Koronavirüs Bulaşma İhtimali En Yüksek Olan Yüzeyler, Durumlar ve Alabileceğiniz Önlemler

Salgın günlerinde en güvenlisi evde kalmaktır ama dışarı çıkmak zorunda kalabiliyorsunuz. Peki virüsler sizi nerelerde bekliyor ve nasıl bulaşabilir?

Bu yazımızda, gün içinde karşılaşmanız muhtemel koronavirüs risklerini derledik. 

Bazıları biraz "paranoyakça" gelebilir; ancak bu yazının yazıldığı sıralarda Birleşik Krallık başbakanı Boris Johnson ve Veliaht Prens Charles dahil birçok yüksek profilli kişinin de hastalığa yakalandığını öğrendik. Bu isimlerin bizler gibi "sıradan ölümlülere" oranla (sosyal anlamda) daha steril bir hayat yaşadığını düşünecek olursanız, virüsün yayılma hızı ve biçimleri üzerine daha iyi düşünmeniz gerektiğini görebilirsiniz.

Henüz A'dan Z'ye tanımlanmamış bir virüsün çevremizde kaç kişide gezdiğini asla bilemeyeceğimiz bu günlerde, hayatta kalmak paranoyak olmaktan ya da zannedilmekten elzemdir denebilir.

Temel Uyarılar

Bazı temel uyarılarla başlayalım:

COVID-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 koronavirüsü, vücudumuza girmek için mukoza dediğimiz ıslak dokuları kullanır. Bu ıslak dokular ağız içi, burun içi ve göz kenarlarınızda mevcuttur. Elinize koronavirüs bulaştığı için enfekte olmazsınız. Elinizi sabunla yıkamadan ya da en az %70 alkol içeren bir dezenfektanla temizlemeden yüzünüze temas ettirdiğiniz için hastalığı kaparsınız.

Önerilen fiziksel mesafe miktarı 1,80-2 metre civarıdır. 1,5 metre sınır sayılır ve altına inilmemelidir. 1 metreyi asla sosyal mesafe kabul etmeyin.

Maske, Eldiven ve Siperlik Kullanımı

Dışarıda eldiven kullanımının yaygın olduğunu görüyoruz. Eldivenin dişe dokunur bir faydası yoktur. Çünkü elinizde eldiven olsa da olmasa da eğer kontamine yani virüs bulaşmış bir yüzeye dokunduktan sonra yüzünüze götürürseniz, hastalığı kaparsınız.

Eldiven takmanın, psikolojik bir rahatlama hissi verdiği ve bu yüzden daha dikkatsiz davranışların yolunu açtığı sıklıkla gözleniyor. Alışveriş veya başka bir işiniz için dışarı çıkmak zorunda kaldığınızda eldiven takmamanız, sizi daha tedirgin kılacak ve bu tedirginlik de çok daha dikkatli davranmanıza yol açacaktır.

Maske ise, salgının son vardığı noktada dışarı çıkarken kesinlikle kullanmanız gereken bir koruyucu. 'Peki maske virüsten ne kadar korur?' sorusu çoğu kişinin aklında biliyoruz. Sokakta herkeste gördüğümüz basit kağıt ya da kumaş maskeler (büyüklüğü 60 ila 140 nanometre arasında değişen) yeni tip koronavirüsü filtreleyemez. Ama virüsü taşıyan sıvı partikülleri tutabilir. Önemli olan da budur. Hasta bireylerden hapşırma, öksürme ve konuşma ile havaya karışmış ve bir kısmı havada kalmış partiküller maskenin dış yüzeyine yapışır ve orada kalır. Eğer hasta olan siz iseniz, maske sizin saçacağınız partiküllerden de diğer insanları korur.

Tekrar kullanım konusunda ise; ideal olanı dışarıdan her dönüşte maskeyi bir poşete koyup, ağzını da sıkıca bağlayarak çöpe atmaktır. Ancak içinde bulunduğumuz günlerde maske temini zor olabiliyor ya da zaman alabiliyor. Bu durumda tekrar kullanmak zorunda kalacağınız maskelerin bakımı çok ama çok önemli. Öncelikle kullanıp eve döndüğünüzde, maskenin dış yüzeyine kayıtsız şartsız hasta insan muamelesi yapmanız gerekiyor. Bir önceki paragraftan hatırlayın; virüs taşıyan partiküller dış yüzeyine yapışmıştı. Peki ne yapacaksınız?

