Bu sorunun cevabının kavranabilmesi için öncelikle hipotez, tez, teori(kuram), kanun tanımlarının net olarak bilinmesi gerekir.
Öncelikle bir hipotez(önerme) öne sürülür. Bu hipotezi öne sürebilmek için makul bir sebep olması gerekir. Şu şöyle olduğundan şu şöyle olabilir şeklinde bir düşünce ve öngörüdür.
Ardından bu hipotezin tez e dönüşebilmesi için geniş çaplı bir çalışma yapılır. Veri toplanır, deney yapılır ve kanıt elde edilmeye çalışılır. Sağlam kanıtlar ekseninde hipotez doğrulanıyor ise bu artık hipotezden tez e dönüşür.
Bir hipotez teze dönüştüğü andan itibaren "yanlışlanma"ya açılır. Ve bu tezi okuyan konuyla ilgili araştırmacılar bu tezi çürütmeye çalışır, kasten çalışmasa bile yapılan farklı çalışmalar sonucunda söz konusu tezle ihtilaflı sonuçlara rastlanırsa yanlışlanma yolunda adımlar atılmış olur. Bu sebeple bilim çoğu zaman neyin doğru olduğunu değil neyin yanlış olduğunu söyler aslında.
Şayet yapılan yüzlerce çalışmaya ve aradan geçen uzun yıllara rağmen söz konusu tez yanlışlanamamışsa, giderek sağlamlaşır ve teoriye(kuram) dönüşür.
Yani teori kelimesi halk içinde kullanıldığı anlamdaki gibi "sadece bir teori" şeklinde bir şey değildir. Halk içinde kullanılan teori kelimesi ekseriyetle hipotez kelimesinin anlamıyla karıştırılmaktadır.
Bir şey teori olduktan sonra çürüyemez mi? Elbette çürütülebilir. Örneğin geçtiğimiz sene karadeliklerin fotoğrafının çekildiği bir projede 20. yüzyılın en önemli bilim adamı albert einstein ın teorisi yanlışlanmaya çalışıldı. Fakat gene yanlışlanamadı. Hatta Einstein ın tespitlerinin doğruluğu bir kez daha ortaya çıktı ve teorilerini daha da güçlendirdi. Dolayısıyla teori veya kuram olarak bahsedilen bir şey henüz yanlışlanamamış ve hakkında çok sayıda araştırma yapılmış bir konudur. Bu eksende evrim teorisi günümüzde hala varoluşun ve nereden gelişin en güçlü açıklayıcısı konumunda olan bir teoridir. Hakkında yapılan çürütüldü iddiaları tamamen dini manipülasyon olup gerçeği yansıtmamaktadır.
Son olarak buraya kadar anlatmışken yasa nedire de biraz değinelim. Yasa (kanun) daha çok göz önünde apaçık olan şeylerdir. Ve evrenin kendi çalışma sistematiğinin bir parçasıdır. Örneğin termodinamik yasaları. Yasalar öylesine güçlü bir şekilde kendisini gösterir ki, yapılan herhangi bir çalışmada elde edilen sonuç herhangi bir yasaya aykırı bilgiler içeriyorsa direkt o çalışmanın veya söz konusu hipotezin yanlış olduğuna kanaat getirilip üzerinde durulmaz bile. Bu bağlamda örneğin termodinamik yasalarına muhalefet eden bir fizik hipotezi asla dikkate alınmayacaktır.
Teori pek çok durumu açıklayıp izah ederken, yasa bir durum veya olgu hakkında son derece açık, net, güçlü ve spesifik bir tanım verir.
