Trans bireylerin, geleneksel olarak cinsiyete göre ayrılmış bir kurum olan rekabetçi sporlara katılımı, özellikle de trans kadınların geleneksel (cis) kadın sporlarına dahil edilmesi, tartışmalı bir konudur.^[1]

Muhalifler, trans kadınların insan fizyolojisindeki cinsiyet farklılıkları nedeniyle rekabetçi sporlarda cis kadınlara karşı haksız bir avantaja sahip olduğunu ve bu durumun onların atletik başarısını tehlikeye atabileceğini ve bu farklılıkların trans bireylerin uyguladığı hormon tedavileri tarafından yeterince tersine çevrilmediğini savunmaktadırlar.

Köpek balıkları okyanuslarda, denizlerde ve bazı tatlı sularda yaşayan canlılardır. Çoğu insan için oldukça korkutucu olan bu canlılar boyutlarıyla, dişleriyle, yüzgeçleriyle; filmlere, dizilere, kitaplara ve hatta oyunlara konu olmuştur. Bilindik köpek balığı türleri arasında kaplan köpek balığı, balina köpek balığı, çekiç kafalı köpek balığı ve mavi köpek balığı sayılabilir.

Köpek balıklarının evrimi 450 milyon yıl öncesine kadar dayanır. Bazı fosiller, köpek balıklarının ya da köpek balığına benzer canlıların Ordovisyen Dönem'de ortaya çıktığını göstermektedir. Bu dönemin sonlarında yaşamış dişsiz, köpek balığı benzeri canlılar bulunmuştur. Devoniyen Dönemin ortalarında görülen Cladoselache cinsi, köpek balıkları olarak tanıyabileceğimiz ilk canlı grubudur. Paleosen Dönemde (66- 23 milyon yıl önce) köpek balıkları giderek farklı ve daha büyük formlara evrimleşmeye başlamıştır.

“Doğa bir savaş alanıdır.” sözünü, çayırlarda koşturan aslan ve geyiklerden çok, bağışıklık sisteminde yaşananlar olarak anlamak mümkündür. Moleküler düzeydeki evrimsel savaşın en serti patojenler (yani hastalık yapan organizmalar) ile konak canlıların bağışıklık sistemi arasında gerçekleşmektedir desek abartmış olmayız. Birlikte evrimin en güzel örneklerini görebileceğimiz bu çekişme, aslında temel olarak bir organizmanın “ben ve diğerleri” ayrımını yapabilmesine dayanmaktadır. Patojenler için evrimsel başarı ise bu ayrımdan kaçabilmelerine bağlıdır.

Modern tıbbın önlenebilir hastalıklara karşı bağışıklık sistemimiz kadar iyi bir iş çıkardığını reddedemeyiz. Tedavi ve aşı yöntemleri sayesinde (ve tabi ki gıda, temizlik gibi birçok faktörün de birleşimi ile) insan ömrü 1900’lerin başından bu yana iki katına çıkmıştır. Fakat elbette bu bağışıklık sistemlerini araştırmayı bir kenara bırakacağımız anlamına gelmiyor. Henüz çare bekleyen birçok hastalığın yanında aslında bu sistemler birazdan da anlatmaya çalışacağımız gibi hiç tahmin edemeyeceğimiz teknolojik yeniliklere yol açabilir ki zaten temel bilim çalışmalarının tamamı böyle değil midir?

Fosiller, evrim tarihini keşfetmenin en heyecan verici yöntemlerinden birisidir. Bugüne kadar keşfedilen on binlerce fosil, evrim tarihindeki birçok detayı aydınlatmakla birlikte, istisnasız olarak her biri, evrimsel biyolojinin öngörülerini doğrulayacak kanıtlar olarak kayda geçmiştir. Bu açıdan evrimsel biyoloji ile, fosilleri gün yüzüne çıkan paleontoloji ve antropoloji arasında çok yakın bir ilişki olduğu söylenebilir. Evrimsel biyoloji, türlerin tarihini aydınlatma konusunda bakmamız gereken detaylar açısından yön gösterir, paleontoloji ve antropolojinin çıkardığı fosiller, evrimsel öngörüleri sınamak adına bu potansiyel fosilleri arar ve bulur. Tabii ki fosil araştırmalarının tek amacı evrimsel geçmişi aydınlatmak değildir; türlerin biyolojisine, fizyolojisine, anatomisine yönelik birçok detayı keşfetmemizi ve bir yerde "kendimizi daha yakından tanımamızı" da sağlar.

Dünya’nın yüzeyi sabit gibi görünse de geçen 4,6 milyar yıl içerisinde ciddi ölçüde değişmiştir. Dağlar oluşmuş ya da aşınmış, kıtalar ve okyanuslar kaymış ve Dünya kimi zaman çok soğuk ve tamamen buzlarla kaplı kimi zaman da daha sıcak ve buzların yok olduğu dönemler geçirmiştir. Bu değişiklikler o kadar yavaş gerçekleşir ki bir insanın yaşamı boyunca fark edilemezler, ancak şu anda bile Dünya’nın yüzeyi hareket etmekte ve değişmektedir. Bu değişiklikler olurken, organizmalar evrim geçirmiş ve bazılarının kalıntıları fosil olarak korunmuştur.

