Günümüzde zırh teknolojileri ve mühendisliği

Geçmişten günümüze zırh teknolojileri çok büyük değişiklikler yaşamıştır.

Her şeyden önce zırhların var olma sebebi, bir karşı atağın var olmasıdır. Örneğin, ilk zırhlar hayvan derisi ve ağaç kabuğu gibi malzemelerden yapılır ve amaçları hayvan ve insan saldırılarından korunmak içindir. Günümüzde ise zırhların hayvanlara karşı bir koruma sağlaması artık neredeyse tamamen gereksiz duruma gelmiştir. Zırhlar daha sonra metal kullanılarak birçok farklı şekilde ve amaçta tasarlanmıştır. Örneğin, haçlı askerleri döneminin en zırhlı asker gruplarındandır. Bu askerler, metalden yapılma konik ve zincir miğferler ile kafalarını kesme ve delme (zincir zırhlar delme saldırılarına karşı zayıftır) ataklarına karşı korur. Gövdeyi korumak için de gene metalden yapılma zincir, posta, plaka zırhlar tasarlanmıştır. Bu zırhlar askerleri orta-hafif kılıç kesilmelerine karşı korurdu ancak ağır kılıç ve topuz gibi ezen silahlara karşı etkileri azalmaktaydı. Zincir zırhlar daha hafif, harekete izin veren ve daha sıcağa uygun bir zırh yapısı da olsa delme ve orta ağır silah kesme, ezme saldırılarına karşı çok savunmasızdılar. Oklar bile zincir zırhları kolaylıkla deler ve askeri yaralardı.

İşin insan tarafına baktığımızda zırhlar her zaman o zırhı geçebilecek daha güçlü saldırı ekipmanlarının gelişmesine ve bu ekipmanlarda her zaman o ekipmanı tutabilecek daha sağlam bir zırhın geliştirilmesine sebep olmuştur. Birbirleriyle bağlantılı olan bu etkenler sebebiyle zırhlar günümüzdeki halini alana kadar gelişmiş ve gelişmeye devam edecektir.

Bu zırh teknolojilerinin günümüzde insanı doğrudan koruması amaçlı üretilenleri temel olarak şu şekilde inceleyebiliriz: kurşun geçirmez yelekler, balistik kasklar ve yaşamsal alanları daha fazla koruma amacıyla kullanılan balistik ek plakalar.

Öncelikle kurşun geçirmez yelekler sizi günümüzdeki tabanca ve bazı tüfeklerden ateşlenen direkt kurşunlar, seken kurşun ve şarapneller gibi etkenlerden korusa dahi, yazımın 2. paragrafında bahsettiğim gibi bu yeleklerin tamamını veya bazılarını delecek silahlar mutlaka bulunmaktadır. Ayrıca gelişen mermi teknolojileri sebebiyle artık çok gelişmemiş tüfek ve tabancalardan dahi deliş kabiliyeti yüksek atışlar yapılabilir. Kurşun geçirmez yelekler sizi bu şekilde korusa dahi kurşunun çarpma etkisiyle oluşan kırık, ezik ve şok etkilerini genede hissedersiniz.

Balistik kasklarda ise durum biraz daha kötüdür. Balistik kasklar sizi günümüzde kullanılan neredeyse hiçbir tüfekten veya tabancadan ateşlenen direkt bir mermiden kurtarmaz/kurtaramaz. Yalnızca şarapnel, seken kurşun ve bazı darbelerden koruyabilir ama bu durumlarda yine şoku ve hasarı hissedersiniz. Hatta kafanızdaki ve boynunuzdaki bazı kemikler kırılabilir veya çatlayabilir.

Ek plakalar korumayı biraz da olsa arttırır ve sizi çoğu tüfekten, tabancadan gelecek direkt kurşunlardan korurdu. Ayrıca şoku ve darbenin vereceği zararı da büyük ölçüde azaltır. Üzülerek söylemeliyim ki bu plakaları sadece göğüs ve sırt bölgenize koyabilirsiniz ve hareket kabiliyetinizin çok büyük bir kısmından feragat ederek bunu yapmalısınız.

Buna ek olarak kalkan bir seçenek diyebilirsiniz, ama savaş alanında asker ve polisler timler halinde çalışır ve kalkanı timdeki herkes alamaz, yalnızca “tank” görevi görecek ve önden giderek saldırıyı emme ve arkasındakilere siper oluşturma görevi edinenler kalkan taşıyabilir.

Peki şimdi gelelim direkt olarak üstünüzde taşıyamayacağınız sabit zırh ve zırhlı araçlara.

Hareket etmeyen zırhlar en başta silah platformları, bunkarlar, güvenli odalar (panik odaları), barikatlar ve banka, askeriye gibi yerlerdeki yapılarında kullanılan zırhlardır. Bu zırhların sağlam olmalarından başka bir beklentiniz olmamalıdır. Örneğin bir bunkar, aklınıza gelen ilk özellikleri taşır zaten (bunkar: Beton ve çelikten inşa edilmiş yeraltı sığınakları, yoğun saldırılara karşı koruma sağlar.) Bu yapıların zırhları, hareket etmedikleri için sağlamaları gereken çok bir koşul yok ve basit yapıdadır.

