Ispanak bitkisi yüksek miktarda demir içerir ve hatta kırmızı etle (sığır bonfilesi) karşılaştırıldığında ıspanağın 100 gramında yaklaşık olarak 2,6 mg demir, kırmızı etin 100 gramında ise yaklaşık olarak 2,5 mg demir bulunur. Sorun, ıspanaktaki demirin vücudumuz tarafından emiliminin %1,7 iken etteki demirin emiliminin %20 olmasıdır. Yani, 100’er gram ıspanak ve et yediğimizde ıspanaktan alacağımız demir miktarı 0,044 mg iken etten alacağımız demir miktarı 0,5 mg'dır. Ispanak, yine de pek çok besin türüne göre iyi bir demir kaynağı olsa da sanıldığı kadar değildir.

Ispanağın çok iyi bir demir kaynağı olduğunu sanmamızın en büyük nedenlerinden biri Temel Reis'tir.

Sinirli Erkek Sendromu (İng: "Irritable Male Syndrome" , IMS) erkeklerde hormon seviyelerindeki dalgalanmalarla ilişkili olarak ortaya çıkan sinirlilik, depresif ruh hali, anksiyete ve genel huzursuzluk belirtileri ile karakterize edilen bir durumdur. Sendromun temelinde testosteron seviyelerindeki ani değişimler ve bu değişimlerin sinir sistemi üzerindeki etkileri yatmaktadır.

Testosteron seviyelerindeki dalgalanmaların erkek bireylerin psikolojik stres tepkileri üzerinde etkili olabileceğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır.^[34] Bu durum, testosteronla ilişkili semptomların yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda psikososyal faktörlerle de bağlantılı olabileceğine işaret etmektedir. Jed Diamond, IMS'nin yalnızca biyolojik faktörlere değil, aynı zamanda psikososyal etkenlere de bağlı olduğunu şu sözlerle ifade ediyor:^[25]

Kaliteli bir dram veya gerilim filmi, hele ki bir de zihinsel problemleri konu ediniyorsa adeta tadından yenmez. Ancak Night Shyamalan'ın büyüleyici ürkünçlüğüne rağmen Split'inde gösterildiği iddia edilen disosiyatif kişilik bozukluğunun veya Martin Scorsese'nin baş döndürücü gerilimi Shutter Island'da gösterildiği iddia edilen delüzyon bozukluğunun (kuruntulu rahatsızlık) aktarılış biçimi düşünüldüğünde, hangi filmlerin psikolojik rahatsızlıkları daha düzgün, hangilerinin daha hatalı yansıttığını bilmenin bilimseverler için önemli olduğunu düşünüyoruz.

Bu nedenle, hazırlayacağımız bu listede, zihinsel hastalıkların bilimsel olarak isabetli olarak gösterildiği çok sayıda filmi ve sorunlu/hatalı bir şekilde gösterildiği birçok filmi (ve gerekçelerini) bulacaksınız.

Öğrencileri yapay zekanın yön verdiği bir dünyaya hazırlamak, üniversiteden çok önce başlıyor. South Florida Üniversitesi (USF), Tampa Bay bölgesi ve ülke genelindeki sınıflara yapay zekayı entegre etmek için okul öncesinden 12. sınıfa kadar olan eğitimcilerle işbirliği yaparak gelecek nesillerin temel becerileri erken yaşta geliştirmelerini sağlıyor.

