TANKLAR

- Blog Yazısı
Kimyasal proseslerde hammadde, yarı hammadde ve ürünlerin sıvı, katı, gaz formunda depolandığı kaplardır. Bu kaplar, basınçlı, basınçsız, ısıtmalı ve soğutmalı olabildiği gibi karıştırmalı veya karıştırmasız olabilir. Tankların imalatında malzeme seçimi tankın içine konacak ürünün özelliğine göre seçilir.
Tank projeleri Uluslar arası standartlarda yapıldığı için kullanılan Uluslar arası sembolleri de bilmemiz gerekir.

TANKLARIN ÖZELLİKLERİ
Tanklar değişik boyutlarda ve şekillerde olabilir. Prizmatik, Silindirik, Küresel, yassı, Basınçsız, Basınçlı, yüzer tavanlı, kapalı, açık, Yalıtımlı, ısıtmalı, yeraltı yerüstü olarak imal edilebilirler.


TANKLARIN İMALATINDA KULLANILAN STANDARTLARI
NACE National Association of Corrosion Engineers
NACD National Association of Chemical Distributors
AICHE American instute of Chemical Engineers
ASME American Society of Mechanical Engineers
DIN Deutsches institut fur Normung e.V
TSE Türk Standartları Enstitüsü
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
BS British Standarts
ÖRNEKLER:
TS EN 286–2 –Türk Standartları Enstitüsü –Basit basınçlı hava ve Azot depolama Tankları Standardı.
TSE-ECE-R 67–01- Türk Standartları Enstitüsü LPG Tank Üretim Standardı ( yeni )
PRİZMATIK TANKLAR
Genelde prizma şeklinde olan tanklardır.
SİLİNDİRİK TANKLAR
Bu tip tanklar ikiye ayrılır.
a) Dikey silindirik taklar
b) Yatay silindirik taklar
TANKLARDA ÖLÜ SEVİYE –DEATLINE NEDİR
Büyük hacimli tanklarda, taban saclarının konik olması ve dizayn kriterlerine göre pompa emiş noktası taban sacından belirli bir yükseklikten sonra monte edilir. Pompa emiş flanji ile taban sacı arasındaki kalan hacme ölü hacim veya ölü seviye (death level ) denir.
KİMYASAL MADDE DEPOLANAN PE VE PP TANKLAR
Polietilen veya polipropilen plastiklerinden yapılan tankların özellikleri;
Zehirli, kimyasal ( asit, tuz, baz ) ve korozyon kimyasallara karşı mükemmel dayanır.
Fazla doldurma / yükleme kapasitesini sağlayan uygun üstün fiziksel özellikleri vardır.
Kesin sızdırmazlık sağlar
Konstrüksiyon homojen ve elastiktir
İç yüzey düzgün ve pürüzsüzdür
Mikroorganizma ve kemirgenlere karşı dayanıklıdır
Yüksek sıcaklıklara dayanır
Hafiftir, nakliye ve yerleştirme kolaydır, maliyeti düşüktür
Çevreye zararı yoktur.
Dayanıklıdır. Uzun süre sorunsuz kullanılır.
Talebe uygun fittings montajı yapılabilir
Plastik kaynak metoduyla tankta çeşitli kaynak tipleri uygulanabilir ve zaman içinde konstrüksiyonda değişiklik yapılabilir
Darbe mukavemeti yüksektir
Hijyenik, yanı sağlığa uygundur
Plastik tank çapları ø 900 mm ile ø 3600 mm arasında olup iç hamcı düşey kullanımda 1 m3 – 50 m3 olabilir
Dayanım hesapları Instute Für Bautecnik Berlin ve DVS 2205 PART 1 -4 Normlarına göredir. Üretim DIN 16961 Standartlarına uygun olmalıdır.
MEMBRANLI TANKLAR
Membranlı Kapalı Genleşme Tankları ısıtma sistemlerinde ısınan suyun hacimsel değişimini karşılamak, sihi tesisat uygulamalarında pompa tarafından oluşturulan statik basıncı kullanım seviyesinde tutmak ve su debisinde oluşan değişmeleri kompanse etmek amacıyla tasarlanmıştır.
Tanklardaki membranlar küreseldir. Sac tanka temas etmez. Dolayısıyla bütün tanklar hem ısıtma / soğutma, hem de sıhhi tesisatta kullanılabilir.
Membranlar EPDM’dir: EPDM, gıda amaçlı uygulamalarda da kullanılan en kaliteli membran polimerdir. EPDM – ethylene propylene diene monomer rubber.
Tankların çalışma sıcaklıkları -10 OC , +100 OC dir.
Soğutma sistemlerinde kullanılan antifriz membranı etkilemez.
