Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), önlenebilir ve tedavi edilebilir bir ilerleyici akciğer hastalığı türüdür. KOAH, uzun süreli solunum semptomları ve hava akımı kısıtlılığı ile karakterizedir.^[1] Ana semptomlar, mukus üretebilen veya üretmeyen nefes darlığı ve öksürüktür.^[1] KOAH, yürüme veya giyinme gibi günlük aktivitelerin zorlaşmasıyla giderek kötüleşir.^[2]

KOAH'ın en yaygın iki durumu amfizem ve kronik bronşittir ve bunlar, iki klasik KOAH fenotipidir.^[3] Amfizem, duvarları parçalanarak akciğer dokusunda kalıcı hasara neden olan genişlemiş hava boşlukları (alveoller) olarak tanımlanır. Kronik bronşit, iki yıl boyunca her yıl en az üç ay süren prodüktif öksürük olarak tanımlanır. Bu koşulların her ikisi de KOAH olarak sınıflandırılmadıklarında hava akımı sınırlaması olmaksızın mevcut olabilir. Amfizem, önemli sayıda insanda hava akımını sınırlayabilen ve hava akımı kısıtlaması olmaksızın var olabilen yapısal anormalliklerden sadece biridir.^[4][5] Kronik bronşit her zaman hava akımı kısıtlılığına yol açmaz ancak sigara içen genç erişkinlerde KOAH gelişme riski yüksektir.^[1] Geçmişte KOAH'ın birçok tanımı amfizem ve kronik bronşiti içeriyordu, ancak bunlar GOLD raporu tanımlarına hiçbir zaman dahil edilmedi.^[1] Amfizem ve kronik bronşit, KOAH'ın baskın fenotipleri olmaya devam etmektedir, ancak bunlar arasında sıklıkla örtüşme vardır ve bir dizi başka fenotip de tanımlanmıştır.^[3][6]

Pozitif bilimlerde araştırmanın güzel tarafı, bir gizemi çözmekten çok, o gizemin kendisi olmaktadır. Gizli olan bir şey açığa çıktığında artık, çekiciliğini yitirir. Öte yandan mitokondri, hem ökaryotik hücreler için enerji üretme mekanizması olarak, hem de ökaryotik hücreye evrimleşmedeki rolü ile hala cevaplanmayı bekleyen gizemlere sahiptir.

Birçok soru cevaplanmayı beklemektedir: İlkel hücreler nasıl oldu da spontan proton aşamalı değişimini kullanabilir hale geldi? Mitogenomda (Mitokondriyal genomda) bulunan genler neye göre ve nasıl konak hücrenin nükleer genomuna entegre oldu?

Ormandaki her ağaç bir fıskiyedir; kökleri aracılığıyla topraktan su emer ve yapraklarındaki gözenekler aracılığıyla atmosfere su buharı salar. Milyarlarcası havada dev su nehirleri yaratır - ki bunlar, bulutları oluşturan ve yüzlerce hatta binlerce mil ötede yağış yaratan nehirlerdir.

Ancak gezegeni ağaçlardan arındırdıkça, bu "hava nehirleri"ni ve yağmur için onlara bağımlı olan toprakları kurutma riskiyle karşı karşıya kalıyoruz. Giderek artan sayıda araştırma, ormansızlaşmanın şimdiye kadar ihmal edilen bu etkisinin birçok kıta iç bölgesinde küresel iklim değişikliğinin etkilerini gölgede bırakabileceğini gösteriyor: Nil'i kurutabilir, Asya musonunu sekteye uğratabilir ve Arjantin'den Orta Batı Amerika Birleşik Devletleri'ne kadar tarlaları kurutabilir.

