Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bir İmparatorun ölüm analizi "Fatih Sultan Mehmet"

Bir cihan İmparatorunu kim ya da kimler nasıl öldürdüler?

Bir İmparatorun ölüm analizi  "Fatih Sultan Mehmet"
6 dakika
45
Blog Yazısı

Romatizma ve nikris hastası bir padişah

Fatih, sefer için 25 Nisan 1481'de Üsküdar'a geçmişti. ordu konaklamak için Gebze yakınlarındaki Tekfur Çayırı'nda (ya da Hünkar Çayırı) durdu. Zaten diğer çoğu Osmanlı Padişahı gibi nikris (goutte) hastalığına sahip olan Fatih, buradayken 1 Mayıs'ta şiddetli karın ağrılarına tutuldu. Eski hastalıklarının yanında (romatizma ve nikris) yeni hastalıklar baş göstermişti.

Fatih'in tedavisine Laristanlı Acem Hamideddin El-Lari başladı. Acem Lari tedavide başarısız olunca eski hekimbaşı Yakup Paşa tedavi ile görevlendirildi. Ama Yakup Paşa da daha önce hekim Lari'nin yanlış bir ilaç verdiğini ve artık onun etkisinden kurtulunamayacağını, söylüyordu. Diğer tabipler de tedavide çaresiz kalınca ağrılarını azaltmak için Yakup Paşa Fatih'e şurup içirtmiştir. Bu şurup işe yaramadığı gibi Fatih de kısa bir komadan sonra 3 Mayıs 1482'de ölmüştür.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Fatih'in bu oldukça şüpheli ölümü, bu durumun bir suikast sonucu olduğunu düşündürmektedir.

Fatih'in bazı muhalifleriyle ilişkileri

Fatih ve Memlük Devleti

Sultan Fatih, 1449'da Elbistanlı bir prenses ile evlenmişti. Bu prensesin babası Süleyman Bey cins atlara ve kadınlara zaafı olan biriydi. 12 yıl hüküm sürdükten sonra Süleyman Bey öldü. Yerine 4 oğlu peş peşe geçtiler. Önce Arslan Bey yönetime geçti. Daha sonra kardeşi Şahbudak onu Maraş Camii'nde namaz kılarken öldürmüştü. Şahbudak, Mısırdaki Memlük Sultanı Hoşkadem'in gözüne girmeyi başarmıştı. Hoşkadem, Şahbudak'ı bu ölümün ardından veliaht ilan etti ve Şahbudak yönetimi ele geçirdi. Ama ülkedeki soylu kesim kardeş kardeş katlinin kabul edilemez olduğunu söylediler. Şahbudak'ın yerine kardeşi Şahsuvar geçmeliydi. Fatih'ten yardım istediler. Sultan Mehmed bu isteğe karşılık vererek Şahsuvar'ın Dulkadir ve Bozoklu kabilelerinin lideri olduğunu ilan etti. Ülkeden kovulan Şahbudak, tekrardan müttefikinin yanına kaçarak Mısır'a gitti. Dulkadirli ve Mısırlı askerler arasında çatışmalar yaşandı. Sonrasında Memlük Sultanı, Fatih'e elçi heyeti gönderdi. Yapılan görüşmeler Şahbudak'ın lehine sonuçlandı. Şahsuvar terk edildi. Daha sonra ise Mısırlılar onu yakalayarak Kahire'ye götürdü. Burada Sultan Kayıtbay'ın isteğiyle Zuvele kapısına asıldı.[2] Sonuç olarak Fatih'in bacanağı Memlük Devleti tarafından acınası bir şekilde öldürülmüş oldu. Bu durum Fatih'in Memlüklülere karşı bir antipati duymasına sebep oldu.

Tüm Reklamları Kapat

Memlük Sultanı Kayıtbay
Memlük Sultanı Kayıtbay

Fatih ile Memlük Sultanı arasında bir diğer gerginlik sebebi ise Mekke'ye giden hac istikametindeki su yollarının onarımı konusundaydı. Fatih, Memlük Sultanına bu yolları onarmayı teklif etmiş ve Memlüklüler de sert bir şekilde itiraz etmişlerdi. Osmanlı ile Memlük Devleti arasındaki gerginliğin ancak bir savaş ile nihayet bulacağı açıktı. Bir savaş yaklaşmaktaydı.

