Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Şiddeti Kategorize Etmek ve Hak Ayrımcılığı Meselesi

Taksonomik Bakış Açısı, Ayrıntılı Sorunları Çözmemize Nasıl Yardım Eder?

Şiddeti Kategorize Etmek ve Hak Ayrımcılığı Meselesi Pixels
Karolina Grabowska
6 dakika
225
Blog Yazısı

Günlük hayatta birçok şiddet olayı ile karşılaşıyoruz. Kadına şiddet, erkeğe şiddet, çocuğa şiddet, hayvana şiddet, doğaya şiddet, eşcinsellere şiddet, siyahilere şiddet; fiziksel şiddet, sözlü şiddet, psikolojik şiddet ve daha nicesi...

Bu şiddeti ortadan kaldırmak için kullanılan yasal hakları kategorize ettiğimizde ilginç bir tepki gelebiliyor:

Tüm Reklamları Kapat

Şiddet, şiddettir. Ayrımcılık Yapmayın.

Bir kategoriye sunulan itirazlar bütün kategoriler için de aynı olduğundan burada "kadına şiddet" üzerinden gideceğim. Kadın haklarını savunanlar derken bu kategorizasyonu savunanlardan, kadına şiddet uygulayanlar derken ise bu hakları yerle bir edenlerden bahsediyorum. Şiddet kelimesini her türlü haksızlığı, adaletsizliği, eşitsizliği kapsayan bir anlamda kullanıyorum. Şimdi, bu itirazın gerekçesine gelelim:

Kadına şiddetten bahsederken toplumsal cinsiyet eşitliği istiyorsunuz. Yani toplumsal cinsiyetlere eşit olarak bakılmasını, fırsat eşitliği sağlanmasını istiyorsunuz. Toplumsal cinsiyete göre ayrımcılık yapılmamasını istemenize rağmen "kadına şiddet" diyerek gereksiz bir ayrım yapıyorsunuz.

Bu itiraz ilk bakışta haklı görünüyor olabilir ancak itirazda "ayırmak" eylemi, yüklü bir biçimde "kötü" anlamda kullanılmıştır. Eğer ki kadına şiddete karşı kadın haklarını savunanlar, kadınların haklarını diğerlerine göre üstün görüyorsa bu "kötü niyetli bir ayrım"dır. Ancak ayırmak olarak nitelendirilen bu eylem, durumları kategorize etmek için kullanılıyorsa alt kategoriler, ana kategoriden niteliksel olarak farklı değildir. Sadece bir yapıyı veya sorunu daha kolay anlamak için o konuya yakınlaştırma yapılmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Sorunları Çözmek için Taksonomik Bakış Açısı

Aslında şiddeti kategorilere ayırmak, canlılığı taksonomik birimlere ayırmak gibidir. Sınıflandırma, gruplara ayırma, kategorilendirme anlamsız sebeplerle yapılırsa kutuplaştırmaya sebep olabilir ve bu durum kötü sonuçlar doğurabilir. Bunu Sosyal Kimlik Teorisi'nde görüyoruz. Ama gördüğümüzün sadece kötü sonuçlar olmadığını unutmamalıyız. Eğer kategorizasyon, doğru bir şekilde yapılırsa sorunu çözmeyi sağlar.

Taksonomide aşağı inildikçe türlerin ayrıntıları artar. Yukarı çıkarsanız daha "genel özelliklerle" karşılaşırsınız. "Hayvan, hayvandır." diyebilirsiniz. Bu önerme totolojik de olsa doğrudur. Zaten "modern insan"ın homo sapiens türü olduğundan bahsettiğinizde insanı hayvanlardan ayrı bir aleme koymuş olmazsınız. İnsanın özelliklerini daha iyi anlamak için insanın taksonomisine doğru yakınlaştırma yapmış olursunuz. Taksonomik özellikler sistematiktir. Hayvan deyince genel hatları anlarsınız ancak sistematik özelliklerde özele doğru gittikçe ayrıntıların tıpkı bir evrim ağacı gibi dallanıp budaklandığını fark edersiniz. İnsanlar ile ilgili sistematik bir sorunla karşılaştığınızda hayvanlar taksonu size ana hatları ile genel bir bilgi sağlayabilir. Ancak sorunu genelleştirerek çözemezsiniz çünkü sorunlar tıpkı bir evrim ağacı gibi dallanıp budaklanmıştır. Ne kadar özele ve ayrıntıya inerseniz sorunu o kadar ayrıntılı analiz edersiniz ve bu da o kadar ayrıntılı bir çözüm demektir.

