Evrimin Bilim İnsanlarınca Kabul Edilirliğine Dair: "Uluslararası Evrim Eğitimi Bildirgesi"

Günümüzde halen evrimin bilim insanları tarafından "şüpheyle yaklaşılan" ve "kabul edilmemiş", sadece bir "teori" olan, dolayısıyla "ispatlanamamış" bir "düşünce" olduğuna dair söylentiler halk arasında dolaşıyor, dolaştırılıyor. Bu işteki ilk tuhaf taraf, biyoloji ve ilgili dallarda çalışmalar yapan tüm bilim insanlarının %95'inden fazlası (kimi kaynağa göre %99 civarı) evrimi kabul etmektedir (buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan ve benzerlerinden bilgi alabilirsiniz). Diğer gülünç taraf, bir doğa yasasını, bir bilim insanının bilimsel bir temelde reddedebileceğini iddia etmekten kaynaklanıyor. Tabii şu anda bilimin içinde olmayan toplumlarda evrimin neden yasa olduğu bilinmediği, Evrim Teorisi'nin ne olduğunun anlaşılmadığı ve "evrim" ile "Evrim Teorisi"nin birbirinden farklı şeyler olduğu algılanamadığı için, bu tür sanrılar da kısmen anlayışla karşılanabilmektedir. Ancak sözü edilen bu konularda bir miktar bilgi edinen kişiler, evrimin bilimsel düzlemde reddedilebilir bir kavram olmadığını kolayca göreceklerdir. Yani birilerinin evrimi reddetmesi, kütleçekimini reddetmesi kadar absürttür. İkisi de benzer şekillerde gözlenmiş, test edilmiş, algılanmıştır. İki konuyla ilgili de teoriler bulunmaktadır; ancak bir doğa yasası ile, o yasaya yönelik bilimsel teori birbirine karıştırılmamalıdır. Evrimin doğada gerçekleştiği tartışılabilir bir konu değildir. Tıpkı bıraktığımız topların yere düşüp düşmediği gibi... Ancak bu yasaların neden ve nasıl işlediği elbette tartışılabilir; zaten gözlem ile bilim arasındaki fark da buradadır diyebiliriz. Herkes gözlem yapar; ancak sadece "neden" ve "nasıl" diye sorabilenler bilim üretebilirler. Teoriler de, bu sorulara aranan cevaplardan doğarlar. Tüm bunları öğrenmek için, 3 yazıdan oluşan Bilimsel Yöntem yazı dizimiz okunabilir.

Bu makalemizde ise halk arasında evrimle ilgili yanlış anlaşılmalardan ziyade, bilim düşmanlarının kendilerini haklı çıkarmak için bilimsel cemiyeti de sahtekar bir şekilde yanlarına çekme çabalarına değinmek istiyoruz. Halk üzerinde, sanki evrim bilim camiasında kabul edilmiyormuş, büyük bir ret varmış, bilim insanları evrimi umursamıyormuş gibi bir algı yaratılmaya çalışılmaktadır. Bu elbette saçmalıktır. Ancak kimi zaman, bu tür iddiaların saçmalıklarını görmek için, çarpıcı verilerden söz etmek faydalı olmaktadır. Biz de burada, tüm Dünya'daki bilim insanlarını çatısı altında toplayan bir bildiriyi ve bu bildiriye imza atan kurumları inceleyeceğiz.

Akademilerarası Panel'in (IAP) Evrim Eğitimi Bildirgesi

21 Haziran 2006'da ilan edilen ve Dünya çapından onlarca bilim akademisinin bildirge metnini tamamen kabul ettiklerine dair imza attıkları Akademilerarası Panel'in (IAP) Evrim Eğitimi Bildirgesi aşağıdadır: 

Bugün evrenin, yeryüzünün ve canlıların ortaya çıkışı ve gelişimi hakkındaki bilimsel deliller, dünyanın birçok ülkesinde gizlenmekte, çarpıtılmakta veya bilimin sınayamayacağı teorilerle karıştırılmaktadır.