Ölümünün hemen öncesinde bir sefer hazırlığında olan Fatih'in Memlüklülere karşı savaşması muhtemeldi.

Venediklilerin defalarca kez denediği suikast girişimleri

Venedik 1456 ile 1479 yılları arasında 12 defa Fatih'i öldürtmeye çalışmıştı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu suikast girişimlerinde; Arnavut Paul isimli bir berber, Carthusialı bir keşiş, Trogirli bir denizci, Vlaco isimli bir Yahudi hekim, Floransalı Francesco Barencello, Krakowlu bir Polonyalı ve Katolonyalı bir maceraperest kullanılmıştı. Bu demek oluyor ki Fatih bir çok defa ölüm tehlikesi atlatmıştı.[3]

II. Bayezid ve Fatih arasındaki gerginlik

Daha öncesinde yaşanan bazı durum ve olaylardan dolayı Fatih ve Şehzade Bayezid arasında gerginlik vardı. Bazı tarihçileri, Bayezid'in hekim Lari aracılığıyla Fatihi zehirlediğini söylemişlerdir. Fatih'in ölümünden 4 yıl sonra hekim Lari'nin ölümü de gariptir. O dönemde halk Yıldırım Bayezid'in zorla aşırı dozda afyon ile hekim Lari'yi öldürttüğünü konuşmaktadırlar.[4] Ayrıca Bayezid'in defalarca şu sözü tekrar ettiği söylenmiştir:'' Hükümdarlar arasında acıma olmaz.'' (La arhame beyne'l-mülük) Bazı tarihçiler Fatih'in son seferinde hedefinin aslında Mısır olmadığı aslında Amasya'daki oğlu Şehzade Bayezid'e doğru sefere çıktığını söylemektedirler. Bayezid'in, Şehzade Cem'in lehine faaliyetler yürüten Sadrazam Karamani Mehmet Paşa'ya bazı Halveti dervişleri aracılığıyla suikast düzenlediği bilinmektedir. Acaba benzer suikastı babası Fatih'e karşı da planlamış mıdır orası kesin değildir.

Ayrıca Şehzade Bayezid ve babası Fatih'in arasının berş denilen afyon sebebiyle bir hayli bozuk olduğu kesindir.

Berş İran'dan Anadolu'ya yayılmış uyuşturucu bir maddedir. Şehzade Bayezid de birkaç kişi aracılığı ile berş kullanmaya başlamış ve bağımlı olmuştu. Durumu haber alan Fatih, oğlunu afyona alıştıranların öldürülmesini istedi. Ayrıca Fatih, Bayezid'in lalasına yazdığı mektupta ayrıca lalaya dikkatsizliğinden dolayı kızmış bu olayı çözmesini istemiş ve eğer halledebilirse onu bağışlayacağını söylemiştir.

Bayezid'in afyonu bıraktığına dair babasına yazdığı mektup
Bayezid'in afyonu bıraktığına dair babasına yazdığı mektup

Bayezid, her ne kadar daha sonra babasına yazdığı mektuplarda afyonu bıraktığını söyleyerek özür dilese de artık babası nezdinde zevk düşkünü biri olmuştu. Şehzade Bayezid'e alternatif olan küçük kardeşi Cem Sultan padişah olmaya oldukça elverişli biriydi. Askeri dehaya sahip, şair, yönetimde kabiliyetli ve hayatı Bayezid'e göre oldukça düzenliydi. Asker Cem Sultan'ın padişah olması taraftarıydı. Tabii devlet yöneticilerinin bazıları da Cem Sultan'ı tutuyordu. Bayezid'in padişah olması için işini şansa bırakmayarak bir şeyler yapması lazımdı.

Tüm Reklamları Kapat

Fatih'in tedavisini yapan iki hekim kimlerdir?

1-Laristanlı Acem Hamideddin El-Lari

Yukarıda anlattığımız bazı hadiseler dışında hakkında pek şüpheli durum bulunmaz. Şehzade Bayezid ya da Memlük Devleti'nin teşvikiyle sultana suikaste kalkışmış olma ihtimali üzerinde durulur. Memlük Devleti daha önce de Fatih'i zehirletme teşebbüslerinde bulunmuştur. Bir sefer de hekim Lari ile şanslarını denemiş olma ihtimalleri vardır. Yakup Paşa'nın, hekim Lari'nin Fatih'e yanlış ilaç verdiğini söylemesi de bu şüpheleri destekliyor.

