Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Thayer Yasası veya Karşıt Renk Perdesi: Büyük Beyaz Köpek Balıkları, Deri Renkleri Sayesinde Nasıl Kamufle Olurlar?

Thayer Yasası veya Karşıt Renk Perdesi: Büyük Beyaz Köpek Balıkları, Deri Renkleri Sayesinde Nasıl Kamufle Olurlar?
Büyük beyaz köpek balığı
3 dakika
7,248
Tüm Reklamları Kapat

Köpek balıkları okyanuslarda, denizlerde ve bazı tatlı sularda yaşayan canlılardır. Çoğu insan için oldukça korkutucu olan bu canlılar boyutlarıyla, dişleriyle, yüzgeçleriyle; filmlere, dizilere, kitaplara ve hatta oyunlara konu olmuştur. Bilindik köpek balığı türleri arasında kaplan köpek balığı, balina köpek balığı, çekiç kafalı köpek balığı ve mavi köpek balığı sayılabilir.

Köpek balıklarının evrimi 450 milyon yıl öncesine kadar dayanır. Bazı fosiller, köpek balıklarının ya da köpek balığına benzer canlıların Ordovisyen Dönem'de ortaya çıktığını göstermektedir. Bu dönemin sonlarında yaşamış dişsiz, köpek balığı benzeri canlılar bulunmuştur. Devoniyen Dönemin ortalarında görülen Cladoselache cinsi, köpek balıkları olarak tanıyabileceğimiz ilk canlı grubudur. Paleosen Dönemde (66- 23 milyon yıl önce) köpek balıkları giderek farklı ve daha büyük formlara evrimleşmeye başlamıştır.

Tüm Reklamları Kapat

470'den fazla türün arasında en bilinen köpek balığı türlerinden birisi hiç kuşkusuz büyük beyaz köpek balıklarıdır (Carcharodon carcharias). Büyük beyaz köpek balıklarının ataları olan geniş dişli makolar, bugüne kadar evrimleşmiş en iri köpekbalıkları olan Megalodonlar ile günümüzden yaklaşık 45 milyon yıl önce aynı sularda yaşamış ve rekabet etmiştir. 3.4 ila 6 metre arası uzunlukta ve ağırlığı iki tona kadar ulaşabilen büyük beyaz köpek balıkları, ılıman sularda yaşar. Çenelerinde 3000 adet kesici diş bulunur ve yaklaşık 4000 psi (278 bar) ile en güçlü çenelerden birine sahiptir. Vücutlarının üst kısmı koyu gri, alt kısmı ise beyazdır.

Thayer Yasası ve Karşıt Renk Perdesi

Derilerinin böyle olması, yaşadıkları bölgede açık bir şekilde dolaşırken kamufle olarak avlanmalarını sağlar. Yukarıdan bakıldığında, gölgeli su rengiyle eşleşen grimsi renk ve aşağıdan bakıldığında ise yüzeye yaklaşılmasıyla güneş ışınları ile aydınlanan suyun rengiyle eşleşen beyaz renk, büyük beyazların başarılı bir şekilde kamufle olmalarını sağlar. Işık yukarıdan geldiği için gölge köpek balığının alt kısmına yani beyaz rengin olduğu yere denk gelir, dolayısıyla yandan bakıldığında bile bu kamufle olma durumu geçerliliğini korur.

Tüm Reklamları Kapat

Üstelik bu tip bir deri rengine sahip olan canlılar sadece büyük beyaz köpek balıklarıyla sınırlı değildir. Örneğin penguenler, yelken balıkları ve kambur balinalar da aynı şekilde kamufle olurlar. Hayvanlardaki bu kamuflaj yöntemine Thayer Yasası veya "karşıt renk perdesi" olarak da çevirebileceğimiz "countershading" denmektedir. Hayvanın bedeninin üst tarafının koyu, alt tarafının ise açık renk olduğu bu desen bazı memelilerde, sürüngenlerde, kuşlarda ve böceklerde (hem avcılarda hem av olan hayvanlarda) bulunmaktadır. Büyük beyaz köpek balıklarının doğal seçilim sonucu bu şekilde adapte olmaları onları suların başarılı avcıları haline getirmiştir.

Köpekbalıklarının Diğer Avlanma Adaptasyonları

Büyük beyaz köpek balıklarının daha iyi avlanmalarını sağlayan bir diğer özellik ise bedenlerinin "V" şeklinde pullarla kaplı olmasıdır. Aslında balık pulundan çok dişe benzeyen bu yapılara "deri dişleri" adı verilir. Deri dişleri, sürüklenmeyi ve türbülansı azaltır ve daha sessiz ve daha hızlı yüzmeyi sağlar. Hatta bazı mayo tasarımcıları köpek balıklarının bu özelliğinden yararlanarak yüzücülerin daha hızlı yüzmesini sağlayan bir mayo kumaşı üretmişlerdir.

Doğal seçilimle evrimleşen başka bir özellikleri de üst çenelerinin kafataslarıyla kaynaşmamış ancak esnek bağ dokularıyla kafaya tutunmuş bir şekilde olmasıdır. Bu sayede kafalarıyla daha ileri uzanarak avlarını ısırma kabiliyetlerini artırmışlardır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bugün nesli tükenme tehlikesi içinde olan büyük beyaz köpek balıkları, yıllar süren bir evrimsel süreç içerisinde doğal seçilimle birçok özellik edinmiştir. Bu özellikler daha da iyi avlanmalarını sağlamış ve bu sayede hayatta kalmışlardır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
22
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Muhteşem! 5
  • İnanılmaz 4
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Umut Verici! 2
  • Üzücü! 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Grrr... *@$# 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 13:09:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10082

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Öztürk, et al. Thayer Yasası veya Karşıt Renk Perdesi: Büyük Beyaz Köpek Balıkları, Deri Renkleri Sayesinde Nasıl Kamufle Olurlar?. (3 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10082
Öztürk, E., Özdil, A. Ş. (2021, February 03). Thayer Yasası veya Karşıt Renk Perdesi: Büyük Beyaz Köpek Balıkları, Deri Renkleri Sayesinde Nasıl Kamufle Olurlar?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10082
E. Öztürk, et al. “Thayer Yasası veya Karşıt Renk Perdesi: Büyük Beyaz Köpek Balıkları, Deri Renkleri Sayesinde Nasıl Kamufle Olurlar?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 03 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/10082.
Öztürk, Evrim. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Thayer Yasası veya Karşıt Renk Perdesi: Büyük Beyaz Köpek Balıkları, Deri Renkleri Sayesinde Nasıl Kamufle Olurlar?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, February 03, 2021. https://evrimagaci.org/s/10082.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close