DİNOZORLARI DÜNYA'DAN SİLEN ŞEY YILDIZ OLABİLİR Mİ?
En popüler yok oluş teorisine yakından bir bakış.
Eğitim hayatınız boyunca mutlaka yok oluş kavramını duymuşsunuzdur hatta belgesellerde ya da haber kanallarında da kitlesel yok oluş kavramından her sene mutlaka bahsedilir. Aslında bu iki kavram aynı anlama gelmektedir ve "Olağan dışı çok sayıda türün aynı anda ya da sınırlı bir zaman dilimi içinde ortadan kalktığı Dünya tarihi dönemlerine verilen bir isimdir". Ve günümüzde de 6. Kitlesel Yok Oluşa girdiğimizi söyleyebilirim. Peki altıncı yok oluşa gelene kadar gerçekleşen beş yok oluş nedir? Öncelikle bunlara bir bakalım.
[1]1- Ordovisyen-Silüriyen Yok Oluşu: 445-444 Ma. Tüm türlerin %85'i yok oldu.
2- Geç Devoniyen Yok Oluşu: 372-359 Ma.
3- Permiyen-Triyas Yok Oluşu: 252-251 Ma. Tüm türlerin yaklaşık %96'sı yok oldu.
4- Triyas-Jurasik Yok Ouşu: 201.3 Ma.
5- Kretase-Paleojen Yok Oluşu: 66 Ma. Tüm canlıların %75'i yok oldu.
Burada da gördüğünüz gibi Dünya kendini yenilemeyi ve bir şekilde çeşitlenmeyi başarmıştır. Bu beşi arasında ise sonuncu olan yani Kretase-Paleojen yok oluşu en meşhurudur desem yeridir. Çünkü hepimizin illa çocukken merak ettiğimiz ve dünyamıza milyonlarca yıl egemen olmuş dinozorları ortadan kaldıran bir şeyi kim merak etmez ki?
Bu yok oluşa sebep olan bir sürü komple teorileri vardır. Bunlardan bazılarını saymak gerekirse;
1- Meteor
2- Volkanlar
3- Pandemi (Çok tuhaf gözükse de sivrisineklerin o dönemde bugün olduğu gibi sıtmayla dinozorları hasta edebileceği düşünülüyor)
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
4- Süpernova
İşte bu komplo teorilerinden ilki olan meteor aslında rastlantısal bir şekilde dünyaya çarpmış olabilir mi? Yoksa bir güç onu buraya mı itti? İşte bu soruları düşünen bazı bilim adamları cevabı "Yıldız" olarak düşünüyor hatta Güneş'in Kız Kardeşi olduğunu!
YOK OLUŞ ANALİZLERİ
Dünya'nın geçmişinde sadece bir değil, birden fazla yok oluş yaşadığı biliniyordu. Bulunan ve yaşları belirlenen büyük kraterlerin sayısına göre bu yok oluşlar kabaca her 26 ila 30 milyon yılda bir gerçekleşmiş gibi görünüyor. Bunların nedenlerine ilişkin olarak, düzenli volkanik faaliyetlerden Güneş Sistemi'ndeki gizli bir dev gezegene kadar bir dizi teori öne sürüldü. Nemesis fikri, araştırılabilir gibi görünen yeni bir teori ortaya attı.
NEMESIS NEDİR?
[2]1984 yılında bir grup astronom oldukça tartışmalı bir makaleyle (M. Davis, P. Hunt ve R. Muller) her 26 ila 30 milyon yılda bir, Güneşimize eşlik eden bir yıldızın Güneş Sistemi'nin yanından geçerek Güneş Sistemi'nin sınırlarındaki asteroitleri ve kuyrukluyıldızları (Kuiper Kuşağı ve Oort Bulutu'ndakiler) dağıtabileceğini ve bazılarını bize doğru gönderebileceğini öne sürdüler. Bu yıldıza Yunan intikam tanrıçasından esinlenerek Nemesis ya da Ölüm Yıldızı adını koydular.
NEMESİS'İN MUHTEMEL ÖZELLİKLERİ
Üç astronom bunun büyük olasılıkla galaksimizdeki en yaygın yıldız olan bir kırmızı cüce olduğunu söylüyorlar. Bu yıldız Güneş'in üçte birinden daha küçük ve binde biri kadar parlak olduğu için görünmesi zor olacaktır. Uzun yolculuğunu en uzak noktası olan, yaklaşık üç ışıkyılı mesafeden yarım ışıkyılı mesafeye, yani Güneş'ten yaklaşık bir ışıkyılı mesafeye kadar uzanan Oort Bulutu'nun içine götürür. Ekip tarafından yapılan hesaplamalar, böyle bir yıldızın bu yörüngeyi yaklaşık bir milyar yıl boyunca sürdürmesinin mümkün olabileceğini gösterdi. Şu an da en uzak noktada olduğunu ve 15 milyon yıldan daha uzun bir süre içinde bize doğru geri döneceğini ve muhtemelen başka bir kitlesel yok oluşa neden olacağını öne sürdüler.
