Umman’ın Dhofar bölgesindeki mağaraların taş yüzeylerinde ve kurumuş nehir yataklarının yüzeylerinde yılan gibi kıvrılarak kayanın üzerine işlenmiş neredeyse 2400 yıl öncesine ait yazılar bulunuyordu. "Zufar yazısı" olarak da bilinen bu yazının ne olduğu ise uzun yıllar boyunca bilim insanları için çözülemeyen bir bilmeceydi. Ancak uluslararası bir akademik dergide yayımlanmak üzere olan yeni bir çalışmanın yazarı, Zufar yazısının ana alt türünü deşifre ettiğini ve alfabenin Güney Arabistan'da ortaya çıkmadığına dair kanıtlar bulduğunu öne sürüyor.

Ohio State Üniversitesi'nden dilbilimci ve çalışmanın yazarı Ahmed el-Cellad, Zufar yazısının uzun süren gizeminin on yıllar boyunca akıllara pek çok olası açıklama getirdiğini belirtiyor. Bunlar arasında "bunların Kur'an'da adı geçen kayıp bir Arap kabilesi olan Âd kavminin yazıtları olduğu gibi pek olası olmayan fikirlerin de bulunduğunu söylüyor. Çalışmada yer almayan Pekin Üniversitesi'nden dilbilimci Giuliano Castagna, el-Cellad'ın yeni makalesinin bu konu üzerine yapılmış ilk güvenilir çalışma olduğunu ve "Arabistan tarihinin yepyeni bir sayfasını yazma potansiyeli taşıdığını" vurguluyor

“Sana benzeyen birini gördüm!” Muhtemelen hayatımız boyunca en az bir defa bu cümleyi duymuşuzdur. Ya da çevremizdekiler tarafından birkaç kez başkalarına benzetildiğimiz olmuştur. Peki gerçekten bize tıpatıp benzeyen insanların olması mümkün mü, üstelik ikiz bir kardeşimiz yokken?

Yüzümüz, belki de en benzersiz özelliklerimizden biri. Çoğumuz, bizi diğerlerinden ayıran en güçlü parçamızın yüzümüz olduğuna inanıyoruz. Şimdilerde telefonumuzu dahi parolalar yerine yüzümüz ile açıyoruz. Belki de yakın bir gelecekte tüm güvenlik önlemleri için yüzümüzü tanımlayacağız. Ama yüzümüz, gerçekten eşsiz mi?

İnsanlara olan ihtiyaca ne sebep oldu? Zeka mı? Kendi bilişsel evrimimizi anlamak için yaşayan en yakın atalarımıza, yani insan olmayan primat kuzenlerimize bakabiliriz.

Biliş, çevreden gelen bilgileri yorumlama, bunları birbirine bağlama ve elde edilen bu kişisel bilgileri gelecekteki durumlara ve problemlere uyarlayabilme yeteneğidir (Cheney ve Seyfarth, 1990). Böylesi önemli bir durum, hayvanın uyum başarısını geliştirmesini sağlar. Tüm hayvanlar yiyecek aramak, av olmaktan kaçınmak ve eş bulmak için çevrelerini anlamak zorundadırlar. Primatlar diğer taksonlar arasında, içinde bulundukları dünyayla nasıl baş ettikleri konusunda esneklikleri ile öne çıkmaktadırlar. Primer beyin büyüklüğünün ve buna bağlı olarak bilişsel yeteneklerinin gelişimini ilerleten ve önemli seçilim baskıları olduğu düşünülen karmaşık fiziksel ve sosyal dünyalarda yaşarlar (Byrne, 2000; Reader et al., 2011). Buna göre, öncelikle, fiziksel çevrelerini nasıl anladıklarını anlatacağız; daha sonra ise sosyal bilişi tartışmaya devam edeceğiz.

Yıldızlar tıpkı birer canlı gibi doğar, yaşar ve ölür. Nötron yıldızları da ölen büyük kütleli yıldızların mezarlarından biridir. Büyük kütleli yıldızlar da normal bir yıldız gibi füzyon tepkimesi geçirerek enerjisini sağlar. Çekirdeğinde hidrojenden ağır element biriktirir , enerji üretemeyince içine çöker ve bir süpernova patlaması yaşar. Bu patlama sırasında etrafa çok fazla parçacık yayılır. Yıldızdaki ağır elementler de bu sırada oluşur. Patlama sırasında çekirdek içine çöker ve yıldızdan geriye nötron yıldızı veya karadelik kalır.

Eğer yıldız güneşimiz gibi küçük kütleli bir yıldız olsaydı çekirdek içine çökerken "dejenere elektron basıncı" sayesinde çökmesi durur ve ortada çok yoğun bir "beyaz cüce" kalırdı. Beyaz cücenin oluşması için gereken kütle "Chandrasekhar limitine" göre belirlenir ve bu limit güneşin kütlesinin 1.4 katı kadardır ve bu limitin altındaki yıldızlar dejenere elektron basıncı etkisinde çökmeyi durdurur.Böylece kalıntı beyaz cüce olarak kalır. Fakat oluşacak kütle bu sınırın üstündeyse yıldız içine çökmeye devam eder ve yüksek basınç etkisiyle atomların çekirdeğindeki proton ile elektronlar birleşerek nötron oluşturur ve yoğunluğu Güneş'in yoğunluğunun 2,6 x 1014 ila 4,1 x 1014 katı arasında olan %90 ı nötrondan oluşan bir nötron yıldızı meydana gelir.Nötron yıldızlarının kütleçekimi etkisiyle daha fazla küçülmemelerinin nedeni, Pauli dışarlama ilkesidir. Bu ilke, fermiyon grubu iki parçacığın -örneğin protonlar, elektronlar ve nötronlar- aynı konuma ve aynı kuantum durumuna sahip olamayacağını söyler.^[4]Kütle daha da fazla olsaydı uzay-zaman üzerinde inanılmaz bir bükülme olurdu ve bu eğriden ışık bile kaçamazdı. Böylece karadelik oluşur.