Vitamin, vücudumuzdaki birçok biyokimyasal aktivitenin gerçekleşmesi için önem taşıyan kimyasal maddelerin ortak adıdır. Vitaminlerin etki ettiği biyokimyasal aktiviteler arasında normal hücre büyümesi, hücresel yanıt mekanizması, kan dolaşımının düzenli sağlanması gibi hayati fonksiyonlar da olduğu ve vücudumuz vitaminleri üretemediği için vitaminleri önerilen düzeylerde günlük diyetimizle almamız gerekir. Ulusal Sağlık Enstitüsü'nün (İng: "National Institutes of Health") vitaminler için önerdiği günlük alım miktarlarına şuraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Eğer vitaminleri diyetimizle uzun süre boyunca almazsak, vücudumuzdaki biyokimyasal aktiviteler aksar ve çeşitli sağlık sorunları ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu sağlık sorunlarından biri de vücudumuzun bağışıklık sisteminin düşmesidir. Çünkü vitaminler, aktif olarak bağışıklık sistemimizin güçlenmesinde de rol oynar.

Duygusal zeka katsayısı (İng: "emotional quotient" veya kısaca "EQ"), bir insanın kendi duygularını anlama, kullanma ve yönetmesi yoluyla stresle başa çıkabilme, etkili bir şekilde iletişim kurabilme, diğerleriyle empati kurabilme, zorlukların üstesinden gelme ve çatışmaları çözüme kavuşturabilme (yani bulunulan ortama duygusal olarak uyum sağlayabilme) becerisinin sayısal bir ölçütüdür.^[1] Özellikle de liderlik performansını güçlendiren bir bilişsel faktör olarak görülmektedir.^[2] Duygusal zeka kavramı bilişsel psikolojik literatürde ilk kez ciddi bir şekilde ele alınması 1990 yılında Peter Salovey ve John D. Mayer tarafından olmuş olsa da duygusal zeka kavramı bunun öncesinde farklı bağlamlarda da kullanılmıştır.^[3]

Duygusal zeka kavramı ilk kez 1966 yılında B. Leuner tarafından yazılan bir makalede çocuklarına bakma sorumluluğunu üstlenmekte isteksiz olan annelerde eksik olan kabiliyetin "duygusal zeka" olduğunun ve bunun da annelere LSD vererek çözülebileceğinin iddia edilmesi ile ortaya çıkmıştır.^[4] Bunun ardından birçok farklı araştırmacı tarafından farklı bir şeyi betimlemek için kullanılması, kavramın anlamını bulanıklaştırmıştır. 1990 yılına gelindiğinde ise Salovey ve Mayer jenerik "duygusal zeka"yı tanımladıklarında, bu zeka türünün aslında "Gardner'in (çoklu zeka modelindeki) kişisel zekaların bir alt kümesi" olduğunu belirtmişlerdir.^[3]

Yeryüzü biyotasının evrimsel tarihçesi, belirli dönemlerde dev boyutlara ulaşan çok sayıda organizmanın ortaya çıkışına sahne olmuştur. Bu devasa türler arasında özellikle Mezozoik Zaman'da baskın olan Sauropoda kladına ait dinozorlar, ekstrem morfolojik oranları ve dev vücut kütleleriyle öne çıkmaktadır. Uzun servikal omurlar ve kitlesel hacimleriyle Diplodocus, Brachiosaurus ve benzeri sauropodlar kara ekosistemlerinin tarihsel olarak en büyük tetrapodları arasında sayılmaktadır. Bunun yanında, Tyrannosaurus rex ve Spinosaurus gibi yırtıcı türler, hem bilimsel araştırmaların hem de popüler kültürün etkisiyle "devlik" denince zihinlerde yer eden isimler olmuştur.

Ancak devasa canlılar sadece kara ile sınırlı değildir. Günümüz denizlerinde yaşayan ve şimdiye dek var olmuş en büyük hayvan olarak kabul edilen mavi balina (Balaenoptera musculus), bu unvanın yaşayan temsilcisidir. Yine de 2023 yılında keşfedilen ve boyutlarıyla mavi balinayı tahtından edebileceği düşünülen Perucetus colossus gibi türlerin buluntuları, doğanın büyüklük rekorlarının sürekli kırılmasına neden olmaktadır.^[1]

Hepimizin ortak ihtiyacı ve belki de en büyük zevklerinden biri yemek yemek. Peki, bu yeme dürtüsü neyden kaynaklanıyor? Neden böyle bir hissimiz var? Oluşan bu hissin seviyesi nasıl ayarlanıyor? Bu sorular hakkında hepimizin farklı tahminleri ve cevapları olabilir. Yeni çalışmalar ise konuyu aydınlatmak için bazı ipuçları sunuyor.

Yakın zamanda ABD’de yapılan bir araştırmaya göre bilim insanları beyinde yeme dürtüsünü tetikleyen özel bir devre tespit ettiler. Georgia Üniversitesi’nden Emily Noble önderliğindeki ekip, fareler üzerinde çalıştıkları sırada hipotalamusta MCH (Melanin Yoğunlaştırıcı Hormon) olarak adlandırılan bir tür transmitter madde (iletken) üreten hücre kümesi üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırdı. Hipotalamus, hipofiz bezi aracılığı ile beyin ve endokrin sistem arasındaki bağlantıyı sağlayan beyindeki bir bölgedir.

Journal of Vertebrate Paleontology dergisinde yeni yayımlanan bir makale, ankilozorların Kuzey Amerika'da Orta Kretase'de varlığını doğruluyor.

Ankylosauria kladı, otçul, kuş kalçalı (ornithischian), kaplumbağalara benzer kemikli osteodermler şeklinde zırha sahip dinozorları içeren bir gruptur. İlk olarak Orta Jura'da, Kuzey Afrika'da ortaya çıkmışlardır. İsimleri Latince "kavisli kertenkele" anlamına gelir. Bir topuza benzeyen kuyrukları, ankilozorları karakterize ettiği düşünülen oldukça özel yapılardır.