Dişler sadece ağız içinde değil, vücudun farklı bölgelerinde de gelişebilir. Bu durum, “ektopik diş” olarak adlandırılır ve genellikle diş arkının dışında veya uygun olmayan pozisyonlarda oluşmasına yol açar.

Genetik yatkınlık, ektopik dişlerin oluşumunda önemli bir rol oynar. Bazı genetik sendromlar, ektopik dişlerin gelişim riskini artırabilir.

Örneğin, “Treacher-Collins” sendromu, yüz bölgesinde ciddi kusurlara yol açabilen kalıtsal bir hastalıktır ve bu sendroma sahip bireylerde ektopik dişler daha sık gözlemlenir.

Diş gelişimi sırasında enfeksiyonlar, dişlerin normal sürme yolunu değiştirebilir. Özellikle süt dişleri ve kalıcı dişler arasındaki geçiş döneminde yaşanan enfeksiyonlar, dişlerin beklenmedik yerlerde oluşmasına yol açabilir.

Ağız bölgesine alınan darbeler veya yaralanmalar da ektopik dişlerin gelişimini etkileyebilir.

Ektopik dişler genellikle belirti vermez ve çoğu zaman tesadüfen diş hekimi muayeneleri sırasında tespit edilir. Ancak bazı durumlarda bu dişler estetik veya fonksiyonel sorunlara yol açabilir.

Örneğin ektopik bir diş; bitişik dişlerin hizasını bozabilir, çiğneme işlevini etkileyebilir ve dişlerin sağlığına zarar verebilir.

🧑🏻‍💻 Yazar: Melisa Bozkurt
🧑🏻‍💻 Editör: Ayşegül Şenyiğit Özdil

ℹ️ Bu içerik, Evrim Ağacı internet sitesinden derlenerek hazırlanmıştır. Derleme sırasında bazı önemli detaylar kaybolmuş olabilir. Konu hakkında eksiksiz bilgi almak ve kaynaklarımızı görmek için içeriği lütfen evrimagaci.org üzerinden okuyunuz.

Güney Kutbunda Gün Doğumu

Güney kutbunda gün doğumu başkadır. Genellikle hoş bir manzara, aylarca süren karanlığı takip eder ve güneş ışığının aydınlattığı, aylarca sürecek olan dönem başlar. Dünya’nın kutuplarında, orta enlemlerdekinin aksine Güneş’in doğması haftalar alabilir. Bir kutupta gün doğumu, Dünya’nın dönüşünden değil, Dünya’nın eksen eğikliği sebebiyle Güneş’in etrafındaki dönüşten kaynaklanır. Dünya’nın atmosferi olmasaydı kutuplarda Güneş ilk olarak ekinoksta görülecek olsa da, Dünya’nın atmosferinin mercek etkisi ve Güneş diskinin boyutu Güneş’in tepesinin yaklaşık iki hafta erken görünmesine neden olur. İki hafta önce çekilen fotoğrafta, Güneş, Dünya’nın Güney kutbundaki uçsuz bucaksız donmuş manzaranın ufkunda zirve yapıyor. Gerçek Güney kutbu, iletişim kulesinin sadece birkaç metre solundadır. Bu kutupsal gün doğumu çekimi, Güneş yeşil bir flaşla örtülü göründüğü için özellikle fotojeniktir.

5 Ekim 2021 Günün Astronomi Fotoğrafı (NASA APOD)

📸 Kaynaklar ve Katkıda Bulunanlar:
Görsel Kaynağı ve Telif Hakkı: Martin Wolf (U. Wisconsin), IceCube Neutrino Obs., NSF; ht: Alice Allen
Çeviren: Ege Can Karanfil

🔗 Tüm APOD içeriklerini görmek için:
https://evrimagaci.org/apod

Günümüzde izleyicilerin bir filmi izlerken karşılaştıkları en büyük kaygılardan biri “spoiler” yani film hakkında önceden bilgi sahibi olmaktır.

Peki, bu bilgi gerçekten de film deneyimini olumsuz etkiliyor mu?

Çoğu izleyici, bir film izlenmeden önce olayların gelişimi hakkında bilgi sahibi olmanın, izleme deneyimini bozabileceğini düşünüyor.

Ancak spoiler’ın etkileri üzerine yapılan çalışmalar, durumun düşündüğümüzden daha karmaşık olduğunu gösteriyor. Araştırmalar, izleyicilerin spoiler bilgisine sahip olduklarında, filmin içeriğini daha iyi anlayabildiklerini ve bu bilgilerin izleme deneyimini daha tatmin edici hale getirdiğini ortaya koyuyor.

