ANTİK SİBER GÜVENLİK
Kriptografide Sezar Şifresi

- Blog Yazısı
Eski yunanlılar, romalılar ve yakın doğulular, çeşitli bağlamlarda ve ortamlarda gizli mesajları şifrelemenin düzinelerce yolunu biliyorlardı. Homeros'un (İyonyalı ozan ) 7-8. yy’da yazılan ancak çok daha eski masallara kanallık eden şiirlerinden , Ausonius'un (Romalı şair ) ms 4.. yy’daki latince şiirlerine , aşk mektuplarından savaştaki iletişime kadar uzanan örnekler buluyoruz. Romalılar tarafından kullanılan iletişim güvenliği sistemlerinden biri, modern kriptograflar tarafından, onun sözde mucidi, Sezar'ın (m.ö. 100-44) adı verilen 'Sezar Şifresi'dir. Ancak Sezar'ın kendisi, ne hayatta kalan eserlerinde (Galya Savaşı ve İç Savaş ) ne de kendisine atfedilen şüpheli eserlerde (İskenderiye Savaşı, Afrika Savaşı, İspanyol Savaşı ) bu şifrenin kullanımını asla tartışmamıştır. 'Sezar Şifresi' terimi yalnızca kriptografi üzerine yapılan modern çalışmalarda bulunabilir. Bunun hayatta kalan tek açıklaması Aulus Gellius (Romalı yazar ), Cassius Dio (Romalı tarihçi) ve Suetonius'tan (Roma’nın tarihçisi ve biyografi yazarı ) gelmektedir ve hepsi ms 2. yy’da yazılmıştır. Bu yazarlara göre Sezar, şifresini yakınlarıyla özel konularda ve generalleriyle uzak mesafelerde iletişim kurmak için kullanmış gibi görünüyor.
Cicero'ya (Romalı devlet adamı ) ve yakınlarına özel meselelerle ilgili yazdığı mektuplar var ve sonuncusunda söyleyecek gizli bir şeyi varsa bunu şifreli, kelimenin tam anlamıyla "notasyon yolu" ile yazdı. Yani alfabedeki harflerin sırasını tek bir kelime bile anlaşılmayacak şekilde değiştirerek yazıyordu. Eğer biri bunları deşifre etmek ve anlamlarını öğrenmek isterse, (a) yerine alfabenin dördüncü harfi olan (d)'yi ve diğerlerini de yazması gerekliydi. (Bu şifre için yazılacak harfin üç sağındaki veya üç solundaki harflerin kullanması gerekmektedir)
Böylece Suetonius, Sezar'ın yakınlarına gizli meselelerle ilgili mektupları hem özel bağlamda hem de bir general olarak Sezar'ın düşmanlarının ele geçirilmeleri durumunda mesajları okumasını önlemek için şifreli olarak yazıyordu.
Gaius Caesar'ın, yokluğunda işlerinden sorumlu olan Gaius Oppius (Sezar’ın yakın arkadaşı) ve Cornelius Balbus'a (Sezar’ın generallerinden biri ) hitaben yazdığı mektuplar var. Harflerin belirli kısımlarında, hece oluşturacak şekilde birbirine bağlı olmayan, ancak rastgele yazılmış olduğu anlaşılan ayrı ayrı karakterler bulunur; çünkü bu harflerden hiçbir kelime oluşturulamaz.
Sezar şifresini anlatırken Cassius Dio da Suetonius ve Gellius'un yaptığı gibi üç harfin sağa kaydırılmasından bahsetmişti. Daha doğrusu Dio, Caesar'ın tekniğini "her durumda alfabenin uygun harfinin yerine dördüncü harfin ötesinde" bir değişiklik olarak açıkladı. Dio, Sezar'ın gizli mektuplarının herkes için olmasa da çoğu kişi için anlaşılmaz olduğunu ekledi. Ne zaman birine gizli bir mesaj gönderse, her durumda alfabenin uygun harfinin yerine dördüncü harfi koymak onun olağan uygulamasıydı, böylece yazı çoğu kişi tarafından anlaşılmaz hale geliyordu.