Bizler, aşağıda isimleri bulunan Bilim Akademileri olarak, dünyanın çeşitli yerlerinde bazı kamu eğitim kurumlarında verilen fen derslerinde, dünyada yaşamın kökenleri ve evrimi konusunda bilimsel kanıt, veri ve test edilebilir kuramların örtbas edildiğini, inkar edildiğini ya da bilimsel olarak sınanması mümkün olmayan kuramlarla karıştırıldığını öğrenmiş bulunuyoruz.

Yetkilileri, öğretmenleri ve velileri tüm çocukları bilimsel yöntemler ve buluşlar konusunda eğitmeye ve doğa bilimlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmaya çağırıyoruz. Yaşadıkları dünyanın doğasına ilişkin bilgiler, insanları beşeri gereksinimlerini karşılama ve gezegeni koruma konularında daha yetkin kılacaktır.

Dünya'nın kökenleri ve evrimiyle bu gezegendeki yaşam hakkında aşağıdaki kanıtlara dayalı olguların, çok sayıda gözlemle çeşitli bilimsel disiplinlerin birbirinden bağımsız deneylerinden kaynaklanan bulgularla doğrulandığı konusunda görüş birliğine sahibiz. Evrimsel değişimin ince ayrıntıları konusunda bugün hala yanıtlanmamış sorular olsa bile, bilimsel kanıtlar aşağıdaki sonuçlarla tam bir uyum içindedir:

Tüm Reklamları Kapat

1) Şu andaki şekline son 11-15 milyar yılda evrim geçirerek gelmiş olan evren içinde bizim dünyamız, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce oluşmuştur.

Akademi Dünyası ile ilgili diğer içerikler ›

• Yakın Tarihte Yayınlanan Bir Tıp Araştırmasına (Makalesine) Neden Hemen Güvenmemelisiniz?
• Türkiye'nin Bilim Karnesi Yıldan Yıla Nasıl Değişti?
• Doktora Öğrencilerinin Zihinsel Sağlığı Kritik Düzeyde Sorunlu!

2) Oluşumundan itibaren dünya -jeolojisi ve çevresiyle birlikte- sayısız fiziksel ve kimyasal gücün etkisiyle değişmiştir ve değişmeye devam etmektedir.

3) Dünyada yaşam en az 2,5 milyar yıl önce ortaya çıkmıştır. Bundan kısa bir süre sonra, fotosentez yapan canlıların evrimleşmesi, en az 2 milyar yıl öncesinden başlayarak atmosferin yavaş yavaş önemli miktarlarda oksijen içeren bir biçime dönüşmesine yol açmıştır. Soluduğumuz oksijeni açığa çıkarmasının ötesinde, fotosentez süreci, gezegenimizde insan yaşamının bağımlı olduğu sabit enerji ve besinin son kertedeki kaynağını oluşturur.

4) Dünyada ilk ortaya çıktığından beri yaşam birçok biçim almıştır. Bunların tümü paleontoloji ile modern biyoloji ve biyokimya bilimlerinin tanımladığı ve birbirlerinden bağımsız olarak ve artan bir kesinlikte doğruladığı gibi, evrilme süreçlerini sürdürmektedir. İnsanlar dahil olmak üzere bugün yaşayan tüm canlıların kalıtsal şifrelerinin ortaklığı, açıkça onların ortak kökenlerine işaret etmektedir. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Bizler, aynı zamanda, Evrim eğitimi ve daha genel olarak herhangi bir bilimsel bilgi alanının eğitimi bağlamında bilimin niteliğine ilişkin olarak aşağıdaki bildirgenin altına da imzamızı atmaktayız: 

Bilimsel bilgi evrenin doğasına ilişkin çok başarılı olmuş ve çok önemli sonuçlar doğurmuş bir sorgulama biçiminin ürünüdür. Bilim i) doğal dünyayı gözlemleyerek ve ii) sınanabilir ve çürütülebilir hipotezler oluşturarak gözlemlenebilir olgular için daha derin açıklamalar türetir. Gözlemler yeterince ikna edici hale geldiklerinde, bu olguları açıklayan bilimsel kuramlar geliştirir ve daha gözlenmemiş olguların olası yapısı ve sürecine ilişkin öngörüler getirir.

