Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hiyerarşi:Yapay olana evet, doğal olana hayır!

Böyle de olmaz ki..!

4 dakika
34
Hiyerarşi:Yapay olana evet, doğal olana hayır!
  • Blog Yazısı
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Yapay hiyerarşilerle çevrili toplumsal düzenlerde yaşıyoruz. Çoğunlukla kanıksayıp, sanki ezelden beridir var ve ebede sürecekmiş gibi olağanlaştırarak.

Oysa iş evreni, doğayı ve yaşamı hakkıyla ve akıl ile kavrayıp anlamlandırmaya dayandığında, bizleri çevreleyen yapay hiyerarşilerin güdümünde gerçek, somut, kanıtlanabilir ve en önemlisi yürüdüğümüz yolda her tür ayağımıza takılıp bizi düşürebilecek taşları ayıklayan hiyerarşileri türlü mesnetsiz gerekçelerle görmezden geliriz.

Hayatımız; Ast-üst, memur- amir, vatandaş- devlet, yönetilen- yöneten, kadın-erkek, küçük-büyük, yoksul- varsıl, vb. aralarında dikey ve kendi içinde yatay hareketliliğe yatkın o kadar yapay hiyerarşilerle çevrili ki. Bunlardan sıyrılıp bizi var eden doğanın işlevsel, kibirden azade ve yol açıcı hiyerarşilerine kulak kabartacağımıza, onları ya bilmiyor, ya önemsemiyor ya da türlü saiklerle reddetmeyi tercih ediyoruz. İşte bir kaçı…

Tüm Reklamları Kapat

Neden ve Sonuç Hiyerarşisi

Hani olur ya, bir kahramanın gözünden ve dili ile aktarılan, ya uzun metrajlı yahut çok bölümlü bir savaş filmi seyrederiz ve bu savaşta etraftaki herkes, rütbesi ve tarafı önemli olmaksızın öyle ya da böyle yaralanır ve ölür iken kahramanımızın nasıl hayatta kaldığına şaşar kalırız ya...

Hatta daha da ileriye giderek ve her hayatta kalanın aslında bir kahraman olduğunu unutarak sadece kendi kahramanımıza, sanki hayatta kaldığı için kahraman olmuş değil de kahraman olduğu için hayatta kalmış payesi biçeriz ya…

İşte evrime ve evrenin işleyişine dair ( Bir yaratıcı olup olmadığı konusunda hem “evet” e hem de “hayır” a eşit mesafede bir tevazu ile) illaki bir yaratıcı arama yanılgımızın temel nedeni bu: Bilimsel olarak ve somut veriler ile kanıtlandığı üzere, evrime ve evrenin devinimine ilişkin değerlendirmelerimizde neden- sonuç hiyerarşisini tersyüz etmemiz.

Tüm Reklamları Kapat

Tıpkı acıktığımız için yemek yeriz önermesini, yemek yediğimiz için acıkırız şeklinde tersyüz etmek gibi. Bu ne kadar akla yatkınsa öteki de o kadar akla yatkındır. Tabi eğer akıl hala patron ise...

Disiplinler Hiyerarşisi

Biyoloji canlılığın bilimidir ancak bu bilim kimyaya ne denli sadık kalırsa o denli isabetli adımlar atabilir ve bir ihtiyaca cevap verebilir. Fakat buna rağmen kimya da patron değildir. Onun da tabi olduğu zorunlu bir amir vardır: Fizik...

Kimya da evrenin fiziksel yasalarına tabidir ve tüm girdi ve çıktıları bu yasalarla uyumlu olmak zorundadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Fizik yasalarının tabi olduğu evren ve ötesinin işleyişi bugün için çapımızı aşar. Fakat bu bizi, bizleri bugüne değin taşıyan süreçlerin onadığı üzere sadece bir zaman meselesi olarak da bu yolda emin adımlarla yürümeye teşvik edebileceği gibi, her şeyi birilerine ve sırtına haksız, onanmaz bir yük olarak yükleyip işin kolayına kaçmaya da yol verebilir. Tercih bizim.

