Neden "Devrim Yaratacak" Teorileriniz veya "Einstein'ı Çürüten" Makalelerinizle İlgilen(e)miyoruz?

Evrim Ağacı olarak en sık aldığımız mesajlardan biri, belli bir konuda (genellikle görelilik, kozmoloji, kuantum, karanlık enerji/madde, enerji veya ışığın doğası ile ilgili) "yeni bir teori" geliştirenler ve bu "devrim yaratacak" fikirlerin "makalesini hazırlamış" olanlarla ilgili oluyor. Bu konuda bazı açıklamalar yapmakta fayda görüyoruz.

Öncelikle, bilimle ilgili fikirlerinizi bizimle paylaşmayı seçtiğiniz ve bu konuda bize güvendiğiniz için çok teşekkürler! Evrim Ağacı olarak birinci gayemiz, ülkemizdeki birbirinden parlak gençleri bilime ve akademiye yönelerek ülkemizi ileriye götürecek, kaliteli, dünya standartlarında bilim üretebilecek bilim insanlarına dönüşmelerine önayak olabilmek ve onların bilim konusunda heyecan duymasını sağlayarak bu yönde teşvik edebilmektedir.

Ne var ki (ve ne yazık ki) Evrim Ağacı olarak sizin teorinizle veya makalenizle ilgilenmemiz, bunu genellikle bizden talep edildiği üzere "değerlendirmeye almamız" veya akademik yayın konusunda "yardımcı olmamız" mümkün değildir.

Bunun birkaç nedeni var ve her birini soru-cevap formatında, tek tek açıklamak istiyoruz:

Neden Yeni Teoriniz Konusunda Size Yardımcı Olamayız?

Evrim Ağacı (şimdilik) hakemli bir akademik yayın kuruluşu değildir.

Bilim, sadece ve sadece hakemli akademik dergilerde yapılan yayınlar yoluyla üretilebilir (19. yüzyılda kitaplar yoluyla da bilimsel yayın yapılabiliyordu ama bu da artık geçerli bir yöntem değil). Üstelik sadece yayınlamak da yetmez: Üretilen yeni bilim ("orijinal araştırma"), sadece ve sadece alandaki diğer uzmanlar tarafından bu akademik yayınların konferans ve sempozyumlarda tartışılması sonrasında, hakemli dergilerde yayınlanmış akademik sonuçların bağımsız olarak tekrarlanması ve teorilerin bilimsel eleştirilere direnebilmesi yoluyla ana akım hale gelebilir ve kabul görebilir.

Evrim Ağacı hakemli bir dergi olmadığı için, sitemizde yapacağınız yayınlar akademik bilime katkı sayılmayacaktır ve umduğunuz etkiyi yaratamayacaktır. Bilimin işleyişi hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Evrim Ağacı, (şimdilik) "orijinal araştırma" yayınlayan bir yayın kuruluşu değildir.

Yukarıda da adı geçen orijinal araştırmalar, bilime yeni bir şey katmaya çalışan akademik çalışmalardır ve çoğu durumda çok güçlü bir matematiksel, istatistiki veya deneysel temele sahip olmalıdırlar. Bilimsel bir makalenin anatomisini buradaki yazımızdan öğrenebilirsiniz.

Evrim Ağacı bir bilim iletişimi platformudur ve hakemli dergilerde yayınlanmış akademik çalışmaların içeriğini halka anlatma ("bilim popülerleştiriciliği" görevini yerine getirme gayesiyle çalışmalarını sürdürmektedir. Dolayısıyla bir "orijinal araştırma" yaptıysanız bile Evrim Ağacı bunu yayınlamak için doğru adres değildir.

Bu noktada, sürecin bir özetini hatırlatmakta fayda görüyoruz: Akademik dergilere göndereceğiniz bir çalışma, öncelikle yardımcı editörler tarafından gözden geçirilir ve dergiye uygun olup olmadığı incelenir. Birçok makale, daha bu evrede elenecektir. Sonrasında dergiler, dergilerine uygun olabileceğini düşündükleri bir orijinal araştırmayı yayınlamadan önce, makelenin konu edindiği alanda uzman 2-3 (kimi zaman 4-5) bilim insanına gönderirler ve çalışmanın eksiklerinin, yanlışlarının, fazlalarının, doğrularının neler olduğunu görmelerini ve raporlamalarını isterler. Bu rapor sonucunda her uzman ("hakem"), makalenin yayına değer olup olmadığı konusunda görüş bildirir. Akademik çalışmalar arasında ilk etabı geçmeyi başaranların önemli bir bölümü de bu evrede elenir. Kimi zaman "belli düzeltmeler yapılırsa yayınlanabilir" kararı çıkar ve bunun üzerine o düzeltmelerden sonra tekrar aynı süreç işletilir ve nihayetinde uygun bulunursa makale yayınlanır. Bu, inanılmaz zorlu, masraflı ve yorucu bir süreçtir. Bu nedenle, bir sonraki maddede de ele alacağımız üzere, bunun ücretsiz olarak yapılması mümkün değildir.

