Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Ayşe
Üye
1

Evrim tarihinde erkek atalarımız da dişi ya da kendinden daha güçsüz olanlara şiddet eğiliminde miydi?

Neden ve nasıl? Evrimsel üstünlük neydi?
476 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Tan Yıldız
Tan Yıldız
57K UP
Evrimsel Biyoloji, Sosyobiyoloji ve Nüfus Genetiği meraklısı

Şiddet, hem sosyal hayvan türlerinde grup içi bireyler-arası şiddet hem de bir grubun üyelerinin başka gruplara kollektif şiddet uygulaması bakımından, sadece insanlarda değil, tüm hayvan türlerinde görülen bir kalıptır. Çoğu türün (tüm türlerin değil çünkü fener balığı gibi bazı türlerde eşeysel dimorfizm istisna olacak kadar nadir olsa da dişiyi fizyolojik bakımdan şiddet uygulayabilmek bakımından daha kabiliyetli kılmıştır) erkek eşeyi hem agresif davranışların sıklığı hem de şiddete daha muktedir kılan nörobiyolojik, fizyolojik ve endokrinolojik bir yapıya sahip olma bakımından şiddet eğilimli olan eşeydir. Buna ek olarak şiddet ve benzeri davranışsal kalıpları beraberinde getiren yada şiddete daha eğilimli kılan ruh hastalıkları ve kişilik bozuklukları erkeklerde daha fazla bulunur ─en yerinde örnek olarak psikopatlığın erkeklerde 4-5 kat daha fazla bulunması gibi.

Bunun evrimsel süreçte ortaya çıkmasının davranışsal ekolojik sebebi ise de evrimsel bakımdan kaynakların kıtlığı hem sosyal hayvanların oluşturduğu türiçi grupların içerisinde hiyerarşik bir rekabet bakımından hem de grupların arasında teritoryal rekabet bakımından şiddetin seçilim değerini olumlu bir şekilde etkilemesine yol açmıştır. Kendi grubunun içinde kıt olan kaynaklara en çok erişilebileceği bir pozisyona gelmek için cebir kullanmakta en becerikli olan ve farklı gruplara karşın kaynakları bakımından en verimli bölgeleri ellerinde tutabilen ve şiddet kullanarak sınırlarını genişletebilen grupların bireylerin üreme başarısı en yüksek olduğundan dolayı bu tür davranışsal kalıpların da sıklıkları aynı şekilde artmıştır. Filogenetik olarak en yakın kuzenimizden bir örnek olarak Jane Goodall'ın gözlemleri ile detaylı bir şekilde bildiğimiz Gombe Şempanze Savaşı gösterilebilir. 4 yıl boyunca ana gruptan ayrılarak bir tür bölücülüğe sebep olan bir grup şempanze (Kahama) ile ana grup (Kasakela) arasında yaşanan bu "savaş"ta Kasakela grubunun oluşturduğu bir savaşçı grup Kahama grubunun tüm üyelerini yıllar içinde teker teker öldürmüştür. Gıda kaynaklarının aynı şekilde kıt olmadığı bonobalardaki anaerkil toplumsal yapı ve barışçıllığa karşın bu örnekte görüldüğü gibi de şempanzelerde (ve daha genel olarak insan dahil çoğu diğer türde) erkekler savaşçıl rollere sahip olanlar olmuş, savaşta ilk öldürülenler de gene erkekler olmuştur. Bunun yanında ise Jane Goodall'ın yakın zamanda Evrim Ağacının bir canlı yayınında da anlattığı gibi erkek şempanzeler karşı grubun erkek şempanzelerine her türlü agresif davransalar da dişi bireyler için bu tepki aynı değil. Tam tersine başka grupların dişi bireylerini kendi gruplarına ekleyebilmek için çaba sarfetmekten de çekinmedikleri söylenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. Wynn, et al. (2003). Psychopathy In Women: Theoretical And Clinical Perspectives.. International journal of women's health. | Arşiv Bağlantısı
  2. Jane Goodall. (2021). Through A Window: My Thirty Years With The Chimpanzees Of Gombe.
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Merve Arıcıbaşı
PhD Veterinary Sciences

Primatlarda cinsel seçilim erkek erkeğe mücadele üzerine kurulmuş. Genelde bir dişiyi veya haremi elde etmek için erkekler birbiriyle mücadele eder ve en güçlü, iri ve saldırgan erkek mücadeleyi kazanır ve haremin sahibi olur böylece evrimsel olarak kuşaktan kuşağa artan bir cüsse ve şiddet seçilimi doğar.

Bunun yanında yenilen erkekleri tercih edecek olan dişiler de şiddetle elemine edilir veya dışlanır. Yani şiddet hem erkekler arası rekabetle hem de yenilen erkeğe eğilim gösterebilecek dişilere karşı artarak nesilden nesile aktarılmış.

Rasyonel düşünce ince bir vernik gibi ve sıklıkla dökülüp altından gerçek doğa ortaya çıkıyor diyebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

195 görüntülenme

Kaynaklar

  1. W. Buckner. Erkek Şiddetinin Davranış Ekolojisi. (11 Mart 2021). Alındığı Tarih: 13 Mart 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close