vermek için neler yapabileceğinizi göreceksiniz.

FUD Örnekleri

FUD'un birçok klasik örneği satış ve pazarlama dünyasından gelmektedir. Örneğin, potansiyel müşterilere rakip bir ürün hakkında aşağıdakilerden herhangi birini, genellikle yanıltıcı veya samimiyetsiz bir şekilde anlatmayı içerebilir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Ürün teknik problemlere sahip.
  • Rakip iddia ettikleri kadar iyi olmayan ürünü yanlış tanıtıyor.
  • Rakibin finansal olarak zorlandığı söyleniyor, bu yüzden kapanabilir ve müşterileri desteksiz bırakabilirler.

Bryan Pfaffenberger'in "Korku Retoriği: Bilgi Teknolojisi Pazarlamasında Korku, Belirsizlik ve Şüphe" kitabından yapılan aşağıdaki alıntı, FUD’un teknoloji şirketleri tarafından bu şekilde nasıl kullanıldığına dair birkaç örnek içermektedir:[1]

Tipik olarak, bir FUD kampanyası, müşterilere kanıtlanmamış yeni bir ürüne geçmenin riskleri hakkında uyarılar, müşterilerin yeni ürünün yararları konusunda kafalarını karıştırmak için tasarlanmış bir dizi basın bülteni ve genel olarak hileli kıyaslama testleri de dahil olmak yeni ürünün performansı hakkında sorular ortaya çıkaran (genellikle piyasaya hâkim firmanın lehine) çeşitli teknikler kullanır.

Bununla birlikte, tüm FUD tekniklerinin en az sevileni, bir rakibin teknolojik olarak üstün ürününden ivme çalmak için zamanlanabilen bir ürün ön duyurusu olan "vaporware"dir (tanıtımı yapılmış ancak henüz piyasaya sunulmamış yazılım).

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Vaporeware'in ‘hayali’ bir özelliği vardır, bu, ‘duyuru sırasında mevcut değil ve belki de tarif edilen formda asla mevcut olmayacak’ ve 'yalnızca ürünü duyuranların zihninde bulunacak' demektir.

İyi organize edilmiş bir FUD kampanyası, yeni teknolojiye geçenleri, teknolojileri çok daha üstün olsa bile, şirket ve iş için ciddi risklerin beklediğine başarılı bir şekilde ikna edilen pazarın yüzdesi olan zihin paylaşımını yakalar. Ayrıca, piyasaya yeni girenlerin baskın firmaya karşı zemin kazanmasını önleyebilir veya hatta- bir yargıcın bir zamanlar zorlayıcı bir eksik ifadeyle belirttiği gibi- 'piyasadan çıkmalarını teşvik edebilir'.

Aşağıdaki alıntı da rakip ürünler söz konusu olduğunda şirketlerin bazen kendi ürünlerini müşterilerin FUD'unu artıracak şekilde nasıl tanımladığını da göstermektedir:[2]

Strateji nedir? Rakibinizin ürünü için potansiyel müşterinizin zihninde doğal olarak mevcut olan FUD durumunu YÜKSELTİN ve sizin için DÜŞÜRÜN. Bir bilgisayar üreticisinin bunu nasıl yapabileceği aşağıda açıklanmıştır. Şunları belirtebilirler:

- Yazılımımız, mevcut yazılımınızla %100 geriye dönük uyumludur. [İma: bazı rekabetçi sistemler böyle değildir.]

Tüm Reklamları Kapat

- Donanımımız mevcut sistemlerinizle %100 uyumludur. [İma: bazı rekabetçi sistemler böyle değildir.]

- Personeliniz sistemin nasıl kullanılacağını zaten biliyor olacak, böylece onları yeniden eğitmek zorunda kalmayacaksınız. Rakiplerin yepyeni bir işletim sistemi var. [Çıkarım: yeniden eğitim, rakip sistemle kaçınılmazdır.]

- Sistemlerimiz halihazırda sizinkine benzer 1000'den fazla şirket tarafından kullanılıyor. Kanıtlandı. [İma: rakip sistemler kanıtlandığı gibi değildir.]