Ne yazık ki gördüğümüz kadarıyla "yeni bilim" ürettiğini iddia edenlerin büyük bir kısmı, temel akademik yayın sürecinden bihaberdir. Bilimin işleyişi hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Örneğin, bize ulaşan vakaların önemli bir bölümünde "teori" veya "makale" sahipleri bir adım öteye giderek, bunun "hakemler tarafından onaylandığı" veya "hakemli dergilerde yayınlandığı" da belirtmektedir. Bu, kişinin bilimsel işleyişi bilmediğinin bariz bir göstergesidir: Eğer bir makale hakemli bir dergi tarafından onaylandıysa, zaten yayınlanacak ve akademik literatüre girecektir. Bu derginin resmi sayfasının linkini (bağlantısını) bize göndermeniz yeterli olacaktır. Ne yazık ki çoğu durumda gördüğümüz, kişilerin "hakem" derken kastettiğinin bir "üniversite hocasına" veya "bilimden anlayan bir tanıdığa" makaleyi okutup, "bunun önemli bir çalışma olduğu" yönünde bilgi alınmasıdır. Bu, anekdotal bir anlatıdır ve bilimsel bir değeri yoktur. Hakemli, saygın dergilerde resmi bir yayın yapılması şarttır.

Tabii bu konuda karşılaştığımız bir diğer sorun ve dikkat edilmesi gereken bir diğer problem de ne yazık ki dünyanın her yerinde (ama özellikle de Türkiye'de) ciddi bir "yayın(cı) sahtekarlığı" olmasıdır. Birçok "hakemli dergi", yazarlardan birkaç yüz dolar alarak (ve hatta kimi zaman sırf "yayın yapmaya devam etmek için" ücretsiz olarak) bilimsel hiçbir değeri olmayan makalelerini yayınlamakta ve böylece "akademik yayın" iddiasında bulunulmasına ön ayak olmaktadır.

Bize gönderilen kimi makale, bu şekilde Dergipark gibi veritabanlarında yer alan dergilerde "yayınlanmış" çalışmalardır. Ancak bunların iddia ettikleriyle sergiledikleri arasında derin bir uyumsuzluk bulunmaktadır. Unutmayın: Olağanüstü bir bilimsel gelişmeye imza attıysanız (mesela Einstein'ı çürüttüyseniz veya alternatif bir görelilik teorisi geliştirdiyseniz), bunu Türkiye'nin birkaç bin nüfuslu bir ilinin küçük bir üniversitesinin bölüm dergisinde değil, Nature, Science, Physical Review Letters gibi uluslararası ölçekte saygınlık gören, alanın olağanüstü dergilerinde yayınlayabilmelisiniz. Ondan sonra biz zaten tanıtımını yaparız, hiç merak etmeyin.

Evrim Ağacı akademik yayınlarınıza ücretsiz yardımcı olamaz.

Çok nadiren de olsa bazen bize ulaşan kişiler, makalelerini saygın dergilerde yayınlayabilmemiz için yardımcı olmamızı istemektedirler. Bunun, profesyonel bir hizmet talebi olduğu anlaşılmalıdır.

Evet, bizim akademik yayın ve yayıncılık konusunda deneyimli ekip arkadaşlarımız ve akademisyen bağlantılarımız bulunmaktadır. Ancak Evrim Ağacı olarak ücretsiz danışmanlık hizmeti vermemiz mümkün değildir. Eğer Evrim Ağacı'ndan danışan olarak profesyonel hizmet almak istiyorsanız, bu konudaki talebinizi [email protected] üzerinden bize iletebilirsiniz (örneğin makalelerinizi editöryal olarak denetleyebiliriz, göndermek istediğiniz dergilerin sayfalarını sizin için inceleyip raporlar hazırlayabiliriz, size yayın potansiyeli hakkında bilgiler verebiliriz, makalenizin eksik taraflarını tespit edebiliriz, vd.). Yazacağınız e-postada tam olarak ne konularda bir danışmanlık istediğinizi belirtirseniz, size yardımcı olmaya çalışırız. Fakat inanılmaz yoğun tempoyla çalışan ufak bir ekip olarak bu tür bir hizmeti ücretsiz olarak sağlamamız mümkün değildir.