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Maskeniz kumaş ise her kullanımdan sonra sabun ya da deterjanla yıkamanız gerekiyor. Eğer kağıt ise, kullanımdan önce de sonra da mutlaka içine ve dışına en az %70 alkol solüsyonlu spreyi bol bol sıkın ve 5-10 dakika boyunca bekletin.

Maskeyle ilgili genel bir hatırlatma olarak; kullanılmış bir maskenin dış yüzeyine eliniz temas ederse, kesinlikle yüzünüze götürmeyin ve en kısa sürede ellerinizi sabunla ovarak 20 saniye boyunca yıkayın. Maskeler hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Bugünlerde dışarı çıkarken kullanabileceğiniz yeni bir koruyucu gereç ise asetat ya da pleksi siperliklerdir. Özellikle marketler gibi sosyal mesafenin tehlikeye girdiği mekanlara girecekseniz, maske ve siperlik ikilisi güvenliğinizi çok yüksek seviyeye çıkartacaktır. Siperlik, maskenin kapamadığı göz çevresi de dahil olmak üzere tüm yüzünüzü havada asılı partiküllerden koruyacaktır. Üstelik içine takmış olduğunuz maskenin de çok daha temiz kalmasını sağlayacaktır.

Bu noktada bir parantez de saçlar için açmalıyız. Eğer havada asılı virüs içeren partiküller varsa, bunlar siperliğin ön yüzünde kalırken, aynı zamanda saçlarınıza da yapışacaktır. Ellerinizi saçlarınıza götürmeniz durumunda da ellerinize bulaşacaklardır. Dışarı çıkarken bir şapka takmanız bu riski ortadan kaldıracaktır. Tabi eve dönünce yıkamak ya da en azından kirli sepetine yollamak şartıyla...

Hastalığı Tanıyın

Resmi adıyla SARS-CoV-2 koronavirüsü, şu anda salgını yüzünden evlere kapandığımız bulaşıcı COVID-19 hastalığına sebep olmaktadır. Virüsün ismindeki SARS kelimesi İngilizce 'Severe Acute Respiratory Syndrome' ifadesinin kısaltması ve 'Şiddetli Akut Solunum Sendromu' anlamına geliyor. Yani hastalık solunum yolları ve akciğerden vuruyor.

Hastalığın öldürücülük oranı ülkeden ülkeye değişiyor. 22.04.2020 tarihi itibarıyla; Türkiye'de %2,3 civarında seyrederken, Fransa'da %17.3. Yani halen hastaların çoğu iyileşip kurtuluyor.

Ancak bu tedavi ve iyileşme sürecini, grip benzeri bir hastalıktan halsizlik ve yüksek ateş ile hastanede yatıyormuş gibi düşünmeyin. Bu şekilde geçirebileceğiniz gibi, solunum cihazına bağlı nefes alarak da geçirebilirsiniz. Eğer tablo böyle ise, bu süreç akciğerlerde dayanması oldukça zor sancılarla geçiyor. İyileşip kurtulan bir hasta, yaşadıklarını "Sanki akciğerlerimde cam vardı. Nefes alıp verdikçe kırılıp ciğerlerime batıyorlardı." şeklinde anlatıyor. Ayrıca hasta olup iyileşenlerden akciğer kapasitesinin kalıcı şekilde düşüyor olabileceğini düşündüren bazı raporlar da mevcut.

Hastalıkla ilgili çok daha geniş bilgiyi buradan alabilirsiniz.

İyi bir haber ise, SARS-CoV-2 zarflı virüslerden biri... Bu da virüsle mücadeleyi nispeten kolaylaştırıyor. Ne demek peki zarflı virüs? Basitçe; bir yağ (lipid) katmanı ile çevrelenmiş genetik malzeme demektir. Bunu, en tepedeki görselden görebilirsiniz. Sabun, deterjan, alkol gibi yağları parçalayan kimyasallar, yeni tip koronavirüsün protein kılıfını çözüp parçalıyor ve genetik malzeme dağılıyor. Yani virüsü yok etmiş oluyorsunuz.

