Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Ekonomi Modellerinde Ters Psikoloji İzleri

Talep Yasası

Ekonomi Modellerinde Ters Psikoloji İzleri Esearching The Politics Of Development
6 dakika
69
Blog Yazısı
Ters Psikoloji Nedir?

Ters psikoloji, genelde ikna edilmesi güç olan kişiler/toplumlar/gruplar üzerinde kullanılan bir manipülasyon tekniğidir. Bu teknikte; bir şey için ikna edilmek istenen hedef kitleye, o şeyin tam tersi bir davranış ya da düşünce sunularak hedef kitlenin ikna olması beklenir. [9] Bu manipülasyon tekniğinin muhatabı olan kişi ya da kişiler, genelde manipüle edildiklerinin farkında değillerdir. Peki, ters psikoloji insan beyninde nasıl etki eder? Dolaylı yoldan ikna -yani ters psikoloji gibi yöntemler- neden daha etkilidir? Davranışsal özgürlüklerin; bireyler, kurumlar, otoriteler veya başka herhangi bir baskın güç tarafından yapılan düzenlemeler, koyulan kurallar veya yasalarla kısıtlandığı, tehdit edildiği veya tümüyle ortadan kaldırıldığı durumlarda, bireylerde güdüsel bir uyarılma olarak ortaya çıkan ve karşıt tepki kuramı veya psikolojik tepkisellik kuramı olarak da bilinen reaktans eyleminin etkinleşmesiyle doğrudan ilintilidir. [8] Kişi, özgürlüğünün tehdit edildiğini sezdiğinde beyni güdüsel olarak karşıt tepki gösterir. [6] [7] Ters psikolojinin temel çalışma ilkesi, insandaki bu karşıt tepki eylemini etkinleştirmektir. Brehm, reaktans eylemine güzel bir örnek verir. Bu örneğe göre; Bay John Smith her cumartesi düzenli olarak golf oynayan ve evde televizyon izlemek ve atölyesini toplamak gibi şeylere çok ender zaman ayıran biridir. Bir cumartesi günü Bay Smith'in eşi onu arayarak eve hanım arkadaşlarını davet ettiğini ve Bay Smith'in her cumartesi yaptığı gibi yine golf oynaması gerektiğini söyler. Aslında Bayan Smith, Bay Smith'in her cumartesi yaptığı şeyi söylemiştir ancak Bay Smith'in her hafta severek ve düzenli olarak yaptığı şeyin bir başkası tarafından kendisine bir yönerge olarak sunulması Bay Smith'i rahatsız etmiş, -normalde hiç yapmadığı- evde televizyon keyfinin elinden alındığı düşüncesine kapılmasına yol açmıştır. Bay Smith o cumartesiyi golf oynamak yerine evde sesi kısık bir biçimde televizyon izleyerek geçirmiştir. [1] Bir başka örnek de romantik dram filmlerinde sıkça karşımıza çıkan o klişe sahnedir. Çiftlerden biri o ilişki için çok uğraşmış ancak karşısındakinin davranışlarını düzeltememiştir ve yapılan son tartışmada bütün bir ilişki boyunca yaptığı fedakarlıkları saydıktan sonra "bak, umrumda değil tamam mı artık bitti" sözüyle arkasını dönüp giderken, tüm ilişki boyunca "sal benim yakamı" modunda olan partneri peşinden koşarak yalvarıp yakarır. Bu ters psikoloji örneği bazen çiftlerden birinin karşı tarafı etkilemek için bilinçli olarak yaptığı bir blöf olurken, bazen de gerçekten ilişki kişinin zihninde tümüyle bittiği için dile getirilir. Sorunları çözmek için emek harcayan, uygun dille konuşup çözüm arayan ve yeri geldiğinde çözüm için kavga eden partnerden tüm ilişki boyunca bezmiş bir ruh haliyle dolaşan kişi, nasıl oluyor da bunca tatlı dille kendini düzeltmek için ikna olmazken, terk edilince son bir şans uğruna af dilemek için yerlere kapanıyor? Bunun yanıtı az önce yukarıda sözünü ettiğimiz reaktans eyleminde yatıyor. İlişkide sorunlu taraf ayrılık öncesinde dehşet verici tartışmalara rağmen oldukça rahattır, çünkü ne olursa olsun partneri hala onunladır ve onu görmek, öpmek, dokunmak gibi davranışsal eylemlerde özgürdür. Bu nedenle hiçbir tartışma, hiçbir kavga onun kendine çeki düzen vermesini sağlamaz, çünkü gerçekte neler olup bittiğini hala anlamamış durumdadır. Oysa partneri onu terk ettiğinde, güdüsel bir uyarılma -bir kırmızı alarm- olarak ortaya çıkan reaktans eylemi onun; partnerini istediği zaman, istediği yerde ve istediği biçimde görme, dokunma, konuşma ve onunla zaman geçirme gibi özgürlüklerinin elinden alındığının ve ayrıca artık bu özgürlüklerin bir başkasının eline geçeceğinin ani ve sert bir tepkimeyle farkına varmasını sağlar. Reaktans eylemi, kişiyi örseler. İşte tam da bu yüzden, belki aylarca hatta yıllarca durumun ciddiyetini kavrayamayan kişi, terk edildiğinde geç de olsa her şeyin farkına varır. Bu durumda eğer terk bir blöf ise bu ters psikoloji tekniğini uygulayan taraf istediğini elde eder; karşı taraf özgürlüklerini yitirme korkusunu tattığı için artık kolay kolay yanlış yapmayacaktır, dolayısıyla davranış sorunları çözülmüş, ilişki kurtarılmıştır. Ancak bu terk bir blöf değil de gerçek ise, karşı taraf gerçekten de partneri üzerindeki tüm özgürlüklerini yitirerek, haklarını artık karşı cinsten bir başkasına devretmiştir. Ancak şöyle bir durumun da gerçekleşme olasılığı vardır; davranışları sorunlu olan taraf ayrılmak isteyip de bunun sorumluluğunu almak istemeyen zehirli bir kişiyse, bu terk edilme karşısında hapisten çıkmış gibi hissedecektir ve sonuçta istediğine asıl kavuşan kişi, terk edilen taraf olacaktır. Az önce sunulan örnekler doğrultusunda görüldüğü gibi bireyler üzerinde bireysel olarak uygulanmakla birlikte ters psikoloji ayrıca toplumlar üzerinde de yaşamın her döneminde ve her alanında kitlesel olarak kullanılabilir. Örneğin hepimizin bildiği m&m marka çikolataların mavi paketli olanlarının satışlarının azalması üzerine, Mars firması artık mavi m&m çikolataları üretmeyeceğini ancak üretimin durdurulmasından önce özel olarak son bir kez daha satışa sunulacağını duyurmuş, bu duyurunun ardından mavi m&m çikolata satın alma ve yeme özgürlüklerinin ellerinden alınacağını düşünen insanlar, son kez mavi m&m çikolata yiyebilmek için marketlere saldırmışlar ve böylece o yıl mavi m&m çikolataların rekor satışıyla elde edilen hasılatla birlikte Mars firması istediğini elde ederek sonrasında mavi m&m çikolataların çok sevildiğini ve dünyanın yüksek mavi m&m çikolata talebi nedeniyle üretmeye devam kararı aldıklarını açıklamıştır. Ters psikolojinin kitlesel kullanımının görüldüğü alanlardan biri, az önceki örnekte görüldüğü üzere ekonomidir. Ekonomide, iktisat dersleri alanların yabancı olmadığı bir teori vardır: Talep Yasası.