Ayrıca, pazarlamacılar bazen müşteriyi satın almaya zorlamak için rakipleriyle hiçbir bağlantısı olmayan kendi ürünleriyle ilgili olarak FUD'a teşvik eder. Bu aşağıdakileri içerebilir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Fiyatların gelecekte artabileceğini ima etmek, bu nedenle müşteri şimdi karar vermezse daha sonra daha fazla ödeme yapacağına işaret etmek.
  • Bir teklifin belirli sayıda veya belirli bir süre ile sınırlı olduğunu, dolayısıyla müşterinin şimdi karar vermemesi durumunda teklifi tamamen kaçırabileceğini belirtmek.
  • Başkalarının bu tekliften zaten yararlandığını vurgulamak, bu nedenle müşterinin şimdi satın almazsa dışlanmış olacağını söylemek.

Benzer şekilde, bu FUD artırma teknikleri, müşterilerin ürünü satın almazlarsa ne olacağı konusunda korkmalarına veya kararsız olmalarına neden olmak gibi şeyleri de içerebilir. Örneğin, bir müşterinin biraz eski ama tamamen işlevsel bir telefonu varsa, FUD oluşturmak, gerçekten böyle olmasa veya makul bir şekilde endişelenmeleri gereken bir şey olmasa bile, telefonlarının bilgisayar korsanlığına karşı oldukça savunmasız olduğuna ikna etmeyi içerebilir.

Son olarak, diğer FUD örnekleri, satış ve pazarlamanın ötesinde birçok başka alanda da karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, aşağıdaki korku tellallığı ifadesinde olduğu gibi, hükümetler ve diğer siyasi gruplar tarafından sıklıkla bir propaganda aracı olarak kullanılır:

Bu yasayı çıkarmazsak, suçluların neler yapabileceğini kim bilebilir!

Benzer şekilde, FUD genellikle medya kuruluşları tarafından kullanılır. Örneğin, aşağıdaki başlık, potansiyel okuyucularda FUD'u sosyal medyada karşılaştıklarında makaleyi tıklamaya teşvik etmek için cesaretlendirmeyi amaçlayan bir başlıktır:

Hatalı Bir Şekilde, Güvenli Olduğunu Düşündüğünüz En Tehlikeli Üç Ev Aleti!

FUD Nasıl Oluşturulur ve Kullanılır?

FUD'u daha önce var olmadığı yerde oluşturmak, zaten var olduğu durumlarda onu büyütmek veya yeterli FUD'a sahip olduklarında insanların eylemlerini manipüle etmek için çeşitli teknikler kullanılabilir. Bunu başarmak için kullanılan yaygın teknikler şunlardır:

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Yeni Bir Bakışla: Heidegger

“Çağdaş Düşünürlere Yeni Bir Bakış” serisi büyük düşünürlerin fikirlerini, görsel sanatlar, filmler, televizyon programları, mimarlık, moda ve hatta bilgisayar oyunlarından örneklerle gözler önüne seriyor…

Heidegger sözkonusu olduğunda, genellikle okunması ve anlaşılması çok zor metinler kaleme aldığı görüşü kakimdir. İşte Barbara Bolt’un bu kitabı Heidegger’e ilgi duyan okurun bu güçlüğü aşmasına yardımcı olacak özgün bir rehber niteliği taşıyor.

Yazar başta sanatçılar ve sanat öğrencileri olmak üzere, sanat ve felsefe ile ilgilenen herkesin Heidegger’in bakış açısını anlayabileceği bir okuma olanağı sunuyor. Barbara Bolt, Heidegger’in en ünlü çalışması Varlık ve Zaman da dahil olmak üzere, felsefecinin sanata ilişkin en önemli metinlerinin yakın okumasını sunarak, günümüzdeki sanat ve sanat endüstrisine nasıl eleştirel bir noktadan yaklaştığını görmemizi sağlıyor. Bunu da Sophie Calle, Anish Cooper ve Anselm Keifer gibi uluslararası sanatçıların işleri üzerinden yapıyor.