Güncel son araştırmalara göre yeni tip koronavirüs farklı yüzeylerde farklı süreler varlığını koruyabiliyor:

• Aerosoller (Havada asılı 5 mikrometreden küçük parçacılar) içinde: 3 saate kadar
• Bakır yüzeylerde: 4 saate kadar
• Karton üzerinde: 24 saate kadar
• Plastik ve paslanmaz çelik üzerinde: 72 saate kadar

Bu süre zarfında her dakika virüsler aktivitesini kaybetmeye devam ediyor ve bildirilen sürenin sonunda sizi enfekte edemeyecek kadar az virüs kalıyor. Güneşli ve kuru ortamlarda virüsün yok olma süreci hızlanıyor.

Ama genel bir uyarı olarak; yeni tip koronavirüsün tanımlanma sürecinin devam ettiğini, iyi veya kötü yeni yönlerinin ortaya çıkabileceğini hep aklınızda tutun. 

Evet, ön uyarılarımızdan sonra şimdi detaylı önlemleri gözden geçirelim:

Agora Bilim Pazarı

Dahice Hatalar

Herkes Hata Yapar! Tarihe Damgasını Vurmuş En Büyük Dahiler Bile!

Charles Darwin, William Thomson (namı diğer Lord Kelvin), Linus Pauling, Fred Hoyle ve Albert Einstein… Bu isimlerin hepsi bilime inanılmaz katkılarda bulunmuş, fikirleriyle bilim tarihinde adeta devrim yaratmıştı.Fakat onlar bile hatadan muaf değildi ve hepsi de bir dönem fena çuvallamıştı. Darwin yaşadığı dönemin hâkim görüşlerine yenik düşerek Doğal Seçilim teorisini yüzüne gözüne bulaştırmıştı. Muhteşem Lord Kelvin Dünya’nın yaşını yanlış hesaplamıştı. 20. yüzyılın en önemli kimyagerlerinden, iki Nobel ödüllü Linus Pauling rakiplerini alt etme telaşına yenik düşmüş ve DNA için hatalı bir model geliştirmişti. Astrofizikçi Fred Hoyle, Büyük Patlama teorisinin isim babası olmasına rağmen, evrene böyle bir başlangıcı yakıştıramamıştı! Ve “deha” dendiğinde ilk akla gelen isim Albert Einstein, evreni dengede tutan güçler hakkında yanlış bir görüş ileri sürmüştü.

Sonuç olarak, bu beş bilim insanı hatalarına rağmen ve belki de o hatalar sayesinde, evrene bakış açımızı değiştirmişti. Mario Livio’nun bu kitapta olağanüstü bir berraklıkla açıkladığı gibi, hatalar bilimsel gelişme için vazgeçilmezdi!

Devamını Göster

₺145.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Evden Çıkarken

Daire kapısından itibaren muhtemel kontamine yüzeyleri hatırlatalım:

• Daire kapısının dış kolçağı
• Merdiven otomatiğinin düğmeleri
• Asansör kapı kolu (iç ve dış)
• Asansör kat butonları
• Apartman kapı otomatiği butonu
• Apartman kapı kolu (iç ve dış)

Bütün bu yüzeylere bir kağıt mendil ile temas etmelisiniz.

Mümkünse asansörlere binmemeye çalışın ve merdivenleri tercih edin. Asansöre binmeniz gerekirse, düğmelere basmak için yanınızda bir kalem taşıyabilirsiniz. Kullandıktan sonra kalemi alkol bazlı ıslak mendil ya da dezenfektan ile temizleyip yerine koyabilirsiniz.

Merdiven trabzanları ve duvarlar karşılaşacağınız diğer muhtemel kontamine yüzeyler. Merdivenlerden mümkün olduğunca hiçbir yere değmeden inip-çıkmaya çalışın.

Dışarıda

22.04.2020 itibarıyle; dışarıya çıkarken maske + siperlik ikilisini şiddetle tavsiye ederiz. Geçtiğimiz günlerde sokağa çıkma yasağı öncesinde yaşananlar ve yasak sonrası sokaklara fırlamak gibi kitlesel alışkanlıklar yüzünden, enfekte birey sayısında bir sıçrama bekleniyor. Tüm bu gelişmeleri göz önünde tutarak, bu dönemi etrafınız enfekte insanlarla doluymuş gibi geçirmeniz aynı zamanda sağlıklı kalarak geçirmeniz anlamına gelecektir.

