Salvador Dali
Ressam

- Blog Yazısı
Salvador Dali
İspanyol ressamı (Figueras, Katalonya, 1904–Figueras, 1989).
1920–1923 yılları arasında noktalıcılık tekniğiyle Katalonya manzaraları yapan Salvador Dali, Madrid Akademisi’nin en parlak öğrencisi olduğu dönemde kübizmi benimsedi. (Pierrot ve Gitar), ama aynı zamanda, kızkardeşiyle babasının birlikte yer aldıkları portrede, Ingres’in üslubuna göre çalışmıştı (1925).
1927 yılında Paris’e yaptığı kısa bir yolculuk sırasında Picasso’yla, Dada’cılarla ve gerçeküstücülerle tanıştı; kolajlar yapmaya başladı.
1926’dan sonra, Kuş ve Doyurulmamış İstekler adlı tablolarıyla, daha sonra gerçekleştireceği Freud’un kuramlarından etkilenen, takıntılı anlatımların gerçeküstü ve bilimsel kesin gerçekçiliğiyle birleştirdiği yapıtlarının ilk örneklerini ortaya koydu.
1929–1930 yılları Dali’nin yaşamında önemli bir dönüm noktası oldu:
Sanatçı ilerde evleneceği, ama o tarihte Éluard’ın karısı olan esin kaynağı Gala’yla tanıştı; Goemans galerisinde açtığı sergide çok sayıda tablosu satıldı; Buñuel’le gerçekleştirdiği iki filmden (Endülüs Köpeği [Un Perro Andaluz, 1928], Altın Çağ [La Edad de Oro, 1930]) sonra ünü giderek arttı; özellikle A.B.D.’nde New York fuarı için Venüs’ün Rüyası siparişini almasından sonra iyice tanındı.
Özgün kişiliğiyle XX. yy. sanat dünyasını etkileyen Salvador Dali, genellikle gerçeküstücülüğün en iyi temsil eden ressamlardan biri sayılır (yapıtlarının büyük bir bölümünü 1929’dan bu yana gerçekleştirmiştir), ama çok özel bir kişiliği ve yapıtının çok geniş boyutlara ulaşması nedeniyle her türlü okulun üslubunu aşmış bir ressamdır; ayrıca her çeşit yola başvurarak, bazen sert bir biçimde, bazen de mizah yoluyla alay ettiği bir döneme ve bir dünyaya, kendini kabul ettirmesiyle de ünlüdür.
Madrid’deki San Fernando Akademisi’nde geleneksel eğitimden geçtiği halde (çok başarılı olmasına karşın disiplinsizlikten dolayı akademi’den kovulmuştur), fantezi merakı hiç körelmemiş, tuhaflık tutkusu, resim ve desen alanındaki eşsiz niteliklerini hiçbir zaman bastırmamıştır.
Gençlik yıllarında başlayarak sanatını akademiciliğe karşı ve devrimci bir estetik anlayışın hizmetine sunmuş olan Dali, hiçbir zaman tam anlamıyla bağlanmadığı, ama çeşitli yönlerine bağlanmaktan da kaçınmadığı çeşitli öncü hareketlerin yerleşmiş değerlerine karşı çıkan bütün tekniklerini denemiştir.
Eşsiz bir virtüozlüğe varan dehası, klasik desenle ilgili çok sağlam bilgilerle temellenen, büyük desen ustalarından biri olan Dali, bu sayede, kendi üslubunu oluştururken bütün öbür üslupları özümlemeyi başarmış bir sanatçıdır.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Dali yaratım yöntemlerini, yayımladığı pek çok makalede ve Dali’nin Gizli Yaşamı (1939’dan bu yana dönem dönem yaşadığı New York’ta, 1941’de yayımlandı) adlı özyaşamöyküsünde açıklamıştır: Düşgücünün çağrışımsal düzenekleriyle temellenen “eleştirili paranoyak” etkinlik.
Dali’nin çifte görüntüye (sözgelimi bir at figürü aynı zamanda Görünmeyen Uyuyan Kadın, At ve Aslan daki gibi bir kadın olabilir), “yumuşak” görüntüye (yumuşak saatler, Yaratılış’taki jelatinden Havva) ya da insan biçimindeki manzaralara (Arcimboldo’nun yarattığı ve Dali’den önce Max Ernst’in kullanmış olduğu yöntem) karşı özel bir eğilimi vardır.
Bir Savaş Biçimindeki Kadın Başı adlı yapıtla Leonardo da Vinci’nin salık verdiği yolu denemiştir.
🎨 Salvador Dalí’nin En Ünlü Eserleri
1. Belleğin Azmi (The Persistence of Memory) – 1931
📍 Eriyen saatler tablosu.
Zamanın akışkanlığını ve göreceliğini simgeler.

2. Narzissos’un Metamorfozu (Metamorphosis of Narcissus) – 1937
📍 Yunan mitolojisinden ilham aldı.
Yansıma, dönüşüm ve içsel bunalımı anlatır.

3. Bir Savaş Biçimindeki Kadın Başı (The Face of War) – 1940
📍 Savaşın dehşetini anlatan karanlık ve çarpıcı bir eser.
Kafatası içindeki yüzlerde tekrar eden ölüm imgeleri var.

4. Endülüs Köpeği (Un Chien Andalou) – 1929 (film)
📽️ Luis Buñuel ile birlikte yaptığı kısa film.
Gerçeküstü, rahatsız edici ve zamanının çok ötesinde.

5. Yumuşak Yapılı Saatler (The Disintegration of the Persistence of Memory) – 1954
📍 İlk eriyen saatler tablosunun bilimsel ve soyutlanmış versiyonu.

6. Leda Atomica – 1949
📍 Karısı Gala’yı Leda olarak resmetti.
Fizik ve mitoloji birleşimi. Her şey havada asılı.

7. Christ of Saint John of the Cross – 1951
📍 İsa’yı alışılmadık bir açıdan, yukarıdan resmetmiştir.
Gerçekçilik ve ruhaniyet bir arada.

- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/05/2025 18:34:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20512
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.