İnsanın değer ve amaç anlayışı doğa bilimlerinin kapsamı dışındadır. Yine de, doğayı kavrayışımıza bilimsel, sosyal, felsefi, dinsel, kültürel ve siyasal öğeler de katkıda bulunur. Bu farklı alanların her biri, kendi etkinlik alanının sınırları ve kısıtlılıklarının ayrımında olarak, diğerlerine karşı özenli davranmak zorundadır.

Mevcut sınırlarını kabul etmekle birlikte bilim açık uçludur ve kuramsal ya da deneysel yeni bilgiler ışığında, sürekli olarak kendini geliştirir ve yeni alanlara açılır.

Hiçbir tartışmaya yer bırakmaksızın, evrimi ve Evrim Teorisi'ni olduğu gibi ortaya koyan, çok açık bir bildirgedir. Bir bildirgenin açıklığı önemlidir, çünkü bu makalenin sonunda göstereceğimiz bir diğer yazıdan görebileceğiniz gibi, bilim düşmanları üstü kapalı bildirgelere bilim insanlarının imzalarını toplayarak sanki evrime karşı bir kabulsüzlük varmış gibi lanse etmeye çalışmaktadırlar. Hoş, bu art niyetli çabalarında bile mutlak bir başarısızlığa ulaşmaktadırlar; ancak yine de, yukarıdaki bildirgenin açıklığını fark etmek, sonradan o yazıyı okurken bir bildirgenin nasıl yazılması gerektiği konusunda size referans olabilecektir.

Pekala, bakalım hangi bilim akademileri bu bildirgeye imza atmışlar? 

Bildirgeye İmza Atan Bilim Kuruluşları

1. Afrika Bilimler Akademisi

2. Alman Bilim ve İnsani Bilimler Akademileri Birliği 

3. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi

4. Arjantin Pozitif, Fizik ve Doğa Bilimleri Ulusal Akademisi

5. Arnavutluk Bilimler Akademisi

6. Avustralya Bilimler Akademisi

7. Avusturya Bilimler Akademisi

Agora Bilim Pazarı

Klasikler Seti 2 (8 kitap)

Ağaçlar
“Üzgün olduğumuzda ve hayata katlanamadığımızda bir ağaç şöyle konuşabilir bizimle: Sus! Bak bana! Yaşamak kolay değil, yaşamak zor değil. Bunlar çocuksu düşünceler. Bırak konuşsun içindeki Tanrı, o zaman susacaklar. Yolun seni anandan ve yurdundan uzaklaştırdığı için endişelisin. Ama attığın her adım, her yeni gün seni anana yaklaştırır. Orası ya da şurası değildir yurdun. Yurt ya içindedir ya da hiçbir yerde.

Yollara düşme özlemiyle kederlenir yüreğim, akşamları rüzgârda uğuldayan ağaçları duyduğumda. Sessizce, uzun uzun dinlerseniz, bu özlemin esası da anlamı da çıkar ortaya. Sanıldığı gibi acıdan kaçıp gitme arzusu değildir bu. Yurda, ananın belleğine, hayatın yeni kıssalarına duyulan özlemdir. Eve götürür insanı. Her yol eve götürür, her adım doğumdur, her adım ölümdür, her mezar anadır.

Böyle uğuldar ağaç, çocuksu düşüncelerimizden ürktüğümüz akşam vakitlerinde. […] Ağaçları dinlemeyi öğrenen, ağaç olmayı arzulamaz artık. Kendisi dışında başka bir şey olmayı arzulamaz. Yurt budur. Mutluluk budur.”

Resimli Başyapıtlar: Aurélia

Gérard de Nerval

Resimleyen: Ali Çetinkaya

“Yavaş yavaş aydınlanan belirsiz bir yeraltıdır uyku, burada gölgeden ve gecenin içinden, arafı mesken tutmuş, ciddiyetle hareketsiz duran soluk siluetler çıkagelir.”