Talep Yasası

Talep Yasası, bir piyasada bulunan satın alıcıların satın alma taleplerini açıklamak için üretilen bir teoriye dayanır. Bu teoriye göre, bir ürün için talep miktarının belirleyicisi olan temel husus, o ürünün fiyatıdır. Bu teoride, bir ürünün satın alıcılarının istekleri doğrultusunda oluşan talep miktarı ile o ürünün olası piyasa fiyatları arasında ters yönlü kısmi ilişki bulunur. [2] Yani daha anlaşılır bir dille ifade etmek gerekirse; bir ürünün fiyatı arttıkça o üründen satın alınmak istenen miktar azalır, bir ürünün fiyatı azaldıkça o üründen satın alınmak istenen miktar artar. [3] Elbette bu teori; satın almayı etkileyen ortalama gelir, gelir dağılımı, diğer ürünlerin fiyatları ve psikolojik etkenler gibi değişkenler sabit olduğunda/tutulduğunda geçerlidir. Bunu, kötü amaçlar için bilin.li olarak kullanan üretici ve satıcıların şu örneğiyle daha anlaşılır kılabiliriz; satıcılar bir üründen sayıda değil de pahada daha fazla gelir elde etmek istediklerinde ellerindeki ürünleri depolarına stoklayarak piyasada daha az bulunmasını sağlar, piyasada az bulunan ürüne daha çok kâr marjı yükleyerek, o üründen yoksun kalacaklarını düşünüp yine o ürüne istedikleri zaman ulaşma özgürlüklerini yitireceğinden korkarak reaktans eylemi gösteren insanları ürünü daha pahalı almaya ikna ederler. Ellerindeki az sayıdaki ürün bittikçe, depolarında sakladıkları ürünleri yine azar azar çıkararak o ürünün piyasada az fakat değerli olmasını sağlarlar.