Basit ikame tekniği:
Sezar şifresi, genellikle şifreleme için basit bir ikame tekniği olarak kabul edilir: düz metnin (şifrelenmemiş bir metin) her harfi, alfabede sabit sayıda konumda bulunabilen bir harfle değiştirilir. Örneğin Sezar; Suetonius, Cassius Dio ve Aulus Gellius'un açıklamalarında da görüldüğü gibi, üç harfin sağa kaydırılmasını kullanmıştır. Bu, mektuplarında düz metinde her 'a' harfi göründüğünde, şifreli metinde bu harfin yerini 'd' harfinin aldığı anlamına gelir. Oppius veya Balbus gibi bir general, Sezar'dan şifreli bir mektup almış olsaydı, her harfin orijinal yerine döndüğünden emin olmak için sola üç kaydırma kullanarak metnin şifresini çözerdi.
İlginç bir şekilde, Sezar şifresi hakkındaki üç kaynak yalnızca bu üç sağa kaymadan söz ediyor. Ancak Sezar'ın başka vardiyaları da kullanabileceği açıktı. 24 harflik bir alfabeyle 1 ile 23 arasında sola veya sağa doğru herhangi bir kaydırmayı kullanabilirdi. Aslında, modern kriptografideki 'Sezar Şifresi' terimi, alfabedeki harflerin bir kez aşağı kaydırıldığı herhangi bir basit ikame şifresini ifade eder ve kriptograflar, Sezar'ın düzenli olarak farklı kaydırmalar kullandığını varsayarlar. Ayrıca Sezar, Romalı seçkinler arasındaki iletişim aracının ağırlıklı olarak yunanca olması nedeniyle latince ve/veya yunanca kullanabilirdi. 24 harften oluşan Yunan alfabesi de Sezar'a sola veya sağa doğru 23'e kadar seçenek veriyordu. Her halukarda, Sezar'ın şifreyi sık sık değiştirmesi pek mümkün değildi, özellikle de sefer sırasında. Çünkü tüm personelini bu değişiklik hakkında kolayca bilgilendirecek zamanı ya da imkanı olmayacaktı.
Ancak sık sık farklı vardiyalara geçmek Sezar'ın yazılarını daha güvenli hale getirebilirdi. Sezar'ın şifresi sayesinde, şifrelenen dile aşina olan herkesin, eğer şifrenin belirli bir kelimeyi içermesini bekliyorsa ya da açıkça farklı bir şekle sahip bir kelime bulabilmişse, onu kırma şansı oldukça yüksekti. Belirli bir kelimeyi çözdüklerinde, bu, kullanımdaki harf değişimini ortaya çıkaracak ve böylece onlara bir bütün olarak mesajın anahtarını verecekti. Farklı bir vardiyaya geçme kararı verildiğinde, mesajın hedeflenen alıcısı, muhtemelen daha önceki vardiyayı kullanarak, şifrelenmiş mesajdaki bir sonraki vardiya hakkında bilgi alabilirdi. Şans eseri, görünüşte yalnızca tek harf kaydırması kullanan Sezar için, eski latince ve yunanca metinler, bugünlerde doğal olarak kabul ettiğimiz iki özellik olan boşluk ve kelime ayrımı olmadan yazılıyordu. Bu durum mesajlarının güvenliğini açıkça artırdı, çünkü bir müdahalecinin bir kelimenin nerede başlayıp diğerinin nerede bittiğini net bir şekilde belirlemesi mümkün olmazdı.