Nerval rüyaları bildiğimiz dünyayla gerçeküstü dünya arasındaki iletişimi sağlayan bir vasıta olarak görür. Yazıları onun mantık ve tutarlılıkla kuvvetli bağını sarsan hayaller ve fantezilerle doludur. Bunun en önemli örneklerinden biri olan ve en önemli eseri kabul edilen Aurélia’da düşle gerçeklik, delilikle yaratıcılık arasındaki belirsiz, gizemli çizgiyi, kendi ruhsal deneyim ve arayışlarından yola çıkarak inceliyor.

Fransız romantizminin önemli yazar ve şairlerinden, sembolizm ve gerçeküstücülük akımını olduğu kadar T. S. Eliot, Ahmet Hamdi Tanpınar, Charles Baudelaire ve Marcel Proust gibi pek çok yazarı etkilemiş Nerval eşsiz ve zarif edebi üslubuyla saflık, kaybedilmiş gençlik, kendini gerçekleştirme ve güzellik ideallerini yansıtan imgeleri Aurélia’da buluşturuyor.

Resimli Başyapıtlar: Beyaz Geceler

Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

Resimleyen: Nicolai Troshinsky

“Hayalperest eski hayallerinin arasında, külleri karıştırır gibi, soğumuş yüreğini yeniden ısıtacak, onu yeniden hayata döndürecek bir kıvılcım arar boş yere. Bulacağı kıvılcımla sönen o güzel hayallerinin ateşini yeniden yakacak, kanını kaynatan, mutluluk gözyaşları döktüren müthiş düşlerine tekrar kavuşacaktır.”

Sekiz yıldır yaşadığı St. Petersburg’da kimseyle yakınlaşamamış ama şehri evleriyle, yüzleriyle ezbere bilen yalnız, kederli, hayalperest bir genç adamın dört beyaz gecesinin öyküsü bu.

Hayalperestimiz sıradan gece yürüyüşlerinden birinde Nastenka’yla karşılaşır. Hayatın yabancısı bu ikili kısa sürede hikâyelerini, dertlerini, hayallerini paylaşacak kadar yakınlaşır; birlikteyken kederleri, huzursuzlukları uğramaz yanlarına; geceleri ve ruhları aydınlanır. İnsanın tek başınalığı, kalbini birine korkusuzca açabilmesinin imkânıyla bir aradadır Beyaz Geceler’de. Bu imkân bir an kadar bile olsa, “Böyle bir an ömrü boyunca yetmez mi insana?”

Dünya edebiyatının en güçlü yazarlarından Dostoyevski’nin külliyatında kendine has, ayrı bir yeri olan Beyaz Geceler’in zarif ve yalın üslubuna bu kez Nicolai Troshinsky’nin büyüleyici çizimleri eşlik ediyor.

Resimli Başyapıtlar: Dönüşüm

Franz Kafka

“Gregor Samsa bir sabah yatağında huzursuz düşlerden uyandığında kendini dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu. Kabuklu sert sırtının üzerinde yatıyor, başını birazcık yükselttiğinde, kayıp düşmek üzere olan yorganın tepesinde zar zor tutunduğu kahverengi, bombeli ve yay şeklinde şeritlerle bezeli karnını görüyordu. Gövdesine göre acınacak incelikteki pek çok bacağı gözlerinin önünde çaresizlikle titreşiyordu.”

Kafka işte bu sarsıcı, tuhaf cümlelerle başlıyor yirminci yüzyılın en etkileyici eserleri arasında yer alan Dönüşüm’e.

Keskinliği ve yalınlığıyla Kafka’nın edebi yoğunluğunu en iyi anlatan bu başyapıt, Arjantinli çizer Luis Scafati’nin hayal gücüyle birleşince, ortaya seyre doyulmaz bir edebi ziyafet çıkıyor.

“Kafka’nın sanatı okuyucuyu onu yeniden okumaya zorluyor. Eserlerinin sonları –ya da olmayan sonları– açık açık ifade edilmeyen, ama hikayenin başka bir bakış açısıyla yeniden okunmasını gerektiren açıklamalar sunuyor.”