Barbara Bolt, Melbourne Üniversitesi Victorian College of the Arts and Music’te dekan yardımcılığı görevini sürdürüyor. Aynı zamanda kendisi de sanatçı olan yazarın diğer kitapları arasında, Art Beyond Representation: The Performative Power of the Image (Tasvirin Ötesindeki Sanat: İmajın Edimsel Gücü – I.B. Tauris, 2004) ve Practice as Research: Approaches to Creative Arts Enquiry (Araştırma olarak Pratik: Yaratıcı Sanat İncelemelerine Giriş – I.B. Tauris, 2007) bulunuyor.

Devamını Göster
₺52.00
Yeni Bir Bakışla: Heidegger

  • "Muhalefet" hakkında olumsuz açıklamalar yapmak (örn. rakip bir şirket veya mevcut şirketten eski bir ürün).
  • İnsanları olası olumsuz sonuçlara odaklanmaya zorlamak.
  • Olası olumsuz sonuçların olasılığını veya etkisini abartmak.
  • İnsanların kendi negatif duygularına odaklanmasına zorlamak.
  • İnsanları işlemesi zor olan bilgilerle boğmak.
  • İnsanların önceden var olan bilgilerini sorgulamak.
  • İnsanların alternatif bilgi kaynaklarına saldırmak.

FUD teknikleri genellikle insanların yatkın olduğu ortak düşünce kalıplarından yararlanır. Bu, örneğin, insanları otorite figürlerine inanmaya yatkın hale getiren otorite yanlılığı veya başkalarının da aynı şeyi yaptığına inandıklarında insanların belirli bir şekilde düşünmesine veya hareket etmesine neden olan sürü etkisi gibi bilişsel önyargıları içerir.

Dahası, FUD teknikleri bazen çeşitli yanıltıcı argümanlar içerebilir. Bu, örneğin, belirli bir başlangıç eyleminin nispeten aşırı bir sonuca sahip bir olaylar zincirine yol açabileceğini veya bir vakayı belirli bir şekilde ele alırsak, daha aşırı vakaları da aynı şekilde tedavi etmemiz gerektiğini öne süren argümanlar olan kaygan zemin argümanlarını içerir. Benzer şekilde, insanların duygularını manipüle etme amaçlı yanıltıcı argümanlar, bu bağlamda en yaygın olanı korkuya hitap eden duygulara hitap etmeyi içerir.

Ek olarak, FUD teknikleri, diğer tamamlayıcı parçaların sırayla gelişeceği beklentileriyle birlikte, FUD'un yalnızca bazı yönlerini doğrudan (örneğin, sadece belirsizlik) teşvik etmeye odaklanabilir. United Airlines CEO'su Oscar Munoz'un 2017'de bir röportajında dediği gibi:

Belirsizlik her zaman kuşku yaratır, kuşku ise korku...

Son olarak, FUD kullanımının, en etkili şekilde nasıl kullanılabileceğine ve uygulamada en yaygın olarak nasıl kullanıldığına gelince, çeşitli kişisel ve durumsal faktörlere bağlı olarak bazen değişebileceğini unutmayın. Örneğin, toplumsal ölçekte tanıtılan FUD temelli propaganda, nüfusun dar bir alt kümesine hitap eden FUD temelli pazarlamadan farklı olabilir ve bu da kişisel bir ilişkide görülecek FUD'dan farklı olabilir. Bununla birlikte, bu faktörlerden bağımsız olarak çoğu durumda FUD'u kullanmak için aynı genel teknikler kullanılabilir ve FUD'un farklı bağlamlarda nasıl kullanıldığı konusunda çok fazla benzerlik vardır.

Not: Bazen FUD oluşturmak için kullanılan ilgili bir manipülasyon tekniği, insanlardan tersini yapmalarını isteyerek bir şeyler yapmalarını içeren ters psikolojidir.

FUD Nasıl Yaygınlaşır?

