Evrim tarihinde erkek atalarımız da dişi ya da kendinden daha güçsüz olanlara şiddet eğiliminde miydi?

Şiddet, hem sosyal hayvan türlerinde grup içi bireyler-arası şiddet hem de bir grubun üyelerinin başka gruplara kollektif şiddet uygulaması bakımından, sadece insanlarda değil, tüm hayvan türlerinde görülen bir kalıptır. Çoğu türün (tüm türlerin değil çünkü fener balığı gibi bazı türlerde eşeysel dimorfizm istisna olacak kadar nadir olsa da dişiyi fizyolojik bakımdan şiddet uygulayabilmek bakımından daha kabiliyetli kılmıştır) erkek eşeyi hem agresif davranışların sıklığı hem de şiddete daha muktedir kılan nörobiyolojik, fizyolojik ve endokrinolojik bir yapıya sahip olma bakımından şiddet eğilimli olan eşeydir. Buna ek olarak şiddet ve benzeri davranışsal kalıpları beraberinde getiren yada şiddete daha eğilimli kılan ruh hastalıkları ve kişilik bozuklukları erkeklerde daha fazla bulunur ─en yerinde örnek olarak psikopatlığın erkeklerde 4-5 kat daha fazla bulunması gibi.

Bunun evrimsel süreçte ortaya çıkmasının davranışsal ekolojik sebebi ise de evrimsel bakımdan kaynakların kıtlığı hem sosyal hayvanların oluşturduğu türiçi grupların içerisinde hiyerarşik bir rekabet bakımından hem de grupların arasında teritoryal rekabet bakımından şiddetin seçilim değerini olumlu bir şekilde etkilemesine yol açmıştır. Kendi grubunun içinde kıt olan kaynaklara en çok erişilebileceği bir pozisyona gelmek için cebir kullanmakta en becerikli olan ve farklı gruplara karşın kaynakları bakımından en verimli bölgeleri ellerinde tutabilen ve şiddet kullanarak sınırlarını genişletebilen grupların bireylerin üreme başarısı en yüksek olduğundan dolayı bu tür davranışsal kalıpların da sıklıkları aynı şekilde artmıştır. Filogenetik olarak en yakın kuzenimizden bir örnek olarak Jane Goodall'ın gözlemleri ile detaylı bir şekilde bildiğimiz Gombe Şempanze Savaşı gösterilebilir. 4 yıl boyunca ana gruptan ayrılarak bir tür bölücülüğe sebep olan bir grup şempanze (Kahama) ile ana grup (Kasakela) arasında yaşanan bu "savaş"ta Kasakela grubunun oluşturduğu bir savaşçı grup Kahama grubunun tüm üyelerini yıllar içinde teker teker öldürmüştür. Gıda kaynaklarının aynı şekilde kıt olmadığı bonobalardaki anaerkil toplumsal yapı ve barışçıllığa karşın bu örnekte görüldüğü gibi de şempanzelerde (ve daha genel olarak insan dahil çoğu diğer türde) erkekler savaşçıl rollere sahip olanlar olmuş, savaşta ilk öldürülenler de gene erkekler olmuştur. Bunun yanında ise Jane Goodall'ın yakın zamanda Evrim Ağacının bir canlı yayınında da anlattığı gibi erkek şempanzeler karşı grubun erkek şempanzelerine her türlü agresif davransalar da dişi bireyler için bu tepki aynı değil. Tam tersine başka grupların dişi bireylerini kendi gruplarına ekleyebilmek için çaba sarfetmekten de çekinmedikleri söylenebilir.