Cumhuriyetin İlk Yıllarında Evrim Öğretimi - 1931 Yılı Tarih Kitabı

Yaklaşık iki yıl önce okumaya başladığım ve yarıda kalan bu kitabı (1931 yılı tarih kitabı) her yerde arıyordum, ama nafile. İnternette bulduğum PDF'ini artık bir türlü bulamıyordum. Nihayet bugün bir tesadüf sonucu belgelerin arasında buldum. Anlaşılan, o kadar şeyin arasında gözümden kaçmış.

Bu harikulade kitap, insanlık tarihinin başından başlar; evrime değinir ve dünya uygarlıklarını anlatır (En azından benim elimdeki cildi). Anlaşılan o ki evrim bilincinin toplumların gelişmesindeki rolü, devlet yöneticileri (en azından Atatürk) tarafından biliniyordu.

Bugün ne mi oldu? Artık "Evrim" kelimesi lise kitaplarından kaldırıldı. Meclis üyeleri (sözde bizim vekillerimiz) dahi evrimi reddeden bir tavır içine girecek kadar geriledi!

"O dönemin öğretimi mi daha iyiydi, bu dönemin mi?" sorusuna hiç değinmeyeceğim. Sanırım gayet açık. Sırrı Erinç, İhsan Ketin, Sedat Alp, Ekrem Akurgal, Nuriye Pınar Erdem (Cumhuriyetin ilk kadın jeoloğu)... Tüm bu büyük insanlar, iyi bir eğitim almak için Türkiye Cumhuriyeti tarafından yurtdışına gönderilmişlerdi. Onların tarihe geçecek neler yaptığını araştırmayı ise size bırakıyorum. Bakınız.

Laik bir eğitim anlayışı benimsenir. Din dersleri kaldırılır. Ta ki Atatürk ölünceye dek. Ondan sonra ne mi oldu? Gitgide gerilemeye başladık...

Gelin kitaptan birkaç bölüme bakalım:

BEŞER TARİHİNE GİRİŞ: İnsan, bugünü anlamak için dünü bilmeğe; dünkü işleri kavramak için, daha evvel geçmiş günlerin, nihayet uzak zamanların, vak'alarınıı hatırlamağa mecbur oluyor. Bu suretle, insan, içinde bulunduğu vaziyetin, işlerin, hakiki başlangıcını anlamak istedikçe geriye doğru çekildiğini duyar; Asyanın merkez yaylalarına ve oralarda eski zamanlarda yaşamış insanlara kadar gider. Fakat bu da kafi gelmez ; daha geriye, ilk insanlara ve nihayet ilk hayata ve bunun ilk belirdiği yere kadar gider...

Tüm Reklamları Kapat

DÜNYA VE HAYAT: Dünya ve Hayat Hakkında Yanlış Bilgiler

Bundan 200 sene evveline kadar, dünya­nın 5 - 6 bin sene evvel yaratıldığı ve insanın Basra'ya iki günlük yolda, Fırat Nehri üzerinde bulunan cennette yaratıldığı zannolunmakta idi. Bu kanaatler hep din kitaplarındaki hikayelerin olduğu gibi hakikat sanılmasından doğuyordu. Artık, hayatın 6 bin senelik değil, milyonlarca senelik olduğu anlaşılmıştır. Bu anlayış, arzdaki kaya tabakaları ile onların arasındaki fosillerin, 100 seneden beri, usul dairesinde tetkiki sayesinde olmuştur.

Hayat dünyanın karalarında, denizlerinde ve havasındadır. Kainatın bizim dünyamız haricindeki yerlerinde, şimdiki halde, hayatın mevcudiyetini kat'i olarak bilmiyoruz. Dünyanın, Güneşten geldiğini, zamanla şeklini, manzarasını değiştirdiğini ve bu suretle en nihayet, bugünkü hali aldığını hatırlattıktan sonra, şimdi, dünyada hayatın tetkikine geçilebilir.

İLK HAYAT İZLERİ: Hayata ait, bugüne kadar, edinebildiğimiz bütün bilgilerin kitabı "kayalar siccili"dir. Bu sicille göre en eski kayalar, hiçbir hayat eseri göstermiyor. Çok sonraları da kayalarda görülen ilk hayat izleri pek basit şeylerdir. Küçük hayvan kabukları, deniz otlarının sapları gibi...