FUD genellikle kasıtlı olarak bir manipülasyon tekniği olarak kullanılsa da bazen kasıtsız olarak oluşturulabilir, tanıtılabilir ve yayılabilir.[3] Örneğin, birisi bir FUD dezenformasyon kampanyasının (yani (kasten yanlış bilgi verme kampanyasının) hedefiyse, bu dezenformasyonu daha da yayabilir ve FUD'u başkalarında, bunu yaptığının farkında olmadan ve ilk manipülasyonun farkında olmadan teşvik edebilir. Bu genellikle, belirli bir duruşun kamusal söylemde giderek artan bir önem kazandığı, bunun insanlar için erişilebilirliğini artıran ve dolayısıyla onları buna inanmaya ve onu daha fazla yaymaya teşvik eden kendi kendini güçlendiren bir süreci içeren erişilebilirlik zincirleri yoluyla, büyük ölçekte gerçekleşebilir.

FUD Hakkında Uyarılar

FUD’u anlamak ve iletmek söz konusu olduğunda akılda tutulması gereken iki detay vardır.

İlk olarak, FUD teknikleri doğaları gereği manipülatif olsalar ve genellikle gerçeğin çeşitli şekillerde cımbızlanmasına veya yanlış temsil edilmesine dayansalar da FUD teknikleri, makul bir şekilde sunulan doğru bilgilere de dayanabilir. Yani belirli bir bilgi parçasının bir FUD kampanyasının bir parçası olarak sunulması nedeniyle bunun mutlaka yanlış olduğu anlamına gelmez ve birisinin doğru bilgileri makul bir şekilde sunması, bir FUD kampanyasına katılmadığı anlamına gelmez.

İkincisi, "FUD" terimi, öncelikle manipülasyon amacıyla kullanılan veya olumsuz sonuçlara yol açan (yersiz panik gibi) korku, belirsizlik ve şüpheyi ifade etmek için olumsuz çağrışımlarla kullanılır. Bununla birlikte; korku, belirsizlik ve şüphe, doğaları gereği olumsuz olgular değildir ve birçok durumda olumlu sonuçlara yol açabilirler. Örneğin, belirsizlik ve şüphe, eleştirel düşünmenin önemli bileşenleridir ve bu nedenle bilimsel araştırma gibi çeşitli alanlarda faydalı olabilir. Benzer şekilde, bir şeyden korkmanın tamamen makul olduğu ve insanların kendilerine zarar verebilecek tehlikeli durumlardan kaçınmasına yardımcı olduğu durumlar vardır.

FUD ile Nasıl Başa Çıkılır?

FUD ile başa çıkmak için ilgili korkularınızı, belirsizliklerini ve kuşkularınızı tanımlamalı, nereden geldiklerini bulmalı ve bunları doğrudan çözmek için hareket etmelisiniz. Bunu başarmanın birçok yolu vardır ve en uygun hareket tarzı, ne tür bir FUD'a sahip olduğunuz ve neden olduğu gibi faktörleri içeren tam durumunuza bağlıdır. Yine de, çoğu durumda en iyi hareket şekli, bir süreliğine durmak ve kendinize ne hissettiğinizi ve neyin böyle hissetmenize sebep olduğunu sorarak FUD’unuz hakkında düşünmektir.

Tüm Reklamları Kapat

Bunu yaparken, durumu daha iyi değerlendirmenize yardımcı olabilecek bazı kavramlar vardır. Örneğin, bu durumda kendinize "Kimin yararına?" sorusunu sormayı içeren cui bono ilkesini kullanabilirsiniz. Bu, ayrıca, insanları FUD'a eğilimli kılan ortak sorunların farkında olmaya yardımcı olabilir. Bu, örneğin, sürü psikolojisi gibi FUD'a yol açabilecek bilişsel önyargıların yanı sıra, geride kalma korkusu gibi benzer psikolojik olayları da içerir.

