İlk olarak 17 Kasım 2019 tarihinde Çin'in Wuhan kentinde görülmüştür. Şiddetli akut solunum yetmezliği ile ilişkilendirilen virüs, 2020 yılının ilkçeyreğinde tüm dünyaya yayılıp pandemiye yol açmıştır. 26 Haziran 2022 itibariyle yaklaşık 6 milyon 300 bin ölüme neden olan COVID-19'un en belirgin semptomları arasında akut solunum yetmezliğinin yanısıra, atipik pnömoni, ateş, öksürük ve tat-koku kaybı bulunmaktadır. 

İlk ortaya çıktığında "2019 Yeni Koronavirüsü" (İng: "2019 novel CoronaVirus") anlamında 2019-nCoV adı verilen, sonradan "Ağır Akut Solunum Sendromu Koronavirüsü 2" (İng: "Severe Acute Respiratory Syndrome CoronaVirus 2") anlamında SARS-CoV-2 adı verilen virüs, pozitif polariteli tek zincirli bir RNA virüsüdür.^[1][2][3] Virüs, insandan insana bulaşabilen bir solunum yolu hastalığı olan Koronavirüs Hastalığı 2019'a (COVID-19) sebep olmaktadır.^[4]

Cep telefonlarıyla ilgili en yaygın soru işaretlerinden biri, cep telefonu kullanımının kansere neden olup olmadığı veya kanser riskini artırıp artırmadığıdır. Bugüne kadar bu alanda yapılan çalışmalar birbiriyle çelişen sonuçlar elde etmiştir (bunlardan bir tarafa ait bir çalışmayı buradan, diğer tarafa ait bir çalışmayı buradan okuyabilirsiniz).

Bu yazımızda, ABD Ulusal Kanser Enstitüsü'nün bu alanda yaptığı kapsamlı bir soru-cevap listesi üzerinden giderek, aklınıza takılabilecek sorulara yanıtlar vereceğiz ve konu hakkında bilimsel araştırmaların olduğu konumu daha iyi anlamanızı sağlamaya çalışacağız.

Tavşancıl (Aquila fasciata) boyunda dev kahverengi bir kuştur. Dünyanın en büyük baykuşlarındandır. Oldukça iridir. Belirgin kulak tüyleri, kuvvetli gaga ve ayakları vardır. Grimsi kahverengi yüz diskinin belirsiz koyu bir sınırı bulunmaktadır. Sırt ve kanatlar, açık kahverengi üzeri yoğun siyah çizgilidir. Alt kısım ise açık kahverengidir; göğüs yoğun siyah desenli, karın daha temizdir. Bacaklar ve parmaklar krem rengi beyaz tüylerle tamamen kaplıdır. İris turuncu-kırmızı, gaga siyahtır. Gencin kulak tüyleri daha az gelişmiş, üst tarafı ve kanat ile kuyruk örtü tüyleri dar çizgilidir. Uçarken geniş yuvarlak kanatlar, kısa kuyruk ve iri baş belirir, kanatlarını fazla yukarı aşağı oynatmadan, bükmeden ve şaşırtıcı derece hızlı çırpabilir. Uçuşu bir şahini andırır. 58-71 cm uzunluğu, 160-188 cm kanat açıklığı, 1550-4200 gram kütleye erişebilmektedir. Dünya’nın en ağır baykuşlarından biridir.^[1][2]

Bubo cinsi, günümüzde dünyanın en büyük baykuş türlerinin çoğunu içeren 20 mevcut türü kapsamaktadır. Geniş bir fosil kaydına ve mevcut türlerin kıtadaki merkezi dağılımına dayanarak, Bubo cinsinin Afrika'da varlık göstermeye evrimleştiği görünmektedir; ancak erken yayılımların güney Asya'dan da dallandığı gözlemlenmiştir.^[6] Bubo cinsinin diğer bazı türlerinin puhudan türediği ya da en azından yakın bir ortak ataya sahip oldukları düşünülmektedir.^{[6] [7]} Bugüne kadar tanımlanmış 12 adet alttürü bulunur; Bubo bubo hispanus (muhtemelen nesli tükendi), Bubo bubo bubo, Bubo bubo ruthenus, Bubo bubo interpositus, Bubo bubo sibiricus, Bubo bubo yenisseensis, Bubo bubo turcomanus, Bubo bubo tarimensis, Bubo bubo omissus, Bubo bubo hemachalanus, Bubo bubo tibetanus, Bubo bubo nikolskii, Bubo bubo jakutensis, Bubo bubo ussuriensis, Bubo bubo borissowi, Bubo bubo kiautschensis.^[8]

Çoktan seçmeli matematik sınavlarında, eğer cevaba ulaşacak analitik yaklaşım geliştiremediysek, seçenekleri deneyerek çözüme ulaşma yoluna gideriz. Aslında hayatta karşılaştığımız birçok problemi deneme yanılma yöntemi ile çözeriz. Dil öğrenme, enstrüman çalma, bisiklete binme, araba kullanma gibi birçok becerinin analitik sihirli bir formülü yoktur. Eylemi ne kadar çok deneyimlersek, o alanda o kadar uzmanlaşırız. 

Sulama kanalları, matematik, bilardo ve evrim konuları birbirleriyle alakasız görünseler de deneme yanılma yönteminin sıra dışı gücü onları ortak bir paydada birleştirir. 

Akut Promyelositik Lösemi (APL), akut myelositik löseminin (AML) bir alt tipidir. Promyelositler immatür, yani olgunlaşmamış lökositlerdir (beyaz kan hücreleri). Kan hücrelerimiz dolaşıma katılmadan önce kemik iliğinde yeterince "büyümeyi" beklerler. Premyelositleri, lökositlerin "bebeklik" dönemi gibi düşünebilirsiniz. Normalde bu "bebek" hücreler işlevsizdir ve dolaşıma salınmazlar. Ancak bazı mutasyonlar sonucu ortaya çıkan PML-RARA gen varyantı, kemik iliğinde lökosit üretiminin aşırılaşmasına ve dolayısıyla olgunlaşma süreci gelişmeden dolaşıma immatür hücrelerin salınmasına sebep olur. Bu şekilde kontrolünü kaybeden protein kodlayayıcı genlere onkogenler denir. Bununla birlikte kemik iliğinde üretilen eritrositler ve trombositler gibi diğer kan hücrelerinin de üretimi bozulur.

Kısaca özetleyecek olursak:

Ay'ın yüzeyindeki parlak ve koyu lekeleri ne tür kayaların oluşturduğunu merak ettiğiniz oldu mu?

Bu soruya cevaben; USGS (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu, İng: United States Geological Survey), uzaydaki en yakın komşumuzun 4,5 milyar yıllık tarihini açıklamayacak yeni bir harita yayımladı.