Albert Camus

“[Kafka] ziyadesiyle bürokratikleşmiş bir toplumun şiirsellikten yoksun kumaşını romanın o muazzam şiirine; bir adamın gayet sıradan öyküsünü… bir mite, destana, daha önce görülmemiş bir güzelliğe dönüştürüyor.”

Milan Kundera

Gizemli Bir Maske

Fernando Pessoa

Geç git, kuş, geç git, bana da geçip gitmeyi öğret!

Bir bilinmezlik olmayı seçen, yazma eylemini kendine özgü bir sahne yorumuyla icra eden, Modernizmin geç keşfedilen öncülerinden Fernando Pessoa başyapıtı sayılan Huzursuzluğun Kitabı’nda şöyle yazar: “Yaratmak uğruna kendimi yok ettim; kendi içimde o kadar dışıma attım ki kendimi, kendimin dışında varlık sürüyorum artık. Farklı oyuncuların farklı oyunlar oynadığı boş bir sahneyim ben.” Bu benzersiz günlük, Bernardo Soares imzalıdır. Şiirle yaşamış, yarattığı onlarca kimlik, karakter aracılığıyla modern şiire ve yazına mührünü, hayattayken yayımladığı tek Portekizce şiir kitabı ve üç İngilizce kitabın yanında koca bir bavul elyazmasıyla bırakmıştır Pessoa.

Martín López-Vega’nın hazırladığı bu seçki, Pessoa’nın baş aktörleri olarak nitelenen, kendisinin de öyle kurguladığı Alberto Caeiro, Ricardo Reis, Álvaro de Campos’un şiirlerinden bir seçmeyi Adolfo Serra’nın illüstrasyonlarıyla bir araya getiriyor.

Bugün, yapıtıyla ördüğü bulmaca hâlâ bütünüyle gün ışığına çıkmamışken, dünyanın başka coğrafyalarında başka “yaşayan karakter”lere kendine özgü bir bilgelikle dokunarak sözünü sürdürüyor Pessoa.

Dünyada ileri gitmek için ne kadar çok şey ödünç aldım!

Ne kadar ödünç şeyi sanki benimmiş gibi kullandım!

Ben kendim de, yazık ki, bana ödünç verilen şeylerden başka bir şey değilim.

Resimli Başyapıtlar: Kara Kedi

Edgar Allan Poe

“Yazmak üzere olduğum bu çılgın, ama bir o kadar da basit hikayeye inanmanızı beklemiyorum. Kendi aklım bile, olanları apaçık gördüğü halde, onları inkar ederken, sizden bunu beklemem delilik olur. Ama deli olmadığımı biliyorum, hayal görmediğimden de eminim. Yarın öleceğim için bugün içimi dökmem gerek.”

Edgar Allan Poe’nun gizemli ve karanlık dünyasına hoş geldiniz! Dehşeti, korkuyu, düş ile gerçeklik arasındaki muğlaklığı, insanın karanlık yüzünü ve çaresizliği anlatan Poe’nun tekinsiz öykülerine, bu kez Luis Scafati’nin eşsiz çizimleri eşlik ediyor. Büyük bir özenle kullandığı siyahın hakim olduğu çizimleriyle karanlık ve hassas bir dünyanın kapılarını aralayan Scafati ile duyduğu dehşetli ürperişi okuyucusuna iletmekte benzersiz bir dile sahip Edgar Allan Poe’nun öyküleri bir araya gelerek benzersiz bir atmosfer yaratıyor.

“Edgar Allan Poe’nun öykülerini çok sevdiğim için gerilim filmleri yapmaya başladım.”

Alfred Hitchcock

“Edgar Allan Poe, ona hayat veren nefesi üflemeden önce dedektiflik hikâyeleri neredeydi?”

