Ben evrimsel biyoloji uzmanı değilim ama kendi alanım üzerinden cevaplayacağım. Ben üniversite eğitimim boyunca Modernizm'in modern dünya için ne derece işlevsel olduğunu duydum. Modernizm'in eleştirilen noktaları vardı ama genel kanı işlevsel ve faydalı olduğu yönündeydi. Bu bağlamda Le'Corbusier Modernizm'in önemli temsilcilerinden biri olarak değer verilen bir figürdü. Konuyu buradan Corbusier'in "eşek yolu" metaforuna bağlayacağım.[1]
Corbusier insanların eşek yolarında yürümemesi gerektiğini söyler bu yüzden yolların insanlara uygun ve yakışır biçimde düz ve lineer ilerlemesi gerektiğini kabaca iddia ediyordu ve bu bağlamda pek çok modernist mimar da hâla bu görüşü sürdürür. Oysa Modernizm'in önemli diğer bir iddiası da işlevselliği sağlamayı amaçladığıdır. Burada benim fark ettiğim de şu oldu : insanlara ayrılan lineer ve düz yollar hiç bir zaman yaya olarak tasarımcının öngördüğü şekilde kullanılmaz. Dikkatinizi çektiyse yollar arasındaki refüjlerde ya da binalarınızın çevresindeki peyzaj düzenlemelerinin bir unsuru olan çimlerde her zaman kurallara uymayan insanların daha işlevsel olduğunu düşündüğü için sürekli kullandığı kendiliğinden oluşmuş, sürekli çiğnendiği için çıplak kalmış eşek yolu benzeri toprak yollar yer almaktadır. Modernizm'in çizdiği yollara uymayan insanlara kural tanımaz, saygısız gibi yakıştırmalar yapabiliyoruz. Oysa kullanıcı sadece kendi için en işlevsel olanı seçiyor modern plancının görevi en işlevsel yolu çizmekken kendi çizdiği sınırlara insanın uymasını bekliyor. Bu bir eşekten feyz alarak kullanabileceğimiz bir örnek. Ama bir eşeğin yaşam alanıyla bir insanınki ;yaşam şartlarımızın ,beslenme biçimlerimizin vb. durumların farklı olmasından ötürü ortaklaşamaz.
Yürümek eşek ve insan arasındaki ortak bir işlev. Bir kuşla ev tasarımı konusunda ortak bir işlevi taşıyabilirken bir maymunla küçük problemleri çözme konusunda benzerlik bulabiliriz. Kelimelerimi toplayacak olursam, makro ölçekte baktığımızda tüm biyosferle paylaştığımız işlevler genel bir evrimsel biyoloji çatısında toplanırken daha insana özgü niş davranışların ya da değişim paternlerinin kültür evrimi gibi ayrı bir kategorisinde incelenmesi daha faydalı veriler üretecektir.
Sonuç olarak büyük ve çok geniş olan her alan işlevselliği arttırmak için nişleşmeye ve bölünmeye gidebilir. Bence evrim biyolojisi de bunu yaşayabilecek kadar geniş ve kapsamlı bir konu ki böyle bir alan varsa bu da insanın evrimsel sürecinin bir çıktısı olabilir. Eğer bu işlevsel bir metod değilse zamanla ölmeye mahkum bir alan olacaktır.
Açıkcası ben sayısal gibi derse hiç çalışmak istemem ve özellikle de hiç sevmediğim bir işi yapmak hiç içimden gelmez ama küçükken iyi bilirim ki sayısalla ve özellikle de matematik ile aram oldukça iyiydi. Bunun en temel sebeplerinden birisi de ''sıkılıyor'' olmamdı. İnsan ne zaman sıkılmaya başlarsa odaklanamadığı bir işe bile ister istemez bağlanabiliyor çünkü elde yapıcak bir şey kalmıyor, eğer ki teknolojiyle iç içeyseniz ne yapın edin kısın çünkü çok da güçlü canlılar değiliz. Kaç kere belirlediğim hedefleri bozmuşluğum vardır. Bu tıpkı mutfağa girersiniz bir biskuvi vardır ve ikinci veya üçüncü girişinizde yüzüne bile bakmazken 4. girişinizde hemen yemeniz gibidir.
Yeterince soru çözme derken neyi kastettiğinize karşıt bir fikrim yok çünkü abartı derece de çözmeye çalışıyorsanız yapmayın. Ben en sevdiğim oyunu oynarken bile belirli bir saatten sonra öfleyip pöflüyorum çünkü temel aynı yine sayılar görüyorsun ve bu da seni bunaltıyor. Farklı şeyler deneyebilirsin sayısala yakın ama ayrı hissettiren türden şeyleri
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.