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

İLK BALIKLAR: Daha sonra (1-2 milyon yıl süren devrede) denizde ilk balıklar meydana geldi. Bu devirde, karada henüz toprak dahi yoktu. Bundan sonradır ki, karada, birden, pek mütenevvi, kalın bataklık nebatları görülür. Bu nebatların çoğu, büyük ağaçlar halinde yosunlar, ağaç büyüklüğünde otlar gibi şeylerdir.

HEM KARA HEM DENİZ HAYVANLARI: Asırdan asra birçok şekilde hayvanlar, denizden karaya çıkmağa başladı . Bunlar hem kara, hem deniz hayvanları idi. Karada, bataklıkta yaşarlardı.

Bundan sonra dünyanın ikliminde soğuk ve sıcak olmak üzere birbiri ardınca değişiklikler oldu. Bu devirlerde yeni bir hayvan silsilesi türedi. Bunlar, bataklıkta değil, kayalar arasında yaşarlar, yerde sürünürlerdi. Bunlardan başka çok garip büyük hayvanlar da vardı. Bunlar sık ormanların arasında koşuşurlar ve zıpladıktan sonra ayaklarını açarak yavaş yavaş inerlerdi. Bunlar kuş değildiler. Kuşlar, başka bir asıldan geldiler. İlk memeli hayvanlar da ayni devirde geldi. Fakat bunlar, küçük mahluklardı...

HAYAT NASIL BAŞLADI?: Fakat hayatın, dünya üzerinde nasıl başladığını henüz kat'i surette bilmiyoruz. Hayatın ince, sulu çamur şeklinde ve yarı hayat halinde, tabii şerait altında başlamış ve sonra, his olunmaz surette, yavaş yavaş tamamı ile hayata mahsus vasıflar a1mış olması muhtemeldir. Hali hazırda, dünyanın hiçbir tarafında dünyada hayatın teşekkül ettiği milyonlarca sene evvel mevcut olmuş bulunan kimyevi ve fiziki şartlar kalmamıştır. Bu sebeple şüphesiz yeniden başlayan bir hayat yoktur.

Herhalde, hayatın, herhangi bir tabiat harici amilin müdahalesi olmaksızın dünya üzerinde tabii, zaruri bir kimya ve fizik seyri neticesi olduğunu kabul etmek lazımdır.

İNSANIN CEDDİ: Gördük ki, hayat zincirinin son halkası insandır. Bu zincire nazaran insanın sair memeli hayvanlar gibi, daha basit bir sınıfa ait cetlerden geldiği kanaatine varılır. Filhakika umumiyetle iddia olunuyor ki, insanın ve büyük maymunların müşterek bir cetleri vardır. Bu cet dahi, daha basit şekilleri haiz bir nesilden, ilk memeli hayvan cinslerinin birinden ayrılıyor. Bu memeli hayvan da bir nevi yerde sürünen hayvandan ve nihayet bu da balıklardan geliyor. Bunların hepsi de ilk hayat şekli olan iptidai hücreye dayanıyor.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanın bu şeceresi, insanın teşrihile sair kemikli hayvanların teşrihi arasındaki mukayeselere müstenittir. İnsan, doğmadan evvel, vücudunun geçirdiği pek garip safhalar vardır ki, onlar bilinecek olursa, bu iddianın sıhhatini kabul etmemek mümkün olmaz. Filhakika rüşeymi hayat ile cenin hayatı devirlerinde insan, evvela bir balık olacakmış gibi başlar; yerde sürünen hayvanları hatırlatan birtakım şekillerden geçer; basit memeli hayvanların bünyelerini tekrarlar; hatta bir müddet için kuyruğu da vardır. İnsan doğduktan sora dahi, şahsi inkişafında insan olarak başlamaz. İnsanlığa doğru atılmak için, adeta ilk hayvanların yaptıkları gibi, çırpınır durur. Hulasa insanlar, sularda kaynaşıp çırpınan bir mevcuttan, çok yavaş yürüyen bir tekamülle, bugünkü şekle geldiler...^[1]

Elbette kitabı mevcut bilgiler ışığında güncellemek icap eder. Bazı bilgilerin epeyce eskimiş olduğu malumunuz.

NOT: Kitabın PDF haline ulaşmak isteyenler benimle iletişime geçebilir (Buradan paylaşmamın yasal olarak uygun olup olmadığını bilmiyorum).