Durumu doğru bir şekilde değerlendirdikten sonra, FUD'unuzu tam olarak nasıl hesaba katabileceğinizi ve mümkünse onu nasıl azaltacağınızı veya olumsuz etkilememesi için nasıl kontrol altına alacağınızı anlamak için daha iyi konumlanmış olacaksınız.

Birçok durumda ve özellikle FUD belirli bilişsel önyargılara dayandığında, bu önyargıları azaltmak için ilgili önyargı azaltma tekniklerini kullanabilirsiniz. Bu da yaşadığınız FUD'u azaltabilir. Örneğin, kendinizi daha net düşünmenize yardımcı olmak ve FUD'u tetiklemek için tasarlanan işaretlere duygusal bir tepkiden kaçınmak için akıl yürütme sürecinizi yavaşlatabilirsiniz. Benzer şekilde, FUD'unuzu göz önünde bulundurmak için en uygun ortamı ayarlayabilirsiniz, bunu da FUD'un kaynağından mesafe oluşturarak elde edebilirsiniz.

Ayrıca FUD ile uğraşırken faydalı bulabileceğiniz başka kavramlar da var; örneğin, “Olağanüstü iddialar olağanüstü kanıtlar gerektirir." diyen ve konuyla ilgili mevcut iddialar çok uçukken kanıtların da o derece uçuk olması gerektiğini, aksi takdirde o konunun gerçek olma ihtimalinin düşük olduğunu söyleyen Sagan Standardı gibi... Benzer şekilde, Knoll'un Medya Doğruluğu yasası vardır; bu, insanların medyada duydukları her şeyin doğru olduğunu varsaydıklarını, hatta içerdiği hataları bile tanımlayabilmek için hikayeye yeterince aşina oldukları durumlar dışında, çoğu zaman doğru olduğunu varsaydıklarını öne sürer, gerçi bu tür vakaların varlığı medyanın başka şeyleri de yanlış anladığını gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Son olarak, FUD ile uğraşırken, bir FUD kampanyasının parçası olarak belirli bir noktaya değinilmiş olması, bunun mutlaka yanlış olduğu anlamına gelmediğini hatırlamak önemlidir. Örneğin, bir şirket, rakibin ürünü güvenilmez olduğu için rakiplerinden bir ürün satın almamanızı önerirse, FUD yaratma girişiminin ne olabileceği konusunda kesinlikle dikkatli olmalısınız, ancak otomatik olarak onların yanıldıklarını varsaymamalısınız.

Başkalarında FUD'u Nasıl Azaltırsınız?

FUD'u, kendinizde azalttığınıza benzer şekilde, başkalarında da azaltabilirsiniz. Önce ilgili korkularını, belirsizliklerini ve şüphelerini tanımlamalarına ve ardından bu duyguların nereden geldiğini ve nasıl ele alınabileceklerini anlamalarına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca, insanların FUD'unu, korkuları, belirsizlikleri veya şüpheleri olan şeyleri doğrudan onlara anlatmak gibi başka yollarla da azaltabilirsiniz.

Ek olarak, bazen insanların sahip olabileceği herhangi bir FUD'u önceden azaltan bilgileri sunmak faydalı olabilir. Örneğin, bir ürün satıyorsanız, aşağıdaki gibi şeyler yaparak insanların bu ürüne yönelik FUD'unu azaltabilirsiniz:

  • Ürününüzün nasıl çalıştığını ve ne tür özelliklere sahip olduğunu net bir şekilde açıklayın.
  • İnsanların ürününüzle ilgili sık sorulan soruların yanıtlarını içeren bir bölümünüz olsun.
  • Ürünü denemek isteyenlere bir demo veya ücretsiz deneme sürümü sunun.
  • Önceki müşterilerden destekleyici referanslar sunun.
  • Alanınızın önde gelen isimlerden destekleyici onaylar sunun.
  • Fiyatlandırma modelinizi ve geri ödeme politikanızı açıkça belirtin.

