Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Arda Erkan
Arda Erkan
92K UP
Üye 1 ay önce 3 Cevap
13

Olay ufkunu geçip geri dönmenin güvenli bir yolu olsaydı kara deliğe giren kişi ne zaman çıkardı?

Olay ufkunu geçip geri dönmenin güvenli bir yolu olduğunu var sayalım. İçeri giren kişinin perspektifinde zaman normaldir ve dışarı çıkması gerekir. Ama dışarıdaki gözlemciler için kişi olay ufkunu geçtiği anda zaman duracak ve sonsuza dek o noktada sıkışmış gibi gözükecek. Kişi olay ufkundan ne zaman çıkmış olacak?
1,240 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi 4 hafta önce

Sorunuza cevap vermeden önce, hangi tip karadeliğe göre anlatacağımı belirtmek isterim. Düşen cismi spagettileştiren, ekseni etrafında dönen, küçük karadeliklerin dinamikleri çok daha farklıdır. Galaksi merkezlerinde bulunan süper kütleli ve düşen cismin spagettileşmediği karadelikler, bizim sorumuza daha uygun görünüyor. Aynı zamanda karadeliğin kendisi ve olay ufku arasında da hatrı sayılır bir mesafe olacaktır. Bir de bu karadeliğin etrafından beslenmediğini, yani etrafında biriken aşırı ışımanın olmadığını da düşünelim ki buraya düşen arkadaş aşırı koşullardan etkilenmesin.

Bir şekilde uzay gemimizle karadeliğin aşırı çekim etkisine maruz kalmayacağımız bir noktasına kadar yolculuğumuzu yapalım. Gemide bir gözlemci kalsın, diğeri gemiyi terk ederek karadeliğe doğru yönelsin. Yolcumuz karadeliğe yaklaştıkça, gözlemci her an biraz daha ağır çekimde izlemeye başlayacaktır, çünkü kütleçekim etkisi gözlemci açısından zamanda bir genişlemeye neden olur ve bir iletişim cihazı varsa, karadeliğe yaklaştıkça sinyaller arasında mesafe de artacağından ses uzayarak gözlemciye ulaşacaktır. Bu kısımda dikkat edilmesi gereken şu; her iki taraf için gerçeklik kendi konumlarına göre değişiklik gösterir. Yolcu için zaman normal akarken, gözlemci açısından yolcunun zamanı yavaşlamıştır.

İşler olay ufkuna gelindiğinde biraz daha tuhaflaşır. Olay ufkundan kısaca bahsedersek; bu sınırda artık ışık dahil hiç bir şey buradan kaçamaz. Bu sınırda uzay öylesine bükülür ki ışık dahil her şey bu çukurun içine düşer, yani aslında bükülen uzayın yolunu takip eder. Şimdi her ikisinin durumundan gerçekliğe bakalım. Yolcumuz bu sınıra ulaştığının farkına varamaz. Sınırda "olay ufkuna ulaştınız" tabelası yoksa tabi. Gözlemci açısından yolcunun zamanı öylesine genişlemiştir ki artık zaman akmaz ve durur, işte o anda yolcuyu donmuş olarak görür. Ancak bu görüntü sonsuza dek bu şekilde kalmayacaktır. Doppler etkisi ile fotonlar kızıla kayacak ve görünen ışık frekansının dışına çıkacaktır. Bir süre sonra görünen ışık frekansının dışına çıkan son fotonlarda uzaya kaçacak ve gözlemciye hiç bir şey ulaşmayacaktır. Yani dışarıdaki bir gözlemci açısından hiç bir şey karadeliğe düşmüş olarak görünmeyek, sınırda hapsolduğunu düşündürecektir..

Tüm Reklamları Kapat

Olay ufkunu geçen yolcumuzun durumu ise şu şekilde; spagettileşme olmadığı için henüz ölmemiştir. Kendisi açısından zaman hala normal bir şekilde akar. Olay ufkunun dışından karadeliği görmesi imkansızdır, ama olay ufkunu geçtiğinde karadeliği görebilir mi? Muhtemelen hayır. Çünkü karadeliğe doğru baktığında geçmişte karadeliğin yuttuğu ve olay ufkunun içine hapsolan görüntüleri, yani geçmişi görecektir, tabi görüntüler aşırı esnemiş olacaktır. Peki karadeliğin dışına bakmaya çalışırsa ne görebilir. İşin bu kısmı biraz tuhaf, çünkü uzay-zaman burada birbiriyle yer değiştirmiş olur. Yani kütleçekim etkisi uzayı tekilliğe doğru zamandan daha hızlı büker ve zaman-uzay gibi bir durum ortaya çıkar. Siz de uzay ile birlikte tekilliğe yolculuk yaptığınızdan zamanın önüne geçmiş olursunuz. Yani zamanın akışından gelen nedensellik bağı kopabilir. Siz odanın lambasını yakmadan, lambanın yanması gibi. Olay ufkunun içindeki gözlemci, gemi geri dönüş yolculuğuna henüz çıkmadığı halde, yolculuğa çıkmış gibi orada göremiyor olabilir.

"Vaay ışık hızı bal gibi geçiliyormuş işte" demeyin, aslında ışık hızını hala geçemediniz. Şöyle ki: Biliyorsunuz evren ışık hızından daha hızlı genişliyor/şişiyor, ancak bulunduğunuz konuma göre değerlendirirsek hiç bir cisim ışık hızından daha hızlı hareket etmiyor. Burada olan durum da çok benzer, siz tekilliğe çekilen uzayla birlikte hareket ediyorsunuz ve gene konumunuz açısından ışık hızını geçmeniz söz konusu değil.

