Köpekler üzerinde hiyerarşi kurma kavramı, uzun bir süre köpeklere yaklaşma ve onlarla iletişim kurma şeklimizi etkilemiştir. Köpek sahiplerinden şu sözleri mutlaka duymuşsunuzdur: "Köpeğe patronun kim olduğunu öğretmelisin!", "Gözlerinin içine bak ki alfa kim anlasın!", "Köpek üzerinde baskınlık kurmalısın!"...

Bu anlayışın kökenleri, köpeklerin en yakın akrabası olan kurtların (Canis lupus) oldukça yanlış anlaşılan tür içi sosyal hiyerarşi düzenine dayanıyor.^[1] Ancak bu fikri ortaya atanların atladıkları bir nokta var: Köpekler ve kurtlar (her ne kadar ortak bir atayı paylaşsalar da) evrimsel ve davranışsal olarak birbirlerinden oldukça farklıdırlar!^[2]

Yapay zekanın iş dünyasının geleceğini nasıl değiştireceğine dair tartışmalar devam ediyor. ResumeBuilder firması, iş liderlerinin teknolojinin şirketlerini nasıl etkileyeceğine inandıklarını öğrenmek için Kasım 2023'ten itibaren 2024 yılı boyunca yapay zeka kullanmayı planlayan şirketlerdeki 750 iş lideriyle anket yaptı. Araştırmanın temel bulguları şöyle:

Yapılan ankete göre şirketlerin %53'ü şu anda yapay zeka kullanıyor ve %24'ü 2024 yılında başlamayı planlıyor.

Bitki ve hayvan hücrelerinde, endokrin bezler tarafından salgılanan hormonlar, hedef hücrelere ve dokulara giderek temel vücut fonksiyonlarını kontrol eden vücudun haberci kimyasallarıdır. Hormonlar, vücut fonksiyonlarının ve süreçlerinin farklı yönlerine etki ederler. Bunlardan bazıları şunlardır:

Her hormonun vücutta kendine özel reseptörleri bulunur. Belli bir hormon vücudun tüm hücrelerine ulaşmak ile birlikte, sadece bazı hücrelerin o hormon için reseptörleri bulunmaktadır. Böylelikle bir hormona karşı tepki sadece o hormona özel reseptörler içeren hedef hücreler tarafından verilirken, diğer hücreler etkilenmezler.

Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayımlanan bir çalışma, Güneş sistemimizin ötesinde yaşam arayışında, Proxima Centauri b gezegeninin atmosferik dinamiklerini inceleyerek ozonun gezegen iklimlerini şekillendirmedeki önemli rolünü aydınlatıyor.^[1] Bu araştırma, yaşanabilir ötegezegenlere ilişkin anlayışımızda önemli bir sıçrama anlamına geliyor.

Kudüs İbrani Üniversitesi Fredy ve Nadine Herrmann Yer Bilimleri Enstitüsü'nden Dr. Assaf Hochman ve ekibi tarafından yürütülen çalışma, Dünya benzeri ötegezegenlerin atmosferlerine ilişkin yeni bilgiler ortaya çıkardı. Araştırmaları, güneş sistemimizin ötesindeki yaşanabilir dünyaları anlamada önemli bir sıçramaya işaret ediyor.

Bugüne kadar o kadar film, dizi geçti ama hiçbirinde sistemlere ve dengelere pek de dikkat edilmiş değil ancak önemli olan sistem ve sistemdeki dengedir ama onun içinde olan şahıslar da önemlidir. Eğer ki bir sistem dengede durabiliyorsa bu sistemin başındakilerdir. Ancak sistemin içinde olanların da sisteme karşı hainlik ya da başkalarının zararını görmesini isteği bir ortama dönmemesi için de önemlidir. Ama şunu unutmamak lazımdır ki içlerinde muhakkak hainler ya da içeriden baltalayan kişiler vardır. Önemli olan sistemde yapay olarak oluşturulan krizlerdir. Unutmayalım, "altta daima kriz olacak ki, üst daima kurtarıcı olarak gözüksün"

Basın ve Medyalarda hep şunu görürüz, Toplumun 1 numaralı düşmanı. Aslında toplumun 1 numaralı düşmanı, toplumun en çok el üstünde tuttuğu kişidir. Kriz dönemde şunu fark ediyoruz, toplum bu tarz kriz dönemlerinde bir kurtarıcı aramaya daha meyillidir ama şunu da unutmamak lazımdır ki bu kriz oranı dengede olmalıdır ve eğer olmazsa sistem kaosa teslim olur. Herkesin birbirini düşürmeye çalıştığı basit ve aciz yapılanmaya döner ve de şöyle bir söz vardır "Büyük insanlar fikirleri, küçük insanlar ise kişileri tartışır".