Memelilerin bilimsel deneylerde kullanılmasının mümkün olduğunca kısıtlanması gerekliliği, biyomedikal çalışmaların farklı pek çok alanında hücre kültürlerinin geliştirilmesi ve kullanılmasına yol açmıştır. Hücre kültürleri mikrobiyolojide özellikle virüslerin üretilmesi ve tanımlanması, virüs aşılarının üretimi amacıyla kullanılmaktadırlar. Yeni yüzyılda ise kanser araştırmalarının hız kazanması ile özellikle kanser ilaçlarının geliştirilmesinde, etkilerinin saptanmasında hücre kültürleri özellikle büyük önem kazanmıştır.

İlk defa 1951 yılında Baltimore’da (ABD) servikal kanser nedeniyle takip edilen Afrika kökenli Amerikalı bir hastanın kanser dokularının laboratuvarda kültürü başarılabilmiştir. Henrietta Lack adındaki hasta kanserin yayılması sonucu ölmüş ancak ölümsüz hücrelerinin kültürü adına atfen HeLa adı ile dünya genelindeki laboratuvarlara talep nedeniyle dağıtılmıştır. Bu olayın ilginç diğer yanı ailesinin uzun yıllar bu hücrelerin tüm dünya genelinde yaşamaya devam ettiğinden haberdar olmamalarıdır. Kanser hücrelerinin ölümsüz olması ve çok kolay üretilebilmeleri çalışmalarda hücre kültürü gerektiren araştırmalara hız kazandırmıştır. Amerikan Tipi Kültür Koleksiyonu (American Type Culture Collection, ATCC) ve Avrupa Hücre Kültür Koleksiyonu (European Collection of Cell Culturu, EACC) hücreler için ana kaynaklardır ve 80 farklı türe ait 4000’den fazla hücre kültürünü bünyesinde bulundurmaktadır.

Evrendeki tüm nesneler içinde en karmaşık olanı insan beynidir: Beyindeki sinir hücresi (nöron) sayısı, Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldızlar kadar çoktur. Bu yüzden, her ne kadar beyin ve akıl biliminde yakın zamanda bazı parlak gelişmeler elde edilmiş olsa da, kendimizi karanlıkta kısık gözle görmeye çalışır gibi görmemiz şaşırtıcı değil.

Fakat en azından sinirbiliminin can alıcı gizemlerini yakalamaya ve onları tanımlamada mesafe kat etmeye başlıyoruz. Kim olduğumuzu tanımlayan, kabaca 1300 gramlık gri ve beyaz maddeyle ilgili bildiklerimizi, şu 10 soruya verilecek kısmi cevaplar tamamen değiştirebilir: 

Washington Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü bir çalışmaya göre, çocukların 5 yaşına kadar geliştirdikleri özsaygı hissiyatı yetişkinlerinkiyle kıyaslanabilir nitelikte.

Bu çalışmaya göre, çocuklar daha anaokuluna başlamadan önce önemli bir kişilik özelliği olan “özsaygı” geliştiriyorlar. Bunun sebebi ise bu özelliğin insan yaşamı boyunca nispeten sabit bir düzeyde kalmaya eğilimli olması. Washington Üniversitesi Öğrenme ve Beyin Bilimleri Enstitüsü’nde (I-LABS) araştırmacı ve aynı zamanda araştırma makalesinin başyazarı Dario Cvencek konu hakkında şunları söylüyor: 

Her sanat dalında olduğu gibi, mimarlıkta da tasarımcının hayal gücü, tecrübesi, hayat tarzı ortaya koyulan ürünleri etkiler. Mimari kültür, ülkeden ülkeye, iklimden iklime, toplumdan topluma çoğu zaman bariz farklılıklar gösterir ve daima dinamik doğasını korur. Mimarlık, metodolojisi gereği bazen çok karmaşık sorulara cevap aradığı gibi, bazen de problemin çözümünü çok basit konseptlerde arar. “Kısıtlı alanı, en verimli şekilde nasıl tasarlayabilirim?” sorusuna cevap ararken, belki de kompütasyonel problemleri hızlıca çözmekte kullandığımız yapay zeka algoritmaları yardımcı olabilir.