Know Your Meme

ATM'de

Gün boyunca yüzlerce kişinin parmaklarını dokundurduğu ATM tuşları ve ekranları çok yüksek ihtimalle kontaminedir. Kaleminizi tuşlara basarken kullanabilirsiniz.

ATM'den ihtiyacınız kadar para çekmenizi, harcamalarınızı yaptıktan sonra geri kalan paranın tümünü tekrar hesaba yatırmanızı tavsiye ederiz. Yüzlerce hatta binlerce kişinin elinden geçmiş banknot ve metal paralar tam bir mobil virüs taşıyıcıdır. Cüzdanınıza yerleştirdiğiniz paralar cebinizde virüs taşımakla eşdeğerdir. 

Eğer günlük hayatınızdaki nakit kullanma alışkanlığınızı aynen sürdürüyorsanız, SARS-CoV-2 koronavirüsü ortalama bir gün içinde aktivitesini kaybedecek olsa da, devamlı bir nakit trafiği cüzdanınızdaki kontamine para varlığını güncel tutacaktır.

Nolly Tech

Markette

Markette kredi / banka kartını kasiyere verdiniz. Kasiyerin ellerinde eldiven var ancak gün boyunca yüzlerce kredi kartı ve nakit paraya temas etmiş. Yani kasiyerin eldivenleri kontamine...

Siz o kartı geri aldınız. Artık kartınız da kontamine...

Kartı alkol ya da bir dezenfektan ile silmeden cüzdandaki yerine koydunuz. Artık o kart yuvası da kontamine...

Plastikten yapılmış kartınızı 72 saate varan sürelerde o kart yuvasına her çıkarıp-sokmada tekrar kontamine olacak.

Paketli bir ürün seçiyorsunuz. O paketli ürünlere yüzlerce kişi dokundu ve bazıları enfekte. Artık elleriniz kontamine...

O ürünleri ellerinizle incelediniz ve almaktan vazgeçtiniz. Elleriniz cebinizde marketi terkettiniz. Artık cepleriniz de kontamine. Ellerinizi cebinize her sokup-çıkardığınızda elleriniz tekrar kontamine olacak.

Ya da eldiven taktınız ama her yere rahatça dokunduğunuz eldivenli ellerinizi cebinize soktunuz. Elleriniz güvende. Ama cepleriniz artık kontamine...

Bu yüzden, dışarı çıkıp eve her dönüşte kıyafetlerinizi çıkarıp makineye atın ve yıkayın ya da size özel bir kirli sepetine atın.

Peninsula Daily News

Toplu Taşımada

Minibüsler için bunu söylememiz çok kolay değil ama bu günlerde boş metro, tramvay ve otobüslerde bir yerlere tutunmadan durabilmeniz mümkün. Kalabalık ise, gerekirse işinizi iptal edin ve binmeyin. Eğer boş ise, en yakın yolcuya 1,8 - 2 metre mesafe bırakarak bir köşede dikilebilirsiniz. Bu durumda da kalkış ve duruşlarda düşmemek için tutmaktan imtina ettiğiniz tutamaçlara giysilerinizle dayanacaksınız.

Bu durumda giysiniz de kontamine oldu. Bunu da not alın.

Tavsiyeyi yalnızca ayakta seyahat etmek üzerine kurduk çünkü oturursanız ve yanınıza birisi oturursa sosyal mesafeyi ortadan kaldırmış olursunuz.

Hapşırma ve öksürme ihtimaline karşı paketinden çıkarılıp açılmış bir kağıt mendil hep elinizde olsun. Onu ağzınıza kapatarak hapşırın. Yanınızda kağıt mendil yoksa dirseğinizin içine hapşırın ya da öksürün. Eğer hapşırdığınız dirseğinizin bizzat kendisi ise yani teniniz ise, ilk fırsatta alkol bazlı bir ıslak bezle silin ya da sabunlu suyla yıkayın. Yok eğer giysinizin kol içine hapşırdıysanız, o zaman eve dönene kadar giysinizin o kısmının hiçbir yere temas etmediğinden emin olun.

Sonunda ineceğiniz durağa geldiniz. Otobüste iseniz, inmek için önce butona basmanız gerekiyor. Ancak o butona yüzlerce insan dokundu ve bir kısmı enfekte idi. Burada da kaleminizi kullanabilirsiniz.