2- Hekim başı Yakup Paşa (Maestro Jacopo)

Papa V. Nikola, Yahudi tabiplerin verdikleri ilaçlarla İtalyanların Hristiyan ruhunun zedeleneceğini söylüyordu. Artık Yahudi doktorlar iş yapamaz hale gelmişti. Bunun yanında Sultan Fatih'in sarayında Yahudi, Müslüman her medeniyetten doktorların itibar gördüğü biliniyordu. İtalya Gaeta'dan, Edirne'ye gelen Yahudi hekim Maestro burada Yakup ismini alarak Müslüman olmuştu. (en azından biz öyle biliyoruz) 2. Murat zamanında sarayda hekim olarak çalışmaya başlayan Yakup Paşa, Fatih zamanında da görevine devam etmiştir. Bir süre hekimbaşılık görevinde de bulunmuştur. Aslında hekim başı iken Sadrazam Karamani Mehmet Paşa ondan haz etmediği için onu bu görevden almıştı.[5]

Her ne kadar çoğu kaynak Fatih'in tedavisine ilk kez hekim Lari'nin başladığını söylese de ilk tedaviyi Yakup Paşa'nın yaptığı ve Fatih'in o tedaviden sonra durumunun hızla kötüye gittiği söylenmiştir.

Franz Babinger, bu kişi hakkında yaptığı araştırmaları ''Rivista degli studi orientali'' adlı bir dergideki yazısında paylaşmıştır. Orada bu kişinin 1954'ten beri Venedik için çalıştığını yazmıştır. Durumu şöyle anlatmaktadırlar:'' Osmanlı ilerleyişini durduramayan Venedik, Fatih'i zehirleterek öldürtmeye karar verdi. Daha sonra Floransalı Lando Degli Albizzi isimi bir adamı İstanbul'a gönderdiler. Bu kişi Floransa Konsolosu vasıtasıyla Yakup Paşa ile irtibata geçti. Yakup Paşa teklifi uzun uzun düşündü. Sonra peşin olarak 10 bin altın ve 1472 Mart'ından aynı yılın Mayıs'ına kadar Sultanı öldürürse Venedik'e kabul ve İstanbul'da kalan mallarına karşılık 25 bin altın daha istemişti.[6] Ama bu işin Yakup Paşa tarafından yapıldığı kesin değildir. Fatih'in tedavisinde ona önceden içirdiği bir şurubun bağırsaklarını düğümlediği bunun da Sultan'ın ölümüne yol açtığı söylenmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Tarihçiler Aşık Paşazade 'nin Tevarih'indeki şu beyiti de Fatih'in ölümüne bir şurubun yol açtığına yormuştur;[7]

''Tabipler şerbeti kim verdi hana

O Han içti şerbeti kana kana

Ciğerini doğradı şerbet o hanın

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Yeni Gerçekçilik Manifestosu

“Hatalarımızdan ders alırız ya da en azından başkaları ders alır. Hakikate veda ederek, ‘İktidar’a karşılıksız bir armağan vermekle kalmaz, büyük ölçüde insanın yanılsama ve büyüye karşı elindeki yegâne özgürleşme şansından –yani gerçekçilikten– vazgeçmiş oluruz.”

Kıta felsefesi geleneği içinde gerçekçiliğe dönüş çağrısını ilk yapanlardan İtalyan felsefeci Maurizio Ferraris’in bu çalışması postmodernizmin özgürleştirici amaçlarla çıktığı yolun bugün içinde bulunduğumuz itaat düzenine nasıl vardığını Nietzsche’den Heidegger’e, Foucault, Lyotard, Feyerabend’den Derrida’ya uzanan bir hatta ele alıyor.