Son olarak, FUD'u azaltmak söz konusu olduğunda bilgileri nasıl sunduğunuz da önemli olabilir. Örneğin, web siteniz şüpheli görünüyorsa, ürününüz gerçekten iyi olsa bile insanlarda FUD'u teşvik edebilir. Tersine, web siteniz iyi görünüyorsa, bu, insanların daha güvenilir olduğunuzu düşünmesini sağlayabilir ve sahip oldukları FUD'un bir kısmını azaltabilir. Bu, bir alandaki birisi veya bir şey hakkındaki izlenimimizin diğer alanlardaki izlenimimizi etkilemesine neden olan bilişsel bir önyargı olan hale etkisi (İng: "halo effect") ile ilişkilidir.

Tüm Reklamları Kapat

FUD’un Kökeni ve Tarihi

"FUD" terimi, bilgisayar mimarı ve girişimci Gene Amdahl'a atfedilir. Bunu, başlangıçta çalıştığı, 1970 yılında ise ayrılıp kurduğu ve Amdahl Corporation adlı bir şirket aracılığıyla, rekabet ettiği bir şirket olan IBM'in davranışını tanımlamak için kullandı. Richard Thomas DeLamarter'ın 1986 tarihli Big Blue: IBM'in Yetki Kullanımı ve Kötüye Kullanımı kitabında şöyle anlatılıyor:[4]

Amdahl, IBM'in aşıladığı bu şüpheciliği tanımlamak için anlamlı bir ifade kullandı: korku, belirsizlik ve şüpheye atıfta bulunan FUD faktörü. FUD, IBM için en etkili silahtı ve hala öyle.”

Genellikle Amdahl'a atfedilen benzer bir ifade şudur:

FUD, IBM satış görevlilerinin Amdahl ürünlerini düşünebilecek potansiyel müşterilerin zihnine yerleştirdiği korku, belirsizlik ve şüphedir.

Bu ifade, Jargon Dosyaları'nda FUD ile ilgili girdiye kadar takip edilebilir.[5] Bununla birlikte, ifadenin asıl kaynağı tespit edilememiştir ve bu nedenle Amdahl'ın bunu söylediğine dair net bir kanıt yoktur, ancak yine de diğer kaynakların konuyla ilgili genel düşünceleriyle uyumlu olduğu gözüküyor.

Ayrıca, "FUD" kısaltması ve terimin modern anlamı 1970'lerde popüler hale gelmesine rağmen, daha önce çeşitli formülasyonlarda ve bağlamlarda "korku, belirsizlik ve şüphe"den bahsedildiğine dikkat etmek gerekir.[6] Dikkate değer eski bir formülasyon, dini bağlamlarda 1693 gibi erken bir tarihte sıklıkla ortaya çıkan ve bugün hala kullanılan "şüpheler, korkular ve belirsizlikler"dir.[7]

Son olarak, FUD kısaltmasının bazen "korku, belirsizlik ve şüphe" yerine "korku, belirsizlik ve dezenformasyon" (İng: "disinformation") için de kullanıldığını, ancak terimin bu anlamının daha az yaygın olduğunu söyleyebiliriz.[8]