Uzay bu çekilme esnasında tekilliğe doğru sürüklendikçe boyutlarını kaybeder ve tek boyut halini alır ve zaman da asla akamayacağı bir noktaya sürüklenir. Siz de bu tekilliğin bir parçası olursunuz. Yani hiç bir şey sizi sürüklenen bu uzaydan kurtaramaz ve olay ufkunun dışına çıkamazsınız. Hadi bir anlığına girdiniz ve çıktınız, sizin açınızdan sadece 1 saniye geçmiş olsun. Gözlemci açısından bu süre, duruma göre milyarlarca yıla denk gelebilir.

165 görüntülenme
14
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
3
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Ahmet Vural
Ahmet Vural
171K UP
Amatör Fizikçi 3 hafta önce

İçerideki gözlemciye (kara deliğe giren kişi) göre, olay ufkundan çıkma süresi, geri dönüşü mümkün kılan varsayımsal mekanizmaya ve kara deliğin fiziksel özelliklerine bağlıdır. Eğer kişinin geri dönmesini sağlayan bir mekanizma ya da teknoloji varsa, bu süreç onun referans çerçevesinde belirli bir süre içinde tamamlanır. Ancak bu süreyi belirlemek için bazı parametreler gerekir:

1. Kara Deliğin Kütlesi: Kara deliğin kütlesi olay ufkunun özelliklerini ve içindeki zamanın akışını belirler. Daha büyük kütleli (örneğin süper kütleli) bir kara delikte zaman genişlemesi daha az belirgin olur, bu da kişinin referans çerçevesinde "daha kısa" bir süre algılamasına neden olabilir.

2. Varsayımsal Mekanizma: Olay ufkundan geri dönmek, bilinen fizik yasalarına aykırıdır, bu yüzden bu süreç tamamen spekülatiftir. Eğer kişi bir tür bilimkurgusal teknolojiyle (örneğin bir solucan deliği ya da egzotik madde) geri dönüyorsa, bu mekanizmanın işleyiş hızı belirleyici olur.

Tüm Reklamları Kapat

Tahmini Süre:

Eğer kişi olay ufkunu geçtikten sonra kara deliğin merkezine (tekilliğe) düşmeden geri dönebilirse, içerideki referans çerçevede bu süre birkaç saniye ile birkaç dakika arasında olabilir. Bu süre, kara deliğin kütlesine ve geri dönüş mekanizmasına bağlıdır. Örneğin:

Küçük kütleli kara deliklerde, kişi olay ufkundan içeri girdikten sonra çok hızlı bir şekilde tekilliğe çekilir, dolayısıyla bu süreç çok kısa sürebilir.

Süper kütleli kara deliklerde olay ufku ile tekillik arasındaki mesafe daha geniştir, bu da içeride daha uzun bir zaman algısına yol açabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Genel Görelilik Açısından:

İçerideki kişi için zaman normal hızında akar. Yani, içerideyken birkaç dakika gibi bir süre geçmiş olabilir. Ancak bu süreyi kesin ola

rak ifade edebilmek mümkün değildir.[1]

Kaynaklar

  1. A. Einstein. (1997). Özel Ve Genel Görelilik Kuramı. ISBN: 9789753970259. Yayınevi: İdea Yayınevi.
4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Moderatör Uyarısı
Yapay Zeka Kullanımı 1 moderatör tarafından eklendi
Cevapta çoğunlukla ya da tamamen yapay zeka kullanılmıştır.
1
Mehemmed Shahmuradov
Bilimsever 1 ay önce

Eğer bir kara deliğin olay ufkunu geçip geri dönebilmenin güvenli bir yolu olsaydı, kara deliğe giren kişi ile dışarıdaki bir gözlemcinin zaman deneyimi çok farklı olurdu. Olay ufkunu geçen kişinin perspektifinden bakıldığında, zaman normal bir şekilde akardı. Kişi, tıpkı başka herhangi bir durumda olduğu gibi, zamanda ilerlediğini hissederdi. Eğer kara delikten güvenli bir şekilde çıkabilseydi, dış evrene kendi deneyimine uygun bir zamanda dönerdi.

Ancak, bu olayı izleyen dışarıdaki bir gözlemci için durum çok daha tuhaf görünürdü. Olay ufkunun yakınındaki aşırı kütleçekim etkileri nedeniyle, kara deliğe giren kişi için zaman yavaşlamış gibi görünürdü. Gözlemcinin perspektifinden, kişi olay ufkunu geçtiği anda donmuş gibi görünür ve aslında tam olarak içeri girdiği hiçbir zaman görülmezdi. Bunun nedeni, kişiden gelen ışığın olay ufkuna yaklaştıkça gözlemciye ulaşmasının giderek daha uzun sürmesi ve zamanın durduğu illüzyonunu yaratmasıdır.

Peki, kişi aslında ne zaman kara delikten çıkardı? Kendi perspektiflerinden, içeride harcadıkları süreye bağlı olarak, kendi saatlerine göre bir süre sonra çıkarlardı. Ancak dışarıdaki gözlemcinin perspektifinden, kişi asla çıkmış gibi görünmezdi—sonsuza kadar olay ufkunda donmuş halde kalırdı.

Tüm Reklamları Kapat

2
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close