Tüm Reklamları Kapat

Talep Yasası, matematiksel bir formülle de açıklanabilir. Örneğin   i adlı ürünün piyasası içinde malın satın alıcılarının talep ettikleri miktar bir DMi değişkeni ile ifade edilir. Bu talep miktarını etkileyen değişkenler:

Pi= ürünün kendi fiyatı

Tüm Reklamları Kapat

Ps-Pc= s ve c ürünlerinin fiyatları

GO= ortalama gelir

GD= gelir dağılımı

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

U= ekonomik olmayan etkenler (psikolojik etmenler gibi)

Bu durumda Talep Yasası, DMi= D (Pi, Ps, Pc, GO, GD, U) fonksiyonuyla gösterilir. [4]

Elbette ters psikolojinin etkileri, yukarıda formülden önce anlatılan durumun tam tersine de yol açabilir. İnsanlar, miktarı azalan ve ters yönlü ilişki nedeniyle fiyatları aşırı yükselen ürünlerden vazgeçip, daha ucuz fiyatlı benzer ürünlere yönelebilirler; bu duruma ekonomide ikame etkisi adı verilir. [5] İnsanlar, bir ürünü diğeriyle ikame etmiş yani bir ürünü diğerinin yerine koymuş olurlar. Ekonomi, aslında toplumun psikolojisiyle yakından ilgilidir. Ürünlere biçilen değerler, ürünlere yönelim biçimi ve sıklığı, piyasadaki denge ya da dengesizlik her ne kadar ekonomik politikalarla daha çok ilgili duruyor gibi olsa da, bu politikaların yürütülmesi için alınan kararlarda diğer değişkenlerin yanı sıra büyük rolü olan etmen, yine psikolojinin kendisidir. Son yıllarda, psikolojinin ekonomide büyük bir etken olduğu, bunun göz ardı edilmemesi gerektiği ve ekonominin psikolojik etmenler çerçevesinde incelenmesi gerektiğini savunan Davranışsal İktisat adlı yeni bir alt bilim dalı doğmuştur.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
3
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Bu blog yazısıyla ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Sema Kaner. Sosyal Psikolojide Karşıt Tepki Kuramı. Alındığı Tarih: 26 Aralık 2022. Alındığı Yer: Dergipark | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Mahfi Eğilmez. Mikroekonomi Güncel Örneklerle. ISBN: 978-975-14-1690-2. Yayınevi: Remzi Kitabevi. sf: 46-50.
  • ^ Milliyet. Talep Kanunu Nedir? Talep Kanunun Özellikleri Ve İstisnaları Nelerdir?. (9 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 28 Aralık 2022. Alındığı Yer: Milliyet | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Misafir. Arz Ve Talep. (17 Kasım 2009). Alındığı Tarih: 28 Aralık 2022. Alındığı Yer: Estanbul | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Khan Academy. Talep Kanunu, İkame (Yerine Koyma) Etkisi Ve Gelir Etkisi. Alındığı Tarih: 28 Aralık 2022. Alındığı Yer: Khan Academy | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. W. Brehm. (1966). A Theory Of Psychological Reactance.
  • ^ S. S. Brehm. (1981). Psychological Reactance.
  • ^ Arcan Tığrak. (Doktora Tezi, 2022). Anneden Algılanan Kontrolün Ergenin Psikososyal İşlevselliği Ile İlişkisinde Tepkiselliğin Ve Evlatlık İnancının Rolü.
  • ^ Özgür Koçak. Ters Psikoloji Nedir?. (18 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 28 Aralık 2022. Alındığı Yer: Psikoloji Yazıları | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2023 14:49:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13722

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Fare
Deniz
Yapay Zeka
Eşeyli Üreme
Skeptisizm
Metal
Homo Sapiens
Kimya Tarihi
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Charles Darwin
Hafıza
Koruma
Böcek
Köpek
Kan Hastalıkları
Uyku
Toplumsal Cinsiyet
Hominid
Karanlık Enerji
Dışkı
Elementler
Şeker
Coğrafya
Aşılar
Kurt
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Z. Korkmaz. Ekonomi Modellerinde Ters Psikoloji İzleri. (24 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 28 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13722
Korkmaz, Z. (2023, January 24). Ekonomi Modellerinde Ters Psikoloji İzleri. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2023. from https://evrimagaci.org/s/13722
Z. Korkmaz. “Ekonomi Modellerinde Ters Psikoloji İzleri.” Edited by . Evrim Ağacı, 24 Jan. 2023, https://evrimagaci.org/s/13722.
Korkmaz, Zübeyde. “Ekonomi Modellerinde Ters Psikoloji İzleri.” Edited by . Evrim Ağacı, January 24, 2023. https://evrimagaci.org/s/13722.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.