WHO

İşe Gitmek Zorunda Olanlar

Bazılarınızın işverenleri duyarlı çıktı ve evden çalışmaya başladınız. Ama maalesef bazılarınız ofise, atölyeye vs. gitmek zorunda. Bazılarınız marketlerde çalışıyor ki bu en riskli çalışma pozisyonlardan biri. Belki de gün boyunca bir kişi gelmese bile bir devlet dairesinde çalışıyorsunuz.

Eğer halen gidecek bir işiniz varsa hem şanslısınız hem de risk altında...

Ofiste çalışıyorsanız ve ayrı bir odanız varsa, sosyal mesafe kendiliğinden oluşmuş demektir. Ama bu, riskin sıfır olduğu anlamında da gelmiyor. 

Odaya giren müşteri ya da ziyaretçinin gelene kadar nerelere temas ettiğini bilmediğiniz için hemen ellerini dezenfekte etmesini sağlayın. Böyle durumlar için daima odanızda %70 ya da üstü alkol solüsyonu ya da %80 alkol dereceli kolonya bulundurun. Eğer mümkün ise ziyareti kısa kesmesini ya da ziyareti esnasında hiçbir yere temas etmemesini sağlayın. Temas ettiği yerleri ziyaret sonrası alkol solüsyonu veya kolonya ile silin.

Tabi ziyaretçi ile tokalaşmayacağınızı, sarılmayacağınızı, en az 1,8 m mesafe bırakacağınızı ve görüşme esnasında sizin ve ziyaretçinizin/ziyaretçilerinizin mutlaka maske takmanız gerektiğini zaten bildiğinizi farzediyoruz.

Business Insider

Gün boyunca kullandığınız telefon, tablet, bilgisayar, yazıcı, tarayıcı, fotokopi vs. cihazları periyodik aralıklarla %70 alkol solüsyonu ya da %80 kolonya ile ıslatılmış ıslak mendille silin.

Hapşırma ve öksürme anında cebinizden ya da çantanızdan ışık hızıyla kağıt mendil çıkaramayacağınız için, daima yanınızda paketten çıkarılmış ve açılmış temiz bir kağıt mendil bulundurun. Daima bu mendile öksürün ya da hapşırın ve asla tekrar kullanmayın. Hapşırılan kısım içeride kalacak şekilde buruşturup çöpe atın ve hemen ellerinizi sabun ile yıkayın. Nerede? Cevabı bir sonraki başlıkta.

Lavaboda/Tuvalette

Lavabo kapısı içeri açılıyorsa ayağınızla itebilirsiniz. Ama içeri veya dışarı bir kolçağı çevirerek açılabiliyorsa, asla çıplak elinizle dokunmayın. Bu, aslında salgın dönemi dışındaki zamanlar için de geçerlidir. İçeriden çıkan bireylerin bir kısmı elini sabunla yıkamamış ve o ellerle o kolçakları tutmuştur. 

Aynı senaryo içerideki kabin kapılarının kolçakları, kilitleri, tüm musluklar ve sabun otomatları için de geçerlidir. Hiçbirini çıplak elle tutmayın. Bir peçete ya da kağıt mendil kullanın. Lavabo genel kapısından çıkarken de o kağıt mendili kapattıktan sonra en yakın çöpe buruşturmadan atın. Buruştururken kontamine yüzeyi elinize temas edebilir.

Cultural Story-Weaver

Eve Dönüş

İşten, yürüyüşten, eczaneden veya marketten eve dönüyorsunuz. Apartman kapısına geldiniz. Mümkünse evdeki biri kapı otomatiğine bassın ve siz ayağınızla iterek açın. Bu esnada daire kapısı da açılmış olacaktır zaten. Ancak evde kimse yoksa, anahtarınızı kullanmanız gerekecektir. Apartman kapısını anahtarınızla açtıktan sonra yine ayağınızla iterek açın kapıyı.

Merdiven otomatları harekete duyarlı olanlardan değilse ışıkları açmak için yine anahtarınızın ucunu kullanın. Daire kapısına geldiğinizde ise sizi, önceden seyreltilmiş çamaşır suyuna basılarak ıslatılmış bir havlu ya da büyükçe bir bez paspasınızın üzerinde serili halde bekliyor olsun. Ayakkabılarınızın tabanını ona silerek girin evinize. Tabii evdeki diğer ayakkabıların tabanlarının zaten seyreltilmiş çamaşır suyu ile silindiğini farzediyoruz.