Arthur Conan Doyle

Palto

Nikolay Gogol

Önüne ne pahasına olursa olsun ulaşacağı bir hedef koyan insanlar gibi kendini şimdiden daha hayat dolu hissediyor, karakteri güçleniyordu. Yürüyüşünde ve hareketlerinde kararsız ve ikircikli ne varsa gitmiş, gözlerinde yeni bir ateş parlamaya başlamıştı. Hatta en cüretkâr hayallerinde bazen paltosuna sansar kürkü bir yaka diktirmeyi bile kurar olmuştu.”

“Küçük adam”ın çektiği sıkıntılar, maruz kaldığı eşitsizlik ve acılar bu uzun öykünün başkahramanı Akakiy

Akakiyeviç’in hayatı üzerinden yalın bir gerçekçilikle anlatılıyor. Böylesi bir anlatım, her ne kadar dönemin Çarlık Rusya’sında büyük tepki alsa ve Gogol, Rus insanını aşağılamakla suçlansa da, Rus edebiyatında bir çığır açıyor. Elinizde tuttuğunuz bu muhteşem eseri daha önce yayınlanmış örneklerinden farklı kılan ise otuzdan fazla kitapta imzası olan ödüllü çizer Noemí Villamuza’nın büyüleyici çizimleri.

“Hepimiz Gogol’un Palto’sundan çıktık.”

Dostoyevski

“Gogol’un Palto’da sergilediği sanat, paralel doğruların kesişmekle kalmayıp, solucan misali kıvrılabileceklerine, karmakarışık hale gelebileceklerine işaret eder.”

Vladimir Nabokov

Resimli Başyapıtlar: Satranç

Stefan Zweig

Stefan Zweig’ın intihar etmeden kısa süre önce kaleme aldığı Satranç zulüm, saplantı, aklın gücü ve bu gücün yaratacağı kötülükleri ele alan ve yayımlandığından beri bütün dünyada büyük yankı uyandırmış bir klasik. Satranç tahtasının siyahı ve beyazı gibi iki kutbun –iyiyle kötünün, kibarla kabanın, insanla makinenin, akılla deliliğin, cehaletle bilginin, açgözlülükle tamahkarlığın– arasında, kendi içimizde bitmeyen bir satranç maçına devam eden bizim hikâyemiz…

New York’tan Buenos Aires’e giden bir gemide yolcular arasında Dünya Satranç Şampiyonu Mirko Czentovic de bulunmaktadır. Kaba, vurdumduymaz, cahil, açgözlü bir insan olsa da Czentovic tam bir satranç dehasıdır. Gemidekiler kendisiyle maç yapmak isterler. Genç satranç oyuncusu bu isteklerini geri çevirmez ve üst üste galip gelir, ta ki bir maç sırasında ağırbaşlı, çekingen bir yabancı ortaya çıkıp oyuna müdahale edinceye kadar. Bu yabancı uzun zamandır satranç tahtasına elini sürmediğini söylese de verdiği taktikler sayesinde maç berabere biter.

Akif Kaynar’ın karakterlerin iç dünyasını yansıtan, öykünün önemli noktalarını canlandıran resimleri de Zweig’ın bu ölümsüz klasiğini bambaşka bir boyuta taşıyor.