Mantık Hatalarını Çözmek için Taksonomik Bakış Açısı

Mantık hataları, taksonomik bakış açısına harika bir örnektir. İnsan zihni, o muhteşem sayılan özelliklerinin yanında aslında birçok mantıksal safsata ve önyargıya düşmeye yatkındır. Bilişsel önyargıları ve mantıksal safsataları birçok kategoriye ve türe ayırabiliriz. Örnek olması açısından bu infografiğe ve bu listeye bakabilirsiniz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

"Mantık hatası, mantık hatasıdır, ayrım yapmayın." deyip geçebilirsiniz. Önyargılar, safsatalar ve mantık hatası azaltma teknikleri temelde benzerdir ve temel benzerlikleri kavramak, bu hataları azaltmaya gerçekten yardım eder. Ancak ayrıntılı sorunlarda gerçekten işe yaramasa yüzlerce farklı mantık hatası tanımlanmazdı.

Mantık hatalarını bilen ve mantık hatalarına düşmemek için çabalayan biri, kendi düştüğü spesifik bir hatayı fark etmekte zorlanabilir. Örneğin Maskeli Yüz Safsatası'na düşen biri, mantıksal hataları bilse de o hataya düştüğü için anlık olarak kendi hatasını bir hata olarak görmeyecektir. Bu durumda genel olarak mantık hatalarını anlatamazsınız çünkü kendi hatasını mantık hatalarından ayıran zaten o kişidir. Sorunu daha kesin bir şekilde çözmek istiyorsanız o mantık hatasının türünü söyler, sorunun ayrıntılarına girer ve çözümünü özel olarak anlatırsınız. Böylece sorun daha kolay bir şekilde çözülecektir. Aynı zamanda bu özel çözüm, kişiye genel olarak mantık hatalarına düşmemek konusunda yardım edecektir.

Şiddet Sorununda Taksonomik Bakış Açısının Önemi

Yukarıdaki örneklerde açıklandığı gibi kadına şiddet ve kadın haklarından bahsederken de kadın haklarını canlı hakları/insan hakları/birey haklarından ayrı bir nitelikte görmüyoruz. Sadece kadına şiddeti daha iyi bir şekilde çözebilmek adına ona yakınlaştırma yapıyoruz. Kadına şiddet, diğer bütün şiddet türleri gibi dallanıp budaklanan özel bir sorundur. Sihirli bir değneğiniz yoksa herkese aynı anda genel bir bakış açısı sağlayamazsınız. Bu yüzden genel bakış açısı ile bütün sorunları aynı anda çözemezsiniz.

Her özel şiddet türünün kendine özel bir sistematiği vardır. Bir sorunu çözmek için özel sistematiğe odaklanılmasının sebebi o sorunu diğerlerinden üstün görmek, sorun yarıştırmak, "ayrıştırmak" değildir. Tam tersine, ayrıştırmayı ortadan kaldırmak istiyorsanız derinleşmiş sorunların çözümüne odaklanmak için buna başvurmak zorundasınız.

Buna karşı çıkanlar şöyle diyecektir:

Tüm Reklamları Kapat

Kadın hakları insan haklarıdır. Kadın haklarını savunmak yerine kadınlar için de insan haklarının geçerli olmasını savunun, kadın-erkek diye bir ayrım yapmayın.

Bu itirazı birey hakları ve canlı haklarına kadar genelleştirmek mümkündür. Ancak ayrımı kadın haklarını savunanlar yapmamaktadır. Kadın haklarını savunanlar, zaten kadın haklarını insan haklarından ayrı görmemektedir. Kadın haklarını insan haklarına dahil etmeyenler, kadına şiddet uygulayanlardır. Kadına şiddet uygulayanlar, insan haklarının genel bakış açısını ve ana hatlarını anladıklarını düşünebilir. Bu bir bilişsel çelişki oluşturacaktır. Şiddet uygulayanlar, bu bilişsel çelişkiyi çözmek için kadınları "insan hakları" genel bakış açısının dışında görecektir. Bu yüzden sorunu genelleştirmenin ya da genel bakış açısı ile çözmeye çalışmanın bir faydası olmayacaktır.