Tanklar elektrostatik toz boya ile kaplıdır.
50 litre ve daha büyük tanklar ayaklıdır.
500 litre ve üzeri tanklarda yan yüzeyde, özel muhafaza içinde manometre ve gaz supabı bulunur.
Tanklarda ön gaz basıncını sağlamak için inert gaz ile doldurulmuştur. Kullanım yerinde basınç ayarlaması yapılırken, inert gaz yerine havada kullanılabilir.
KRİYOJENİK TANKLAR VE TANKERLER
Havayı Linde ve diğer metotlarla ayrıştırarak elde edilen oksijen, azot ve argon gazlarını depolamanın ve taşımanın en pratik ve en yaygın yollarından biri gazları sıvı olarak depolamak ve taşımaktır. Kriyojenik sıcaklıklar dediğimiz -196 OC , -183 OC gibi hayli düşük sıcaklıklarda sıvı olarak bulunan bu gazlar, ancak ısı yalıtımı çok iyi sağlanmış ve bu sıcaklıklara dayanıklı malzemelerden yapılmış kaplarda depolanabilir ve taşınabilir. Pratikte en iyi izolasyon vakumlu sistemlerle sağlanır.
Tank ve tankerlerin dizaynında dünya standartları uygulanır. İç tankı ostenitik paslanmaz çelikten dış tankı karbon çelik malzemeden yapılan tank ve tankerlerde bu iç içe iki tank arasına perlit doldurularak 0,03 milibar değerine kadar vakumlanıp mükemmel bir yalıtım sağlanır.
Tank ve Tankerler;
Uluslar arası kabul görmüş tasarım kodlarına imal edilmeli,
Uluslar arası denetim kuruluşlarınca imalatın her safhası sertifikalandırılmalıdır.
Tankerler ADR yönetmeliğine göre sertifikalandırılmalıdır.
Tanker imalatında kullanılan her türlü malzeme imalata girmeden önce test edilmelidir.
Tüm çalışmalar belgelenip kayıt altına alınmalıdır.Tanklar tüplü kullanımın yetersiz kaldığı yüksek kullanımlar için ideal bir çözümdür. Tank seviyeleri uzaktan kontrol edilebilir, gaz tüketimi ve seviyesi tespit edilerek kritik seviyeye gelmeden tanker ile dolum yapılabilir.
Tank, buharlaştırıcısı, basınç kontrol ve emniyet ekipmanları bir çitin içinde emniyet mesafeleri ve tank yeri seçme kuralları göz önüne alınarak standart tank beton kaidesine monte edilmelidir. Emniyet mesafeleri, başta oksijen tankı olmak üzere tankların yollara, insanların biriktiği alanlara, ofislere, LPG tanklarına, yanıcı patlayıcı madde tanklarına, trofalara, alev çıkaran kaynaklara, menfezlere, pencerelere vb yerlere olan uzaklıkları belirler.
TANK PLAKETİNİN ÖZELLİKLERİ
1. Okunabilir ve silinmez olmalıdır.
2. Firmanın kısa adı, ticari unvanı, adresi, varsa tescilli markası olmalıdır.
3. İmal edildiği standardın no ‘su ve işareti olmalıdır.
4. Sınıfı ve tipi yazılı olmalıdır.
5. Yapım tarihi yer almalıdır.
6. Kapasite yazılmalıdır.
7. Operasyon ve Test basıncı yazılmalıdır
TANKIN ISITILMASI VEYA SOĞUTULMASI
Tanklar da depolanan ürünlerin özelliklerine göre serpantinli veya Ceketli sistemlerle ısıtılır veya soğutulur. Soğutma genellikle su ile, ısıtma sıcak su, buhar,yağ veya elektrikli sistemlerle yapılır.

BASINÇLI KAPLAR / BASINÇLI TANKLAR
0.5 bar'dan daha fazla etkili basınç uygulayan gaz, buhar veya sıvı akışkanları üzerine tasarlanan ya da geliştirilen, sabit ya da hareketli kab veya depoların genel adıdır.Basınçlı tanklar aşağıdaki şekillerde olabilir.
Silindirik Tanklar
Küresel tanklar
Tam küre Tanklar
Ceketli Tanklar
Basınçlı tankların malzemesi, CS, SS, Ferritik Alaşımlar ( monel, nikel, alüminyum ) olabilir.Basınçlı Tankları en fazla etkileyen Korozyon ve Erozyondur.
Kaynak:Öğr. Gör. Dr. DOĞAN EMRE YÜKSEL İşletme Ekipmanları Ders Notu
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/05/2025 06:31:01 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16806
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.