Fakat unutmayalım ki; bizleri ağaçtan indiğimiz günden bu yana bu güne taşıyan yegane irade ilkini ve her tür bedel karşılığında tercih eden iradedir. Aklı ve bilimi kılavuz edinen irade...

Gelişim Hiyerarşi

Bir dere önce bir dere olmalı. Kendine bir yatak kazıyacak kadar bir su kütlesine sahip olup o yatakta akmalı. Ardından yatağını doldurmalı ki taşabilip sele dönüşebilsin.

Fakat dere ne yaparsa yapsın, ne denli su taşısa taşısın ve ne denli taşarsa taşsın onu var eden doğasına aykırı davranamaz. Seviyesi ne olursa olsun tüm çabası onu var eden kaynağa { denize) dönmeye- erişmeye yöneliktir. Tersine akmaz.

Türlü nedenlerle bu amaçtan sapan her dere ya yeraltına intikal edip yola oradan devam eder ya da kurur.

Tüm Reklamları Kapat

Toplumsal Yapılar Hiyerarşisi

Hayatta kalmak ilk sıradadır. İkinci sırada soyun devamı gelir. Bu genetik bir zorunluluktur.

Bunların varlığı sağlıklı bir bünyeye bağlıdır. Sağlıklı bir bünye ancak en az ihtiyacı kadar enerjiyi bünyesine transfer edebilmesine bağlıdır. Bunun adı beslenmedir. Bunu sağlayan her tür üretim, dağıtım ve bölüşüm sürecinin adı ekonomidir ve bu nedenle alt yapı olarak ifade edilir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak bu temel ihtiyaç karşılandıktan sonra diğer, kültürel, tali ve tabi ihtiyaçlar hasıl olur. Buna da üst yapı denir. Aç ( alt yapı) aynının oynamasına ( üst yapı) mani olan şey bu zorunlu hiyerarşidir.

Teori ve Pratik Hiyerarşisi

Hiç bir disiplin yoktur ki başlangıcı zihinsel bir ön sürece tabi olmasın. Bunun doğrudan ve tek bir noktadan olma, hatta iradi olma zorunluluğu da yok. Fakat ( tutarlı, sağlıklı vb. niteliklere sahip olup olmadığı önemli olmaksızın) fikir aşamasından geçmeyen hiç bir pratik- fiili süreç yoktur.

Pratiğin kendisi elbette yeni teorilere vesile olabilir fakat hiç bir teori gerisin geri ona vesile olan pratiğe etki etmez. Aksine yeni bir pratiğe vesile olur. Yani teori yoksa pratik yoktur. Tıpkı bilim olmadan teknolojinin olamayacağı gibi.

Tüm Reklamları Kapat

Örnekler elbette çoğaltılabilir fakat gerek olmadığı kanısındayım.

İşin özeti; bir insanın, savunusunu yaptığı şeye yönelik kendisine yöneltilecek “neden” sorusuna, “çünkü öyle” dışında bir cevabı yoksa, ya savunusunu destekleyecek bilgileri öğrenmeli ya da savunusuna kuşkuyla bakabilmelidir. Bilimin başkaca bir sihri yok, aklın da yürüyebileceği başka bir yol…Varsa da öğrenmek isterim…

Okundu Olarak İşaretle
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 2
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 14:30:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18538

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Taklit
Sars Virüsü
Salgın
Hücre
Göğüs Hastalığı
Gazetecilik
Şiddet
Ribozim
Nükleer Enerji
Kuantum Fiziği
Aminoasit
Afrika
Organ
Periyodik Cetvel
Malzeme
Bilim İnsanı
Fosil
Organizma
Hava
Yörünge
Komplo Teorisi
Yaşanabilir Gezegen
Bilim Tarihi
Kurbağa
Kadın Doğum
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close