Kısaca: "Kadına şiddet uygulayanlar, kadınlara insan oldukları değil, kadın oldukları için şiddet uyguluyor." Şiddet uygulayanlar, insan haklarını bilse bile cinsiyetleri sebebi ile kadınlara toplumsal, psikolojik, siyasi şiddet uyguladığı için cinsiyet sadece biyolojik bir olgu olmanın ötesine geçmiştir.

Sorun cinsiyet kaynaklı ise sorunu çözmek için cinsiyeti vurgulamanız gerekir. Cinsiyeti vurgulamaktan kaçmak, sorunun ayrıntısını görmezden gelmektir. Örneğin "Aynı işi yapan ve aynı emeği veren iki insandan birinin daha az maaş alması." sorunun genel tanımıdır. "Aynı işi yapan ve aynı emeği gösteren herkes aynı maaşı alsın." ise bir ana fikirdir, temennidir ve sadece bunu demek ile yetinirseniz ütopyadır. Sorunu çözmek için sorunun ayrıntısına inmek zorundasınız. Önce sorunun cinsiyet ile ilgili olduğunu kabul edersiniz. Bu cinsiyetleri ifade edersiniz. "Aynı işi yapan ve aynı emeği veren kadınlar, erkeklerden daha az maaş alıyor. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği var ve çözmek için şunlara başvurmalıyız." dediğiniz anda kadın haklarını savunmuş olursunuz.

Hakların Kazanılmasında Özel Bir Başarıyı Genelleştirmek

Kadınlar (ve onlara destek verenler), haklarını onlara şiddet uygulayanlara karşı direnerek, mücadele ederek, söke söke kazandı ve yine öyle olacak. Bu hakların kazanılmasını sağlayan şey, özel olarak kadınlara yönelik şiddete başkaldırmaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Kadın haklarını savunmak, aynı zamanda insan haklarını savunmayı da kapsamaktadır. Özel başarılar, genel ana fikrin sonucunu güçlendirir. Kadın haklarını sağlamak, insan haklarını sağlamak ve "Her insan insan haklarından yararlanmalıdır." ana fikrinin gerçek olmaya yaklaşması açısından önemli bir başarıdır. Ancak bu başarı ana fikir sayesinde kazanılmamıştır. Ana fikir sorunu çözmek için yeterli gelmediği için özel olarak kadın hakları savunulmuştur. Esas başarı kadın hakları savunucularına aittir ve bu başarı ana fikir olan insan haklarını desteklemiştir. Başarıyı genelleştirmek, bütün özel tarihsel süreçleri ve özel mücadeleleri yok saymaktır.

Sonuç

Burada özel olarak kadın hakları ve kadına şiddete odaklanılmış olsa da taksonomik bakış açısı diğer hak ve şiddetler de dahil olmak üzere benzetme yönüne uyan her durum için sorunları çözmemizi kolaylaştıracaktır. Bu bakış açısını suistimal ederek kendini ana kategoriden de ayıran, haklarını almak için diğer hakları ezen ve tribalizm kurbanı olanlar elbet olacaktır. Bakış açısını çarpıtanlar, bu bakış açısının dışına çıkmış demektir. Saman Adam Safsatası nedeni ile bu özel mücadeleyi yok saymamalıyız.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
11
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Bu blog yazısıyla ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 2
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 25/03/2023 16:33:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12209

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Zehirli Mantar
Mühendislik
Öğrenme
Diş Hekimi
Yayılım
Gözlem
Yeni Koronavirüs
Yılan
Bilinç
Mistisizm
Oyun Teorisi
Kimyasal Bağ
Mikoloji
Coğrafya
Uluslararası Uzay İstasyonu
Fosil
Test
Amerika
Kültür
Kadın Doğum
Matematik
Yüksek
Dalga
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Yüzey
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. Derin. Şiddeti Kategorize Etmek ve Hak Ayrımcılığı Meselesi. (6 Ağustos 2022). Alındığı Tarih: 25 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12209
Derin, U. (2022, August 06). Şiddeti Kategorize Etmek ve Hak Ayrımcılığı Meselesi. Evrim Ağacı. Retrieved March 25, 2023. from https://evrimagaci.org/s/12209
U. Derin. “Şiddeti Kategorize Etmek ve Hak Ayrımcılığı Meselesi.” Edited by . Evrim Ağacı, 06 Aug. 2022, https://evrimagaci.org/s/12209.
Derin, Ufuk. “Şiddeti Kategorize Etmek ve Hak Ayrımcılığı Meselesi.” Edited by . Evrim Ağacı, August 06, 2022. https://evrimagaci.org/s/12209.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.