USF Eğitim Fakültesi’nden Profesör Zafer Ünal, öğretmenler için 1.000’den fazla ücretsiz yapay zekâ aracı içeren çevrimiçi bir platform olan TeacherServer’ı geliştirdi. 2024’te hayata geçirilen platformun kullanıcı sayısı kısa sürede patladı. Bugün yaklaşık 1,25 milyon öğretmen, ders planlama, sınav hazırlama, sunum oluşturma gibi işlerde bu araçlardan faydalanıyor. Ünal şöyle diyor:

Ülkemizdeki felsefeci ve epistemologların büyük bir kısmı epistemoloji tarihi ile ilgilenmeye eğilimli gibi duruyor. Bu durumun doğal bir sonucu olarak çağdaş epistemolojiye dair temel metinlerin büyük bir kısmı hala dilimize çevrilmemiş durumdadır. Bu nedenle çağdaş epistemolojiye dair Türkçe literatür taraması yaptığımızda birçok kavramın Türkçeleştirilmesinin hala bir hayli zor olduğunu fark edeceksinizdir. Lütfen bu çalışmamızı okurken bu hususu aklınızda bulundurunuz.

Bu yazı sürekli güncellenecek olup çağdaş epistemolojiye ilgi duyan okuyucular ve genç felsefecilere bir izlek sunmak amacıyla Öncül Analitik Felsefe Dergisi yazarlarından Taner Beyter, Zeynep Vuslat Yekdaneh ile Asım Dilmaçünal tarafından hazırlanmıştır. İçeriğimizde hem çağdaş epistemoloji ile temas etmek adına bazı temel kavramlar ile yaklaşımları tanıtmak hem de uygun Türkçe karşılıklarını tespit etmek istedik. Bazı kavramların ve kelimelerin Türkçe karşılığının hatalı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize ulaşarak görüş bildirin.

Hukuk, toplumsal hayatımızı düzenleyen ve uyulması kamu kuruluşlarınca desteklenen kural/kanun(lar) bütünüdür. Çocuk hukuku ise, hukukun ve kanunların çocuklara özgü düzenlenmesini sağlayan hukukun alt dalıdır.

Çocuk; duyarlı, masum, bağımlı ve gelişmekte olan bir insan varlığıdır; aynı zamanda meraklı ve umut dolu bir canlıdır. Çocuk dönemini, oynayarak, öğrenerek ve kendisini geliştirerek ilerlerse hem kendisi mutlu olur hem de ileride ki yaşamlar için huzur ve mutluluğuna katkıda sağlar. Bu nedenle, bir ülkeyi geliştirmek, barış ve huzur içinde yaşamak isteniliyorsa çocukların sağlıklı büyümelerine katkıda bulunulmalı, aynı zamanda yetenekleri ve ilgi alanları doğrultusunda eğitimler sağlanmalıdır. Çocuğun korunması, onun “bir insan” olarak sevgi ve şefkate lâyık olmasının yanı sıra, toplumun da bir parçası olması fikrine dayanır (İnan, 1968).

“Eternity is awful long time, especially towards the end.” Woody Allen

Albert Einstein’ın yakın arkadaşı Michele Besso’nun cenaze töreninde (1955): “Geçmiş, şuan ve gelecek arasındaki fark, inatçı bir illüzyondan ibarettir.” dediği iddia edilir. Einstein’ın görelilik kuramına kadar kabul gören Newton fiziğinde zamanın mutlak bir değeri vardı ve tüm gözlemcilere göre sabitti. Bu kabul görelilik ile birlikte değişti, artık uzay-zaman kavramında zaman referans bir değer değil. Lee Smolin’in Zamanın Yeniden Doğuşu^[1] adlı kitabında “Zaman, uzayın başka bir boyutundan ibarettir ve anların aktığını deneyimleme hissimiz, arkasında zaman dışı bir gerçeklik barındıran bir yanılsamadan başka bir şey değildir. Bu iddialar dünya görüşünde özgür iradeye veya insan unsuruna yer veren herkese korkunç görünecektir.” bu sarsıcı teori, tek tanrılı dinler için kaderin izahı olabilir. Fakat bu tezi bilimsel olarak destekleyecek kesin veriler henüz elimizde yok. Zamanın doğasına dair çok az şey biliyoruz. Uzay gibi zamanında bir koordinat olması, seçimlerimizi çoktan yaptığımız anlamına geliyor ve insan iradesini ilizyona çeviriyor.