Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

DİNOZORLARI DÜNYA'DAN SİLEN ŞEY YILDIZ OLABİLİR Mİ?

En popüler yok oluş teorisine yakından bir bakış.

5 dakika
1
DİNOZORLARI DÜNYA'DAN SİLEN ŞEY YILDIZ OLABİLİR Mİ? LiveScience
  • Blog Yazısı
Mezozoik Çağın Son Anları
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Eğitim hayatınız boyunca mutlaka yok oluş kavramını duymuşsunuzdur hatta belgesellerde ya da haber kanallarında da kitlesel yok oluş kavramından her sene mutlaka bahsedilir. Aslında bu iki kavram aynı anlama gelmektedir ve "Olağan dışı çok sayıda türün aynı anda ya da sınırlı bir zaman dilimi içinde ortadan kalktığı Dünya tarihi dönemlerine verilen bir isimdir". Ve günümüzde de 6. Kitlesel Yok Oluşa girdiğimizi söyleyebilirim. Peki altıncı yok oluşa gelene kadar gerçekleşen beş yok oluş nedir? Öncelikle bunlara bir bakalım.

[1]1- Ordovisyen-Silüriyen Yok Oluşu: 445-444 Ma. Tüm türlerin %85'i yok oldu.

2- Geç Devoniyen Yok Oluşu: 372-359 Ma.

Tüm Reklamları Kapat

3- Permiyen-Triyas Yok Oluşu: 252-251 Ma. Tüm türlerin yaklaşık %96'sı yok oldu.

4- Triyas-Jurasik Yok Ouşu: 201.3 Ma.

5- Kretase-Paleojen Yok Oluşu: 66 Ma. Tüm canlıların %75'i yok oldu.

Dünyadaki 5 Büyük Yok Oluş
Dünyadaki 5 Büyük Yok Oluş
Lumen

Burada da gördüğünüz gibi Dünya kendini yenilemeyi ve bir şekilde çeşitlenmeyi başarmıştır. Bu beşi arasında ise sonuncu olan yani Kretase-Paleojen yok oluşu en meşhurudur desem yeridir. Çünkü hepimizin illa çocukken merak ettiğimiz ve dünyamıza milyonlarca yıl egemen olmuş dinozorları ortadan kaldıran bir şeyi kim merak etmez ki?

Tüm Reklamları Kapat

Bu yok oluşa sebep olan bir sürü komple teorileri vardır. Bunlardan bazılarını saymak gerekirse;

1- Meteor

2- Volkanlar

3- Pandemi (Çok tuhaf gözükse de sivrisineklerin o dönemde bugün olduğu gibi sıtmayla dinozorları hasta edebileceği düşünülüyor)

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

4- Süpernova

İşte bu komplo teorilerinden ilki olan meteor aslında rastlantısal bir şekilde dünyaya çarpmış olabilir mi? Yoksa bir güç onu buraya mı itti? İşte bu soruları düşünen bazı bilim adamları cevabı "Yıldız" olarak düşünüyor hatta Güneş'in Kız Kardeşi olduğunu!

YOK OLUŞ ANALİZLERİ

Dünya'nın geçmişinde sadece bir değil, birden fazla yok oluş yaşadığı biliniyordu. Bulunan ve yaşları belirlenen büyük kraterlerin sayısına göre bu yok oluşlar kabaca her 26 ila 30 milyon yılda bir gerçekleşmiş gibi görünüyor. Bunların nedenlerine ilişkin olarak, düzenli volkanik faaliyetlerden Güneş Sistemi'ndeki gizli bir dev gezegene kadar bir dizi teori öne sürüldü. Nemesis fikri, araştırılabilir gibi görünen yeni bir teori ortaya attı.

NEMESIS NEDİR?

[2]1984 yılında bir grup astronom oldukça tartışmalı bir makaleyle (M. Davis, P. Hunt ve R. Muller) her 26 ila 30 milyon yılda bir, Güneşimize eşlik eden bir yıldızın Güneş Sistemi'nin yanından geçerek Güneş Sistemi'nin sınırlarındaki asteroitleri ve kuyrukluyıldızları (Kuiper Kuşağı ve Oort Bulutu'ndakiler) dağıtabileceğini ve bazılarını bize doğru gönderebileceğini öne sürdüler. Bu yıldıza Yunan intikam tanrıçasından esinlenerek Nemesis ya da Ölüm Yıldızı adını koydular.

Tüm Reklamları Kapat

Tahmini Nemesis Görüntüsü
Tahmini Nemesis Görüntüsü
Space.com

NEMESİS'İN MUHTEMEL ÖZELLİKLERİ

Üç astronom bunun büyük olasılıkla galaksimizdeki en yaygın yıldız olan bir kırmızı cüce olduğunu söylüyorlar. Bu yıldız Güneş'in üçte birinden daha küçük ve binde biri kadar parlak olduğu için görünmesi zor olacaktır. Uzun yolculuğunu en uzak noktası olan, yaklaşık üç ışıkyılı mesafeden yarım ışıkyılı mesafeye, yani Güneş'ten yaklaşık bir ışıkyılı mesafeye kadar uzanan Oort Bulutu'nun içine götürür. Ekip tarafından yapılan hesaplamalar, böyle bir yıldızın bu yörüngeyi yaklaşık bir milyar yıl boyunca sürdürmesinin mümkün olabileceğini gösterdi. Şu an da en uzak noktada olduğunu ve 15 milyon yıldan daha uzun bir süre içinde bize doğru geri döneceğini ve muhtemelen başka bir kitlesel yok oluşa neden olacağını öne sürdüler.