Bu noktada, evdeki zemin temizliği için de çamaşır suyu çözeltisi kullanmanızı tavsiye ederiz. Yerleri 1 lt suya 10 ml (2 çay kaşığı) karıştırarak hazırlayacağınız karışımla silebilirsiniz. Zemin hijyeni için bu oran yeterlidir. Daha derişik (yoğun) karışım sağlığınıza zarar verebilir.

Son olarak daha önce de söylediğimiz gibi giysilerinizi çıkarıp, ortak olmayan, size özel bir kirli sepetine atın ve yenilerini giyin.

Mutfakta

Market alışverişinden getirdiğiniz poşetlerinizi varsa balkonunuza koyun. Hepsini tek seferde temizleyip mutfağınıza almak yerine ihtiyaç sırasına göre gerektikçe almanız, balkonda bekleyen poşetler ve ürünlerdeki virüs popülasyonunun saatler ya da günler geçtikçe azalmasına yarayacaktır. Özellikle kuru, güneşli ve sıcak havalarda, virüslerin aktivitesi hızla azalacaktır.

Ürünlerin dezenfektasyonuna gelince; öncelikle paketli ürünleri vakumlu olanlar ve olmayanlar diye ikiye ayırın. Vakumlu paketleri sabun ve su ile ellerinizi yıkadığınız gibi yıkayabilirsiniz. Vakumlu olmayan paketleri ise (yıkarken içine sabunlu su sızma riskine karşı) silmeniz daha güvenlidir. Üzerine %80 kolonya veya %70 alkol solüsyonu dökülmüş ıslak mendil ile ovarak silebilirsiniz. Dolaba koymadan önce de 10 dakika kadar kadar bekletmeniz yeterli hijyeni sağlayacaktır.

Açıkta satılan sebze, meyve ve yeşillikler en büyük soru işaretlerinden biri. Bu dönemde, mümkün olduğu kadar bu tür ürünleri poşetli olarak satan marketleri tercih edin. Evet o ürünleri poşetleyen kişinin hijyen hassasiyetinden emin olamazsınız ama yüzlerce kişinin elleyip bırakması ile asla karşılaştırılamaz.

Taze sebze, meyve ve yeşillikler için (alkol solüsyonu, kolonya, çamaşır sulu çözelti kullanamayacağımız için) %100 güvenilir bir dezenfektasyon yöntemi ne yazık ki yok. Ama yapabileceğiniz bir şeyler elbette var. Karbonat ile hazırlayacağınız sulu çözelti koronavirüs gibi lipid zarflı virüsler üzerinde (sirkeden) daha etkilidir. Evet sirke mikroorganizma yükünü azaltmakta etkilidir ve bakterilere karşı kullanılır. Ancak koronavirüsler gibi cansız ve yağ kılıflı patojenlere karşı alkali kimyasallar daha etkilidir.

1 litre suya 10 gram İngiliz karbonatı ile hazırlayacağınız alkali çözelti içinde 10 dk bekletmeniz, tarım ilaçları ve özellikle pestisit kalıntılarını temizlediği gibi virüs yükünü de azaltacaktır. Özellikle köklü sebze ve meyveleri, içerdikleri toprak kalıntılarından dolayı bol ve basınçlı suyla temizleyin. Zira toprak parçaları virüs ve bakteri içerebilir. Özetle; bu grubu karbonatlı su çözeltisinde 10 dakika bekelltikten sonra bol ve tazyikli su ile yıkıyoruz.

Politico

Sonuç

Yazının başında da itiraf ettiğimiz gibi, kabaca bakıldığında 'paranoyakça' gelen önlemler bunlar. Ama inanın ki sadece resmi kayıtlara göre dahi günde yüzden fazla kişiyi öldüren bir salgın döneminde; bireylerin hayatta ve sağlıklı olması, fazla evhamlı veya paranoyak görünmelerinden çok daha önemlidir.

Zira kendimize olduğu kadar çevremize karşı da sorumluyuz. Zira enfekte olmaktan kaçarken enfekte eden tarafta da olabiliriz.

Ellerinizi sabunla yıkayın, mendile hapşırın, asla yüzünüze dokunmayın!

Salgın sonrası mutlu günlerde görüşmek üzere...