İnsanların evriminin devam edip etmediği, evrimin mekanizmalarının insanlar üzerinde halen işleyip işlemediği, işliyorsa insanın ne çeşit bir evrimsel süreçten geçtiği, bu sürecin diğer hayvanlarla benzer mi yoksa farklı mı olduğu gibi sorular, evrimsel biyolojiye ilgi duyan insanların en sık sordukları sorular arasındadır. Bu makalemizde, konuya etraflıca bir bakış atacak ve insan evriminin günümüzdeki süreçlerine dair bilimin elindeki verileri sizlere aktarmaya çalışacağız.

İlk olarak, böyle bir sorunun neden akıllarımıza geldiğine dair temel bir gerçeği irdeleyerek başlayalım: Evrim tarihinde şimdiye kadar, bildiğimiz kadarıyla, evrimin kurallarını ve vahşi doğadaki normal işleyişini bozan veya en azından aksatan, ona çeşitli şekillerde bilinçli veya bilinçsiz olarak müdahale etmeyi başaran ve bunu yaparken kendi evrim hızına etki edebilen tek bir canlı evrimleşmiştir: İnsan (Homo sapiens). İnsanın bu sıradışı becerisinin temel kaynağında ise, yine evrimsel sürecin son derece kıymetli ve ilgi çekici ürünlerinden birisi olan beyin ve bir organ olarak beynin evrimleşmesi süreci sırasında birer yan ürün olarak ortaya çıkan algı, zeka, düşünce, bilinç, farkındalık gibi olgular yatmaktadır. Beynin evriminin detaylarını diğer makalelerimizde detaylıca işlemiştik; dolayısıyla burada tekrar değinmeyeceğiz. Lakin bilinmelidir ki, beynin yapısal özellikleri karmaşıklaşıp özelleştikçe, bizim genel olarak "zeka" diye tabir ettiğimiz üst düzey bilişsel fonksiyonların doğası da karmaşıklaşmakta ve özelleşmektedir. Bu bakımdan insanın (ve insan beyninin) evrimi son derece ilgi çekici olsa da, pek de "inanılmaz", "olağanüstü" ya da "akıl almaz" değildir.

Bilim insanları farelerde beynin hipokampus adı verilen bölgesinde korku veren anılar oluşmasını önleyen nöronlar keşfetti. Bu engelleyici nöronlar bir yere ya da kapsama ait tarafsız anıların, aynı zamanda vuku bulan can sıkıcı olaylar tarafından lekelenmemesini temin ediyorlar. Ekibin dediğine göre bu çalışma, ileride travma sonrası stres bozukluğu gibi durumlardaki sinirsel temeli anlayabilmemize yardım edebilir. 

Çalışma Science dergisinde yayımlandı. New York'taki Columbia Üniversitesi'nden Attila Losonczy hipocampuste belli bir kapsama ait anıların nasıl saklandığı ve sonra bu anının korku veren olaydan nasıl ayrıldığı ile ilgileniyordu. Fare beyinlerindeki tekil hücrelere bakıldığında, korku hafızasını beynin doğru parçasında yer almaları için biçimlediren ve aracı nöron verilen engelleyici nöronlar buldular. BBC kanalında Science in Action programında Dr Losonczy şöyle dedi: 

Nebula veya bulutsular; bol miktarda hidrojen ve helyumdan oluşan, uzayda genişçe bir yer kaplayan, içeriğindeki hidrojen ve helyumla yıldızları oluşturan gök cisimleridir. İlginç renkleri ve desenleri ile astrofotoğrafçıların da ilgi odakları olmaktadırlar.

Bulutsular kendi aralarında Emisyon Bulutsuları, Yansıma Bulutsuları, Gezegenimsi Bulutsular, Süpernova Kalıntıları ve Soğurma Bulutsuları olmak üzere beşe ayrılırlar.

2023 yazında, Scarborough'daki hareketli bir tıp kliniğinde çalışan aile hekimi Dr. Rosemary Lall kırılma noktasına geldi.

Yaklaşık otuz yıllık çalışma hayatının ardından Lall, ailesiyle geçirdiği değerli zamanı sık sık kesen, hastalarla ilgili kaçınılmaz evrak işlerinin altında ezildiğini fark ettiğinde, havlu atmaya hazırdı. Lall Global News'e verdiği demeçte şöyle diyor:

İnsanların çoğu denizanalarını sevmez. Sokup zehirlemelerinden korkar, cıvık yapılarından nefret eder ve var oluşlarında da pek bir fayda göremezler. Tıpkı yabanarıları gibi, pek çok kişi onlarsız bir dünyanın daha güzel olacağına inanır. Fakat bu, dünyada insanlardan çok daha uzun süredir var olmuş, dinozorlar ve trilobitler gibi muazzam çeşitlilikteki hayvanların yok oluşundan sağ çıkmış kadim bir soy için gerçekten doğru bir görüş mü?

Denizanalarının çoğunun türünün zehri, yüzücüler tarafından fark edilemeyecek kadar hafiftir; ancak buna rağmen insanlar, denizanalarının birçoğunun tehlikeli olduğunu sanırlar. Elbette "kutu denizanası" olarak bilinen türün potansiyel olarak ölümcül olduğunu söylemek gerek; fakat bu canlılar, bizim kıyılarımızın çok uzağında yaşarlar. Düzenli olarak kıyılarımızı işgal eden pusula denizanası veya ay denizanası gibi türlerin zehri, ciltte orta derece tahrişten fazla bir etkiye neden olmaz.

Türler arası melezleşmenin mümkün olduğu; katırlar, "çakupek", "kaslan", "grolar", "leopan" veya melezleşerek türleşen ispinozlar^[14] gibi sayısız canlı sayesinde net bir şekilde bilinmektedir. Bu, ilginç bir soruyu doğurmaktadır: İnsan, diğer hayvanlarla melezleşebilir mi? Daha spesifik olarak, insan, şempanzeler veya bonobolar gibi çok yakın akrabalarıyla melezleşebilir mi?

İnsan-şempanze veya şempanze-bonobo gibi birbirinden ayrı olan ama evrimsel açıdan çok yakın akraba türlerin verimli döller verecek (veya vermeyecek) biçimde çiftleşip, yavrular üretme ihtimali (yani "melezlenme ihtimali") üzerinde durmadan önce, ayrı türleri yaratan evrimsel mekanizmaları ve türleşme kavramını kısaca hatırlamamız gerekiyor.

Daha önceden bilim insanları arasındaki ateizm oranlarını buradaki yazımızda anlatmıştık. Bu yazımızda, evrimsel biyologlar arasındaki ateizm oranlarına bakış atacağız:

American Scientist tarafından yapılan bir araştırmada, evrimsel biyologların inançları araştırılmıştır. Gregory W. Griffin ve William B. Provine tarafından yürütülen ve 149 profesyonel evrimsel biyolog üzerinde yapılan araştırma, ilginç sonuçlar çıkarmıştır.^[1] Bu bilim insanları toplamda 28 farklı saygın ulusal akademiye üyedirler. Deneklerin uzmanlıkları şu bilim dallarından en az birini içermektedir: evrim, filogenetik, popülasyon genetiği, paleontoloji, paleoekoloji, paleobiyoloji, sistematik, organizma düzeyinde adaptasyon veya uyum başarısı.