Özet ve Sonuç

  • Korku, belirsizlik ve şüphe (FUD olarak kısaltılır), çeşitli durumlarda insanların düşüncelerini etkileyebilen ve genellikle insanların davranışlarını manipüle etmek için birlikte kullanılan bir zihinsel durumlar topluluğudur.
  • Örneğin, bir satış görevlisi, çevrimiçi tehdit riskini abartmak ve müşteriyi bu tehditleri kendi başlarına ele alma yeteneklerinden şüphelendirmek gibi çeşitli şekillerde FUD'a teşvik ederek bir müşteriyi bilgisayarı için gereksiz yazılım satın almaya zorlayabilir.
  • Yaygın FUD teknikleri, olası olumsuz sonuçların olasılığını veya etkisini abartmayı, insanların bilgi kaynaklarına saldırmayı ve insanları işlemesi zor olan bilgilerle ezmeyi içerir; bunların tümü ya FUD oluşturmak, mevcut FUD'u yükseltmek ya da kullanmak içindir. FUD, mevcut FUD'u güçlendirebilir veya insanların davranışlarını doğrudan manipüle etmek için kullanılabilir, ancak insanlar istemeden de FUD’u yayabilir.
  • Kendinizde ve başkalarında FUD ile başa çıkmak için, ilgili korkuları, belirsizlikleri ve şüpheleri belirlemeli, nereden geldiklerini bulmalı ve ardından ilgili bilgileri inceleme, yaratma gibi uygun teknikleri kullanarak bunları doğrudan çözmeye geçmelisiniz. FUD'nin kaynağından uzaklık ve ilişkili bilişsel önyargıların (örneğin, sürü vagonu etkisi) ortadan kaldırılması.
  • Bir şeyin FUD'a neden olması, bunun mutlaka yanlış olduğu anlamına, birisinin doğru bilgileri makul bir şekilde sunması FUD kampanyasına katılmadıkları anlamına gelmez.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
11
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 5
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Effectiviology | Arşiv Bağlantısı
  • ^ B. Pfaffenberger. (2000). The Rhetoric Of Dread: Fear, Uncertainty, And Doubt (Fud) In Information Technology Marketing. Knowledge, Technology & Policy, sf: 78-92. doi: 10.1007/s12130-000-1022-x. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ K. M. Tharakan. How To Ethically Market With Fud: Fear, Uncertainty, & Doubt. (16 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 13 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Strategy Peak | Arşiv Bağlantısı
  • ^ T. M. Egyedi, et al. Predatory Strategies In Standards Wars: On Creating Fear, Uncertainty, And Doubt. (1 Ocak 0001). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2021. Alındığı Yer: IGI Global doi: 10.4018/978-1-4666-9737-9.ch015. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ R. T. DeLamarter. (1986). Big Blue. Yayınevi: Dodd Mead.
  • ^ Jargon Files. Fud. (21 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Jargon Files | Arşiv Bağlantısı
  • ^ C. A. Yarbrough. (1920). The Roman Catholic Church Challenged In The Discussion Of Thirty-Two Questions With The Catholic Laymen's Association Of Georgia.
  • ^ W. Payne. (2016). A Practical Discourse Of Repentance: Rectifying The Mistakes About It, Especially Such As Lead Either To Despair Or Presumption ... And Demonstrating The Invalidity Of A Death-Bed Repentance. ISBN: 9781358976445. Yayınevi: Palala Press.
  • ^ Oxford Reference. Fud. (19 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Oxford Reference | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/03/2023 08:24:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10721

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Amerika Birleşik Devletleri
Doktor
Sanat
Tümör
Çağ
Göz
Kuyruk
Hasta
Biyocoğrafya
Makine
Yaşam
Evrim Ağacı Duyurusu
İmmünoloji
Çevre
Yapay Zeka
Beslenme Davranışları
Hamile
Kadın
Doğal Seçilim
Yemek
İnsanlar
Neandertal
Bağırsak
Radyasyon
Fotosentez
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
I. Shatz, et al. Korku, Belirsizlik, Kuşku: FUD Ne Demek? Korku Psikolojisi, Size Nasıl Hükmediyor?. (14 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 30 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10721
Shatz, I., Kimyonok, C., Bakırcı, Ç. M. (2021, July 14). Korku, Belirsizlik, Kuşku: FUD Ne Demek? Korku Psikolojisi, Size Nasıl Hükmediyor?. Evrim Ağacı. Retrieved March 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10721
I. Shatz, et al. “Korku, Belirsizlik, Kuşku: FUD Ne Demek? Korku Psikolojisi, Size Nasıl Hükmediyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ceren Kimyonok, Evrim Ağacı, 14 Jul. 2021, https://evrimagaci.org/s/10721.
Shatz, Itamar. Kimyonok, Ceren. Bakırcı, Çağrı Mert. “Korku, Belirsizlik, Kuşku: FUD Ne Demek? Korku Psikolojisi, Size Nasıl Hükmediyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ceren Kimyonok. Evrim Ağacı, July 14, 2021. https://evrimagaci.org/s/10721.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.