Gizli harflerin sayısı:
Sezar'ın gizli mektuplarını kim aldı ve kaç tane gönderdi? Peki şifreyi kaç kişi biliyordu? Bu soruların cevaplanması imkansız olsa da, Sezar'ın eserlerini analiz ederek şifreye ilişkin referansları aramak mümkündür. Özel işlerinde yakınlarıyla, seferlerde generalleriyle şifreli iletişim kurardı. Bu, her iki tarafın da şifreyi bildiği ve muhtemelen kendi şifresini kullandığı anlamına gelir. Sezar, generallerine şifreli mektuplar göndermenin yanı sıra, büyük olasılıkla izcileri ve casuslarıyla da (kaşifler ve spekülatörler) şifreli olarak iletişim kurardı. Aslına bakılırsa, şifreli iletişim her iki grup için de özellikle önemliydi çünkü düşmanın gücü ve bulunduğu yer hakkında her şeyi öğrenmek ve bu son derece hassas bilgiyi merkezi komutanlığa iletmek onların göreviydi, üstelik düşmanın haberi olmadan.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Bu tür kaşifler ve spekülatörler çoğu zaman düşmanın kampına yaklaşıyordu ve bu da onları yakalanmaya karşı savunmasız hale getiriyordu. Aslında Sezar bize Galyalıların bazen habercilerini yakaladığını ve Sezar'ın generali Quintus Cicero'dan Sezar'a gönderilen en az bir mektubu ele geçirdiğini anlatır. Elbette kaşifler ve spekülatörler, Sezar'a yazılan veya Sezar'dan gelen düz metinli mektuplarla yakalanırsa, o zaman düşman, kuvvetleri ve planları hakkında önemli bilgileri kolayca öğrenebilirdi. Bu nedenle, Sezar'ın kaşifleri ve spekülatörlerinin yanı sıra Sezar ve generallerinin de kendi iletişimlerinde Sezar şifresini kullanmış olmaları muhtemeldir.
Şimdi kriptografide Sezar şifresi örneklerine bakalım.
• Sezar şifresi, Julius Caesar'ın müttefiklerine gizli mesajları bağlamak için basit bir şifreleme teknolojisidir. Düz metin mesajındaki harf kombinasyonu "shift" veya "key" olarak bilinen belirli sayıda konumla kaydırılarak çalışır.
• Sezar şifreleme sistemi, şifreleme teknolojisinin en eski ve en basit yöntemlerinden biridir. Bu sadece bir tür şifre değiştirmedir, yani harfinin belirli bir yazısının yerine alfabenin alt bölümünün sabit sayıda konumda bulunan bir harf geliri. Mesela 1'lik bir kayma ile a'nın yerini b alır; b, c olur vb.
• Bu nedenle, belirli bir metni şifrelemek için, her harfinin aşağıya doğru kaydırıldığı konumların sayısı gösteriliyor, kaydırılarak bilinen bir tamsayı öğrenilebilir.
a = 0, b = 1,…, z = 25 şifreleme öncesine göre alfabetik sayılara dönüştürülmesiyle modüler aritmetik olarak biçimlendirilebilir. Bir harfin kaydırmasıyla şifrelenmesiyle, şu şekilde genişletilebilir.
• Örneğin; 3 ise a harfi d harfiyle gösterilir, b, e olur; c, f olur vb. Alfabe z'den sonra a'dan başlayacak şekilde sarılmıştır.
• İşte “merhaba” mesajını 3 e parçalamakla şifrelemek için Sezar şifresinin nasıl devam edeceğine dair bir örnek:
1. Düz metin mesajını yazın: merhaba
2. Bir değişim değerini seçin. Bu durumda 3'lü kaydırmayı kullanacağız.
3. Düz metin mesajındaki her harf, alfabenin üç konum sağındaki harfle verilir.
H, K olur (H'den 3'e geçiş)
E, H olur (E'den 3'e geçiş)

L, O olur (L'den 3'e geçiş)
L, O olur (L'den 3'e geçiş)
O, R olur (O'dan 3'e geçiş)

- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/05/2025 07:16:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17736
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.