Kanada'da Bulunan Yeni Ankylosaur Fosili Kuzey Amerika'da Yaşadıklarını Doğruluyor!

Journal of Vertebrate Paleontology dergisinde yeni yayımlanan bir makale, ankilozorların Kuzey Amerika'da Orta Kretase'de varlığını doğruluyor.

Ankylosauria kladı, otçul, kuş kalçalı (ornithischian), kaplumbağalara benzer kemikli osteodermler şeklinde zırha sahip dinozorları içeren bir gruptur. İlk olarak Orta Jura'da, Kuzey Afrika'da ortaya çıkmışlardır. İsimleri Latince "kavisli kertenkele" anlamına gelir. Bir topuza benzeyen kuyrukları, ankilozorları karakterize ettiği düşünülen oldukça özel yapılardır.

Gelelim meşhur zırhlara: Ankylosaurların büyüleyici zırhlarının fonksiyonu neydi ve bu zırhlar neden evrimleşti? Devasa yırtıcıların yaşadığı bir ekosistemde bu zırhların bir savunma işlevi olduğu aşikâr. Bununla beraber, bu zırhların dişileri cezbetmekte ve vücut ısısını düzenlemekte de etkili olduğu düşünülüyor.

Peki, ankilosaurlar sürü halinde mi yaşıyorlardı, yoksa yalnızlar mıydı? Fosil kayıtları, nesli tükenmiş hayvanların sosyal davranışları ile ilgili kısıtlı bilgi verse de Ceratopsialar, Hadrosaurlar ve Sauropodomorflar gibi birçok dinozor taksonunun sürü halinde yaşadığı öne sürülmüştür. Bu hipotezlerin temel nedeni, toplu halde gömülü bulunmuş aynı türden bireylerin fosilleridir.

Yetişkin ankylosaurların çoğunlukla yalnız yaşadıkları ve üreme dışında türdeşleri ile etkileşimde bulunmadıkları varsayılır; çünkü fosilleri çoğunlukla tekil bireyler olarak bulunmuştur. Buna karşın birden fazla ankylosaur bireyinin bir arada bulunduğu alanlara da rastlanmıştır ve bu bulgular, ankylosaur sosyal davranışının varsayılandan daha karmaşık olabileceğini düşündürmektedir.^{[1], [2]}

100 Milyon Yıllık Ayak İzleri Yeni Zırhlı, Topuz Kuyruklu Bir Dinozoru Ortaya Çıkardı!

Yeni bulunan izler, iki tür Ankylosaurus'un bir zamanlar soylarının tükendiği düşünülen bir zamanda ve yerde bir arada yaşadığını gösteriyor. Ruopodosaurus clava adlı yeni zırhlı dinozor türüyle aynı bölgede bulunan ayak izlerinin, bu tür tarafından bırakılmış olabileceği düşünülüyor. Bu izler, ankylosaurid dinozorlara özgü özellikler taşıyor. Bu ayak izlerini yeni bulunan türün mü yoksa eski türün mü bıraktığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, her ikisi de Çin'den bilinen Gobisaurus veya Jinyunpelta'ya benziyor.

Yaklaşık 100 milyon yıl önce, daha önce bilinmeyen, topuzlu bir kuyruğu olan zırhlı bir dinozor Kanada Kayalık Dağları'nda ağır ağır yürüyordu. Tür, iyi bilinen bir tür Ankylosaurus'a (Nodosaurid ankylosaurs) benziyordu ancak iki büyük fark mevcuttu: Bu türün ilk tanımlanan ayak izleri, aslında Tetrapodosaurus borealis'e aitti ve dört yerine sadece üç ayak parmağı görülüyordu. Bu da bu türü Ankylosaurid ankylosaur kategorisine sokuyordu). Ayrıca, daha iyi bilinen ankylosaurus, topuzunu kullanmak için esnek kuyruğunu sallıyordu. Üç ayak parmaklı türün kuyruğu sertti ve daha çok bir balyoz gibi sallanıyordu. Paleontologların Journal of Vertebrate Paleontology dergisinde bildirdiğine göre hem Alberta'da hem de Britanya Kolombiyası'nda bulunan izler, dünyanın herhangi bir yerinde bilinen ilk ankylosaurid ankylosaur ayak izi örneği olma özelliğini taşıyor.

Wikimedia commons

Birlikte Yaşayan Ankylosaurlar

Tumbler Ridge Müzesi'nin bilimsel danışmanı Charles Helm, Tumbler Ridge civarındaki üç parmaklı ankilozor izlerini birkaç yıldır fark etmiş ve 2023'te bunları tanımlamaya ve yorumlamaya yardımcı olması için Arbour'u davet etmişti. Diğer bilim insanlarından oluşan bir ekip de analize katkıda bulundu.

İzleri Kretase döneminin ortasına, yaklaşık 100 milyon yıl ile 94 milyon yıl öncesine tarihlendiriyorlar. Bazı paleontologlar, Kuzey Amerika'da o dönemden hiçbir ankylosaurid kemiği bulunmadığı için türün o zamana kadar ortadan kaybolduğunu ileri sürmüşlerdi. Ayak izleri bu anlatıyı çürütüyor. Yeni tanımlanan ayak izleri ayrıca her iki Ankylosaurus türünün de bir arada yaşadığını gösteriyor ve Kanada'nın bu dağlık bölgesine paleontolojik bir ün kazandırıyor. Helm bir basın bülteninde şunları söylüyor:

İki genç çocuk 2000 yılında Tumbler Ridge yakınlarında bir ankilozor yolu keşfettiğinden beri, ankilozorlar ve Tumbler Ridge birbirini çağrıştırır hale geldi. Bu araştırma sayesinde artık bu bölgeyi yuva edinen iki tür ankilozor olduğunu ve Ruopodosaurus'un yalnızca Kanada'nın bu bölümünde tanımlandığını bilmek gerçekten heyecan verici.