Değerli Taşlar
Değerli taşların her biri birer madendir. Bunların sertlik, saydamlık, parlaklık, kimyasal değişmelere karşı koyma gibi fiziksel özelliklere sahip olmaları ve tabiatta çok az bulunmaları değerlerini arttırır. Değerli taşların ayrı bir piyasası ve borsası vardır. Yüksek fiyatlarla alınıp satılırlar.
Arı karbon kristallerinden meydana gelen Elmas hariç değerli taşların çoğunda silikat (SiO2) vardır.
Elmas (Yunanca, adamas = aşınmaz derecede sert)
Bu değerli taş arı karbondan meydana gelmiştir. Yeryüzündeki değerli taşlar arasında bir cins maddeden oluşmuş tek taştır. Elmas, milyonlarca yıl önce volkanik püskürmeler sırasında ergiyen karbonun billurlaşmasından meydana gelmiştir. Yeryüzündeki en sert madenlerden biridir. Dünyanın belli başlı Elmas madenleri Güney Afrika Birliği topraklarında, Tanganyika, Kongo, Hindistan, Brezilya ve Ural dağlarındadır. Elmasın işlenmişine pırlanta denir.
Alüminyum bileşikte değerli taşlar
Yakut (Latince kırmızı anlamına gelen ruber kelimesinden ruby olarak dünya dillerine geçmiştir.) Alüminyum oksitten meydana gelmiştir. Yakut, değerli taşların en güzeli ve en az rastlananıdır. Türkçemizde yakuta kırmızı yakut da denir.
Gök Yakut (Yunanca safir)
Alüminyum oksitten meydana gelen yakutun mavi renkte olanıdır. Gök Yakut, Yakut gibi Ender bulunan değerli bir taştır.
Silisyumlu değerli taşlar
Yakut ve gök Yakut nasıl alüminyum bileşiklerinden meydana geliyorsa zümrüt ve akva-maren de berilyumun çeşitli renk ve biçimleridir.
Zümrüt
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Berilyumun parlak yeşil renkli bir çeşididir. Değerli taşların en güzellerinden biridir. Güney Amerika'da Kolombiya, zümrütün en çok bulunduğu yerdir. Afrika'da da rastlanır. Bu taşı ilk olarak bulan Mısırlılar'dır.
Silikat bileşikli taşlar
Akva- Maren (Aquamarin)
Zümrütten daha az değerli, deniz yeşili renkte bir taştır. Saf durumda bulunursa değeri yükselir. Madagaskar, Güneybatı Afrika ve Brezilya'da 2,5 kilogram ağırlığında akva-maren taşlarına rastlanılır.
Lal (Latince, granum=tane)
Alüminyum, demir, kalsiyum, magnezyum gibi çeşitli madenlerin silikatlarından meydana gelmiştir. Bu taşın çoğunlukla koyu kırmızı renkli olanlarına rastlanır. Genellikle Doğu Avrupa, Güney Afrika, Seylan, Doğu Hint Adaları, Sibirya ve Arizona'da bulunur.
Turmalin
Alüminyumun başka madenlerle silikat duruma gelmesiyle oluşmuştur. 18. yüzyılda Seyran'a giden Hollandalı denizciler bu taşı bulup ülkelerine getirmişlerdi. Taşın belli başlı özelliği, elektriklenmesi ve ateş külü gibi bazı cisimcikleri kendine çekebilmesidir. Turmalin, Seylan, Brezilya, Madagaskar ve Kaliforniya'da bulunur.
Topaz veya Sarı Yakut (eski Hindu dilinde tapus=Ateş)
Alüminyumun silikat bileşiklerinden meydana gelmiştir. Brezilya, Seylan, Rusya SSC ve Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunur.
Cebellokum veya Ametist
Kuartz'ın Menekşe rengindeki bir çeşididir. Kimyada SiO2 formülü ile bilinen bir maden silikatıdır. İsmi Yunanca'da sarhoşluğu önleyen taş anlamına gelir. Eski Yunanlılar, şarap kadehinin içine bir ametist atıldığı zaman içkinin insanı sarhoş etmediğine inanmışlardı. Ametist, Rusya SSC, Uruguay, Madagaskar ve Seyran'da bulunur.
Opal
Silikatın billurlaşmamış durumudur. Sudan ayrılan silikatın birleşmesinden meydana gelir. Gökkuşağına benzer bir rengi vardır. Avustralya ve Meksika'da bulunur.
Oniks
Almanya, Doğu Avrupa ülkelerinde, Hindistan, Kanada ve ABD'de bulunur.
Zebercet veya Krizoberil
Berilyum oksit ve alüminyum oksit karışımından meydana gelmiştir. Seylan, Brezilya, Burma ve Doğu Afrika ülkelerinde bulunan değerli bir taştır.
Zeytuni veya Zeytin Taşı (Peridot)
Yeşil renkte bir silikattır. Milattan önce 1500 yıllarından beri bilinir. Kızıldeniz'deki adalarda, Norveç, Burma, Avustralya'da ve Meksika'da bulunur.
Feldspat
Alüminyum, kalsiyum, potasyum ve sodyum silikatlarından meydana gelmiştir. Birçok çeşidi vardır. En değerlilerinden biri olan Aleksandret, Rusya SSC'de bulunur. Gündüz ve gece ayrı ayrı renkler verir.
Spinel
Kırmızı renkte bir taştır. Alüminyum ve magnezyum bileşiklerinden meydana gelmiştir. Burma, Siyam, Seylan, Hindistan, Afganistan ve Brezilya'da bulunur.
Malaşit (Malakit)
Bakır karbonat bileşimindedir. Yeşil mavi renktedir. Ural dağlarında, Şili ve Rhodesia'da bulunur.
Zirkon
15. yüzyılda Uzak Doğu'dan getirilen bütün taşlara zirkon denilirdi. Ama bugün zirkonyum silikat bileşiminde olan taşlara bu isim verilmektedir. Çeşitli renkleri vardır. En çok rastlananları sarı ve kahverengi olanlarıdır. Bu renk değerli taşlar Kamboçya, Seylan ve Siyam'da bulunur.
Ağırlık ve değer
Değerli taşların tartısında kullanılan ölçü birimi kırat (karat)tır. Kırat, aynı zamanda bir kıymet ölçüsü olarak kullanılır.
1 Kırat
200 miligrama 100 santim 25 miskale eşittir.
Miskal (gren) eskiden daha çok incinin tartılmasında kullanılan bir ölçü birimiydi.
Değerli taşların kesimi
Elmas ve öbür değerli taşlara güzel bir görünüş vermek için bunlar yontularak tıraş edilir. Elmasın kesimi bir makineyle yapılır. Bu makinedeki alete Elmastıraş çarkı, elması işleyene de Elmastıraş denir. Değerli taşların tıraşları kesimleri şu isimleri alır
Baget biçimi kesim
Elmas kesimi
Pırlanta kesimi
Zümrüt kesimi
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 14:57:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18692
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.