Bu arada bu, profesörler ve akademisyenler için de geçerlidir: Eğer "devrim yaratacak" fikrinizle hiçbir akademisyenin dikkatini çekemiyorsanız, bu, sadece yanlış bir fikri savunuyor olmanız veya "akademisyenlerin size karşı komplo kurmaya çalışıyor olmasından" kaynaklanmadığını anlamalısınız. Akademisyenler de vakti çok kısıtlı insanlardır ve çoğu durumda ücretsiz danışmanlıkla ilgilenmezler. Bilim, zor bir iştir ve dolayısıyla kimse vaktini bireysel fikirlerle çarçur etmek istemez. Onlara da profesyonel hizmet almak amacıyla başvurabilirsiniz; sadece "Hocam şu teorime bir bakıverir misiniz?" taleplerinize muhtemelen yanıt vermeyeceklerini unutmayın.

Evrim Ağacı'na gönderilen çalışmaların ezici çoğunluğu temel akademik bilgi birikiminden yoksundur.

Şu ana kadar bize gönderilen yazıların neredeyse hepsi, inanılmaz düşük seviyeli bir matematiğe veya deneysel arka plana sahiptir. Örneğin görelilik fiziği makalesi yazdığını iddia eden yazarlar tensörlerden bihaberdir, kuantum makalelerinde kimi zaman bir adet kalkülüs formülü veya denklem derivasyonu (türetimi) bulunmamaktadır, optik makaleleri lisede gösterilen birkaç basit formüldeki terimlerin yerinin değiştirilmesiyle büyük (ve yanlış) sonuçlara varılmasından ibarettir. Benzer şekilde, deneysel olması gereken konularda hiçbir metot aktarılmamakta veya metodoloji içerisine rastgele serpiştirilen terim ve ekipmanların tam olarak neden kullanıldığı (veya o şekilde kullanıldığı açıklanmamaktadır).

Ayrıca bu konuda akademik geçmişi olan ve bugüne kadar binlerce akademik makaleyi okumuş insanlar olarak, bir makaleye ilk bakışta yazım biçimi, makale organizasyonu, anlatım dili ve kaynakların kullanımı gibi detaylardan yola çıkarak genel bir değerlendirme yapmamız mümkün olmaktadır. Ne yazık ki gönderilen makalelerin neredeyse tamamında, yazım dili amatördür, terimler sahtebilimsel biçimlerde kullanılmaktadır, grafikler Paint ile yapılan el çizimleri düzeyindedir, hiçbir veri veya objektif gözleme dayanmaktadır, alandaki önemli makalelere hiçbir atıf bulunmamaktadır ve/veya atıf yapıldığında, atıf yapılan makalenin hiçbir kelimesinin okunmadığı anlaşılmaktadır (örneğin atıf yapılan makalenin kullanıldığı bağlam, gönderilen makale ile alakasızdır).

Uzun lafın kısası, çoğu durumda bilimsel yöntemi takip etmeksizin üretilen makaleler, "bilimselmiş gibi gösterilmeye çalışılan" şahsi kanaat ve dayanaksız fikirlerden ibarettir. Bu, konu ve alan hakkında derin bir bilgi eksikliğine işaret etmektedir. Alanda yayınlanmış diğer akademik makaleleri nasıl okuyabileceğiniz hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Evrim Ağacı, Bir "Yetenek Avcısı" Değildir!

Ya sizin bu tavrınız nedeniyle bir sonraki Einstein'ı kaçırırsak?

Eğer her yıl bu şekilde 100-200 mesaj/e-posta alıyorsak, belki 15-20 yıl içinde, aralarında 1 tane gerçekten kayda değer fikir çıkacaktır/olacaktır (ki bu tip bir oran, bilim için normal bir orandır). Bu durumda evet, o potansiyel o anda kaçırılmış olacaktır.

Agora Bilim Pazarı

Fizik Serway 3. Cilt

Devamını Göster

₺266.00

Satın Al Tüm Ürünler

Ancak gerçeklerin er ya da geç ortaya çıkmak gibi bir huyu vardır. Dolayısıyla eğer yazar, fikrinin gerçekten gerçek olduğuna inanıyorsa, aşağıdaki tavsiyelerimizi de takip edecektir ve bu süreçte o fikri gün yüzüne çıkarmanın yollarını arayacaktır.

Unutmamak gerekiyor ki Evrim Ağacı bir "yetenek avcısı" değildir; yani halk arasında gizli kalmış dehaları açığa çıkarmak gibi bir misyonumuz bulunmamaktadır (ama kendi misyon ve vizyonumuzun işleyiş sürecinde bunu da bir "yan etki" olarak başarabilirsek ne âlâ!). Evrim Ağacı, halkı genel olarak bilime teşvik eden, bilimsel gelişmeleri halka aktaran ve insanların bilim konusunda heyecan duymalarına yardımcı olan bir bilim iletişimi platformudur.

