Evrene Açılan Pencereler
Işığın Büyüsü

- Blog Yazısı
İnsanın gözü sadece görünür ışığı algılar. Bu görünür ışık 400 nanometre(mor) ile 700 nanometre(kırmızı) arasında olan elektromanyetik ışımaya duyarlıdır. Doğada farklı ışık türleri olduğunu keşfetmemiz uzun zaman almıştır. Işığın farklı dalga boyları, onları farklı renkte algılamamıza yardımcı olur. Yani dalga boyu aslında ışığın rengini belirler.
Mavi: 450-500 nm
Yeşil: 500-570 nm
Sarı: 570-590 nm
Turuncu: 590-620 nm
Kırmızı: 620-750 nm
William Herschel kızılötesi ışımayı, Johann Ritter morötesi ışımayı, Wilhelm Röntgen ise X-ışınlarını keşfetmiştir. Tüm bu farklı ışıma türler Evren'de de yayılır. Yalnızca evrendeki görünür dalga boylarını incelemek büyük bir resme küçük bir delikten bakmak gibidir.

Çoğu nesneler ve olgular görünür ışık tayfından farklı bir tayfta gözlemlenir. Radyo gökbiliminin ortaya çıkması, ilk kez Evren'deki yüksüz , büyük ve soğuk hidrojen bulutlarının haritasını çıkarabilmemize olanak sağlamıştır.

Radyo dalgaları ile kızılötesi ışıma arasında yer alan milimetre ve milimetre altı ışıma soğuk gaz ve toz bulutları tarafında üretilir. Bu dalga boyları sayesinde ölçümler yapmak bize gökadaların, yıldızların ve gezegenlerin doğumuna ilişkin bilgi edinmemize yardım eder. Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması, Büyük Patlama'dan sonraki yaklaşık 400.000 yıllık sürenin 100.000 yıl kadarlık bir süresi boyunca Evren'in her yanında oluşan ve yayılan radyasyondur. Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması'nı da en iyi bu dalga boylarında inceleyebiliriz.

Kızılötesi ışıma (ısı ışıması) çoğunlukla yaklaşık oda sıcaklığındaki cisimler tarafından yayılır. Gökbilimciler toz bulutlarındaki yıldız oluşumu bölgelerini incelemek için kızılötesi teleskoplardan yararlanır. Çok uzaktaki gökadaları gözlemlemek için kızılötesi teleskoplar mükemmel bir araçtır.
Yüksek enerjili, kısa dalga ışınımlar (morötesi ışık, X-ışını ve gama ışınları) yalnızca uzaydan gözlemlenir. Neyse ki dünyadaki canlıları bu zararlı ışınlardan koruyan atmosferimiz var.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Evren'deki en sıcak ve en yüksek enerjili olguları(hızla dönen nötron yıldızları, karadelik tarafından yutulan maddeler ve süpernova patlamaları gibi) gözlemlemek için X-ışını teleskopları kullanmak gerekmektedir. Süpernovalar doğadaki en yüksek enerjili ışıma olan gama ışınlarını da üretir.
Evren kozmik ışınlarda üretir: Bunlar, uzaydan Dünya'ya ulaşan yüksek enerjili, elektrik yüklü parçacıklardır. Bu ışınların henüz nereden geldiklerini kesin olarak bilmiyoruz. Bu bilinmezlik sadece yer altı detektörleri tarafından ölçülebilen kozmik nötrinolar için de geçerlidir. Şimdiye kadar saptamayı başaramadığımız bir kozmik sinyal türü daha var: Kütle çekim dalgaları.

- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 15/04/2025 15:13:48 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13304
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.