Aslında yapay zekayla ilgili internetteki kaynaklarda bulunan onlarca tariften, diyagramdan pek azı tam anlamıyla kapsamlı bir tanım sunar. Eğer daha önce türev bazlı algoritmalar üzerine ayrıntılı bir okuma yapmadıysanız, “yapay zeka” konseptini kullanıldığı alan/sektör içinde öğrenmeye çalışmanız daha sağlam bir fikir verecektir; Çünkü yapay zeka modelleri, video oyunlarından akıllı güvenlik sistemlerine, mühendislik hesaplamalarından kanser teşhisine kadar çeşitli alanlarda kullanılıyor. Son on yılda veri bilimindeki araştırmalar sayesinde bu alanlara önemli bir tanesi daha eklenmiş oldu. Mimarlık; ve hatta şehir & bölge tasarımı...

Moleküler evrim hızı, bir popülasyon içerisinde DNA veya protein dizilerindeki mutasyonların ne sıklıkla sabitlendiğini (yani popülasyondaki bireylerin çoğunda gözlendiğini) ölçer. Mutasyon hızı ise belirli bir zaman aralığında DNA veya protein dizisinde meydana gelen değişim miktarını tanımlar. Birbirine sıkı sıkıya bağlı bu iki kavram, moleküler evrim anlayışımızın temelini oluşturur.

Örneğin moleküler saat kuramı (Zuckerkandl ve Pauling 1962), zaman ilerledikçe bir protein dizisinde sabitlenen amino asit mutasyonlarının miktarının da artacağını öngörür. Bu durumda, eğer mutasyon hızının belirli bir proteinin evrimsel soy hatları boyunca aynı olduğu varsayılırsa, moleküler evrim hızının da sabit olması beklenir (Görsel 1).

Communications Earth & Environment dergisinde yayımlanan bir makaleye göre, 591 ila 565 milyon yıl önce Dünya'nın manyetik alanının gücündeki olağandışı azalma, atmosfer ve okyanuslardaki oksijen seviyelerinde önemli bir artışla aynı zamana denk geldi. Yazarlar, manyetik alanın zayıflamasının oksijen artışına yol açmış olabileceğini öne sürüyor. Bu da en eski karmaşık organizmalardan bazılarının evrimini desteklemiş olabilir.^[1]

600 ila 540 milyon yıl önce, Dünya'daki yaşam, bilinen en eski karmaşık çok hücreli hayvanlar olan Ediacaran faunası olarak bilinen yumuşak gövdeli organizmalardan oluşuyordu. Fosil kayıtları, bu organizmaların 575 ila 565 milyon yıl önce karmaşıklık ve tür bakımından önemli ölçüde çeşitlendiğini gösteriyor. Önceki araştırmalar, bu çeşitlenmenin aynı dönemde meydana gelen atmosferik ve okyanus oksijen seviyelerindeki önemli bir artışla bağlantılı olduğunu öne sürmüş olsa da oksijendeki bu artışın neden meydana geldiği henüz net değildi.

Münazara Nedir?

Münazara, bir konuda karşıt görüşleri savunan takımların fikirlerini çarpıştırdıkları bir sohbet ve tartışma platformudur. Herhangi bir konu üzerinde zıt düşüncelerin karşılıklı olarak savunulmasına Münazara denir. Münazarada önemli olan “savunma"dır. Taraftarı az olan bir düşünce, iyi savunulduğu zaman çok kişi tarafından takdir edilebilir. Bu tartışmalar daha çok ortaokullar ve liselerde bir fikir ve söz müsabakası olarak yapılmaktadır. Münazaralarda amaç yanlış da olsa bir düşünceyi savunabilme becerisi gösterebilmektir. Bu tartışmalar yoluyla öğrencilerin farklı konulara yönelmeleri, araştırmalar yapmaları, kendilerini ifade etme becerilerini geliştirmeleri, fikir üretme, antitez geliştirme yetenekleri arttırılmaya çalışılır.