Nemesis ve Yörüngesi
Nemesis ve Yörüngesi
SKY Lights

NEMESİS'İN İZİNDEN

Tüm Reklamları Kapat

[3]1984'ten beri bilim insanları gökyüzünü böyle bir cisim için tarıyorlar. Giderek daha güçlü teleskoplar ve araştırmalar geliştirildikçe, Nemesis olarak tanımlanabilecek nesneler için çevremizi araştırdılar.

Kozmik mahallemizin en kapsamlı araştırması NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi (WISE) tarafından gerçekleştirildi. Bu uzay teleskobu, 2013'de belki de en önemli keşiflerinden birini gerçekleştirdi. 6,5 ışıkyılı uzakta bir kahverengi cüce keşfetti. Ancak bu sistemin Nemesis olma ihtimali çok düşüktü çünkü Güneş'in yörüngesinde olmayacak derecede hızlı hareket ediyordu.

GÜNEŞ'İN İKİZ KARDEŞİ OLABİLİR Mİ?

Haziran 2017'de yayınlanan bir makalede, Güneşimiz gibi tüm yıldızları çiftler hâlinde oluştuğunu öne sürdü. Bu, Güneşimizin geçmişte bir yoldaşı olduğu keşfine dayanıyordu. Anlaşılır bir şekilde, bu Nemesis fikrini tekrar ön plana çıkardı. Kütle olarak Güneşimize benzeyen bir yoldaş, 4.6 milyar yıl önce Güneş doğduğunda yörüngesinde düzinelerce kez dönüyor olmalıydı. Yaklaşık bir milyon yıl sonra da bir daha geri dönmemek üzere uzaklara savrulmuş olmalıydı. Eğer Güneşimizin gerçekten bir yoldaşı varsa, ki bu Nemesis'in varlığından çok daha olası görünüyor, muhtemelen şu anda binlerce ışıkyılı uzakta ve onu bulmamız pek olası değil.

Tüm Reklamları Kapat

DİNOZORLARIN YOK OLUŞU VE NEMESIS

Bilim camiasında genel kabul gören Kretase-Paleojen yok oluşunun sebebi meteordur. Peki bu meteor özelinde ne biliyoruz?

Chicxulub Krateri, Meksika'nın Yucatán Yarımadası'nın altında gömülü olan bir tarihöncesi gök taşı krateridir. Kraterin merkezi, adını aldığı Chicxulub kasabası yakınlarından bulunmasından kaynaklanmaktadır. Çapı 180 kilometreden fazla olan krater, Dünya üzerinde çarpma sonucu meydana geldiği doğrulanan en büyük yapılardan biridir. Kraterin oluşmasına neden olan gök taşının çapı en az 10 kilometreydi. Mart 2010'da, paleontoloji, jeokimya, iklim modellemesi, jeofizik ve sedimantoloji alanlarında 20 yıldır toplanan verileri kapsayan mevcut kanıtlar, 33 kurumdan 41 uluslararası uzman tarafından yapılan kapsamlı analizinden sonra, "Chicxulub'a çarpan gök taşının Kretase-Paleojen sınırında dinozorlar dâhil olmak üzere Dünya üzerindeki canlı türlerinin yaklaşık %70'inin kitlesel yok oluşunu tetiklediği" sonucuna varmışlardır. Bu konu üzerine komplo iddialarının ve bazı verilerin eşiğinde Nemesis'in zamanında yörüngesinde bulunan Oort Bulutu'na yaklaşmasıyle beraber Kuiper Kuşağı veyahut Oort Bulut'undaki asteroitleri yörüngesinden saptırarak bir tanesinin Dünya'ya çarpmasını ve böylelikle milyonlarca yıl hüküm sürmüş dinozorların çağını yeryüzünden sildiği düşünülmektedir.

Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 7
  • Tebrikler! 7
  • Bilim Budur! 7
  • İnanılmaz 7
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ H. Ritchie, et al. (2024). There Have Been Five Mass Extinctions In Earth's History. Our World in Data. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ S. C. Staff. Nemesis Star Theory: The Sun's 'Death Star' Companion. (21 Temmuz 2017). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Space | Arşiv Bağlantısı
  • ^ R. A. Muller. Son 3,5 Milyar Yıldaki Ay Çarpma Kaydının Ölçümü Ve Nemesis Teorisi Için Çıkarımlar. Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2024. Alındığı Yer: R. A. Muller | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/01/2025 16:58:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18374

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jinekoloji
Rna
Ses Kaydı
Yapay Zeka
Yağ
Beslenme
Gelişim
Şehir
Uydu
Kanser
Böcek Bilimi
Tardigrad
Gezegen
Akademik
Savaş
Uzay
Eşeyli Üreme
Buz
Eşey
Bağışıklık Sistemi
Çiftleşme
Periyodik Cetvel
Evrim Ağacı
Komplo
Makina Mühendisliği
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close