Zaten eğer bu sayfaya ulaştıysanız, yapmanız gerekenleri öğrenmişsiniz demektir. Bunları uygulamaya koyarsanız ve fikriniz doğruysa, başarılı olacağınıza dair en ufak bir şüphemiz yok. Bu durumda biz de görevimizi yerine getirebilmişiz demektir.

Tavsiyelerimiz

Bu tip durumlarda verebileceğimiz genel tavsiyeler şunlardır:

1. Bilime, "Einstein'ı/Darwin'i çürütme" gayesiyle başlamayın/girmeyin. Einstein veya Darwin gibi büyük isimlerin teorilerini çürütme, bu alanda hiçbir deneyime sahip olmaksızın yapılabilecek bir şey değildir. Bu, alana derin bir hakimiyet ve bu kişilerin üzerine eklenen modern veri ve bulguların hepsini anlamış olmayı gerektirir.
2. Yeni fikrinizin yerleşik teorinin zaten açıkladığı bir şeyin ufak bir kısmını farklı bir açıdan izah edebilmesi yeterli değildir. Yeni bir teorinin, eski teorinin açıkladığı her şeyi eksiksiz (veya eksiksize yakın) şekilde açıklayabilmesi ve onun üzerine, çürüttüğü teorinin açıklayamadığı şeyleri de açıklayabilmesi gerektiğini unutmayın.
3. Acele etmeyin. Gördüğümüz ana problem, belli bir fikri dünyaya ilan etmek için aşırı aceleci davranılıyor olmasıdır. Sakin olun. Bilim, aceleye getirilecek bir iş değildir.
4. Fikrinizin muhtemelen yanlış olduğunu unutmayın. Bilimin 1 numaralı kuralı şudur: "Ne yaparsan yap, ama ne yaparsan yap, kendini kandırma." Vakaların %99.999'unda sizin fikriniz ya yanlış olacaktır ya bir başkası tarafından düşünülmüş/yapılmış olacaktır. Eğer siz Einstein'ı 100 birim uğraşarak çürütebiliyorsanız, bir başkası da sizi belki 1 birim bile uğraşmadan çürütebilecektir.
5. Kendinizi çürütün. Bir önceki maddede, vakaların %99.999'unda fikrin yanlış olacağını söylemiştik. Siz, elbette haklı olabilirsiniz ve bilim de o %0.001 doğru fikirlerle ilerliyor. Ama bunun ne kadar küçük bir ihtimal olduğunu anlayın; fikrinizin doğru olduğundan emin olmak istiyorsanız, kendinizi çürütmeye çalışın.
6. Öğretmekten ziyade, öğrenmeye odaklanın. Her ne kadar başkalarına bir şeyler öğretmek, öğrenmenin iyi bir yolu olsa da eğer amacınız akademik yayın yaparak bilime katkı sağlamaksa, öncelikle bunu yapabilecek akademik donanımı edindiğinizden emin olmalısınız.
7. Doktora yapın. Eğer sağlam bir akademik donanım elde etmek istiyorsanız, yapmanız gereken ilk ve en temel şey, ilginizi çeken ve yayın(lar) yapmak istediğiniz alanda lisans, tercihen yüksek lisans ve kesinlikle doktora yapmaktır. Doktora yapmanızı önermemizin tek nedeni unvan sahibi olacak olmanız değil, bu süreçte akademik araştırma ve akademik yayın yapmayı öğrenecek olmanızdır.
8. Yardım alın. Evet, bize ulaşıyor olmanız, bunu yapmanız gerektiğini fark ettiğinizi gösteriyor. Biz, sizin için uygun yardım aracı olamayabiliriz; fakat bu arayışınız, sizin gibi öğrenmeye ve fikir üretmeye meraklı kişilerle tanışmanızı sağlayabilir. Belki akademik eğitimi beraber sürdürmeye karar verebilirsiniz. Soru & Cevap Platformu gibi araçlarımızda zaman geçirerek, size yardım edebilecek bilimseverlerle tanışın.

Sonuç

Anlayacağınız, yeni teoriniz veya Einstein'ı çürüten (veya onun fikirlerine alternatif geliştiren) makalenizle ilgilenmeme nedenimiz, kendi başınıza ilginç fikirler üretemeyecek olmanız veya sizi umursamadığımızdan değildir. Bunu yapabilecek gibi davransaydık yetkimizi ve sınırlarımızı aşmış olurduk. Bu, etik olmazdı. Ayrıca ne yazık ki çoğu durumda bizden talep edilenler profesyonel ilkelerle de çelişmektedir veya temel düzeyde bile bilimsellikten yoksundur.

Yine de eğer "araştırmalarınızı" ve "bulgularınızı" bilimsel yöntemi takip ederek değil de popüler bilim yoluyla yaymak istiyorsanız, Evrim Ağacı Blog üzerinden editör denetimi olmaksızın, kendi takipçilerinize yayınlayabilirsiniz.

Başarılar!