NEMESİS'İN İZİNDEN
[3]1984'ten beri bilim insanları gökyüzünü böyle bir cisim için tarıyorlar. Giderek daha güçlü teleskoplar ve araştırmalar geliştirildikçe, Nemesis olarak tanımlanabilecek nesneler için çevremizi araştırdılar.
Kozmik mahallemizin en kapsamlı araştırması NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi (WISE) tarafından gerçekleştirildi. Bu uzay teleskobu, 2013'de belki de en önemli keşiflerinden birini gerçekleştirdi. 6,5 ışıkyılı uzakta bir kahverengi cüce keşfetti. Ancak bu sistemin Nemesis olma ihtimali çok düşüktü çünkü Güneş'in yörüngesinde olmayacak derecede hızlı hareket ediyordu.
GÜNEŞ'İN İKİZ KARDEŞİ OLABİLİR Mİ?
Haziran 2017'de yayınlanan bir makalede, Güneşimiz gibi tüm yıldızları çiftler hâlinde oluştuğunu öne sürdü. Bu, Güneşimizin geçmişte bir yoldaşı olduğu keşfine dayanıyordu. Anlaşılır bir şekilde, bu Nemesis fikrini tekrar ön plana çıkardı. Kütle olarak Güneşimize benzeyen bir yoldaş, 4.6 milyar yıl önce Güneş doğduğunda yörüngesinde düzinelerce kez dönüyor olmalıydı. Yaklaşık bir milyon yıl sonra da bir daha geri dönmemek üzere uzaklara savrulmuş olmalıydı. Eğer Güneşimizin gerçekten bir yoldaşı varsa, ki bu Nemesis'in varlığından çok daha olası görünüyor, muhtemelen şu anda binlerce ışıkyılı uzakta ve onu bulmamız pek olası değil.
DİNOZORLARIN YOK OLUŞU VE NEMESIS
Bilim camiasında genel kabul gören Kretase-Paleojen yok oluşunun sebebi meteordur. Peki bu meteor özelinde ne biliyoruz?
Chicxulub Krateri, Meksika'nın Yucatán Yarımadası'nın altında gömülü olan bir tarihöncesi gök taşı krateridir. Kraterin merkezi, adını aldığı Chicxulub kasabası yakınlarından bulunmasından kaynaklanmaktadır. Çapı 180 kilometreden fazla olan krater, Dünya üzerinde çarpma sonucu meydana geldiği doğrulanan en büyük yapılardan biridir. Kraterin oluşmasına neden olan gök taşının çapı en az 10 kilometreydi. Mart 2010'da, paleontoloji, jeokimya, iklim modellemesi, jeofizik ve sedimantoloji alanlarında 20 yıldır toplanan verileri kapsayan mevcut kanıtlar, 33 kurumdan 41 uluslararası uzman tarafından yapılan kapsamlı analizinden sonra, "Chicxulub'a çarpan gök taşının Kretase-Paleojen sınırında dinozorlar dâhil olmak üzere Dünya üzerindeki canlı türlerinin yaklaşık %70'inin kitlesel yok oluşunu tetiklediği" sonucuna varmışlardır. Bu konu üzerine komplo iddialarının ve bazı verilerin eşiğinde Nemesis'in zamanında yörüngesinde bulunan Oort Bulutu'na yaklaşmasıyle beraber Kuiper Kuşağı veyahut Oort Bulut'undaki asteroitleri yörüngesinden saptırarak bir tanesinin Dünya'ya çarpmasını ve böylelikle milyonlarca yıl hüküm sürmüş dinozorların çağını yeryüzünden sildiği düşünülmektedir.
- 7
- 7
- 7
- 7
- 7
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ H. Ritchie, et al. (2024). There Have Been Five Mass Extinctions In Earth's History. Our World in Data. | Arşiv Bağlantısı
- ^ S. C. Staff. Nemesis Star Theory: The Sun's 'Death Star' Companion. (21 Temmuz 2017). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Space | Arşiv Bağlantısı
- ^ R. A. Muller. Son 3,5 Milyar Yıldaki Ay Çarpma Kaydının Ölçümü Ve Nemesis Teorisi Için Çıkarımlar. Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2024. Alındığı Yer: R. A. Muller | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/01/2025 16:58:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18374
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.