Zırhlı araçlar ise çok geniş bir konudur. Eminim eğer özellikle ilginizi çeken bir alan değilse bu yazıyı okumaktan çoktan sıkıldınız ya da sıkılmak üzeresiniz. Bana kalırsa eğer özel bir ilginiz yoksa ve zevk almıyorsanız yazıyı burada okumayı bırakın, daha fazla detaya değineceğim ve buraya kadar zor gelmişken kalanını okuyarak canınızı sıkmayın. Tabii bu benim yorumum, istediğiniz gibi yazımı/yazılarımı sıkılarak veya zevk alarak okuyabilirsiniz. Kaldığım yerden konuya devam edeyim, zırhlı araçları aşağıdaki gibi kategorize edebiliriz:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

1- Göreve göre zırhlı araçlar: Savaş tankları, zırhlı personel taşıyıcılar (ZPT), zırhlı muharebe araçları (ZMA), mayın temizleme araçları, komuta kontrol araçları.

2- Boyutlarına göre zırhlı araçlar: Hafif, orta ve ağır zırhlı araçlar.

3- Kullanım alanlarına göre zırhlı araçlar: Askeri zırhlı araçlar, sivil zırhlı araçlar ve yangın söndürme araçları.

Burada baştan sona kategori > örnekler > açıklamaları şeklinde ilerleyeceğim.

Savaş Tankları: İlk defa 1916 yılında bir çatışmada kullanılan “Mark 1” isimli Britanya tankı dünyadaki ilk operasyonel tank olarak kabul edilir. Tankların temel amacı diğer zırhlı araç ve yapıları yok ederek kendi takımındaki piyade ve birliklere destek sağlamak ve geçmişteki savaşlarda, savaşın tıkandığı noktalar olan cephe muharebelerinde taarruzu desteklemek içindir. Tankların genel avantajları zırha ve güçlü silahlara sahip olmaları ve bunları belirli mesafelerde etkin olarak hareket halinde kullanabilmeleridir. Tanklar genel olarak eskiden şu kategorilere ayrılırdı: Hafif tanklar, orta tanklar, ağır tanklar, tank avcıları. Günümüzde ise tanklar artık genel olarak “ana muharebe tankı” kategorisinde kullanılıyor ve üretiliyor.

Hafif tanklar genel olarak hızlıdır, küçüktür ve topu nispeten iyidir. Ucuz ve üretimi kolaydırlar. Orta tanklar genel olarak ortalama bir hıza, zırha ve topa sahiptir. Üretim maliyetleri ise ülkeleri zorlamaz. Ağır tanklar ise genel olarak üstün bir zırha ve topa sahiptir, çoğunluk olarak yavaştırlar ve piyadeye karşı etkili değillerdir ama bir ağır tankla başka bir ağır olmayan tank karşılaştığında bariz şekilde ağır tank üstün gelir. Üretimleri genel olarak maliyetli ve zordur. Tank avcıları ise kalkan ve ön zırhı çok kuvvetli ancak yan ve arka zırhı çok zayıf olan, aşırı güçlü ve isabetli bir topla üretilen ve genel olarak yavaş tanklardır. Adından da anlaşıldığı üzere amacı tank avlamaktır. Günümüzdeki ana muharebe tankları ise bu özelliklerin tamamına sahip veya sahip olmayı amaçlayan tanklardır.

Zırhlı araçların kullandığı zırhların bazı önemli özellikleri olmalıdır. Bir zırhlı aracın zırhı eğime sahip değilse (kutu gibiyse) verimliliği minimum olarak kullanırsınız. Eğimli zırhlar, mermi delişi sırasında kat etmesi gereken yolu arttırır ve merminin altını doldurarak sekme yapmaya zorlar. Bu sayede daha ince zırhlara eğim vererek daha verimli kullanabilirsiniz. Çelik yapıdaki zırhlar klasik zırhlardır, mukavemeti yüksektir ancak günümüzde tek başına istediğiniz açıyı da kullansanız pek bir şey ifade etmez, işte bu sebeple kompozit modern zırhlar ile beraber kullanılmalıdır. Reaktif ve aktif zırh sistemleri ise şu şekilde işler:

Reaktif zırhlar, mermi kendisine çarptığı an patlar ve karşı bir patlamayla merminin delici etkisini azaltır. Etkili bir yöntem olmasına rağmen savaş alanında tek kullanımlıktır ve çevreye zarar vermesi sebebiyle piyadeler için tehlikeli olabilir.

Aktif zırhlar ise mermiyi lazer veya radar gibi sistemleri kullanarak tespit ettikten sonra etkisiz hale getirir. Karşı ateş açmak veya güdümlü mermileri saptırmak için saptırıcılar ateşler, ayrıca ateşlenen saldırıyı havada çarpmadan önce deforme eder veya patlatır.

Bu anlattıklarım tüm zırhlı araçlar için geçerlidir.

Yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim, umarım konu hakkında size faydalı bir bilgi edinme fırsatı sunabilmişimdir. Bu yazıdaki bazı konuları daha detaylı şekilde sonraki yazılarımda işleyeceğim.