Spoiler bilgisi, izleyicilerin olayların akışını daha iyi takip etmelerine yardımcı olarak karakter gelişimi ve film temaları üzerinde daha derinlemesine düşünmelerini sağlayabiliyor.

Ancak biliyoruz ki tüm spoilerlar eşit değildir. 😅
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!

📝 Yazar: Angela Lashbrook
✍🏻 Çeviren: Ayda Uzel
🖥️ Editör: Ayla Ateş

ℹ️ Bu içerik, Evrim Ağacı internet sitesinden derlenerek hazırlanmıştır. Derleme sırasında bazı önemli detaylar kaybolmuş olabilir. Konu hakkında eksiksiz bilgi almak ve kaynaklarımızı görmek için içeriği lütfen evrimagaci.org üzerinden okuyunuz.

Las Campanas Gözlemevi Üzerindeki Undulatus Bulutları

Bu bulutlara ne olmuş böyle? Bu uzun ince bulutlar, ilk bakışta dünyaca ünlü bir gözlemevini işaret ediyor gibi görünseler de olay aslında bundan ibaret değil. Bulutların bu denli keskin bir şekilde birbirlerinden ayrılmalarının nedeni, Dünya'nın alt atmosferinde gerçekleşen etkileyici periyodik hava akımlarının tesadüfen üst üste binmesidir. Bir Asperitas bulutu türü olan Undulatus bulutları, genelde havadaki opak su damlacıklarının yoğunlaşmasına neden olacak kadar soğuk zirvelerde oluşur. Bu manzarayı çerçeveleyen panorama ise geniş açılı yapısı nedeniyle bulutların tepe üzerinde birleştiği yanılsamasına yol açıyor. Üstelik bu tepede gerçekten Şili'nin Atacama Çölü'nde yer alan ve Carnegie Bilim Enstitüsü'ne (CIS) ait olan dünyaca ünlü Las Campanas Gözlemevi bulunuyor. Bir hayli uzaktaki gözlemevine daha dikkatli bakıldığında ise çift hâlindeki 6,5 metrelik Macellan Teleskopları görülebiliyor. Eylül ayının sonlarında meydana gelen bu etkileyici manzara her ne kadar tesadüfi bir şekilde gerçekleşmiş olsa da hızlı düşünen bir fotoğrafçı, telefonunu kullanarak bu fırsatı değerlendirip anı ölümsüzleştirmeyi başarmış.

19 Kasım 2024 Günün Astronomi Fotoğrafı (NASA APOD)

📸 Kaynaklar ve Katkıda Bulunanlar:
Görsel Kaynağı & Copyright: Yuri Beletsky (Carnegie Las Campanas Observatory, TWAN); h/t: Alice Allen
Çeviren: Tolunay Dündar

🔗 Tüm APOD içeriklerini görmek için:
https://evrimagaci.org/apod

Pacman Bulutsusu'ndaki Toz ve Yıldızlar

Yıldızlar, içinden doğdukları yoğun ve karanlık moleküler bulutları şekillendirerek devasa ve karmaşık toz heykelleri yaratabilirler. Yıldızların, ortaya koydukları bu detaylı eserleri yontmak için kullandıkları araçlarsa yüksek enerjili ışık ve süratli yıldız rüzgârlarıdır. Kendilerinin bu süreçte ürettikleri ısı, karanlık moleküler tozları buharlaştırmanın yanı sıra ortamdaki hidrojen gazının dağılmasına ve parlamasına neden olur. Görselde IC 1590 olarak adlandırılan yeni bir açık yıldız kümesinin, şekli nedeniyle Pacman Bulutsusu olarak anılan salma bulutsusu NGC 281'in karmaşık yıldızlararası toz yapılarının etrafında oluşumunu tamamlamak üzere olduğu görülmekte. Merkezin hemen üzerinde bulunan toz bulutu, kütleçekimsel olarak çökerek yıldız veya yıldızlar oluşturabileceği için Bart Damlacığı olarak sınıflandırılmaktadır. Pacman Bulutsusu, Kraliçe (Lat: "Cassiopeia") takımyıldızına doğru yaklaşık 10.000 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır.

18 Kasım 2024 Günün Astronomi Fotoğrafı (NASA APOD)

📸 Kaynaklar ve Katkıda Bulunanlar:
Görsel Kaynağı ve Telif Hakkı: Malcolm Loro
Çeviren: Osman Akman
Çeviri Editörü: Tolunay Dündar

🔗 Tüm APOD içeriklerini görmek için:
https://evrimagaci.org/apod