Kitap bir postmodernizm eleştirisi ortaya koymakla birlikte postmodernizmin ideolojik sonuçlarından yararlanan; gerçek dünyanın reality show’a, eleştirinin dedikoduya, umudun endişeye, kesinliğin belirsizliğe ve inkârın genel bir tavra dönüştüğü hakikat sonrası çağdan beslenen popülizmin felsefi temellerini de gösteriyor ve çıkış yolu için ne pozitivizme ne postmodernizme yaslanan bir eleştirel felsefeyi yeniden gündeme getirme amacı taşıyor. Ferraris için yeni gerçekçilik eleştirel bir yön değişiminin adı, bununla toplumsal gerçekliği somut bir analiz ve dönüşüm zeminine dönüştürebilmek adına maskenin ardında başka maskeler aramak yerine örtüyü kaldırmayı öneriyor. Aslında bu çağda işe koşabileceğimiz felsefenin imkânlarını sorguluyor.

Devamını Göster
₺52.00
Yeni Gerçekçilik Manifestosu

Hemin-dem zari etdi yana yana

Dedi niçun kıydı bana tabipler

Boyadılar ciğerüm canı kana''

Önceden anlattığımız gibi Fatih'e şurup içiren Yakup Paşadır.

Fatih'in ölümünden sonra İstanbul ilk defa bir asker ayaklanmasına tanık oldu.[8] İsyan eden yeniçeriler, pek çok devlet adamıyla birlikte Yakup Paşa'yı da öldürdüler.

Sonuç olarak; Fatih Sultan Mehmet'in zehirlenerek ölmüş olması kesin olmasa da kuvvetle muhtemeldir.


Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
4
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Bu blog yazısıyla ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ M. Cezar. (2010). Mufassal Osmanlı Tarihi (Resimli - Haritalı) (6 Cilt Takım). ISBN: 9789751623218. Yayınevi: Türk Tarih Kurumu. sf: 611.
  • ^ Halil İnalcık. Mehmed Ii - Tdv İslâm Ansiklopedisi. (16 Aralık 2003). Alındığı Tarih: 19 Aralık 2022. Alındığı Yer: TDV İslâm Ansiklopedisi | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. C. TEKİNDAĞ. (2011). Fatih'in Ölümü Meselesi. Tarih Dergisi, sf: 95-108. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ F. Babinger. (2003). Fatih Sultan Mehmed Ve Zamanı. ISBN: 9789753296953. Yayınevi: Oğlak Yayınları. sf: 345-350.
  • ^ F. N. Uzluk. (1965). Fâtih Sultan Mehmed Zehirlendi Mi Eceli Ile Mi Öldü?. sf: 1-56.
  • ^ E. Afyoncu. (2010). Sorularla Osmanlı İmparatorluğu. ISBN: 9786054052141. Yayınevi: Yeditepe Yayınevi. sf: 142-144.
  • ^ Âşıkpaşazâde. (2003). Osmanoğulları'nın Tarihi. ISBN: 9789752960435. Yayınevi: K Kitaplığı. sf: 585.
  • ^ E. Afyoncu. (2010). Osmanlı İmparatorluğu'nda Askeri Isyanlar Ve Darbeler. sf: 18.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/03/2023 06:41:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13652

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Yağ
Görme
Hastalık Kataloğu
Evrimsel
Sağlık Bakanlığı
Mühendislik
Doğru
Karanlık Enerji
Tespit
Diş Hastalıkları
Paleontoloji
Etimoloji
İmmünoloji
Hastalık
Öne Çıkan
Hücre Biyolojisi
Zooloji
Kan
Yeni Koronavirüs
Bilimsel
İnfografik
Hava
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Çiftleşme
Dil
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Kılıçaslan. Bir İmparatorun ölüm analizi "Fatih Sultan Mehmet". (25 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 21 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13652
Kılıçaslan, E. (2023, January 25). Bir İmparatorun ölüm analizi "Fatih Sultan Mehmet". Evrim Ağacı. Retrieved March 21, 2023. from https://evrimagaci.org/s/13652
E. Kılıçaslan. “Bir İmparatorun ölüm analizi "Fatih Sultan Mehmet".” Edited by . Evrim Ağacı, 25 Jan. 2023, https://evrimagaci.org/s/13652.
Kılıçaslan, Emre. “Bir İmparatorun ölüm analizi "Fatih Sultan Mehmet".” Edited by . Evrim Ağacı, January 25, 2023. https://evrimagaci.org/s/13652.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.