VÜCUT PLANI NEDİR?
Canlıların Sınıflandırmasında bir detay : Vücut Planlaması
Vincent Stevenson
- Blog Yazısı
Canlılar bilindiği üzere birçok kategori altında sınıflandırılabilir. Bunlara örnek habitatlar, simetri, organizasyon düzeyleri veyahut germ tabakası gibi mevzular olabilir. Peki bu kıstaslardan biri olan vücut planı (body plan) nedir?
VÜCUT PLANI VE KATEGORİLER
Hayvanlar üç farklı vücut planı gösterirler. Bunlar :
1- Hücre Kümesi Planlaması
2-Kör Kese (Blind sac) Planlaması
3-Tüp içindeki tüp (Tube within the tube) Planlaması
Peki bunlar nedir? Beraber öğrenelim.
HÜCRE KÜMESİ PLANLAMASI
Bu planlamaya sahip canlılarda vücut sadece bir hücre topluluğudur. "Por" (İngilizce : Pore) denilen hücresel boşluklarda boşaltım ve alım işlemleri yapılır. Örnek : Süngerler
KÖR KESE (BLIND SAC) PLANLAMASI
Bu durumdaki canlılar, doku veya organ seviyesinde organizasyona sahiptir. Organizmanın besin alımı için tek bir açıklığı vardır ve bu gözenek aracılığıyla atıklar vücuttan dışarı atılır. Aynı hücre kümesi planlamasına benziyor olmasına rağmen buradaki organ ve doku önemli bir kıstastır. Örnek : Yassı Solucanlar
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
TÜP İÇİNDEKİ TÜP (TUBE WITHIN TUBE) PLANLAMASI
Bu durumda, vücut iki tüpten oluşur. Tüplerden biri vücudun duvarı tarafından, ikincisi ise sindirim sistemi tarafından oluşturulur. Yani canlının iki açıklığı vardır. Biri ön tarafta yiyecek alımı için, diğeri ise arka uçta sindirilmemiş yiyeceklerin boşaltımı için kullanılır. Bu canlılarda iki farkı şekilde olmaktadır. Bunlar : Protostomes (İlk Ağızlılar) ve Deuterostomes (İkinci Ağızlılar).
İlk Ağızlılar (Protostomes) : "Proto" anlamdan da anlaşılacağı üzere İLK demektir. "Stoma" sözcüğü ise AĞIZ anlamına gelmektedir. Protostomes canlılar embriyo dönemindeyken önce ağız oluşturup, sonrasında anüsü oluşturan canlılara verilen özel bir addır. Örnek : Yassı Solucanlar, Halkalı Solucanlar, Yumuşakçalar.
İkinci Ağızlılar (Deuterostomes) : "Deutero" anlamdan da anlaşılacağı üzere İKİNCİ demektir. "Stoma" sözcüğü ise AĞIZ anlamına gelmektedir. Deuterostomes canlılar, Protostomes canlıların aksine embriyonik gelişim sırasında önce anüsü daha sonra ağızı oluşturan canlı türlerine verilen özel addır. Örnek : Echinodermatalar, Hemikordalılar, Kordalılar.
Göründüğü gibi aslında vücut planlaması kendi içinde şekillere ayrılan ve sistematiği olan önemli sınıflandırma araçlarından sadece biridir.
-
8
-
8
-
8
-
6
-
5
-
4
-
3
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/10/2024 09:35:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15526
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
