SARS-CoV-2'yi "Yok Etmenin", Yani Yapı Olarak Bozmanın 4 Yolu!
Aşı Bulunana Kadar Yeni Koronavirüs İle Baş Etmenin Yolları, Bu Virüsün Yapısını Bozmaktan Geçiyor!
Multnomah County
- Türev
- Biyokimya
- Epidemiyoloji
Bütün dünya görmediği ama varlığını bildiği, ortalıkta dolaşan virüslerden biri ile savaş halinde. Evet, SARS-CoV-2 virüsünden bahsediyoruz. O kadar bulaşıcı ki, ondan kurtulmak için her türlü çareye başvurur hale geldik. Ellerimizi sıradan bir sabunla 20 saniye yıkamanın en etkili yol olduğunu öğrendik. Alkol oranı yüksek olan dezenfektanların da işe yaradığını, antibakteriyel ürünlerin ise virüsler üzerinde etkili olmadığını öğrendik. Daha fazlasını öğrenmek için buraya tıklayın.
Savaşımız şu anda yeni koronavirüsle ile ama koronavirüsler aslında hayatımızda uzun zamandır varlar. Bu büyük bir virüs ailesindeki bazı türler sadece soğuk algınlıklarına neden oluyor. Hayatımıza giren yeni koronavirüsün ise şu anda aşısı yok ve aşının uygulanabilir hale gelmesi daha zaman alacak gibi görünüyor. Bu yüzden SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 hastalığının hızla yayılmasını ve hastanelerdeki hasta yükünü azaltmanın en iyi yolu bu virüsleri yok etmekten geçiyor.
Bu virüsle savaşmanın yollarını bulurken, bu virüsün nasıl bir yapıya sahip olduğunu da anlamak gerekiyor. Vücudun dışında virüsü yok etmenin ve bulaşma ihtimalini azaltmanın yolları var. Bunların nasıl çalıştığını anlamak için, bu virüsün yapısını bilmek faydalı olacaktır. SARS-CoV-2, Coronaviridae olarak bilinen geniş bir virüs familyasına ait tek zincirli bir RNA virüsüdür; RNA dizisi yaklaşık olarak 30,000 baz uzunluğundadır.
SARS-CoV-2, insanları enfekte ettiği bilinen yedinci koronavirüs türü ve diğer koronavirüsler gibi dört yapısal proteine sahip. N proteini RNA genomunu tutar ve S, E ve M proteinleri viral zarfı oluşturur. Mızrak proteini (İng: "spike protein") konakçının hücre zarına yapışmasına neden olur. SARS-CoV-2'nin bir tür zarf virüsü olması onun genetik materyali etrafında bir dış katmanı olduğu anlamına gelir. Dış tabaka yağ moleküllerinden yapılıdır ve virüsü yok etmek için olası hedeflerden biri bu yağ molekülleridir. Bu katmandaki proteinler ve hatta genetik materyalin kendisini de hedef olabilir.
SARS-CoV-2'nin genetik materyalini bozmak için CDC (Centers for Disease Control and Prevention, Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) şu yolları öneriyor.
Virüsle Mücadelede 4 Yöntem
Elleri Sabunla 20 Saniye Yıkamak
Sabunla yıkamak, eller ve yüzeylerde etkilidir. Virüsü yok etmenin en iyi yoludur. Sabun, iki ucu olan ve yüzey aktif maddeler olarak adlandırılan moleküller içerir. Bir ucu yağlarda iyi çözünürken, diğer ucu suda iyi çözünür. Bu moleküller SARS-CoV-2'nin yağlı dış tabakası ile temas ettiğinde, onu çözer ve virüsü parçalamış olur.
Her tür sabun bu yüzey aktif moleküllerini içerir, bu nedenle hangi türü kullandığınız önemli değildir. Bazı sabunlar ek olarak antibakteriyel bileşenler içerir ancak bunlar bakterilere karşı aktiftir, bu nedenle virüsü etkilemezler. Bu sabunların içerdiği moleküller yine de bu işi yapmaktadır ama kullanacağınız sabunun antibakteriyel olmasına gerek yoktur.
