Dünya üzerindeki yaşam, tam 4 milyar yıldır, biyolojik olarak evrimleşmektedir. Ama ilk kez bir canlı, bir yapay zeka tarafından tasarlandı ve biyolojik yollarla değil, bilgisayar programları içinde evrimleşti. Bu canlı, evrimleştiği o son hâliyle gerçek hayatta sıfırdan inşa edildi ve gerçekten de yaşamayı başardı. Tamamen bilgisayar-insan ortaklığıyla yaratılan, Dünya tarihinde hiç var olmamış, canlı bir robot hayal edin! Bilimkurgu, şimdi gerçek oldu. Xenobotlar ile tanışın...

Diyelim ki sıfırdan bir canlı inşa etmek istiyorsunuz. Ama daha önceden var olmayan bir canlı. Ne yapardınız? Şu anki en iyi tahminlerimize göre yaşam, daha önce de anlattığımız gibi, 4.54 milyar yıl önce doğan gezegenimizin erken evrelerindeki kimyasal bir çorba içinde, bugün "kimyasal evrim" dediğimiz bir yolla var oldu. Günümüzdeki bütün canlılık, o ilk canlının temel hücresel özelliklerini miras aldı, yani onun direkt torunu... Eğer cansızlıktan canlılığa geçişin biyokimyasını tamamen çözebilmiş olsaydık, bu kimyasalları bir araya getirerek yeni canlı formlarını sıfırdan yaratabilirdik. Bunu araştıran ve biyokimyanın alt dallarından biri olan Abiyogenez sahasında son 120 yılda müthiş atılımlar yapıldı, ama henüz tüm detayları çözebilmiş değiliz.

Malign Melanom olarak da adlandırılan Melanom, öncelikle melanin pigmentini üreten hücreler olan melanositleri etkileyen bir cilt kanseri türüdür. Ayrıca, gözün koroid tabakasında, leptomeninkslerde (pia veya araknoid mater) ve tırnak yataklarında da gelişebilir. Primer yeri bilinmeyen metastatik melanom sadece lenf nodlarında bulunabilir.

Melanomun birincil nedeni, cilt pigmenti melanin düzeyi düşük olanlarda ultraviyole ışığa maruz kalmaktır. Çok sayıda beni olanlar, etkilenmiş aile üyeleri öyküsü ve zayıf bağışıklık fonksiyonu olanlar daha büyük risk altındadır. Tanı, potansiyel olarak kanserli olma belirtileri gösteren herhangi bir cilt lezyonunun biyopsisi ve analizi ile konulur.

Türkiye’nin kuzeybatısında, Balıkesir il sınırları içinde yer alan Manyas Gölü veya diğer adı ile Kuşcenneti gölü; yalnızca bir su kütlesi değil, aynı zamanda yaşayan bir ekosistem, göçmen kuşların durağı, yerel kültürün bir parçasıdır. Ayrıca göl suyunun tarımsal sulamada kullanılması, bölge ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Bu yönüyle Manyas gölü, hem ekolojik hem de sosyoekonomik bir kaynak olarak öne çıkar.

Peki bu göl nasıl oluşmuştur? Bugün barındırdığı biyoçeşitliliğin özellikleri nelerdir? Ve en önemlisi bu gölü ve sunduğu doğal hizmetleri kaybedersek neleri yitiririz? Gelin hep birlikte bu sorulara yanıt arayalım.

Gürcistan'da son 8 yıldır yapılan araştırmalar sonucunda sonunda araştırmacılar 1.8 milyon yıllık bir kafatasını ortaya çıkarmayı başardılar. Bu keşif, Homo cinsinin evrimini yeniden yazmamıza neden olabilir.

Bu yeni bulguya göre evrimimiz daha az dallanmayla ve daha basit bir şekilde gerçekleşmiş olabilir. Bu fosil, daha önceden keşfedilen ve Homo erectus, Homo habilis ve benzeri farklı türlere ait olduğu düşünülen fosillerin, tek bir türün, muhtemelen Homo erectus'un evrimleşmekte olan alt varyasyonlarına ait olduğunu düşündürüyor.