Devamını Göster

₺1,400.00

Satın Al Tüm Ürünler

8. Bangladeş Bilimler Akademisi

9. Belçika Kraliyet Bilim, Edebiyat ve Güzel Sanatlar Akademisi

10. Londra Kraliyet Topluluğu, Birleşik Krallık

11. Bosna-Hersek Bilim ve Sanat Akademisi

12. Brezilya Bilimler Akademisi

13. Bulgaristan Bilimler Akademisi

14. Çek Cumhuriyeti Bilimler Akademisi

15. Çin Bilimler Akademisi

16. Academia Sinica, Çin, Tayvan

17. Danimarka Kraliyet Bilim ve İnsani Bilimler Akademisi

18. Endonezya Bilimler Akademisi

19. Fas Krallık Akademisi

20. Ulusal Bilim ve Teknoloji Akademisi, Filipinler

21. Filistin Bilim ve Teknoloji Akademisi

22. Académie des Sciences, Fransa 

23. Güney Afrika Bilimler Akademisi

24. Hırvatistan Bilimler Akademisi

25. Hindistan Ulusal Bilim Akademisi

26. Hollanda Kraliyet Sanatlar ve Bilimler Akademisi

27. İran İslam Cumhuriyeti Bilimler Akademisi

28. İrlanda Kraliyet Akademisi

29. İspanya Kraliyet Pozitif, Fizik ve Doğa Bilimleri Akademisi

30. İsrail Bilim ve İnsani Bilimler Akademisi

31. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi

32. İsviçre Bilim Akademileri Konferansı

33. Academia National dei Lincei, İtalya

34. Japonya Bilim Konseyi

35. Kanada Kraliyet Topluluğu (RSC): Kanada Sanat ve Bilim Akademileri

36. Karayip Bilimler Akademisi

37. Kenya Ulusal Bilimler Akademisi

38. Kolombiya Pozitif, Fizik ve Doğa Bilimleri Akademisi

39. Küba Bilimler Akademisi

40. Kırgız Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi

41. Letonya Bilimler Akademisi

42. Litvanya Bilimler Akademisi

43. Macar Bilimler Akademisi

44. Makedonya Bilimler ve Sanatlar Akademisi

45. Academia Mexicana de Ciencias, Meksika

46. Bilimsel Araştırma ve Teknoloji Akademisi, Mısır

47. Moğolistan Bilimler Akademisi

48. Nijerya Bilimler Akademisi

49. Özbekistan Bilimler Akademisi

50. Pakistan Bilimler Akademisi

51. Academia Nacional de Ciencias del Peru

52. Polonya Bilimler Akademisi

53. Académie des Sciences et Techniques du Sénégal

54. Sırbistan Bilimler ve Sanatlar Akademisi

55. Singapur Bilimler Akademisi

56. Slovak Bilimler Akademisi

57. Slovenya Bilimler Akademisi 

58. Sri Lanka Ulusal Bilimler Akademisi

59. Academia Chilena de Ciencias, Şili

60. Tacikistan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi

61. Türkiye Bilimler Akademisi

62. Uganda Ulusal Bilimler Akademisi

63. Venezüella Ulusal Fizik, Matematik ve Doğal Bilimleri Akademisi

64. Yeni Zelanda Kraliyet Topluluğu Akademi Konseyi

65. Atina Akademisi, Yunanistan 

66. Zimbabwe Bilimler Akademisi

67. Gelişmekte Olan Dünya Bilimler Akademisi (TWAS) 

68. Uluslararası Bilim Konseyi (ICSU) Yönetim Kurulu (IAP’de gözlemci kuruluş)

Bu Ne Anlama Geliyor?

Bu isimlerin fazlalığı ile övünmeye gerek yoktur. Önemli olan, bu isimler altında toplanan bilim insanlarıdır. İşte biz de merakımıza yenik düşerek, Evrim Ağacı olarak, Akademilerarası Panel'in (IAP) Genel Sekreteri Sn. Joanna Lacey ile e-posta üzerinden yazıştık ve kendisine bünyelerinde kaç akademi olduğunu ve imza atanların, Dünya'da bulunan, resmi olarak akademisyen olan kişilerin toplam yaklaşık sayılarına oranını sorduk.

Kendisi, 2011 yılı itibariyle IAP'ye bağlı toplamda 104 akademi bulunduğunu, bunlardan 25 tanesinin gözlemci, uluslararası ya da lokal kuruluş olduğunu, dolayısıyla bildirgeye bir ülke adına imza atabilecek akademilerin sayısının 79 olduğunu, bunların yukarıda sayılan 68'inin bildirgeye imza attığını bize bildirdi. Geri kalan ülkelerin büyük bir kısmının dini rejimle yönetildiklerini veya bağımsız olmadıklarını, bu yüzden böyle bir bildirgeye imza atmalarının hayatlarını veya kariyerlerini tehlikeye atacağını belirttiklerini aktardı. Aslında bu bilim akademilerinin de evrimi kabul ediyor olmalarına rağmen, onları da sanki reddediyormuş gibi saydığımızda, yukarıda imzası olan bilim insanlarının, Dünya'daki bilim insanlarının sayısının, en azından akademilerce temsil edilen büyük çoğunluğunun, çok kötü bir tahminle bile %85'ten fazlası olacağını bize bildirdi; ancak net bir sayı vermekten de güvenli tarafta olmak açısından kaçındı.