Aşağıda okuyacağınız makale, Fransa Zooloji Cemiyeti ve Fransız Protistoloji Grubu başkanı Profesör Raymond Hovasse tarafından yazılmış ve Cumhuriyet Dönemi'nde, 30 Kasım 1928 tarihinde, Darülfünun Fen Fakültesi Mecmuası'nın 5. yılının 2. sayısında (Aralık-Ocak-Şubat sayısında) Türkçe olarak yayınlanmış bir makaledir. Tarihi önemi ve Evrim Ağacı ile ilgisi dolayısıyla, modern Türkçeye çevrilerek yeniden yayınlanmıştır. Okumayı kolaylaştırmak adına yazı içindeki paragraf başlangıçları/bitişleri düzenlenmiş ve ara başlıklar eklenmiştir. Ayrıca bağlamın düzgün anlaşılması adına en sona birkaç değerlendirme paragrafı eklenmiştir. Keyifli okumalar.

İnsan, gerek düşünceyi sevdiğinden, gerek sadece meraklı olduğundan dolayı kendisini çevreleyen yaratıkların sonsuz çeşitliliği önünde en eski zamanlardan beri kendi kendine bu soruları sormuştur: Bunlar nedir? Ve nereden gelmişler?

Size bir soru: Zamanı geriye sarıp, tekrar başlatsaydık ve evrim, aynı atalardan yeniden başlatılmış olsaydı... Aradan aynı miktarda zaman geçtikten sonra ortaya çıkan sonuç, şu anki bildiğimiz Dünya yaşamına benzer miydi?

Bu soru ilk defa açık bir şekilde, 1989 yılında büyük evrimsel biyolog Stephen Jay Gould tarafından soruldu. O gün bugündür de teorik bir tartışma konusu olarak farklı görüşlere ev sahipliği yapmakta. 

Aslında Güneş gibi bir kaynaktan sürekli olarak enerji alan bir gezegende (Dünya), enerji üretimi için Güneş'ten yararlanan organizmaların evrimleşmesi pek de şaşırtıcı değil. Dolayısıyla fotosentezin varlığı çok da sıradışı olmamalı. Ancak süreç öylesine ilgi çekici ki, bilim insanları çok uzun yıllardır fotosentezin ayrıntılarını gün yüzüne çıkarmaya çalışıyor. Günümüzde fotosentezden daha az verimli olan, onun "atası" olabilecek, fotosentez sürecine oldukça benzeyen ancak bazı noktalarını barındırmayan kemosentez gibi başka biyokimyasal süreçler biliniyor.

Yaklaşık olarak 3 milyar yıl önce fotosentezin evriminde ilkin prokaryotlardan ayrılan bir grup siyanobakterinin sahip olduğu kimyasallardan ışığa duyarlı olan bazılarının özelleşmesi sonucu, canlılık açısından çok "özel" olarak görebileceğimiz; ancak aslında doğa açısından son derece sıradan olan bir kimyasal tepkimenin olabilirliğini sağlamıştır: Fotosentez. Ardından mitokondrinin evrimine benzer şekilde endosimbiyoz teorisinde açıklandığı gibi fagolizozomdan kurtulan ve hücre içinde hayatta kalan siyanobakterilerin seçilimi ile kloroplast evrimleşmiştir. Fotosentezin evrimini ayrıntılı olarak incelediğimiz makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

Bazı primatların dört ayak üzerinde hareket etmekten iki ayak üzerinde yürümeye (bipedalizme) nasıl evrimleştiğinin izini sürmek zor olmuştur.^[1] Fosil kayıtları iki ayaklılığın net bir evrimsel tarihini sunmamıştır. Günümüzde türümüz iki ayak üzerinde dik yürür, ancak primatlar vücutlarını hareket ettirmek için kollarını ve bacaklarını birlikte kullanarak ağaçlara tırmanabilmektedir.^[2] Büyük maymunlar gibi bazı primatlar da tipik olarak dört uzvunu kullanarak yürürler ve daha küçük maymunlar ağaç dalları arasında zarifçe salınırlar. Bilim insanları, soyu tükenmiş bir primat olan Lufengpithecus'un iç kulaklarını inceleyerek insanların iki ayak üzerinde yürüme yeteneğini nasıl geliştirdiğini daha net bir şekilde görmeye başladılar.

Bir grup bilim insanı, 6 milyon yıllık fosilleşmiş bir Lufengpithecus kafatasının kemikli iç kulağının üç boyutlu CT taramalarını kullandı ve günümüzün bazı iki ayaklı memelilerine benzeyen bir yapı buldu. Bu iç kulak bölgesi, muhtemelen iki ayak üstünde durmanın evriminde rol oynamıştı. Bulgular, 29 Ocak'ta The Innovation dergisinde yayınlanan bir çalışmada açıklandı.^[3]