Haziran ayının 16’sı, yıl 1583. İsveç’in şirin Enköping isimli kasabasında, daha sonraları İsveç yüksek şansölyelerinden biri olacak, Axel Gustafsson Oxenstierna dünyaya geldi. İsveç’in en soylu ailelerinden birine mensup olan Axel, Alman üniversitelerinde eğitim aldı. 1609 yılında İsveç Kraliyet Danışma Meclisi üyelerinden biri oldu. 6 Kasım 1632 yılında İsveç Kralı Gustav II. Adolf’un 30 Yıl Savaşları (1618-1648) sırasında ölmesiyle birlikte Axel Oxenstierna’nın yükselişi de başlamış oldu. Kralın ölümünden sonra bütün yetkinin 6 yaşındaki kızı Christina’ya geçmesi idarede büyük boşluklar yaratıyordu. İşte böyle bir ortamda Axel, Yüksek Şansölye unvanını aldı. Bu dönem özetle; “Kralın Ölümü, Bir Şansölyenin Yükselişi“ şeklinde ifade ediliyordu. Artık güç şansölyedeydi.

Axel Kraliyet Danışma Meclisi üyeliğine geldiği ilk günden itibaren, farklı şehirlerde şubeleri olan, mevduat toplayan ve banknot basma yetkisi olan bir banka fikrini savundu. Bu sayede nakit sıkıntısı çekmekte olan İsveç Krallığı harcamalarını rahatlıkla fonlayabilecek, diğer taraftan para sirkülasyonu arttırılmış olacaktı.  Ne var ki, daha sonraları dünyanın ilk merkez bankası olarak kabul edilecek bankanın kurulması ancak Axel’in ölümünden iki sene kadar sonra, 1656 yılında gerçekleşecekti. Axel, her ne kadar İsveç’in ilk bankasının kurulmasını göremese de ortaya çıkmasında önemli bir rol oynamıştı.

1769-1832 yılları arasında yaşamış olan ve Berkeley Üniversitesi'nden Dr. Ben Waggoner tarafından tarihin şüphesiz en parlak zekalarından biri olarak nitelenen ve Darwin'in Evrim Teorisi'ni geliştirebilmesini sağlayacak temellerden birini keşfeden Jean Léopold Nicolas Frédéric Cuvier veya kısaca Georges Cuvier, tarihin gidişatını değiştirecek olan, ölümünden 1 sene önce (1831'de) basılan "Yerkürenin Yüzeyindeki Devrimler Üzerine Söylev: Hayvanlar Alemi'ndeki Değişimler" ("Discourse on the Revolutions of the Surface of the Globe and the Changes Thereby Produced In The Animal Kingdom") başlıklı kitabında şöyle diyordu:

Cuvier, neredeyse başka hiç kimseden yardım almaksızın, tek başına, bir bilim dalı olan omurgalı paleontolojisini kurmuş ve organizma biyolojisindeki en güçlü araçlarımızdan biri olan karşılaştırmalı yöntemleri geliştirmiştir. Hatta bazı bilim tarihçileri; omurgalı paleontolojisi, karşılaştırmalı anatomi ve jeolojik tarihlendirme bilimlerinin temellerini atmasından ötürü onu "üç bilim dalının kurucusu" olarak da anmaktadır.

Bilim dendiğinde aklımıza deneycilik (empirizm) gelir; çünkü deney yapmak, bilimin temelinde yatar.^[1] Newton, Galileo, Curie, Einstein, Darwin gibi isimler; sanrılar, şahitlik veya vahiy gibi araçlarla kendilerine "bilgi aktarılması" yoluyla değil, gözlem, deney ve muhakeme yoluyla gerçekleri ortaya çıkarmayı başarmışlardır. Bunu yapabilmelerini sağlayan şey, Evren'e "bilim" dediğimiz perspektiften bakıp, onun metodolojisine uygun sorular sorup, onun araçlarını kullanarak, bu sorulara dürüst cevaplar aramaları olmuştur. Büyük fizikçi Max Planck, meşhur bir şekilde şöyle der:

Deneyciliğin (empirizm) bilimin temelinde yattığı açıktır; ancak bilim, sadece laboratuvarda yapılan deneylerden ibaret de değildir. Eğer öyle olsaydı, teorik fizik, antropoloji ve sosyoloji gibi sahaları bilimin dışına itmemiz gerekirdi. Öyleyse bilimin sınırlarını nasıl çizeriz? Onu nasıl tanımlarız? Bilimin uygulama alanı ne olmalıdır?