Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Coğrafi keşifler ve Rönesans

Rönesans Nedir?

3 dakika
162
Coğrafi keşifler ve Rönesans diyadinnet
  • Blog Yazısı
Emre Can Acer
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Rönesans, Avrupa'da 14. ile 15. yüzyıllarda ortaya çıkmış (13. yüzyıla kadar dayanan) bir gelişmedir. Kelime anlamı "Yeniden Doğuş" olan bu gelişmeyle, Avrupa'da -tabir-i uygunsa- İslam'ın "Altın Çağı" yaşanmıştır. Aynısını dönemin İslam dünyası için de söyleyecek olursak, Antik Yunan'ın "Altın Çağ'ını" yaşamıştır.

Ne demek istediğimi anlamayanlar için konuyu biraz açayım. Avrupa, Ortaçağ denilen dönemde "Karanlık Çağ'ı" yaşarken, dönemin İslam dünyası büyük aydınlar yetiştirmekle meşguldü. Avrupalılar büyüyle vs. ilgilenirken, İslam alimleri kainatın sırlarını çözmekle meşguldü. Misal, Ömer Hayyam şöyle yazıyordu:

"Dedim: Artık bilgiden yana eksiğim yok; Şu dünyanın sırrına ermişim az çok. Derken aklım geldi başıma, bir de baktım: Ömrüm gelip geçmiş, hiçbir şey bildiğim yok."

Tüm Reklamları Kapat

İşte İslam dünyası da bu bilgileri, Antik Yunan'dan çeviriler yaparak kazanmıştı. Sorgulamayı Yunanlılardan (Antik Yunan. Bugün ki Yunan değil) öğrendiler ve kendi yaratıcılıklarını üstüne koyarak, bir kıvılcım olarak aldıklarını ateşe çevirdiler.

Bu bilgilerin Avrupa'ya taşınması da, yine çeviriler sayesinde olacaktır. İslam dünyasından yapılan 12. yüzyıldaki çeviri hareketlenmesi, Rönesans'ın başlaması için sadece bir katkı sunmuştur. İleride değineceğim üzere, coğrafi keşifler, matbaa ve daha birçok etken de etkili olmuştur.

Misal, İbn-i Sina'nın El-Kanun Fi't Tıb (Tıbbın Kanunu) adlı eserinin çevrilmesi, Batı'da modern tıbbın başlamasına vesile oldu.

El-Kanun Fi't Tıb (Tıbbın Kanunu)
El-Kanun Fi't Tıb (Tıbbın Kanunu)
Fikriyat

Bu eserleri saymakla vakit harcamayacağım. Zira daha Ömer Hayyam, Cabir bin Hayyan, Farabi, Kindi, Harizmi ve Biruni gibi pek çok alim var. Eğer araştırmak isterseniz, kaynak olarak kullandığım Fuat Sezgin'in kitaplarını okuyup, konferanslarını dinleyebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Çeviriler batıya İspanya üzerinden yayılmıştır. 12. yüzyılda Afrikalı Konstantin, Tunus'tan getirdiği tıp alanındaki eserleri Salerno'da Latinceye kazandırmıştır. 13. yüzyılda Roma İmparatoru II.Frederick, İslam ilimlerinin yakından öğrenilmesi için 1224'te Salerno'da bir üniversite kurdurmuş ve buraya mütercimler atamıştır.

Çevirilerin Rönesans'a Etkisi

Şüphesiz 12. yüzyılda başlayan çeviri hareketlenmesi çok önemli olmuştur. İlk olarak Arapça yapılan tercümeler, daha sonra Yunanca'dan yapılmaya başlanmıştır. Çevirilerin etkisine gelince, sanırım Avrupalılar mutlak bir doğru olmadığını fark etmişlerdir. Çünkü yaptığı çevirilerden görüyorlar ki, İslam alimleri yaptığı çevirilerinde, "O öyle değil" diyorlar Yunanlılara.

Coğrafi Keşiflerin Rönesans'a Etkisi

Will Durant, "Medeniyetin Temelleri" adlı kitabında şöyle diyor: " Yiyecek ve tabii kaynaklar bakımından toprak verimli ise, eğer nehirler gidiş-gelişi kolaylaştırıyorsa, eğer sahiller tabii limanlarla işlenmişse, ve eğer, hepsinin üstünde, bir millet Atina, Kartaca, Floransa ve Venedik gibi dünya ticaretinin ana yolu üzerindeyse, o zaman coğrafya tek başına hiçbir şey yaratmazsa da medeniyete gülümser, ve onu besler.[1]"

Kristof Kolomb adlı Cenovalı bir denizci, kutsal kitabı değil de, Batlamyüs'u izleyerek Atlas Okyanusu'nu aştı ve daha önce (Vikingler dışında) kimsenin bilmediği ve duymadığı bir adaya ulaştı. Oradaki insanlar kutsal kitaplarda yoktu.[2]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Buradaki insanlar kutsal kitaplarda yoktu...
Buradaki insanlar kutsal kitaplarda yoktu...
İndependent

Bu ve aynı dönemde yapılan pek çok keşif, Avrupa'da kutsal kitaplardan ve din adamlarından şüpheye düşülmesine yol açtı. Aynı dönemde Avrupa'ya matbaanın da gelmiş olduğunu unutmayın. Kristof Kolomb'u, altı yıl sonra Vasco de Gama'nın Hindistan seferi takip etti.

Coğrafi keşiflerin din kitaplarını yalanlamaları, ilk kez Avrupa'da dini otoritenin sallanmasına neden olacaktı. Bunu Protestan kiliselerinin oluşumu ve Martin Luther'in, Papa'ya "Şeytan" demesi takip edecekti.

Martin Luther
Martin Luther
Alinea

Bunları bilimsel gelişmeler takip etti. İşte tüm bunlar Avrupa'nın başarısının kısa bir hikayesi. İslam dünyasının Yunanlılar'dan aldığı meşaleyi, onlar da bizden aldılar. İslam dünyasının geri kalışı ile ilgili pek çok fikir var. Moğol İstilası, Gazali'nin vahiyi akıldan üstün tutması gibi.

Lakin artık çok geç. Şuan da yapmamız gereken, önümüzde kalan küçük közlerle ateşi tekrardan yakmaktır. Bu da okul kitaplarından evrimi kaldırarak, eğitime dini sokarak olmuyor.

Konu Hakkında Okunulması Gereken Kitaplar

  • Fuat Sezgin - Bilim Tarihi Sohbetleri
Fuat Sezgin'in "Bilim Tarihi Sohbetleri"
Fuat Sezgin'in "Bilim Tarihi Sohbetleri"
Kitapyurdu
  • Will Durant- Medeniyetin Temelleri
Will Durant - Medeniyetin Temelleri
Will Durant - Medeniyetin Temelleri
1000kitap
  • A.M Celal Şengör - Bilgiyle Sohbet
A.M Celal Şengör - Bilgiyle Sohbet
A.M Celal Şengör - Bilgiyle Sohbet
D&R
Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ A. M. Celal Şengör. Bilgiyle Sohbet. Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. sf: 39.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/12/2024 17:59:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14725

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Sars-Cov-2
Genetik Değişim
Arkeoloji
Yok Oluş
Ağız
Kuantum
Tarih
Test
Kedi
Yılan
Toplumsal Cinsiyet
Devir
Evcil Hayvanlar
Biliş
Özel Görelilik
Travma
Galaksi
Kozmoloji
Viral
Okyanus
Balık Çeşitliliği
Siyah
Hastalık Dağılımı
Işık Hızı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close