Sabun ve su sadece elleriniz için değil, aynı zamanda yüzey temizliğinde de etkilidir, bu yüzden acele ederek herhangi bir fantezi yüzey temizleyicisi almanıza gerek yoktur.
Bu konuda daha fazla bilgi almak için buraya tıklayın.
Dezenfektan Jelleri Kullanmak
Eğer ellerimizi hemen yıkayamazsak ne olacak? Yiyecek alışverişinizi almak için süpermarkete gidiyorsanız muhtemelen sabun ve lavaboya kolayca erişemeyeceksiniz. Bu, el dezenfektanlarının devreye girdiği yerdir. Öncelikle, el dezenfektanlarının hepsinin aynı olmadığını bilmek gerekir. Alkol bazlı el dezenfektanları istediğimiz tiptir. Alkole dayalı olmayan dezenfektanlar vardır ancak bunların virüslere karşı daha az etkili olduğu gösterilmiştir. Alkol bazlı dezenfektanlar ise SARS-CoV-2 dahil birçok virüs türüne karşı etkilidir.
Başka önemli bir nokta ise dezenfektanların en az %60 alkol içermeleri gerektiğidir. Yüzeyleri temizlemek için kullanıyorsanız, CDC (Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) minimum konsantrasyonun %70 alkol olması gerektiğini öneriyor. Alkol molekülleri virüs proteinlerinin yapısına zarar vererek virüsü yok ederler. Alkol bazlı temizleyiciler ellerinizdeki ve yüzeylerdeki virüsleri yok etmek için iyi bir yoldur.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Bu konuda daha fazla bilgi almak için buraya tıklayın.
Çamaşır Suyu Çözeltisi
Çamaşır suyu (NaClO), kimyasal adı sodyum hipoklorit olan, temizlik ve hijyen amacıyla kullanılan kimyasal bir maddedir. Sadece yüzeyler için kullanılmalıdır!
En az % 0,1’lik olan çamaşır suyu çözeltisi sert yüzeylerin temizlenmesinde çok etkilidir. Karıştırma oranları için CDC'nin önerdiği oranları kullanabilirsiniz. Çamaşır suyu çözeltisi, virüs proteinleri ve virüs genetik materyali ile reaksiyona girerek onları yok eder. Yüzeye püskürtmek ve daha sonra maksimum etki için yaklaşık 10 dakika beklemek önemlidir.
Ayrıca, çamaşır suyunu diğer temizleyicilerle karıştırmamanız gerekiyor. Kendi başına çok etkili bir iş yaptığı için zaten gerek de yoktur. Ve eğer yaparsanız, diğer temizleyicilerin çamaşır suyu ile reaksiyona girmesi ve toksik klor gazı üretmesi riski yüksektir. Burada virüsü yok etmeyi çalışıyoruz, kendimizi değil!
Hidrojen Peroksit Çözeltisi
%3'lük hidrojen peroksit (H2O2) çözeltisi de virüslere karşı etkilidir. Sadece yüzeyler için kullanılmalıdır. Çamaşır suyuna benzer şekilde çalışır; virüs proteinleri ve genetik materyal ile reaksiyona girer ve onları yok eder. Benzer şekilde, on dakikaya kadar yüzeyde bırakılmalıdır. Ayrıca diğer temizleyicilerle, özellikle sirke içerenlerle karıştırmamak gerekir.
Sonuç
Sabun ve su, eller ve yüzeyler dahil olmak üzere etkili bir iş çıkarır. Sabun ile çalışmak daha az tehlikelidir ve sık dokunduğunuz yüzeyleri düzenli olarak temizlemek için kolayca kullanılabilir. Tabii bunları yapıyor olamanın bu virüse yakalanmayacağınız anlamına gelmiyor. Burada yapmaya çalıştığımız şey, onu yakalama riskimizi azaltmaktır ancak bu riski sıfıra indirmek çok zordur.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
28
-
7
-
7
-
6
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Compound Interest | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 17:48:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8458
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