Endişesi anlaşılırdır, zira elbette bilim akademileri bir ülkedeki bilim insanlarının tamamını kapsamaz; ancak genel olarak akademi içerisinde her kesmi temsil eden temsilciler bulunmaktadır ve bir akademinin görüşü, o ülkenin bilim insanlarının genel görüşünü büyük oranda yansıtmaktadır; çünkü pek çok ülkede bilim akademileri üyeleri, ülkenin bilim insanlarınca, demokratik bir şekilde seçilmektedir (ne yazık ki Türkiye, bu ülkeler arasında olmayan nadir ülkelerdendir). 

Kendisine buradan da bize verdiği ayrıntılı bilgiler için teşekkür ediyoruz. Görülebileceği ve şuradaki yazımızda verdiğimiz bilgilerle ve kaynaklarla teyit edilebileceği gibi, eğer imza atmaya çekinen bilim insanları da dahil edilirse, Dünya çapında akademilerce temsil edilen bilim insanlarının %95'inden fazlası, eğer dahil edilmezlerse de %85'inden fazlası evrimi bir doğa yasası ve bilimsel gerçek olarak kabul etmektedirler.

Eğer ki bu bildirge üzerine halen bilim insanlarının evrimi kabul etmediği iddia ediliyorsa, bu kişileri bizle değil, doğrudan IAP ile görüşmeye davet ediyoruz. Ancak daha önemlisi, bu konuyla ilgili olarak kaleme aldığımız Steve Projesi (Project Steve) ve Keşif Enstitüsü (Discovery Institute) başlıklı makalemizi okumanızı tavsiye ediyoruz. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bilim karşıtlarının çabaları, art niyetleri ve başarısızlıkları ile ilgili oldukça faydalı bilgiler verecektir.

TÜBA'nın İmzası

Normalde kaynaklarımız arasında Türkiye Bilimler Akademisi'nin (TÜBA) sitesinde yayınladığı şu bildiri de bulunuyor:

TÜBA

TÜBA, bildirisinde şöyle yazıyor:

Bildiriye göre, bugün dünyanın çeşitli yerlerindeki okullarda fen derslerinde dünyada yaşamın kökenleri ve evrimi konusunda bilimsel kanıt, veri ve test edilebilir kuramların öğretilmediği, bunların reddedildiği ya da bilimsel olarak test edilemeyen kuramlarla karıştırıldığı görülmektedir. Ancak, yaşamın kökenine ve evrimin ayrıntılarına ilişkin yanıtlanmamış bazı sorulara karşın, evrimsel değişimi destekleyen ve bugün hâlâ yanlışlanmamış bilimsel kanıtlar bulunmaktadır. Bugün için asıl önemli olan ise, bilimsel sorgulama biçiminin okullarda öğretilmesinin sürdürülmesidir: Bilim 1) dünyayı gözlemleyerek ve 2) test edilebilir ve yanlışlanmaya açık hipotezler oluşturarak doğal olaylara daha derin açıklamalar getirir.

İnsanın anlam, değer ve amaç ilişkili algılamaları bilimin kapsamı dışındadır. Felsefi, dini, kültürel ya da politik inanç ve kanaatlerin ürünü olabilen bu farklı etkinlik alanlarının, kendi sınırlarının bilincinde olarak, karşılıklı bir saygı ilişkisi içinde olmaları beklenir. Bilim ise, bugünkü bilgisinin sınırlarının bilinciyle ve gelişmeye açık bir alan niteliğiyle, sürekli olarak doğanın daha iyi gözlemlenmesini mümkün kılan yöntemler ve daha iyi anlaşılmasını sağlayan kuramlar üretme arayışı içindedir.

doi: 10.47023/ea.bilim.251