Şu anda harika bir zamanda yaşıyoruz. Çünkü bundan sadece 1-2 yüzyıl önce bilim daha yeni doğuyordu. Hiçbir teknoloji henüz yeterli seviyede değildi. Şu anda ise birçok teknolojimiz, eskiden olduğundan çok çok daha iyi. Orion Nebulası'nın 130 yıl arayla çekilmiş iki fotoğrafı da bunu güzel bir şekilde gösteriyor.

Ancak bir de şunu düşünün: Sadece 21. yüzyıldayız! Bu süre zarfının son 600-700 yılında bildiğimiz anlamıyla bilim var. Bunun ise sadece son 200-300 senesinde bilim gerçek anlamıyla yükselişte. Yani aslında halen bilimin emekleme evrelerindeyiz!

Bonobo (Pan paniscus), şempanzelerle birlikte Pan cinsini oluşturan iki türden biridir. Günümüzde şempanzelerden farklı bir tür olarak kategorize edilseler de, ilk keşfedildiklerinde fiziksel benzerliklerinden ötürü şempanzelerin (Pan troglodytes) bir alttürü olduklarına inanılmıştır.

Bonoboların vücutları ve suratları siyah kıllarla kaplıdır ancak yüzlerinde, kulaklarında, parmaklarında, ellerinin içleri ve ayaklarının altlarında kıl bulunmaz. İnce bir üst gövdeye, dar omuzlara, ince boyuna, uzun kollara, bacaklara ve büyük, uzun parmaklı ellere sahiptirler. Kolları bacaklarından daha uzun, esnek ve güçlüdür. Koyu renkli yüzleri, büyük pembe dudakları, geniş burun delikleri ve ortadan ayrılmış saçları, en önemli ayırt edici fiziksel özellikleridir. Erkekleri 34 ila 60 kg, dişileri ise ortalama 30 kg civarında olurlar.

Bir önceki yazımızda, insanların kendi kendilerine zarar verme davranışlarını incelemiş, bunu önlemek için neler yapabileceğimize bakmıştık. Bu yazıda ise intihar kavramına odaklanacağız. Çünkü insanın ruhsallığı yaşam dürtüsüne yaklaştıkça kurucu, uzaklaştıkça ise yıkıcı bir hal alabilir. Hangisine daha yakın olacağımızı ise erken çocukluk döneminde kurduğumuz ilişkiler, mizacımız, genetik yatkınlarımız ve travmatik deneyimlere verdiğimiz ruhsal tepkilerin tümü belirler. Akılda tutulmalıdır ki, yaşam ve ölüm dürtüsü sadece bir ucunda durabileceğimiz, katı ve değişmez ruh halleri değildir. Hayatımız bu iki dürtü arasında salınarak geçer. Ancak, intihar (özkıyım) kişinin benliğine yönelmiş olan ölüm dürtüsünün serbest kalarak, maskelerinden arınarak bütün şiddetiyle karşımızda durduğu zorlu bir ruh halidir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün yapmış olduğu açıklamalara göre, her yıl intihar nedeniyle 800 bin insan hayatını kaybediyor. Dünyada her 40 saniyede bir kişi hayatına son veriyor ve her 20 intihar teşebbüsünden biri ölümle sonuçlanıyor.

Şizofreni, zihinsel süreçleri etkileyen, patofizyolojisi hala tam olarak aydınlatılamamış önemli bir hastalıktır. Her ne kadar isim olarak literatüre 100 sene önce girmiş olsa da ayrıntılı olarak incelenmesi, teknolojiye bağlı olduğundan yakın geçmiş diyebileceğimiz bir dönemde, son 20-30 senede gerçekleşmiştir. Bu açıdan araştırmaların yoğun olarak gerçekleştiği, hastalığın etiyolojisine ve prognozuna dair bilgilerin sürekli değişip geliştiği bir alandır. Hastalığın birçok risk faktörünün olması, beynin farklı bölgelerini etkilemesi de kapsamlı bir teori oluşturulmasını zorlaştırmıştır.

Hastalığın semptomlarının hastalarda farklılık göstermesi ve semptomların farklı baskınlıklarda bulunmaları gözetilerek hastalık farklı alt gruplara ayrılmıştır. Bu konuda farklı ekoller bulunsa da DSM-IV'e (Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı) göre hastalığın beş tane alt tipi vardır. Bunlar:

Dilimizdeki tat algılayıcı bölgelere neden "tat tomurcukları" dendiğini hiç düşündünüz mü? Çünkü mikroskop altında bakıldığında, gerçekten de tomurcuk gibi gözükmektedirler!

Her insanda ortalama 2000-8000 adet bulunan bu tomurcukların içerisinde tat reseptörleri (alıcıları) bulunur.

Coats hastalığı, çocukluk çağında başlayan ve nadir görülen ilerleyici bir retinal damar hastalığıdır. Bu hastalık, retinadaki kan damarlarının anormal bir şekilde genişlemesi ve sızıntı yapmasıyla karakterizedir.^[1] Hastalığın erken evrelerinde retina üzerinde küçük kanamalar ve eksüdatif birikimler görülür. İleri evrelerde ise retina dekolmanı ve kalıcı görme kaybına neden olabilir.

Coats hastalığı genellikle tek gözde ortaya çıkar ve erkek çocuklarda daha sık görülür. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir. Coats hastalığının semptomları arasında görme bulanıklığı, gece körlüğü ve gözde sarımsı bir parlaklık yer alır. Bu belirtiler genellikle tek gözde ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir.

Dünya nüfusunun artmasıyla gıda tüketimi de artarken, gıda üretimi aynı oranda artmıyor. Hatta Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre, sınırlı kaynaklardan üretilebilen gıdaların yaklaşık %5'i böcek istilası veya hasat sonrası bozulma nedeniyle kullanılamaz hale geliyor. Ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) açıklamasına göre, dünyadaki ölümlerin %35'inin gıda kaynaklı salgınlar ve parazitlerden kaynaklandığı bildirildi. Tüm bu nedenlerle gıda güvenliğini sağlamak, yani sağlıklı ve besin değerini korumak için yüzyıllardır çeşitli ürün ve teknolojiler geliştirilmiştir.

Gıdanın yüksek enerji ışınlarına maruz bırakılarak bir muhafaza sürekliliği olan "gıda ışınlaması", ürün güvenliği, mikroorganizmalardan korunma, raf ömrü gibi iyileştirmeler için 20. yüzyılın ikinci yarısında ön plana çıkmıştır. Gıdaların ışınlanması ile birlikte ışınlanmış gıdaların güvenliği tüm dünyada araştırılmaya başlanmıştır.